Tíminn - 19.10.1982, Blaðsíða 14

14
heimilistfmirmi
3KTÓBER 1982
kog K.LT
Reykingar og
áfengisneysla
■ Ærlegt svar við spurningunni: Á ég
að hætta hvoru tveggja? er hátt og
skýrt JÁ. Reykingar skaða ekki aðeins
lungu móðurinnar og hjarta, en
þrengja líka æðaveggi og draga þar
með úr blóðstreymi til barnsins.
Minna og veikbyggðara barn verður
afleiðingin. Ef ógleði snemma á
meðgöngutímanum venur þig af
tóbaksreykingum, skaltu bara vera
fegin og þakklát. Og láttu vera að
byrja aftur!
Áfengi í mjög litlum mæli er ekki
eins hættulegt, en það er fíknilyf og sé
þess neytt í óhófi, gerir það skaða. Það
er því vissara að halda sér að
appelsínusafa eða tómatsafa (báðir
auðugir að bætiefnum), ef þú ferð út
að skemmta þér. Þar með gerir þú
bæði þér sjálfri og barninu ómældan
greiða. En það er engin ástæða til að
fyllast skelfingu, þó að þú komist að
raun um, að þú hefur drukkið eitt eða
tvö glös af víni eða sérríi áður en þú
gerðir þér ljóst, að þú varst þunguð.
Það er mikil drykkja um langt skeið,
sem er vitað að gerir mestan skaðann.
Skyndilegar
geðsveiflur
■ Meðal þeirra kvenna, sem sveiflast
frá hrifningu til tára á skömmum tíma
endranær, eru slíkar geðsveiflur auð-
vitað algengar á meðgöngutíma. Með
öðrum orðum, sá persónuleiki, sem
fylgir þér dags daglega, heldur áfram '
að fylgja þér, en í ýktara formi, eftir
að þú ert orðin barnshafandi, vegna
hormónabreytinga. En reyndu að láta
vera að kenna óléttunni um alla hluti.
þú ert meira en bara móðurlífið!
Ef þér finnst þú vera mjög
áhyggjufull, niðurdregin, taugaóstyrk,
eða sefur illa, kann að vera að þú
þarfnist hjálpar. Ef samkomulagið
milli þín og barnsföðursins er ekki gott
eða ef þú ert einstæð, ef þú hefur
áhyggjur af fjármálum, húsnæði eða
einhverju öðru, er hættara við að
vandamálin vaxi þér upp fyrir höfuð á
þessum tíma. Þú skalt ekki hika við að
leita félagslegrar ráðgjafar, ekki bara
sjálfrar þín vegna, heldur ekki síður
barnsins vegna. Það er nefnilega
staðreynd, að ánægðar mæður eiga
yfirleitt auðveldara með að ganga með
og ala börn sín, og börnin eru þá líka
sælli.
SIK í kvidarhúð
■ Sú óþægilega staðreynd er fyrir
hendi, að það er ómögulegt að hindra
að myndist slit í kviðarhúð á með-
göngutímanum, sumar konur eru
fæddar með þeim ósköpum að fá þau.
Þar er enn progesterón að verki
fremur en að það togni svo á húðinni.
Sumar stúlkur fá svona slitmerki þegar
á gelgjuskeiði. Það er því ástæðulaust
að eyða fjármunum í svokölluð
verndandi krem, það eina, sem hægt
er að gera, er að sýna þolinmæði, því
með tímanum dofna slitörin.
Það er ráðlegt að klæðast brjósta -
haldara á meðgöngutímanum, ekki til
að koma í veg fyrir húðslit, heldur
hindrar hann, að brjóstin fari að
hanga. Bjóstin stækka og verða þyngri
og ef vefurinn hlýtur engan stuðning,
getur teygst um of á þeim og þau farið
að hanga.
Kynlif
■ Það væru óvenjuleg hjón sem
misstu alla kynþrá á meðgöngutíman-
um. í mörgum tilfellum er því einmitt
öfugt farið. Sem betur fer er engin
ástæða til að gefa allt kynlíf á bátinn,
nema læknir ráðleggi annað í einstök-
um tilfellum. Nýlegar rannsóknir hafa
leitt það berlega í Ijós, að kynlíf hefur
ekki í för með sér aukna áhættu á
fyrirburði eða að barnið verði fyrir
skaða. Það er eiginlega öllu heldur
álitin heppileg heilsurækt;
Fyrir kemur, að hjón finna hjá sér
minni hvöt til kynlífs á meðgöngu-
tímanum. Ef þú ert í þeim hópi, er þér
alveg óhætt að sætta þig við það.
Slakaðu bara á og hafðu engar
áhyggjur. Ástandið breytist, þegar
barnið er komið í heiminn. Ef á hinn
bóginn aðeins annar aðilinn breytir
afstöðu sinni, er kannski ástæða til að
leita ráðgjafar til að hindra að
alvanlegt skammtímavandamál verði
að föstu langtímavandamáli.
Þessar tvær bamshafandi konur hafa komist að raun um það, að það er
ágætt að bera saman bækur sínar.
Áhyggjur og ótti á
meðgöngutímanum
Það er ekkert óeðlilegt við það að
fá áhyggjukviður á meðgöngutíman-
um. Verð ég veik? Verður það
voðalega sárt? Ræð i. ég við þetta?
Verður barnið eðlilegt? Þessar og
aðrar spurningar hellast yfir þig - og
helst um miðja nótt! Og auðvitað líður
þér ekki vel. Það er um að gera að
vera ekki að bollaleggja þessar
hugsanir með sjálfri þér, ræddu þær
við aðra. Þá kemur fljótlega í ljós, að
aðrar konur hafa gengið í gégnum
þetta sama og í langflestum tilfellum
Smárabb við verðandi mæður
Heit eplakaka
ca. 8 epli
1 bolli vatn
4 msk. sykur - soðið í mauk.
2 egg þeytt
kókosmjöl.
Látið í eldfast mót.
Eplamaukið fyrst.
Eggjunum hellt yfir, kókosmjöli þar
stráð yfir.
Bakað vel í heitum ofni í ca. 15-20
mín. Borið fram heitt með köldum
þeyttum rjóma.
Heitt kjúk-
lingagums
2 kjúklingar
2 pk. rósakál
2 ds. kjúklingasúpa
ca 1 tsk. karrý
1 ds. majonaise lítil
Kjúklingarasp
Rifinn ostur
Hrísgrjón soðin m/papriku, svepp-
um/soyasósu borin fram með.
Kjúklingarnir steiktir og hiutaðir.
Kálið soðið í 10 mín. í saltvatni.
Majonaisi, karrý og súpu blandað
saman. Sett í eldfast mót.
Rósakálinu raðað fyrst, síðan
kjúklingunum, majonaiseblöndunni
hellt yfir. Kjúklingaraspi stráð yfir og
síðan osti.
Er leiðinlegt að
fægja silfrið?
Ráð til að létta
vinnuna
við það
■ Það vill falla á silfur með tímanum,
auk þess sem hitaveituvatnið okkar er
því skætt. Það er heldur hvimleitt að
þurfa sífellt að vera að fægja silfrið, en
hér er auðveld og fljótleg aðferð til að
halda hnífapörum og litlum silfurmun-
um sem gljáfægðum.
Leggið álpappír í ryðfría skál og
hellið yfir sjóðandi vatni, sem búið er
að leysa upp í 1 tsk. salt og 2 tsk.
matarsóda pr. lítra. Látið nú silfrið
liggja í þessum légi í 5 mín. Skolið það
síðan og þurrkið. Þá á það að vera sem
nýfægt.
■ Hér má ganga að hálsfestunum í
röð og reglu og engin þörf á að byrja
að leysa úr flækjunni, sem myndast,
þegar festamar ero geymdar í einni
bendu.
Sterkari
dúkkulísur
■ Dúkkulísur hafa verið vinsælir
félagar barna um langan aldur. Það
hefur oft haft sorg í för með sér, hvað
þær vilja vera endingarlitlar, enda
meðferðin kannski á stundum nokkuð
harkaleg. Þær verða langlífari að mun,
ef á bakhlið þeirra cr straujað flíselín
áður en þær eru teknar í notkun.
hefur ekkert tilefni verið til þessara
hugsana.
Það er sá ótti, sem ekki er talað um,
sem fer verst með fólk. Hann vex í
hugskoti þínu og sest þar að og getur
hreinlega leitt til þunglyndis. Segðu
manninum þínum frá hugrenningum
þínum eða lækninum eða Ijósmóður-
inni. Mörgu óttatilefninu er hægt að
eyða einfaldlega með því að útskýra
og tala róandi. Þegar svo einföld ráð
duga ekki, verður að læra að lifa með
óttanum og það er léttbærara, ef talað
Gulnaðir
dúkar
úr sögunni
■ Margir eiga fína, hvíta hör - og
líndúka, sem kannski liggja mánuðum
saman inni í skáp, stífstraujaðir og
ónotaðir. Þegar svo á að grípa til
þeirra í fína veislu, reynast þeir hafa
gulnað og líta heldur óskemmtilega
út. Gott ráð til þess að koma í veg fyrir
að svona fari er að pakka þá inn í
álpappír, þá gulna þeir ekki við
geymsluna.
Lostæti úr
hörðum
ostaleifum
■ Hörðum ostaleifum er óþarft að
henda. Það er upplagt að mala þær fínt
og blanda þeim saman við örlítinn
þeytirjóma. Þar er kominn hinn
ágætasti smjörostur, sem jafnvel mætti
bragðbæta eftir smekk með ýmiss
konar grænmeti eða kryddi.
er um hann En veljið ykkur trúnaðar-
mann gaumgæflega og forðist þá
svokallaða „vini“, sem hafa mesta
ánægjuna af því að hrella verðandi
mæður með sögum um hrakfallameð-
göngu og barnsburði.
Hafið ávallt hugfastar þessar bein-
hörðu staðreyndir: Langflest börn
fæðast eðlileg og heilbrigð. Lang-
flestar mæður rísa upp frá barnsburði
hraustar og ánægðar. Langflestar
mæður ráða vel við móðurhlutverkið.
Það gerir þú áreiðanlega líka.
■ Dúkkulísur verða oft fyrír heldur
öbliðri meðferð, þar sem böra eiga
það tíl að vera helst til harðhent við
þær. Með auðveldum hætti má auka
lífslíkur þeirra talsvert.
Eru hálsfest-
arnar í óreiðu?
■ Það er ekki auðvelt fyrir þær
dömur, sem eiga margar hálsfestar og
keðjur að halda reiðu á þeim. Hvernig
væri að verða sér úti um fallega fjöl og
jafnvel skreyta hana eftir smekk? Bora
síðan á hana nokkur göt og skrúfa þar
í snotra hanka.
Fjölina er síðan upplagt að hengja
upp á vegg og hengja síðan festarnar
og keðjurnar á.