Tíminn - 28.09.1982, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 28. SEPTEMBER 1982
erlent yfirlit
■ Ríkisstjórn sósíalista í Frakklandi
hefur setið í 14 mánuði og er nú stefna
hennar ekki aðeins umdeild af stjórnar-
andstæðingum, heldur er farið að bera
á innbyrðis ágreiningi milli ráðherranna.
Michel Rocard skipulagsráðherra hefur
löngum farið sínar eigin leiðir í pólitík
og nú er hann farinn að gagnrýna
ríkisstjórn sem hann á sjálfur sæti í.
Rocard er yst í hægra armi sósíalistanna.
Pað fór fyrst að bera á honum að ráði í
frönskum stjómmálum er hann var einn
af leiðtogum vinstri manna í ólátunum
sem beindust gegn stefnu De Gaulle
1968, oft kallaðar stúdentaóeirðimar
’68. Þá var hann foringi fyrir tiltölulega
litlum flokki róttækra sósíalista og bauð
sig fram til forseta 1969 og fékk 3.61%
atkvæða.
Þegar Mitterrand sameinaði sósíalista
í einum stómm flokki 1971 gekk Rocard
til liðs við hann og er nú sagður
hægrisinnaðasti ráðherrann í stjórn
Mitterrands.
Rocard er ódeigur við að gagnrýna
stefnu sósíalistastjórnarinnar. Sem
skipulagsráðherra var það hans hlutverk
að leggja fram áætlun um fimm ára
áætlun í efnahagsmálum fyrir árin
1984-88. Samráðherrar hans sendu
honum plaggið aftur og sögðu honum að
skipuleggja áætlunina á nýjan leik og í
samræmi við yfirlýsta stefnu stjórnar-
innar, en þar greindi talsvert á milli.
Skipulagsráðherrann telur að ekki sé
að vænta efnahagsbata á næsta ári eins
og ríkisstjórnin gerir ráð fyrir. Hann
heldur því fram að það sem nú er kölluð
efnahagskreppa sé fyrirbæri sem á sér
eðlilegar orsakir og verði varanlegt
ástand en ekki tímabundið. Það mun
ekkert verða eins og það var áður, að
því er Rocard heldur fram. Hagvöxtur-
inn mun ekki aukast, framleiðslan mun
jafnvel minnka og alþjóðleg samkeppni
mun verða æ hraðari og öryggisleysi í
efnahagsmálum almennt.
Rocard er ófeiminn að láta þá skoðun
í ljós, að Frakkar verði að búa sig undir
að herða sultarólina í fimm ár og að
stjórnin verði að reikna með aðhalds-
samri stefnu jafnlengi, en ekki í hálft
annað ár, eins og nú er stefnt að. Það
þarf aðhald en ekki glamuryrði um
glæsta framtíð.
Útgjöld til félagsmála hafa aukist
alltof mikið, of þungar byrðar eru lagðar
á atvinnulífið og orkusparnaður hefur
verið alls ónógur.
Eitt af því sem skipulagsráðherrann
gagnrýnir stjórn sína fyrir, er að rembast
við að halda uppi óraunhæfum launa-
kjörum á kostnað þess að útvega þeim
atvinnu sem enga hafa.
erlendar f réttir
Kosningaúrslitin í
V-Þýskalandi:
„Breyta engu um
áætlanir okkar”
— segja bæði Schmidt
kanslari og leiðtogar
stjórnarandstöðunnar
Michel Rocard er bæði keppinautur og samstarfsmaður Mitterrands.
Franskur rádherra
gagnrýnir stefnu
eigin stjórnar
Samráðherrar Rocards og flokks-
broddar Sósíalistaflokksins hafa mót-
mælt gagnrýni hans og framtíðarspám,
en eiga ekki hægt um vik að rísa upp á
móti honum og ólíklegt verður að telja
að honum verði vikið úr embætti.
Rocard er 51 árs að aldri og mjög
þekktur í Frakklandi. Hann er há-
menntaður hagfræðingur og stjórnmála-
fræðingur og á glæstan embættisferil að
baki. í stjórnmálabaráttunni hefur
honum ávallt tekist að láta blása um sig.
Hann varð einna fyrstur sósíalista til að
tilkynna að hann gæfi kost á sér til
forsetaembættis. Það er að segja ef
Mitterrand vildi ekki. En Mitterrand
vildi og Michel Rocard lét ekki sitt eftir
liggja að veita honum lið í kosninga-
baráttunni.
Rocard átti víst sæti í ríkisstjórninni eftir
sigur Mitterrands. En það varð að koma
því svo fyrir að hann hefði ekki mikil
áhrif á pólitískar ákvarðanir eða tækist
að láta ljós sitt skína í sambandi við
stjórnarathafnir sínar. Hann var settur
yfir meinlaust og áhrifalítið ráðuneyti,
skipulag og framtíðaráætlanir. Rocard
skipulagði og beið síns vitjunartíma. Nú
naga menn sig í handaböndin að hafa
látið hagfræðinginn og stjórnmálaspek-
inginn í þetta embætti. Honum hefur
tekist að beina að sér athyglinni rétt einu
sinni og gert framtíðaráætlanirnar að
einu helsta verkefni ríkisstjórnarinnar.
Með því að gagnrýna það sem gert
hefur verið í stjómartíð sósíalista vill
Rocard vísa veginn fram á við og honum
hefur tekist að sá frækornum efa inn í
raðir sósíalista um að þjóðnýting og
launahækkanir séu einhlítar til bættra
kjara almennings og að taka verði tillit
til annarra margslunginna þátta efna-
hagslífsins ef vel á að fara.
Það kemur að því að Mitterrand
hættir að vera forseti. Er talið nokkurn
veginn víst að hann gefi ekki kost á sér
þegar þessu kjörtímabili lýkur. Mitterr-
and hélt sig við hefðbundna hugmynda-
fræði vinstri manna í kosningabaráttu
sinni og lofaði vinstri stjórn og velsæld
almennings, sem orðinn var leiður á
hægri mönnum eftir laga stjórnarsetu
þeirra. Þetta bar góðan árangur. En
þegar forseti verður kosinn næst er
ekkert líklegra en að Frakkar vilji enn
söðla um og þá er nokkurn veginn víst
að Rocard hugsar sér að verða álitlegur
valkostur. Millistéttirnar í Frakklandi
líta gjarnan á hann sem sinn mann og
ná áhrif hans langt inn í raðir
borgaranna, sem talið hafa sjálfsagt að
fylgja hægri mönnum. En hann kennir
sig jafnframt við sósíalista, enda einn af
æðstu mönnum flokks þeirra. En
Rocard leikur ekki tveim skjöldum.
Hann mótar og skýrir eigin hugmyndir
og tekur fyrst og fremst mið af
þjóðarhag og hann á auðvelt með að ná
eyrum almennings.
Oddur Ólafsson
skrifar
Bæði Schmidt kanslari og leið-
togar stjórnarandstöðunnar í V-
Þýskalandi hafa sagt að kosninga-
úrslitin í Hesse fylkinu muni í engu
breyta áætlunum þeirra þannig að
víst þykir að vantrauststillaga gegn
Schmidt verði borin upp á þinginu í
Bonn á föstudag eins og ráð hafði
verið gert fyrir en úrslitin þóttu um
tíma sýna að svo yrði ekki.
Kosningaúrslitin í Hesse voru
mikið áfall fyrir frjálslynda demó-
krata þar sem þeir þurrkuðust út af
fylkisþinginu í þeim og er staða
formanns þeirra Genschers nú talin
mjög veik bæði innan flokksins og í
stjórnarmyndunarviðræðunum við
hina andstöðuflokkana. Sem kunn-
ugt er rufu frjálslyndir stjórnar-
samstarf sitt við sósíaldemókrata
fyrir einum ellefu dögum og beitti
Gencher sér mjög fyrir þeirri
ákvörðun en hún hefur vakið miklar
deilur innan flokks hans. Þykir sem
kjósendur í Hesse hafi verið að refsa
frjálslyndum fyrir þetta í þessum
kosningum.
Frjálslyndir demókratar fengu að-
eins 3.1% atkvæða í kosningunum
en úrslitin urðu að öðru leyti þau að
kristilegir demókratar fengu 45.6%
atkvæða, sósíaldemókratar 42.8%
og umhverfisvemdarsinnar 8% en
þeir eru þar með komnir í odda-
aðstöðu á fylkisþinginu.
Hvað úrslitin varðar þá var
kristilegum spáð hreinum meirihluta
fyrir kosningamar en sósialdemó-
krötum mun minna fylgi en þeir
fengu á endanum. Umhverfisvernd-
arsinnar (Die Griine) unnu mikinn
sigur í þessum kosningum en ekki er
ljóst hvernig samstarfi flokka verður
háttað í Hesse þar sem umhverfis-
menn og sósíaldemókratar hafa
aftekið með öllu að starfa saman í
stjóm Hesse.
Úrslitin þykja ósigur fyrir kristi-
lega og sagði leiðtogi þeirra í Hesse
A. Dragger að hann myndi segja af
sér vegna þeirra. Á sama hátt þykja
úrslitin hafa styrkt Schmidt kanslara
í sessi.
Alþjóðlega friðargæsluliðið
komið til Beirut:
ítalskir og
|f ranskir her-
Imenn hafa
Ikomið sér fyrir
I— 1800 bandarískir land-
gönguliðar biða enn utan
borgarinnar enda ísraelar
ekki að fullu á brott
■ Hluti af alþjóðlegu friðargæslu-
sveitunum hefur nú komið sér fyrir í
Beirut höfuðborg Líbanon og hafa
ítölsku og frönsku hermennirnir
þegar tekið upp stöður sfnar innan
borgarinnar þótt ísraelsku i her-
mennirnir sé ekki enn að fullu á brott
frá borginni. 1800 bandarískir land-
gönguliðar bíða enn fyrir utan
borgina enda skilyrði fyrir komu
þeirra þangað að allir ísraelskir
hermenn hafi yfirgefið borgina en
ekki er búist við að það verði fyrr en
á morgun.
ítölsku og frönsku hermennirnir
eru 1370 talsins þannig að alls mun
friðargæsluliðið verða skipað rúm-
lega 3000 mönnum en það á að koma
í veg fyrir svipaða atburði og
fjöldamorðin fyrir rúmri viku.
Amin Gemayel nýkjörinn forseti
landsins hefur sagt að hann vilji allt
erlent herlið á brott úr borginni svo
fljótt sem auðið er og á það að vera
fyrsta skrefið í átt að endurheimt
Líbanonstjórnar á landinu í heild.
Þetta kom fram í viðtölum forsetans
við bandaríska fréttamenn.
Fadh biður um hjálp
Fadh konungur Saudi-Arabíu
hefur farið fram á það við aðrar
íslamskar þjóðir að þær leggist
saman á eitt við að hjálpa til við
uppbyggingu Líbanon. Konungur-
inn, í ávarpi til pílagríma, hvatti
einnig þessar þjóðir til að veita
Palestínumönnum fullan stuðning,
fjárhagslega, andlega og á sviði
hemaðar og sagði hann að Palestínu-
menn væru nú að hefja ný spor í
baráttu sinni.
Brésnjef forseti Sovétríkjanna
m E3 ■
Biðlað til Kína
■ „Hvað snertir Asíu þá álítum við
afar mikilvægt að koma á eðlilegum
samskiptum, bættum samskiptum
milli Sovétríkjanna og Kínverska
Alþýðulýðveldisins á grundvelli sem
ég lýsi sem samskiptum heilbrigðrar
skynsemi, gagnkvæmrar virðingar og
gagnkvæms hagnaðar", sagði L.
Brésnjef forseti Sovétríkjanna m.a.
í ræðu sem hann hélt í Baku um
helgina en þar var hann í sinni fyrstu
opinberu heimsókn um alllangt
skeið.
För Bresnjef til Baku, sem er
höfuðborg Azerbajdzjan lýð-
veldisins, var annars að afhenda
þessu lýðveldi Lenín-orðuna fyrir
góðan árangur á sviði framkvæmdar
tíundu fimm ára áætlunarinnar.
í framhaldi af orðum Bresnjef er
sfðan áætlað að öflug diplómatísk
sendinefnd haldi frá Moskvu til
Peking og því ljóst að Sovétmenn
vilja Ieggja nokkuð á sig til að bæta
sambúðina við Kína sem verið hefur
mjög stirð undanfarin ár.