Tíminn - 11.11.1982, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 11. NÓVEMBER 1982
■ Hxgt er að geyma ógrynni upplýsinga í minnum tölva. Sérstök lög tóku gildi um síðustu áramót sem takmarka þxr upplýsingar um einkahagi, sem leyfiiegt er að geyma á tölvum og veita óviðkomandi aðgang að.
Ný lög um kerfisbundna skráningu á upplýsingum er varða
einkamálefni, tóku gildi um síðustu áramót:
SERSTOK TOLVUNEFND ANNAST
UM FRAMKVÆMD TÖIVULAGANNA
■ Árið 1981 voru hér á landi sett lög
um kerfisbundna skráningu á upplýsing-
um, er varða einkamálefni.
Þá var skipuð tölvunefnd og er
starfsvettvangur hennar:
1. Veiting almennra starfsleyfa, skv.
5. gr. l.mgr. í lögunum, en þar
stendur: Söfnun og skráning upplýs-
inga, sem varða fjárhag manna og
lögpersóna eða lánstraust, er
óheimil án starfsleyfis, er tölvu-
nefnd veitir, enda sé ætlunin að
veita öðrum fræðslu um þau efni.
2. Veiting sérstakra starfsleyfa fyrir
tölvuþjónustu.
3. Veiting leyfa til geymslu eða úr-
vinnslu gagna erlendis. Og í 21. gr.
laganna segir: Kerfisbundin söfnun
og skráning upplýsinga um einka-
málefni til geymslu, eða úrvinnslu
erlendis er óheimil. Tölvunefnd
getur þó heimilað hana, ef sérstak-
lega hagar til.
4. Veiting undanþágu í sambandi við
tengingu skráa.
5. Veiting leyfa til geymslu í söfnum.
6. Veiting undanþágu frá upplýsing-
um.
7. Úrskurður ágreiningsefna.
8. Að ákveða hámarkagjald fyrir út-
skriftir.
9. Að gefa umsögn til dómsmálaráð-
herra.
10. Að setja reglur um form og efni
umsókna og tilkynninga.
11. Að gefa út ársskýrslu.
12. Að veita almenningi upplýsingar.
Formaður tölvunefndar er Benedikt
Sigurjónsson, fv. hæstaréttardómari og
aðrir í nefndinni eru Bjarni K. Bjarna-
son, borgardómari, Bogi J. Bjarnason,
aðalvarðstjóri, Benedikt Jónmundsson,
útibússtjóri, Bjarni P. Jónasson, fv.
forstjóri, Gunnlaugur G. Björnsson,
skipulagsstjóri en ritari nefndarinnar er
Hjalti Zóphóníasson, deildarstjóri.
Gildissvið laganna
Um gildissvið laganna segir m.a.: Lög
þessi taka til hverskonar skráningar á
upplýsingum varðandi einkamálefni ein-
staklinga, svo og fjárhagsmálefni ein-
staklinga, stofnana, fyrirtækja eða ann-
arra lögpersóna, sem sanngjarnt er og
eðlilegt að leynt fari. Lögin taka bæði til
skráningar af hálfu atvinnurekenda,
fyrirtækja, félaga og stofnana og til
skráningar á vegum opinberra aðila.
Með kerfisbundinni skráningu upplýs-
inga er átt við söfnun og skráningu
ákveðinna og afmarkaðra upplýsinga í
skipulagsbundna heild.
Ákvæði laganna eiga við um upplýs-
ingar um einkamálefni, er varða tiltek-
inn aðila, þótt hann sé ekki nafngreind-
ur, ef hann er sérgreindur með nafn-
númeri eða skráningarauðkenni, sem
unnt er að persónugreina fyrir þá, sem
búa yfir greiningarlykli.
Æviskrárritun samkvæmt lögum nr.
30/1956 fellur utan marka laga þessara,
svo og skráning í þágu ættfræðirann-
sókna og æviskrárrita.
Heimild til skráningar
Um heimild til skráningar segir m.a.:
Kerfisbundin skráning upplýsinga er því
aðeins heimil að slík skráning sé
eðlilegur þáttur í starfsemi viðkomandi
aðila og taki einungis til þeirra, er
tengjast starfi hans eða verksviði, svo
sem viðskiptamanna, starfsmanna eða
félagsmanna.
Óheimilt er að skrá upplýsingar, er
varða þjóðflokk manna, kynþátt og
litarhátt, svo og skoðanir þeirra á
stjómmálum eða einstökum stjómmála-
legum efnum og á trúmálum, nema
sérstök lagaheimild standi til þess.
Söfnun og skráning upplýsinga, sem
varða fjárhag manna og lögpersóna eða
lánstraust, er óheimil án starfsleyfis, er
tölvunefnd veitir, enda sé ætlunin að
veita öðmm fræðslu um þau efni.
Skráning upplýsinga
og varðveisla þeirra
Um það segir m.a. í lögunum:
Beita skal virkum ráðstöfunum, er
komi í veg fyrir að upplýsingar séu
misnotaðar eða komist til óviðkomandi
manna.
Afmá skal skráðar upplýsingar, sem
vegna aldurs eða af öðrum ástæðum hafa
glatað gildi sínu, miðað við það hlutverk,
sem skrá er ætlað að gegna. Skrár, sem
sífellt em í notkun, skulu geyma
upplýsingar, sem á hverjum tíma eru
réttar, en úreltar upplýsingar skal afmá.
Tölvunefnd getur leyft að afrit eða
útskriftir úr skrám verði varðveittar í
Þjóðskjalasafni eða öðrum skjalasöfnun
með nánar ákveðnum skilmálum.
Um tölvuþjónustu
Um tölvuþjónustu segir m.a.: Ein-
staklingum, fyrirtækjum eða stofnunum,
sem annast tölvuþjónustu fyrir aðra
aðila, er óheimilt að varðveita eða vinna
úr upplýsingum um einkamálefni, sem
falla undir sérákvæði 4. eða 5. greinar
laganna eða undanþáguákvæði 3.
málsgr. 6. greinar laganna, nema að hafa
til þess starfsleyfi, er tölvunefnd veitir.
Með tölvuþjónustu er átt við sérhvern
starfsþátt í sjálfvirkri gagnavinnslu með
tölvutækni.
Starfsmenn við tölvuþjónustufyrirtæki
eru þagnarskyldir, um þau atriði, sem
þeir komast að við störf sín og skulu
undirrita þagnarheit, áður en þeir taka
til starfa.
Um söfnun upplýsinga hér
á landi til
tölvuúrvinnslu erlendis
Um ofangreint segir m.a.: Kerfis-
bundin söfnun og skráning upplýsinga
um einkamálefni til geymslu eða úr-
vinnslu erlendis er óheimil. Tölvunefnd
getur þó heimilað hana, ef sérstaklega
hagar til.
Um eftirlit
með lögum þessum
í VIII. kafla laganna segir m.a.:
Dómsmálaráðherra skal skipa 3 manna
nefnd, sem kölluð er tölvunefnd í lögum
þessum. Nefndin skal skipuð til 4 ára í
senn. Formaður hennar skal vera lög-
fræðingur, sem fullnægir skilyrðum til að
vera dómari. Einn nefndarmaður skal
vera sérfróður um tölvu- og skráning-
armálefni. Hann skal tilnefndur af
Skýrslutæknifélagi íslands. Varamenn
eru skipaðir með sama hætti til fjögurra
ára í senn og skulu varamenn fullnægja
sömu skilyrðum sem aðalmenn. Starfs-
maður dómsmálaráðuneytisins skal vera
ritari nefndarinnar.
Tölvunefnd hefur eftirlit með fram-
kvæmd laganna og leysir úr ágreinings-
efnum.
Gildistaka og
framkvæmd laganna
Lögin um kerfisbundna skráningu á
upplýsingum, er varða einkamálefni
tóku gildi 1. janúar 1982 og falla úr gildi
31. desember 1985. Dómsmálaráðherra
skal láta endurskoða lögin og leggja
fram frumvarp þar að lútandi fyrir
Alþingi í þingbyrjun haustið 1984.