Tíminn - 17.10.1982, Blaðsíða 17
NAFN LANDS OKKAR ER NOTAÐ
VOPN TIL AРBERJA A FOLKI MEД
— rælt við Mauno Koivisto, forseta Finnlands, m.a. um samskipti íslands og Finnlands, sambúð Finna við Sovétríkin og „Finnlandiseringu”
SUNNUDAGUR 17. OKTÓBER 1982
SUNNUDAGUR 17. OKTÓBER 1982
17
■ „Við Finnar erum að ýmsu leyti í
sömu aðstöðu og Islendingar. Báðar
þjóðimar byggja til dæmis útjaðra
Norðurlanda. Og í samstarfi við aðrar
þjóðir, svo sem í norrænu samstarfi,
þurfum við að nota annað tungumál en
móðurmál okkar. Að visu er það svo,
að raun fleiri en áður læra nú sænsku í
Gnnskum skólum, en engu að síður er
þar ekki um að ræða móðurmál flestra
Finna. Og vafalaust mætti benda á fleiri
þætti, þar sem svipað er ástatt með
þjóðunum, enda höfðum við alltaf fylgst
af skilningi og áhuga með baráttu
íslensku þjóðarinnar.“
Sá, sem þetta segir, er þjóðhöfðingi
Finnlands, Mauno Koivisto, sem í
janúar síðastliðnum var kjörinn forseti
lands síns. Hann tók við af Uhro
Kekkonen, sem íslendingar kannast vel
við bæði vegna forsetastarfa hans og
ennfremur sem tíðs gests á íslandi.
Kekkonen sat lengi á forsetastóli; hann
var fyrst kjörinn forseti, með eins
atkvæðis mun, árið 1956, og varð þá
áttundi forseti Finnlands. Koivisto er
þannig sá níundi í röðinni.
Mauno Koivisto tók á móti okkur,
þremur íslenskum blaðamönnum, í
stórri og bjartri stofu í forsetahöllinni í
Helsinki; hávaxinn, grannur og myndar-
legur maður, sem lítur út fyrir að vera
mun yngri en hann er (hann verður 59
ára 25. nóvember næstkomandi). Hann
minnir hvað útlit snertir einna helst á
sterkan og hraustbyggðan finnskan
skógarhöggsmann, eða þá útitekinn
íslenskan bónda. Hann heilsar með
þéttu handabandi og býður okkur sæti.
I allri framkomu er hann hæglátur,
virðist jafnvel í fyrstu hálf feiminn, og
hann talar hægt og yfirvegað, yfirleitt
lágri röddu, og hugar sýnilega vel að
orðum sínum áður en hann lætur þau
falla. Þegar farið er að ræða málefni
Finnlands og alþjóðamálin kemur fljót-
lega í ljós, að á bak við hæverskuna býr
skapfesta og ákveðni.
doktorsritgerð sína, sem fjallaði um
félagleg samskipti á hafnarsvæðinu í
Turku. Hann var mjög kunnugur þeim
vinnustað, þar sem hann hafði starfað í
þrjú ár við höfnina.
Árið 1958 var Koivisto ráðinn for-
stjóri eins stærsta banka landsins,
Alþýðubankans, og hóf þar með
starfsferil sinn sem bankamaður. Eftir
margra ára starf við Alþýðubankann
varð hann forstjóri Finnlandsbanka,
finnska seðlabankans, og því starfi
gegndi hann síðan nema þau ár, sem
hann var ráðherra.
Koivisto gekk í flokk jafnaðarmanna
árið 1947, og varð fljótlega áhrifamaður
í flokknum, ekki síst á sviði fjármála og
efnahagsmála. Og árið 1966 varð hann
ráðherra í fyrsta sinn í þriggja flokka
stjórn mið- og vinstriflokka. Hann tók
við fjármálaráðuneytinu á erfiðum
tímum í efnahagsmálum Finnlands, og
breytti að verulegu leyti um vinnubrögð
í átt til aukins skipulags.
Tveimur árum síðar, árið 1968, varð
Koivisto í fyrsta sinn forsætisráðherra í
ríkisstjórn sömu þriggja flokka -
jafnaðarmanna, m'iðflokksmanna og
sósíalista. Sú ríkisstjórn sat fram yfir
þingkosningarnar 1970 og átti meðal
annars frumkvæði að Öryggismálaráð-
stefnu Evrópu, sem haldin var í
höfuðborg Finnlands. Þegar stjórnin fór
frá 1970 tók Koivisto aftur við starfi sínu
sem forstjóri Finnlandsbanka og gegndi
því starfi óslitið til ársins 1979, að undan-
skildri stuttri ráðherratíð (sem fjármála-
ráðherra) árið 1972. En vorið 1979 varð
hann á ný forsætisráðherra. Sem slíkur
tók hann við starfi sem forseti landsins
þegar Kekkonen varð veikur haustið
1981, og í forsetakosningunum í byrjun
þessa árs náði hann auðveldlega kjöri
þrátt fyrir marga mótframbjóðendur
annarra stjómmálaflokka.
Að styrkja böndin á
milli þjóðanna
Viðtalið við Koivisto í finnsku
„Það er ljóst, að við höfum áhyggjur
af því, sem er að gerast í heiminum. Við
erum mjög háðir því, hver þróunin er
hjá öðrum þjóðum, hvort sem það er á
sviði utanríkismála eða efnahagsmála.
Við erum smáþjóð sem getur aðeins
brugðist við því sem gerist úti í heimi.
Stórveldin geta auðvitað hagað sér á
annan hátt; þau geta skipulagt það, sem
þau vilja gera, og framkvæmt það síðan.
Við verðum að meta hvað hafi gerst, sé
að gerast og muni gerast, hvað sem
okkar eigin aðgerðum líður, og ákveða
síðan viðbrögð okkar við þeirri þróun.
Við erum mjög háðir útflutningi
trjávöruiðnaðarins, og þróun efnahags-
málanna í heiminum hefur mikil áhrif á
eftirspum og markaðsverð útflutnings
okkar og þar með á afkomu þjóðarinn-
ar. í mörgum Evrópuríkjum hefur
enginn hagvöxtur verið að undanfömu,
og hjá sumum þeirra hefur framleiðslan
jafnvel minnkað á liðnu ári. Margir hafa
búist við breytingum til batnaðar á
yfirstandandi ári, en af því hefur ekki
orðið enn. Finnland verður því að búa
sig undir lengra tímabil vaxtarleysis.
Þetta þýðir efnahagslega erfiðleika fyrir
okkur, þrátt fyrir það að við séum í
sterkari stöðu en aðrir, og sterkari stöðu
en við vomm áður til þess að mæta
þessum áföllum, þar sem við höfum t.d.
ekki haft neinn halla á utanríkisverslun-
inni á síðustu ámm, og erlendar skuldir
okkar em nú mun minni en þær voru í
byrjun áttunda áratugarins ef miðáð er
við hlutfall af þjóðartekjum. En engu að
síður er vemlegt atvinnuleysi í landinu,
og þar höfum við langmestar áhyggjur
af atvinnuleysi ungs fólks. Það er eitt
alvarlegasta vandamálið, sem við er að
etja í Finnlandi".
Helsinkiyfirlýsingin
— Ef þér lítið yfir þróunina í
Finnlandi síðustu tíu til fimmtán árin,
hvað er það þá, sem finnska þjóðin getur
verið stoltust af?
„Að því er utanríkismálin varðar er
við er að etja, en hins vegar ekki um þá
erfiðleika, sem tekist hefur að sneiða
hjá. En staðreyndin er sú, að heims-
byggðinni, og þá sérstaklega iðnþró -
uðu ríkjunum, hefur tekist að sneiða hjá
alvarlegustu erfiðleikunum á síðustu
ámm. Þróunin hefði getað orðið miklum
mun verri að mínu áliti. Þau vandamál,
sem við er að etja og vissulega eru
alvarleg, em engu að síður miklu minni
en þau hefðu getað orðið. Það hafa til
dæmis skollið yfir tvær orkukreppur
vegna stórfelldra olíuverðhækkana, en
tekist hefur að aðlaga efnahagslífið þeim
nýju staðreyndum. í Finnlandi emm við
mjög háðir innflutningi á orku. Samt
hefur okkur tekist að komast hjá því, að
lenda í þeim skuldavítahring, sem gæti
verið ógnun við sjálfstæðið".
Kekkonen og Koivisto
Mauno Koivisto tók við embætti af
forseta, sem setið hafði hátt á þriðja
áratug. Kekkonen var mjög virkur í
utanrikismálum. Verður það á sama hátt
með Koivista?
„Við höfum ekki verið virkir í þeim
skilningi, að við séum alltaf í tíma og
ótíma að leggja fram tillögur eða
hugmyndir um alþjóðamál, og við
munum áfram vera sparir á slíka hluti,,,
sagði Koivisto. „Og auðvitað þýðir ekki
að vera alltaf að hugsa um, hvernig
einhver annar myndi bregðast við ef •
hann væri í þessu embætti. Það er hins
vegar mikilvægt í þessu sambandi, að
hér byggjum við á sterkri hefð, og það
mun auðvelda mjög alla meðferð mála“.
Þá daga, sem ég dvaldi í Finnlandi,
voru einmitt ýmis teikn á lofti um að
Koivisto myndi láta að sér kveða í,
utanríkismálum Finnlands engu síður en
' fyrrirrennari hans. Þá kom- upp
sérkennileg deila um það, hvort bjóða
ætti Jasser Arafat, leiðtoga samtaka
Palestínumanna, til Finnlands eða ekki,
og ef svo væri, hver ætti þá að bjóða
honum. Það fór ekki á milli mála, að í
Ekki atvinnu-
stjórnmálamaður
Ferill Mauno Koivisto er fremur
óvenjulegur fyrir stjómmálamann, því
hann hefur verið áhrifamaður um stjórn
landsins um langt árabil án þess að hafa
nokkru sinni verið atvinnustjómmála-
maður. Leið hans til valda hefur ekki
legið um finnska þingið; hann hefur
aldrei setið á þingi (það hefur eiginkona
hans hins vegar gert). Hann fæddist í
einni helstu hafnarborg Finnlands,
Turku, árið 1923. Hann var af fátækum
kominn og hafði engin tök á að mennta
sig á unglingsárunum; þegar þrettán ára
að aldri varð hann að hætta skólanámi
og fara að vinna fyrir sér. Síðari
heimsstyrjöldin breytti hins vegar
miklu í lífi hans; hann var kallaður í
herinn. Að styrjöldinni lokinni fór hann
á nokkur iðnþjálfunamámskeið og þá
vaknaði á ný áhugi hans á frekara námi.
Hann fór því í kvöldskóla, lauk
stúdentsprófi og hóf háskólanám árið
1949, tuttugu og sex ára að aldri. Þótt
hann yrði ávallt að vinna meðfram
náminu lauk hann MA-prófi á fjómm
ámm, og árið 1954 lauk hann við
forsetahöllinni í Helsinki stóð í tæpa
klukkustund, og farið var vítt yfir; rætt
um samskipti íslands og Finnlands, um
þróun mála í Finnlandi og stöðu þessa
útvarðar Norðurlanda í austri, hlut
landsins í norrænu samstarfi og á
alþjóðavettvangi, og svo auðvitað um
samskipti Finna við Sovétmenn og þá
gagnrýni, sem fram hefur komið hjá
sumum öflum á Vesturlöndum á sovésk
áhrif í Finnlandi.
í upphafi var talinu að sjálfsögðu vikið
að væntanlegri heimsókn Koivisto til
íslands, en hann kemur hingað á
mlðvikudaginn, og samskiptum land-
anna.
„Það er von okkar að heimsóknin til
íslands verði til þess að styrkja böndin
á milli þjóðanna", sagði Koivisto. „Við
höfum aíltaf fylgst af áhuga og skilningi
með baráttu íslensku þjóðarinnar. Ljóst
er, að þegar þjóð er svo háð einni
framleiðsluvöm eins og íslendingar að
því er varðar sjávarafurðir, og þegar sú
framleiðslugrein er svo mikilli óvissu
háð sem raun ber vitni að því er varðar
bæði magn og markaðsverð, þá hlýtur
að vera sérstaklega erfitt að hafa stjórn
á efnahagsmálunum. Staða okkar í
Finnlandi er að nokkm leyti hliðstæð,
þar sem við emm mjög háðir trjávöra-
iðnaðinum."
— Hvaða þýðíngu hafa samskiptin
við ísland fyrir Finna, og hvaða áhrif
mun væntanleg opinber heimsókn yðar
til íslands hafa á samstarfið á milli
landanna?
„Við höfum mikinn áhuga á að auka
samskipti þjóðanna. Spumingin er hins
vegar sú, til hvaða beinna framkvæmda-
atriða er hægt að grípa, því áhuginn er
fyrir hendi. Þessi heimsókn verður
vonandi til þess að tengja þjóðimar enn
frekar saman. Það em hins vegar engin
sérstök vandamál, sem ætlunin er að
leysa, því slík vandamál em ekki fyrir
hendi á milli þjóðanna".
— Hvað er það öðru fremur sem
tengir íslendinga og Finna saman?
„Við emm að sumu leyti í sömu
aðstöðu og íslendingar. Við byggjum til
dæmis útjaðra Norðurlanda. í norrænu
samstarfi verðum við að nota annað
tungumál en móðurmálið. Að vísu er
það svo, að mun fleiri læra nú en áður
sænsku í finnskum skólum, en engu að
síður er þar ekki um að ræða móðurmál
flestra Finna. Og það mætti benda á fleiri
þætti, þar sem svipað er ástatt með
þjóðunum".
*
Island er öðruvísi land
Finnsk stjómvöld opnuðu sendiráð í
Reykjavík fyrir fáeinum vikum. Forset-
inn var að því spurður, hvort samstarf
þjóðanna myndi aukast með tilkomu
sendiráðsins.
„Ég held að sú aðgerð ein út af fyrir
sig muni ekki breyta miklu í því efni“,
sagði hann. „En auðvitað er opnun
sendiráðsins merki um, að við höfum
áhuga á að auka tengslin. Það er gott
til þess að vita, að eftirleiðis verður
opinber fulltrúi Finnlands með fast
aðsetur á íslandi, og starfsemi okkar þar
hlýtur að aukast um leið“.
— Telja Finnar að Islendingar ættu
að svara í sömu mynt og opna sendiráð
í Finnlandi?
■ Finnska forsetafjölskyldan: Mauno Koivisto ásamt konu sinni, Tellervo, og dótturinni Assi.
„Við höfum tekið okkar ákvörðun án
þess að gera ráð fyrir slíku. En auðvitað
er það mál íslenskra stjómvalda“.
— Hafið þér komið til íslands?
„Já, ég hef verið þar nokkmm
sinnum. I fyrsta sinn kom ég þangað
þegar Norðurlandaráð hélt fund þar árið
1970“.
- Og hvað finnst yður um landið?
„ísland er að vissu leyti ævintýralegt.
Mörgum Finnum finnst að ísland sé
mjög sérstætt land og öðm vísi en önnur
lönd“.
— Hafa opinberar heimsóknir þjóð-
höfðingja einhvem sérstakan tilgang,
eða er aðeins verið að framfylgja hefð?
„Þær byggja að sjálfsögðu á hefð. En
markmiðið hlýtur að vera, að slíkar
heimsóknir fái aðra og meiri þýðingu en
þá eina að fylgja hefðum. Það er von
okkar að þessi heimsókn til íslands verði
til þess að auka þekkingu okkar á
landinu, styrkja tengslin á milli þjóða
okkar og jafnframt að efla persónuleg
tengsl milli forystumanna".
— Hafið þér hitt forseta okkar
Vigdísi?
„Nei, við höfum ekki hist áður“.
Norðurlöndin eiga
margt sameiginlegt
Talinu er nú vikið að norrænu
samstarfi og afstöðu Finna til þess.
Hversu mikla áherslu leggja Finnar á
norræna samstarfið og sameiginlega
afstöðu Norðurlandanna til alþjóða-
mála?
„Samstarf Norðurlandanna í utanríkis-
málum á sér fyrst og fremst stað á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna. Þar
eiga Norðurlöndin öll sína fulltrúa og
afstaðan til málefna þar er mjög svipuð.
En í öryggismálum hafa Norðurlöndin
farið ólíkar leiðir. Sú staðreynd hefur
þó ekki hindrað samstarf á öðrum
sviðum. Utanríkisráðherrar landanna
koma saman til fundar nokkmm sinnum
á ári. Efnahagslegt samstarf Norður-
landanna hefur einnig gengið vel.
Fjögur ríkjanna em saman í EFTA, og
þótt Danmörk sé aðili að Efnahags-
bandalagi Evrópu, hefur það ekki
hindrað aukin viðskipti á milli Norður-
landanna. Samstarfið í menningarmál-
um er umfangsmikið, og við höfum lært
mikið af reynslu og skoðunum hvers
annars á félagsmálasviðinu. Það er því
margt sem við eigum sameiginlegt á
Norðurlöndum".
— Það víkur huganum strax að þeim
hugmyndum, sem fram hafa komið um
að Norðurlöndin verði gerð að kjam-
orkuvopnalausu svæði, en þær hafa
lengi verið til umræðu. Þegar til þess er
litið, að kjamorkuvopn em ekki til
staðar á Norðurlöndum, er þá einhver
ástæða tfi að semja sérstaklega um
norrænt kjaroorkuvopnalaust svæði?
„Það er auðvitað ljóst, að það em
engin kjamorkuvopn í Finnlandi eða
Svíþjóð. Þegar Noregur og Danmörk
gengu í NATO við stofnun bandalagsins
var því lýst yfir, að þar yrðu engin
kjamorkuvopn leyfð á friðartímum. Hið
sama gildir vafalaust um ísland. Þess
vegna mætti segja að Norðurlöndin séu
nú þegar kjamorkuvopnalaust svæði á
friðartímum. En spumingin er, hvað
gerist ef alvarlegt ástand skapast eða
styrjöld brýst út? Þessi fyrirvari gildir
aðeins um friðartíma. Þess vegna hefur
hugmyndin um kjarnorkuvopnalaust
svæði komið fram. Þar virðast tvær leiðir
koma til greina. Annars vegar að
Norðurlöndin lýsi sig sjálf kjamorku-
vopnalaust svæði. En þá spyrja menn
sig, hvort kjamorkuvopnaveldin muni
virða slíka yfirlýsingu. í framhaldi af
þeim vangaveltum hefur verið bent á,
að til þess að tryggja að kjamorkuvopna-
veldin virði slíkt svæði verði þau að taka
þátt í sjálfri ákvörðuninni um kjamorku-
vopnalaust svæði á Norðurlöndum.
Þessar hugmyndir um slíkt svæði hafa
vakið vemlega athýgli á undanförnum
ámm og miklar umræður, sem enn er
haldið áfram“.
— Svo virðist sem margir líti svo á,
að ísland eigi ekki að vera með í
norrænu kjaraorkuvopnalausu svæði?
„Það er vissulega dálítið erfítt að átta
sig á því, hvað menn hafa nákvæmlega
í huga þegar rætt er um kjamorkuvopna-
laust svæði á Norðurlöndum. Til dæmis
má spyrja: þegar talað er um að
Danmörk verði með í slíku svæði er þá
líka átt við Grænland? í umræðunni um
þetta mál em landfræðileg skil ekki
glögg. Sumir telja t.d. að allt Eystrasalts-
svæðið eigi að vera með, jafnvel hlutar
af Sovétríkjunum. Það er því erfitt að
fullyrða nákvæmlega, hvaða landsvæði
menn telja að eigi að tilheyra kjamorku-
vopna(ausa svæðinu".
Sovétríkin og
Finnlandisering
Sovétríkin era hinn voldugi granni
Finnlands í austri. Koivisto var spurður,
hvort áfram yrði fylgt sömu stefnu
gagnvart Sovétríkjunum og gert var í
forsetatíð Kekkonens.
„Ég mun fylgja sömu stefnu. Við
höfum góð samskipti við alla nágranna
okkar, og sambandið við Sovétríkin er
mjög gott. Verslunin á milli landanna er
mjög mikilvæg fyrir okkur. Við fylgj-
Elías
Snæland
Jónsson
skrifar
einhvera hátt sjálfstæði Finna eða
athafnafrelsi. Er því þannig farið?
„Þeir, sem nota þetta orð, gera það í
þeim tilgangi að hræða fólk með því að
benda á Finnland sem dæmi. En okkur
finnst að við pössum alls ekki í það
hlutverk, sem okkur er þar ætlað. Nafn
landsins okkar er tekið og það notað sem
vopn til þess að berja með í hausinn á
fólki. Auðvitað getur það verið sárt fyrir
þann, sem barinn er, en í þessu tilviki
hefur vopnið líka sínar tilfinningar.
Okkur er illa við að nafn landsins okkar
sé notað í þessu skyni.
Það em engin óleystvandamál á milli
Finnlands og Sovétríkjanna. Og finnska
þjóðin hefur byggt upp efnahags- og
viðskiptalíf sitt með ágætum, svo að
Finnland er í dag vel þróað iðnvæu ríki,
þar sem sú utanríkisstefna, sem fylgt
hefur verið, nýtur almennrar viðurkenn-
ingar“.
Atvinnuleysið er
alvarlegasti vandinn
— Hver eru alvarlegustu vandamál-
in, sem Finnar eiga nú við að etja?
það Öryggismálaráðstefna Evrópu.
Lokasamþykkt ráðstefnunnar var undir-
rituð hér, og það var hápunktur í
aðgerðum okkar á sviði utanríkismála.
Nafn höfuðborgarinnar er ennþá tengt
lokaályktun ráðstefnunnar, Helsinkiyf-
irlýsingunni.
í lok sjöunda áratugarins var mjög
erfitt að átta sig á þróun mála til dæmis
að því er varðaði stækkun efnahags-
bandalags Evrópu. Þá var það meðal
annars talinn raunhæfur möguleiki, að
Fríverslunarsamtökin yrðu lögð niður
og að við stæðum frammi fyrir tveimur
valkostum; annað hvort að standa utan
við alla slfka samninga eða þá að taka
þátt í samstarfi, sem yrði ekki aðeins
efnahagslegt heldur líka stjómmálalegt.
Sem betur fer varð ekki af því að við
þyrftum að velja á milli slíkra kosta, því
Fríverslunarsamtökin starfa áfram og
EFTA-löndin gerðu öll samninga við
Efnahagsbandalagið, sem fólu í sér að
fríverslunin gat þróast áfram. Þetta var
mikið vandamál fyrir okkur fyrir tíu
ámm síðan, en leystist farsællega.
Annars er það svo, að fólk hugsar
yfirleitt aðeins um þau vandamál, sem
því efni markaði Koivisto öðmm fremur
stefnuna og tók af skarið.
Þeim, sem rætt var við í Finnlandi,
bar saman um, að Koivisto væri mjög
vinsæll meðal alþýðu manna í landinu,
sem liti á hann sem traustan og
heiðarlegan mann, sem treysta mætti að
segði þjóðinni sannleikann. Það er
reyndar í samræmi við þá reynslu, sem
Finnar hafa af ráðherratíð hans, par var
hann ekki að fegra hlutina, ef vandamál
bar að höndum, og er því sagt í
Finnlandi, að hann sé eini stjórnmála-
maðurinn þar í landi sem hafi aukið
vinsældir sínar með því að segja
þjóðinni ógeðfelldar staðreyndir.
Þessar vinsældir ná einnig til eigin-
konu Koivisto, Tellervo, sem hefur sjálf
iverið virk í stjómmálum, m.a. bæði átt
sæti á þingi og í borgarstjórn höfuðborg-
arinnar. Dóttir þeirra hjóna, Assi,
stundar nám í stjómmálafræðum.
• Og á miðvikudaginn fá íslendingar að
kynnast finnska forsetanum, því þá hefst
opinber heimsókn hans til Islands.
íslendingar munu bjóða hann hjartan-
lega velkominn.
—ESJ.
umst að sj álfsögðu af miklum áhuga með
því, sem gerist, og því sem sagt er í
Sovétríkjunum".
— En hvað um þá miklu umræðu,
sem átt hefur séð stað víða um svonefnda
Finnlandiseringu?
„Sú umræða hefur ekkert með
samskipti okkar við Sovétríkin að gera“,
segir Koivisto ákveðinn. „Staðreyndin
er sú, að þessi umræða mun halda áfram
í vestrænum fjöímiðlum án tillits til þess,
hvað gerist í samskiptum okkar við
nágrannann í austri. Við höfum ekki svo
miklar áhyggjur af því, þótt aðilar á
vesturlöndum hafi þörf fyrir syndasel
eða einhvem til að hræða aðra með.
Samskipti okkar við aðrar þjóðir er
okkar mál.
Við höfum lagt á það áherslu að þróa
og bæta tengsl okkar við Sovétríkin, og
staða Finnlands í dag er jafn sterk eða
sterkari en nokkm sinni fyrr. Menn geta
einfaldlega spurt sig, hversu miklu
Finnland hafði að tapa haustið 1944
þegar við höfðum orðið undir í stríðinu
og Þjóðverjar réðu enn yfir Lapplandi.
Þá hófst nýtt tímabil í samskiptum okkar
við nágrannalöndin. Ef reynt er með
þessu tali um Finnlandiseringu að halda
því fram, að við höfum með „mjúkri“
stefnu tapað „harðri“ stöðu, þá er það
auðvitað alrangt, eins og allir þeir sem
þekkja til sögu okkar verða að
viðurkenna.
En það er ljóst, að við emm varkárir
þegar um það er að ræða að taka afstöðu
yfirleitt. Vera má að einhverjir telji það
sjálfselskufullt af okkur, en við finnum
ekki hjá okkur hvöt til þess að gefa
yfirlýsingar um allt mögulegt sem gerist
í heiminum. Við fylgjumst af áhuga með
því sem gerist, og veltum því svo fyrir
okkur, hvort það muni hafa einhver
jákvæð áhrif ef við látum álit okkar í
ljós, Það getur verið gott að segja
meiningu sína, en oft hefur það engin
'áhrif á gang mála“.
— Þeír, sem nota þetta orð, Finn-
landisering, telja væntanlega, að sam-
skiptin við Sovétríkin takmarki á