Tíminn - 29.10.1982, Blaðsíða 8

8
FÖSTUDAGUR 29. OKTÓBER 1982
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gfsli Sigurösson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason.
Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiðsiustjóri: Siguröur Brynjólfsson
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur
V. Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrlmsson. Umsjónarmaöur Helgar-Tfmans: Atli
Magnússon. Blaöamenn: Agnes Bragadóttir, Bjarghildur Stefánsdóttir, Eiríkur St.
Eirlksson, Friörik Indriöason, Heiöur Helgadóttir, Sigurður Helgason (íþróttir), Jónas
Guömundsson, Kristín Leifsdóttir, Skafti Jónsson. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson. Ljósmyndir: Guöjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Elln
Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir: Flosi Kristjánsson, Kristln .
Þorbjarnardóttir, María Anna Þorsteinsdóttlr. Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Síðumúla 15, Reykjavík. Sími: 86300. Auglýsingasimi: 18300. Kvöldsímar: 86387 og
86392.
Verð I lausasölu 9.00, en 12.00 um helgar. Áskrlft á mánuði: kr. 130.00.
Setnlng: Tæknldeild Tlmans. Prentun: Blaöaprent hf.
Davíð Oddsson tók
við góðu búi
■ Davíð Oddsson borgarstjóri hefur óvart reynzt
gagnlegur þeim borgarstjórnarmeirihluta, sem fór með
völd á síðasta kjörtímabili. Hann hefur komið af stað
umræðum, sem hafa leitt ótvírætt í ljös, að hann tók við
mun betri fjárhagsstöðu hjá borginni en þeirri, sem
fyrrverandi borgarstjórnarmeirihluti tók við, þegar
Sjálfstæðisflokkurinn hrökklaðist frá völdum 1978.
í grein Kristjáns Benediktssonar, sem birtist hér í
blaðinu í gær, er gerð skilmerkileg grein fyrir þessu.
Davíð Oddsson reyndi að byggja fullyrðingar sínar um
lélegan viðskilnað fyrrverandi borgarstjórnarmeirihluta á
því, að veltufjárstaðan hafi verið heldur lakari í júnílok
1982 en júnílok 1978. Þetta segir ekki alla söguna.
Eins og Kristján Benediktsson rekur í grein sinni skiptir
mestu máli í hverju veltufjármunirnir eru fólgnir. í júnílok
1978 voru veltufjármunirnir aðallega fólgnir í óinnheimt:
um gjöldum og inneignum hjá opinberum aðilum. í
júnílok 1982 voru veltufjármunirnir aðallega fólgnir í
handbæru fé borgarsjóðs. í raun var því greiðslustaðan
mun betri 1982 því að útistandandi skuldir innheimtast
oft illa.
Vafalaust á Davíð Oddsson eftir að gera sér grein fyrir
því, þótt hann virðist ekki hafa gert það ennþá, að
handbært fé er betri og öruggari eign en útistandandi
skuldir.
Sjálfstæðismenn reyna oft að gera sér mat úr því, að
skuldir borgarinnar hafi aukizt á síðasta kjörtímabili. Það
er rétt, að þær hafa hækkað í krónutölu. En það segir
ekki allt á verðbólgutímum.
Kristján Benediktsson bendir réttilega á það í grein
sinni, að beztur samanburður fáist með samanburði á
skuldum og tekjum .Árið 1977 voru skuldirnar 20.6% af
tekjum þess árs, en árið 198119.9%. Greiðslubyrðin hefur
því raunverulega lækkað á þessu tímabili.
Nýjar stofnanir
Það er stór þáttur í áróðri Sjálfstæðisflokksins, að tekjur
borgarsjóðs hækkuðu umfram verðbólgu á kjörtímabili
því, sem andstæðingar Sjálfstæðisflokksins fóru með
borgarstjórnina.
Því fór hins vegar fjarri, að þessi aukning teknanna færi
í súginn. Um þetta atriði farast Kristjáni Benediktssyni
svo orð í grein sinni:
„Því fer þó víðsfjarri að auknar tekjur borgarsjóðs á
undanförnum árum hafi horfið í verðbólguna, þótt hún
hafi að vísu tekið sinn toll. Á síðasta kjörtímabili voru
reistar og tóku til starfa fjölmargar nýjar stofnanir, sem
vitanlega þurftu fjármagn til rekstrar auk stofnkostnaðar.
Þessu gleyma þeir sjálfstæðismenn í málflutningi sínum.
Eða hafa þeir fylgst svona illa með því, sem hefur verið
að gerast? Hafa þeir ekki tekið eftir tveimur nýjum
skólabyggingum í Breiðholti II og sundlaugarmannvirkj-
um í Breiðholti III?
Hafa þeir ekki tekið eftir tveimur nýjum vistheimilum
fyrir aldraða, sem tekin voru í notkun á síðasta
kjörtímabili? Hafa 12 nýjar dagvistarstofnanir, sem
reistar hafa verið og teknar í notkun sl. 4 ar virkilega
farið fram hjá borgarstjóra og fulltrúum Sjálfstæðisflokks-
ins hér í borgarst j órn, svo og þrj ár æskulýðsmiðstöðvar?
Eðlilegt er að þessar og þvílíkar spurningar vakni eftir
lestur greinargerðar frá borgarstjóra í tilefni af
fjárhagsúttektinni og eftir að hafa hlustað á mjög svo
óvandaðan málflutning hans í sjónvarpinu í einkaviðtali
fyrir skömmu.“
Þ.Þ.
á vettvangi dagsins
„Ekkert réttlætir
fjölgun þingmanna”
— segir í ályktun nýkjörinnar fram-
kvæmdastjórnar SUF
■ „Fyrsti desember, dagurinn sem er
sigurtákn í sjálfstæðisbaráttu íslensku
þjóðarinnar, má ekki nú, rúmum 60
árum síðar, verða upphafsdagur að
fyrstu skrefum að glötun okkar á
efnahagslegu sjálfstæði. Því verður ekki
trúað, þó svo að óábyrg stjórnarand-
staða eigi í hlut sem hefur minnihluta
alþingismanna á bak við sig en getur í
skjóli úrelts kerfis fellt bráðabirgðalögin,
að hún vilji grafa undan hornsteinum
sjálfstæðisins“, segir m.a. í samþykkt
þriðja fundar nýlega kjörinnar fram-
kvæmdastjórnar Sambands ungra fram-
sóknarmanna frá 23. okt. sl.
Framkvæmdastjórn SUF minnir á að
þótt stjórnarandstaðan hafi allt síðan
ágúst lýst því yfir að hún skuli fella
bráðbirgðalögin, þá hafi margir þing-
menn hennar á sama tíma lýst þv, yfir
að bráðabirgðalögin séu algerlega
nauðsynleg, ef forðast eigi efnahagslegt
áfall 1. desember n.k., áfall sem gæti
grafið svo undan efnahagslegu sjálfstæði
þjóðarinnar að hætta stafaði af. Síðan
segir:
„Framkvæmdastjórn SUF lýsir því
yfir ánægju sinni með að í sjónmáli
virðist vera samkomulag um tillögur
Steingríms Fiermannssonar, formanns
Framsóknarflokksins, að ríkisstjórn og
stjórnarandstaða setjist saman á rök-
stóla og athugi hvort ekki sé hægt að ná
samkomulagi um að koma nauðsynleg-
ustu þjóðþrifamálum gegn um þingið.
Því verður að treysta að ábyrgðartilfinn-
ing þingmanna sé það rík þótt í
stjórnarandstöðu sé að slíkt sé hægt.“
SUF telur það ekki einvörðungu
bráðabirgðalögin sem þurfi á eðlilegri
afgreiðslu þingsins að halda heldur
önnur fylgifrumvörp, svo sem um
láglaunabætur, orlofslög og breytingu á
vísitölugrundvellinum.
Einnig telur SUF mjög brýnt að
stjórnmálaflokkarnir nái samkomulagi
um það hvenær efnt skuli til kosninga
og verði þá tekið tillit til aðstæðna í
þjóðfélaginu. „Mjög áríðandi er að
algjör samstaða náist um breytingar á
kosningalögum fyrir þann tíma sem
tryggi jafnara atkvæðavægi milli kjör-
dæma. Framkvæmdastjórn SUF vill
leggja sérstaka áherslu á að engin sú
forsenda sé finnanleg í dag í íslensku
þjóðfélagi sem réttlæti fjölgun alþingis-
rnanna".
Lagt er til að ekki verði hróflað við
hinum 49 kjördæmakjörnu þingmönn-
um, en hinum 11 uppbótarþingmönnum
verði deilt niður á Reykjavík og
Reykjaneskjördæmi. Um slíkt ætti að
nást víðtæk samstaða, ekki síst þegar
tekið er tillit til stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins varðandi fjölda fulltrúa í borgar-
stjórn Reykjavíkur. -HEI
alþingi
Vandi útgerdar
ekki leystur á
fjarlægum midum
■Sex Alþýðuflokksmenn lögðu fram
þingsályktunartillögu um athugun á
möguleikum isienskra fiskiskipa til
veiða í erlendri ' fiskveiðilandhelgi.
Fyrsti flutningsmaður er Eiður Guðna-
son. Tillagan er svohljóðandi: Alþingi
ályktar að fela ríkisstjórninni að kanna
möguleika á kaupum veiðileyfa ■ og öflun
veiðiaðstöðu fyrir ísl. fiskiskip í fisk-
veiðilögsögu ríkja í Norður-Ameríku og
Vestur-Afríku.
Er Eiður mælti fyrir tillögunni benti
hann á að íslendingar hafi oft áður veitt
á fjarlægum miðum á fiskislóð sem nú
er innan fiskveiðilögsögu ýmissa ríkja.
Tfmabært væri að athuga hvort ekki
fengjust veiðileyfi þar sem fiskstofnar
eru vannýttir, sérstaklega með tilliti til
þess að fiskiskipastóllinn hér væri of stór
og hefði ekki næg verkefni á heimamið-
um. Benti hann á að mörg ríki fari að
með þessum hætti.
Ólafur Þ. Þórðarson sagði að íslenskir
sjómenn fiskuðu meira en sjómenn
nokkurs annars lands miðað við úthald.
Nú væri þess krafist að þeir fiskuðu enn
meira þar sem útgerð ber sig ekki.
Ólafur taldi að skipin væru ekki of mörg
og sjómenn ekki of margir hér á. Og að
útgerðin væri rekin tneð tapi stafaði af
:yfirbyggingu í landi, en ekki því að ekki
bærist mikill afli á land. Vildi hann fá
skýr svör við því frá hvaða landshlutum
ætti að taka skipin, sem senda ætti til
veiða á fjarlæg mið og hvaða byggðarlög
ættu að missa atvinnumögpleika á að
vinna fisk.
Eyjólfur Konráð fagnaði tillögunni og
sagði að hafréttarsáttmálinn gerði ráð
fyrir að ríki semji um veiðar í
fiskveiðilandhelgi þar sem fiskistofnar
séu vannýttir.
Jón Baldvin Hannibalsson sagði að
ekki þyrfti að óttast atvinnuleysi þótt
eitthvað af skipum færi til veiða á
fjarlæg mið. Á Vestfjörðum verður að
sækja vinnuafl um hálfan hnöttinn til að
vinna þann fisk er berst á land þegar
mest veiðist. Þá væru starfandi hér
farandverkamenn frá flestum löndum
sem leggja til þetta hefðbundna farand-
verkafólk. Hingað sækti fólk frá Ástra-
■ Eiður Guðnason
líu, Nýjasjálandi, Tyrklandi, Spáni,
Portúgal og arabalöndum. Atvinnuleysi
ætti því ekki að óttast þótt einhver
íslensk skip sæktu annað.
Guðmundur Karlsson hvatti til að
tillagan yrði samþykkt og minnti á að
fslendingar hefðu sótt fiskveiðar í
Barentshaf, á Grænlandsmið, og
stundað síldveiðar við Norður-Ame-
rtku. Sagðist hann hafa hugmyndir um
að Færeyingar væru að athuga þessi mál
og ættum við að fylgjast vel með
framþróun mála þar.
Skúli Alexandersson sagðist vera á
móti því að senda íslensk skip á fjarlæg
mið. Við hættum fremur að breyta
skipunum og fjölga mönnum um borð,
vanda meðferð fiskjarins eftir mætti, en
ekki að fara að flytja vanda okkar í
fjarlægar álfur.
Sighvatur Björgvinsson fór með
þuluna um stærð togaraflotans og sagði
alvarlega öfugþróun í afköstum flotans.
Afli á úthaldsdag færi minnkandi og
væru of mörg skip og minnkandi afli
á úthaldsdag meginskýringar á slæmri
afkomu flotans.
Steingrímur Hermannsson sjávarút-
vegsráðherra, sagði að það hafi verið
kannað nokkuð hvort leyfi fengjust til
veiða í fiskveiðilandhelgi annarra ríkja,
og taldi hann að góðir möguleikar væru
á því, en hins vegar virtist lítill áhugi hjá
útgerðarmönnum og skipstjórnarmönn-
um að sækja á fjarlæg mið. Hann lagði
áherslu á að flotinn næði ekki að veiða
þann þorskafla sem fiskifræðingar legðu
til að veiða mætti hér við land og mundi
aflinn verða enn minni en raun ber vitni
ef flotinn væri minni. Hann skýrði frá
niðurstöðum leiðangurs Hafrann-
sóknarstofnunarinnar þar sem loðnu-
stofninn var kannaður og hvað árangur-
inn mjög jákvæðan og búast mætti við
að loðnustofninn væri að stækka á ný og
góðar horfur væru á að leyfð yrði
loðnuveiði á hausti komanda.
Hann sagði að gerðar hafi verið
tilraunir með nýtingu fiskstofna hér við
land, sem ekki hafa verið nýttir fram til
þessa. Tilraunirnar sýndu m.a. að enn
væri ekki arðbært að veiða kolmunna til
bræðslu og mjölvinnslu, en nú væri verið
að gera tilraunir með að veiða kolmunna
til manneldis og lofuðu þær góðu
Yrðu þær tilraunir gerðar í samvinnu við
Norðmenn og Færeyinga. Hann sagði
íslendinga veiða mun minni kolmunna
en okkur bæri, en stofninn í Norður-
Atlantshafi er talinn fullnýttur.
Steingrímur boðaði að innan tíðar
yrði lagt fram frumvarp um framleiðslu-
eftirlit um borð í fiskiskipum, en
gífurleg verkefni væru framundan að
bæta meðferð aflans um borð í
sk i punum. Hann sagði að aflatopparnir
yrðu að hverfa, en það er þegar mikill
fiskur veiðist á skömmum tíma og ekki
gefst tími til að vinna hann sem skyldi.
Sjávarútvegsráðherra sagðist ekkert
hafa við það að athuga að kannað yrði
nánar um leyfi til veiða í erlendri
landhelgi, en áhugi væri ekki fyrir hendi
og væri sitt álit að slíkar veiðar mundu
ekki leysa vanda íslenskrar útgerðar,
eins og hann er í dag.
Kjartan Jóhannsson ræddi um stund
um of stóran fiskiskipaflota.
Steingrímur benti á að aflinn ykist
ekki við það að fækka skipum.
Vandamálin væru fremur of dýr skip.
Fjármagn í þeim væri of mikið og
fjármagnskostnaður þar með alltof hár.