Tíminn - 23.11.1982, Blaðsíða 8

8
ÞRIÐJUDAGUR 23. NÓVEMBER 1982
Útgefandl: Framsóknartlokkurlnn.
Framkvœmdast]órl: Gfsll Slgurðsson. Auglýslngastjórl: Stelngrlmur Glslason.
Skrltstofustjórl: Jóhanna B. Jóhannsdóttlr. Afgrelðslustjórl: Sigurður Brynjólfsson
Rltstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elfas Snœland Jónsson. RltstjómarfuHtrúl: Oddur
V. Ólaf&son. Fréttastjórl: Kristlnn Hallgrlmsson. Umsjónarmaður Helgar-Tlmans: Atll
Magnússon. Blaðamenn: Agnes Bragadóttlr, Bjarghlldur Stefánsdóttlr, Elrlkur St.
Elrfksson, Frlðrlk Indriðason, Heiður Helgadóttlr, Slgurður Helgason(lþróttlr), Jónas
Guðmundsson, Krlstfn Lelfsdóttir, Skaftl Jónsson. Útlitstelknun: Gunnar Trausti
Guðbjörnsson. LJósmyndlr: Guöjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Elfn
Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánadóttir. Prófarklr: Flosl Krlstjánsson, Krlstfn ,
Þorbjarnardóttlr, Marfa Anna Þoratelnsdóttlr. Rltstjórn, skrlfstofur og auglýsingar:
Slðumúla 15, Reykjavfk. Sfml: 86300. Auglýslngaslmi: 18300. Kvöldsfmar: 86387 og
86392.
Verð I lausasölu 9.00, en 12.00 um helgar. Áskrlft á mánuðl: kr. 130.00.
Setnlng: Tœknldelld Tfmans. Prentun: Blaðaprent hf.

Þingmannapistill
Þekking og
vinnusemi hafa
fært okkur far-
eftir Ólaf Þ. Þórdarson
Stefna Framsóknar-
flokksins f
húsnæðismálum
■ Á flokksþingi Framsóknarflokksins var mótuð ítarleg stefna
í húsnæðismálum. Þar var lögð áhersla á þá meginstefnu, að hver
einstaklingur og fjölskylda í landinu eigi rétt á því að geta búið
í góðri íbúð af hæfilegri stærð er treysti heilbrigt fjölskyldulíf
innan veggja heimilisins. Þingið taldi rétt að sem flestir geti búið
í eigin íbúð, en benti líka á nauðsyn þess að ávallt sé á
markaðinum mikið af leiguíbúðum fyrir þá, sem ekki hafa
aðstæður til þess að komast yfir eigin íbúð.
Pingið benti jafnframt á, að við þær aðstæður, sem nú ríkja í
þjóðfélaginu, er ungu fólki mjög erfitt um vik að eignast eigin
íbúð, og lagði því áherslu á eftirtalin atriði:
1. Lán til þeirra, sem byggja eða kaupa í fyrsta sinn, hækki á
árinu 1983 um 25% og fari síðan stighækkandi þar til þau ná
80% af byggingarkostnaði.
2. Lánstími húsnæðismálalána verði lengdur í 42 ár.
3. Gert verði myndariegt átak í byggingu leiguíbúða sem
byggðar eru eða keyptar af sveitarfélögum, stofnunum á
þeirra vegum og/eða ríkisins, eða af félagasamtökum og
ætlaðar eru til útleigu á hóflegum kjörum fyrir námsfólk,
aldraða og öryrkja og aðra þá sem ekki hafa aðstöðu til þess
að eignast eigið húsnæði við hæfi.
Slíkt átak í byggingu leiguíbúða falli undir Byggingarsjóð
verkamanna og félagslegar íbúðarbyggingar.
4. Ríkissjóður tryggi Byggingarsjóði ríkisins og Byggingarsjóði
verkamanna ávallt nægilegt fjármagn.
5. Lán úr Byggingarsjóði verkamanna skulu áfram nema 90%
af kostnaðarverði staðalíbúðar. Frá lánsfjárhæð skal þá draga
1 ífeyrissjóðslán eigi umsækjendur kost á slíku láni.
6. Leitað verði samninga við lífeyrissjóðina um að verja éða
kaupa skuldabréf fyrir allt að 45% ráðstöfunartekna sinna af
húsnæðis- og fjárfestingasjóðum ríkisins.
7. Bankar og sparisjóðir fái heimild til að stofna sérstaka
innlánsreikninga sem bundnir yrðu til 2-4 ára og þau innlán
veiti sérstakan rétt til aukins húsnæðisláns til 10-15 ára.
Upphæð láns ákvarðist af reglum sem taka mið af
innlánstíma. Slík innlán verði undanþegin bindiskyldu
viðkomandi banka eða sparisjóða hjá Seðlabanka íslands.
8. Viðskiptabankar veiti byggingariðnaðinum aukin fram-
kvæmdalán.
9. Starfssemi Húsnæðisstofnunar ríkisins verði endurskoðuð
með tilliti til aukins samstarfs við bankakerfið sem telja
verður eðlilegt að auki þjónustu við húsbyggjendur. Til
hagræðingar og einföldunar fyrir lántakendur húsnæðisteng-
dra lána leiti Húsnæðisstofnun samstarfs við banka,
sparisjóði og lífeyrissjóði um nýtt fyrirkomulag lánveitinga
og afborgana húsnæðislána. Fyrirkomulag þetta byggi á því,
að lántakandi eigi aðgang að upplýsingum og gögnum frá
öllum ofangreindum aðilum i sínum eigin viðskiptabanka,
þar sem útborgun og innheimta húsnæðistengdra lána fari
sömuleiðis fram.
10. Þingið fagnar því að lög um byggingasamvinnufélög hafa að
frumkvæði þingmanna framsóknarflokksins verið endur-
skoðuð, og leggur áherslu á að þau verði lögfest á
yfirstandandi þingi - jafnframt að hlutdeild byggingarsam-
vinnufélaga í húsnæðismálum verði stóraukin, og lánafyrir-
greiðsla til þeirra falli undir félagslegan kafla laga um
húsnæðismál.
11. Lögð verði áhersla á nýjungar í byggingariðnaði er gætu leitt
til aukinnar hagkvæmni og lækkunar byggingarkostnaðar.
Aðilum sem vinna að slíku verði veittur styrkur eða hagkvæm
lán úr húsnæðiskerfinu.
12. Kannaðar verði leiðir til þess að lækka bygginarkostnað,
meðal annars með lækkun aðflutningsgjalda á byggingarefni,
lækkun launaskatts og aðstöðugjalds.
13. Gerð verði athugun á því hvernig beita megi skattfríðindum
til að auka sparnað í þágu húsnæðismála í bönkum og
sparisjóðum.
Þetta er sú stefna, sem flokksþingið markaði einróma í
húsnæðismálum, og sem Framsóknarflokkurinn mun leggja kapp
á að koma í framkvæmd á næstu árum hljóti hann til þess nægilegt
fylgi almennings.
ESJ
■ Sú þjóðmálaumræða, sem fram fer í
fjölmiðlum verður aldrei betri eða verri
en þekking þeirra manna, sem um hana
fjalla. Eg sakna þess mjög hve vísinda-
menn okkar íslendinga hafa horfið í
skuggann fyrir skyndifréttum, sem
gjarnan er ætlað að leysa lífsgátuna í
stuttum þætti í sjónvarpi. Þannig hygg
ég að ríkisútvarpið hafi komið á
framfæri miklu meiri fræðslu í gegnum
hljóðvarpið en í gegnum sjónvarpið.
Það ber þó að þakka sem vel er gert. f
þættinum „Nýjasta tækni og vísindi“
hefur sjónvarpið sýnt okkur eitt og
annað sem verður daglegt brauð á
þessum áratug. Ég er engu að síður
sannfærður um að auka ber dagskrár-
gerð með þessum hætti og efnahagslegar
framfarir okkar fslendinga byggjast á,
því hvort við tileinkum okkur tækni-
framfarir. í útflutningi framleiðslu er
það áberandi að minna og minna er gefið
fyrir massann og meira og meira fyrir
þekkinguna. Þannig er háþróað iðnríki
oft að selja háu verði hluti ef söluverð
þeirra er metið út frá því hvað þeir vigta.
Egin þjóð hefur gert sér betur grein
fyrir þessu en Japanir. Þeir hafa stundað
iðnaðarnjósnir í stórum stíl fyrir utan
það að verja mjög miklu fjármagni til
rannsókna. Það er ekkert vafaatriði að
efnahagsframfarir eiga þeir að miklu
leyti þessu að þakka.
Við íslendingar þurfum að stórauka
alla tækniþekkingu hér á landi. Við
þurfum að verja miklu meira fjármagni
hlutfallslega til rannsóknarstarfsemi og
þekkingaryfirfærslu frá háþróuðum iðn-
aðarlöndum. Þetta verkefni má ekki
vanrækja. Ég man eftir manni sem aldrei
fékk nýtt tæki nema byrja á því að rífa
það í sundur og rannsaka hvernig það
væri búið til. Gárungarnir sögðu að hann
hefði ekki alltaf komið þeim saman
aftur. Satt best að segja held ég að hann
hafi verið á undan sinni samtíð hvað
þekkingarþrá á tæknibúnaði snertir.
Gamalt íslenskt spakmæli segir að
„meira vinni vit en strit“ og óneitanlega
munum við tímana tvenna í þessu efni.
Samt er það staðreynd, að veikasti
þátturinn í öllum framkvæmdum og
framleiðslu okkar íslendinga er skortur
á rannsóknum.
Hitt atriðið í kaflafyrirsögninni, vinnu-
semi nýtur ekki þeirrar virðingar sem
hún naut hjá þessari þjóð. Mér er ljóst
að margir þeirra, sem skilað hafa hvað
stærstu dagsverki og eru nú að kveðja
eða horfnir yfir landamærin miklu áttu
ekki margar frístundir en þeir nutu
hversdagslífsins. Það má þó segja að
þeir hafi verið eins og atvinnumenn í
fótbolta. Starfið var þeirra aðaláhugamál
Mér er ljóst að mörgum finnst þetta
íhaldssamar skoðanir. Samt er það svo að
þessir menn voru flestir menn hamingj-
unnar. Mánudagar voru góðir dagar í
þeirra augum. Eitt er víst, þeir eiga
virðingu mína og þeirra vinna hefur fært
okkur farsæld.
Skuldir og stóriðja
Sú hagspeki sem mest er hampað í dag
er að íslendingar geti ekki tekið meiri
erlend lán, því við séum að fara á
höfuðið. Læknisráðið sem glymur í
eyrum, er stóriðja, stóriðja. Ef við
skoðum þetta tvennt verður niðurstaðan
sú að þetta er ósamrýmanlegt. Stóriðju
komum við ekki á nema með erlendri
lántöku, og því tómt mál að tala um
hana ef við þolum ekki að taka meiri
erlend lán. Það athyglisverða við þetta
er samt það, að sami forsöngvari er fyrir
báða kórana og sami aðilinn sem
undirritað hefur flestar lántökur íslend-
inga erlendis á undanförnum árum og
einnig ráðið því hvert megnið af þessu
fjármagi hefur runnið hér innanlands.
Það var viðurkennd hagspeki þegar ég
var að alast upp að erlendar lántökur
gætu átt rétt á sér ef fjármagninu væri
varið til arðbærra verkefna. Auðvitað
var það aðalatriðið, að menn reiknuðu
það rétt hvort um arðbæra framkvæmd
væri að ræða. Járnblendiverksmiðjan í
Hvalfirði er dæmi um mistök, en t.d.
Sogsvirkjunin er dæmi um hið gagn-
stæða. Ef við trúum enn á þessa gömlu
kenningu er allt í lagi að fara í stóriðju,
ef útreikningarnir fyrir arðsemina era
réttir. Hitt er svo nauðsyn að menn átti
sig á, að við þolum ekki mörg mistök
eins og járnblendið án þess að verða
gjaldþrota. Þess vegna ætla ég að gullæði
stóriðjudraumsins sé okkur e.t.v. hættu-
legra en flest annað og hið forna
spakmæli: „Flýttu þér hægt“ eigi hér við.
„Stígandi lukka er best“ sagði Björn í
Brekkukoti.
Einar Benediktsson var eins og allir
íslendingar vita fluggáfaður, en gjald-
þrota varð hann á gullæði stóriðu-
draumsins. Hann galt fyrir það sjálfur
að hlutirnir fóru á annan veg en hann
ætlaði. Ég er ekki búinn að sjá það að
reiknimeistarar okkar í dag séu honum
fremri, en einhvern veginn hafa þeir lag
á því að vera ekki í sviðsljósinu þegar
mistökin koma í Ijós.
Iðnaðurinn og gengis-
skráningin
Iðnaðurinn hefur vegna aðildar ís-
lendinga að Fríverslunarbandalaginu
fengið óhefta samkeppni erlendis frá.
Endurskoðun tollskrárinnar til að
tryggja honum aðföng á heimsmarkaði
hefur tekið óeðlilega langan tíma og satt
best að segja er hún orðin svo vitlaus að
engu tali tekur. Vissulega verður ríkið
að fá sínar tekjur en það er ekki lausnin
á þeim vanda að brjóta niður íslenskan
iðnað með ranglátri tollskrá.
Hitt atriðið sem ræður lífi iðnaðarins
er gengisskráningin. Gengi krónunnar
er alltaf af og til skráð rangt og
ákvarðanir til breytinga taka svo langan
tima að innflutningsbylgjur iðnaðarvara
greiddum við með gjaldeyri á útsölu-
verði sem veldur okkur ómældu tjóni.
Persónulega er ég sannfærður um að
aðildin að Fríverslunarbandalaginu hef-
ur aldrei verið annað en vitleysa. Það
hefur verið mikill viðskiptahalli í við-
skiptum okkar við þessi lönd. í dag er
aftur á móti ekki annað að gera en snúast
gegn vandanum. Tollskránni verður að
breyta og skrá verður gengi krónunnar
rétt. Hér eru þeir hagsmunir í veði að
verðbólgumarkmið og lífskjarakröfur
verða að taka mið af þróun til lengri
tíma. Það dugar ekkert vísitölukerfi til
að halda uppi kaupmætti sem byggist á
því að þjóðin eyðir meira en hún aflar.
Ef vísitölukerfið er jafn alfullkomið eins
og aðdáendur þess margir telja ber að
gera það að útflutningsvöra í hagspeki
og hefja kennslu í Háskólanum því til
vegsemdar. Sé aftur á móti um heilaga
kú að ræða eins og þær indversku ætla
ég betra að slátra henni þó ég viti að
trúarbragðadeilur séu illvígar. Hvemig til
tekst með atvinnuuppbygginguna mun
ráða lífskjörum þjóðarinnar.
Iðnaðurinn á eftir að veita flestum
atvinnu ef rétt verður á málum haldið
og við höfum ekki efni á því að sitja
auðum höndum meðan markaðshlut-
deild hans hér innanlands í mörgum
greinum fer minnkandi.
Afleiðingar kreppu geta
orðið framfarir
Sú kreppa sem geisar í hinum vestræna
heimi er ekki sú fyrsta sem hefur áhrif
á efnahagslíf íslendinga. Heimskreppan
um 1930 hafði afgerandi áhrif á fram-
Jeiðsluhætti okkar. Saltfiskmarkaðimir
hrundu og freðfisk’framleiðslan varð að
veruleika í framhaldi af þeim atburðum.
-Nú heyrist gjaman að sjávarútvegurinn
og iðnaður honum tengdur geti ekki
gefið meira af sér á þessum áratug. Hér
er um mikinn misskilning að ræða. Við
eigum að stefna að því að fullvinna meir
af fiskinum hér_heima. Merki þessarar
þróunar sjást nú þegar. Mikil aukning
hefur verið f niðurlagniingar- ,og niður-
suðuiðnaði á þessu ári og framleiðsla á
fiskstautum til útflutnings er hafin.
Skelfiskmiðin við strendur landsins
geyma mikinn auð, sem kallar á virkari
sölustarfsemi íslendinga erlendis. Satt
best að segja er okkar matvælafram-
leiðsla enn á bemskuskeiði, en samí-
hefur hún hafið þessa þjóð úr örbirgð til
bjargálna.
Eru skipin of mörg og
sjómenn of margir?
íslenskir sjómenn skila fleiri tonnum
af fiski á land hver og einn heldur en
sjómenn nokkurs annars lands. Krafa
dagsins er fækkun skipa og að hvert skip
komi með meiri afla að landi. Það er
krafa um fækkun sjómanna. Hér held ég
að um mikinn misskilning sé að ræða. í
fyrsta lagi þarf sá afli, sem berst á land
allur að vera í fyrsta flokks ástandi og í
annan stað þarf hann að berast jafnar að
landi en nú er. í þeirri stöðu er engan
veginn gerlegt að fækka skipum og til
þess að ná þessum árangri verður
sennilega að fjölga sjómönnum. Hér eru
miklir hagsmunir í veði og veiðikappið
sem leiðir til þess að allt of mörg net eru
höfð í sjó eða alltof mikið af fiski er tekið
í einu togi skaðar okkar efnahag. Þetta
er mál málanna í sjávarútveginum, en
það þarf bæði pólitískt hugrekki og lagni
til að taka á þessum vanda.
Full nýting aflans er hluti af sama
máli. Það nær auðvitað engri átt ef aflinn
er uninn um borð ef að eins flökin era
hirt en afgangurinn látinn fara í hafið.
Útgerðin verður að fá
skipin á heimsmarkaðs-
verði
Mikið af þeim skipum, sem smíðuð
hafa verið hér á landi á undanförnum
árum hafa verið mun dýrari en þau skip
sem hægt hefur verið að fá keypt
erlendis frá. Hérerum iðnaðarvandamál
að ræða sem leysist ekki með því að
banna innflutning á skipum. Sjávarút-
vegurinn á í harðri samkeppni á
erlendum mörkuðum og þolir ekki að
vera neyddur til að nota dýrari skip en
keppinautarnir. Samanburður á togur-
unum Ottó M. ÞorlákssyniogGuðbjörg-
inni á ísafirði leiddi í ljós að Ottó M.
Þorláksson er um 44% dýrari miðað við
sambærilegan búnað.
Margt hefur áhrif á þetta, svo sem hár
fjármagnskostnaður hér á landi, og
niðurgreiðslur erlendis. Það breytir aftur
á móti engu um þá staðreynd, að svona
byrðar er ekki hægt að leggja á
sjávarútveginn. Það era verslunarfjötrar
að banna innflutning á skipum og vanda