Tíminn - 16.10.1982, Blaðsíða 7

■ Svona lítur SONG OF AMERICA út, stærsta farþegaskip, sem smíðað hefur verið á Norðurlöndum.
■ Ferðalög með rútum hafa aukist gifurlega á meginlandi Evrópu og á
Bretlandseyjum á seinni árum. Er þá bæði átt við ferðir milli bæja og borga, þar
sem rútur keppa við járnbrautir og í sumum tilfellum flugvélar, og eins við skipulagðar
skemmtiferðir milli landa, þar sem gist er og ferðast er með leiðsögumönnum.
Akstur í rútu á lengri leiðum, hefur þótt þreytandi og oft býsna örðugur ferðamáti,
en miklar framfarir hafa orðið í aðbúnaði hjá farþegum.
Nýtísku rútur eru mjög rúmgóðar. Þær eru búnar salerni, þannig að farþegar þurfa
ekki lengur að halda í sér milli viðkomustaða, og því geta áfangar verið lengri. Þá
er rýmra um fólk. Réttur hiti er í bílnum alla tíð og sætum má halla. Þá eru kaldir
drykkir fáanlegir og kaffi, auk annars.
Sumir slíkir bílar eru með sjónvarp og video, en auk þess er útvarp, sem farþegar
geta notað. Þá er svefnpláss fyrir aukabílstjóra, svo sami maður þarf ekki að vera
stöðugt við stjórn.
stúfana, tók fram fyrir hendur á
forráðamönnum EL AL - og samdi.
Shavit formaður sagði þá starfi sínu
lausu. Treysti sér ekki til að haldááfram
við þessar aðstæður og nýi formaðurinn
Nachman Perel, hugleiðir nú nýjar
fjöldauppsagnir, þar á meðal um 20%
af háttsettum starfsmönnum og um 3000
manns verður alls sagt upp störfum.
En ekki er nú allur vandi leystur. Það
er vitað að margir sneiða hjá því að
fljúga með EL AL, vegna þess að það
er álitið hættulegra að fljúga þar, vegna
hermdarverkamanna. Getum er að því
leitt, að félagið verði leyst upp og
einkaframtakið taki við fluginu, en þá
hafa strangtrúarmenn ekki lengur áhrif
á flug á helgidögum.
Grikkir kaupa loftskip í
innanlandsflug.
Stöku sinnum hefur verið frá því
greint í þessum ferðamálaþáttum, að
hugsanlegt sé að loftskipin komi aftur
við flugsöguna, en fyrir hálfri öld flugu
þau víða um heim með farþega.
Nú hafa Grikkir pantað þrjú loftskip
af gerðinni. SKYSHIP 500 og SKYSHIP
600 í Bretlandi.
Gert er ráð fyrir að loftskipin haldi
uppi ferðum til grísku eyjanna, sem eru
um 1000 og á þeim fæstum eru
flugbrautir. Þá er einnig ætlunin að
fljúga útsýnisflug með ferðamenn.
Þessi loftskip eru mjög örugg og taka
10 og 20 farþega.
Allt frá því að hin miklu loftskip Graf
Zeppelin og Hindenburg fóru sigurför
um heiminn árið 1920, hefur verið
nokkur áhugi fyrir loftskipum, En þegar
Hindenburg fórst með skelfilegum
afleiðingum árið 1930, má segja að
dagar þessara loftfara hafi verið taldir í
svipinn, a.m.k. til farþegaflugs. Nú eru
viðhorfin önnur. Lyftikrafturinn byggist
ekki lengur á eldfimum lofttegundum og
talið er að þyrlur og venjulegar flugvélar
geti ekki sinnt ýmsúm verkefnum í flugi
á jafn ódýran máta og loftskipin.
Þau þurfa ekki flugbraut, þau eyða
litlu eldsneyti og eru laus við hinn mikla
viðhaldskostnað þyrluflugsins.
Til þessa hefur þó staðið á flugleyfum.
En Olympic Airways hefur einkarétt á
eyjaflugi, sem annarsstaðar í Grikk-
landi. Jafnvel þótt engar flugbrautir séu.
Menn halda þó ótrauðir áfram og er talið
að leyfin komi á ársbyrjun 1983 og þá
geti flug loftskipa hafist í Grikklandi.
Finnar smíða stórt farþega-
skip.Norðmenn flytja far-
þega með togurum.
Eins og dagar loftskipanna voru taldir
eftir tilkomu flugvélanna eða milli-
landaflugsins, hafa viðhorf breyst til
farþegaskipa. Að vísu eru ekki skip í
förum á rútu Bláa- bandsins, eða New
York / Evrópa. Farþegaskipin eru flest
skemmtiskip og virðast hafa næg
verkefni. Önnur sigla með farþega og
bíla þeirra á skemmri sjóleiðum.
Þetta fagra skip (sjá mynd) SONG OF
AMERICA er nýjasta viðbótin við flota
skemmtisiglinga og er í eigu Konung-
legu karabísku línunnar.
Skipið var smíðað i Helsinkis Wartsila
skipasmíðastöðinni í Finnlandi og verð-
ur afhent 10. nóvember næstkomandi.
Það tekur 1.414 farþega og verður í
vikulegum ferðum um Karabískahafið
og fer frá Miami á Florida á sunnu-
dögum. Fyrsta ferðin verður 5. desem-
ber, næstkomandi.
Þetta er stærsta farþegaskip,sem
smíðað hefur verið á Norðurlöndum.
Það þykja tíðindi að Norðmenn hafa
breytt einu af stóru fiskiskipunum sínum
í „lystijakt" eins og þeir orða það. Skipið
tekur 155 farþega og mun verða í
strandferðum við Norður-Noreg og
Spitzbergen. Bjóða Norðmenn 10, 13
eða 15 daga ferðir með skipinu að
sumarlagi. Aðsókn er góð, því skipið
getur farið um slóðir, þar sem ekki er
viðlit að fara með stór farþegaskip.
Að vetrarlagi verður skipið í skemmti-
siglingum við Grikkland, Israel og
Egyptaland.
Ef til vill er þarna verkefni fyrir stóru
loðnuskipin íslensku?
Ný útgáfa af Jumbóþotu, eða Boeing
747-300, sem sérsmíðaðar eru fyrir
SWISSAIR eru nú að koma úr
framleiðslu, en vélarnar á að afhenda í
mars 1983.
Þessar vélar eru gerðar fyrir 378
farþega, þar af 69 sæti á ódýru farrými,
sem komið er fyrir í upphækkuninni,
eða kryppunni, sem er fremst á
skrokknum, en auk þess eru 38
svefnpláss í vélunum.
Jónas Guðmundsson
Jónas
Guðmundsson
skrifar
ótrúlega oft gleymast þegar rætt er um
írska sögu, mönnum hættir til að
einblína um of stjórnmáladeilurnar.
Þetta er frábærlega læsileg, fróðleg og
vel samin bók. Hún hefur hvarvetna
hlotið hina ágætustu dóma og sumir
gagnrýnendur hafa tekið svo djúpt í
árinni að segja, að hér sé í fyrsta skipti
gerð alvarleg tilraun til að greina á milli
þjóðtrúar og veruleikans í sögu íra.
Ekki kann ég að dæma um, hvort þetta
er rétt, en í inngangi getur höfundur
þess, að hinar djúpstæðu deilur, sem
lengi hafi hrjáð íra og skipt þeim í
fyikingar geri ritun sögu sem þessarar
erfiðari en ella: írar séu margir hverjir
svo fastir í þeirri fylkingu, sem þeir hafi
skipað sér í að þeir geti illa greint kjarna
hvers máls fyrir þjóðsögunum, sem
spunnist hafi upp í áranna rás, sjái ekki
skóginn fyrir trjánum. Engin ástæða er
til að draga þessi ummæli í efa, en því
verður þá ekki neitað, að höfundi hefur
sjálfum tekist ágætlega að skilja kjarn-
ann frá hisminu.
I bókarlok eru ýtarlegar skrár um
heimildir og tilvitnanir, auk nafnaskrár.
Þetta er tilvalin bók fyrir alla þá, sem
vilja kynna sér írska sögu.
Jón Þ. Þór.
7
gróður og garðar
■ Ingólfur með 220 sm.
garðabrúðu 3. sept. 1981.
háa ■ Einkennileg flatstöngluð bald-
ursbrá.
furdulegar
jurtir
Tvær furðulegar jurtir
■ Víkjum fyrst að hinni stærri, en
af henni var tekin mynd úti fyrir
Síðumúla 15 , þann 3. okt. 1981.
Undirritaður er að vísu tæplega
meðalmaður á hæð, enda gnæfir efsti
blómskúfur jurtarinnar hátt yfir
hann! En hver er risajurtin?
Margir kannast við hina vöxtulegu
ilmgóðu jurt garðabrúðu, sem víða
er ræktuð til skrauts í görðum, en
vex líka villt sunnanlands hér og
hvar. í görðum og á góðum stöðum
út um hagann verður hún oft 40-70
sm. á hæð, stöku sinnum allt að 1
metri. Hún ber stóra ljósrauða eða
hvítrauðleita angandi blómskúfa. En
þessi einstaklingur, sem myndin
sýnir, teygði sig upp í birtuna milli
runna að Akurgerði 38 og mældist
220 sm. á hæð. Það er líklega met.
Garðabrúðan brotnaði í stormi,
var þá skorin af rót, mæld og
mynduð.
Garðabrúðan er merkileg jurt
fyrir margra hluta sakir, m.a. vegna
trúar á töframátt hennar, og sem
lækningajurt að fornu og nýju.
„Það er einkennilegt hvað kettir
sækja mikið í garðabrúðuna mína,
þeir liggja stundum malandi hjá
henni,“ sagði blómakona nýlega.
Og satt var orðið! Garðabrúða
hefur raunverulega áhrif á ketti,
sefandi áhrif á læðurnar, en æsandi
á högnana. Þessu munu valda
uppgufandi efni í jurtinni.
í jarðstönglinum er óstöðug olía,
tveir alkaloidar, einnig valepa-
triat og sútunarsýra, Jarðstöngull-
inn er hagnýttur til lækninga. Er
grafinn upp síðla hausts og þurrkað-
ur til lækninganota, þ.e. sem róandi
lyf (Valeriana-pillur og dropar)
Nafnið dregst af vísindaheiti jurtar-
innar Valeriana officinalis. Venjuleg
garðabrúða er oftast miklu bústnari
en þessi á myndinni, sem er
stormbarin og vantar stóru blaðhvirf-
ingarnar niðri við jörð. Þær eru ekki
á myndinni.
Flestir þekkja Baldursbrá, enda er
hún meðal fegurstu jurta, ber stórar
tvílitar blómkörfur, þ.e. gular og
hvítar. Fjölmörg smáblóm eru í
hverri körfu, reynið að telja það.
Myndin sýnir mjög óvenjulega bald-
ursbrá, með flatan stöngul og fremur
smáar blómkörfur í skúf, sem veit til
hliðar. Auk þess eru tvær körfur,
ormlaga, en ekki kringlóttar eins og
hinar.
Þessa sérkennilegu baldursbrá
fann Freddy Laustsen smiður í
Súðavogi í Reykjavík, s.l. haust og
færði mér. Hinn flati stöngull
mældist 2 sm. á breidd. Körfuraar
misstórar, en þó smáar, 24 að tölu.
Þær tvær sem líkjast ormi að lögun '
eru 5 sm. á lengd. Hæð jurtarinnar
er 37 sm. Flatstönglaðar baldursbrár
hafa fundizt áður, en þó fremur
sjaldan og óvíða. Væri fróðlegt að
frétta um fleiri.
Ingólfur Davíðsson,
skrifar