Tíminn - 16.12.1982, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 16. DESEMBER 1982
7
erlent yfirlit
■ ZIA forseti Pakistan heimsótti Re-
agan forseta í síðustu viku og fór vel á
með þeim, eins og vænta mátti.
Reagan lofaði Zia að veita Pakistan
aukna efnahagslega og hernaðarlega
aðstoð. Zia hét því á móti, að hann
myndi ekki hefja framleiðslu á kjamorku
sprengjum, en Bandaríkin vinna ein-
dregið að því, að ekki fjölgi þeim
ríkjum, sem framleiða slík vopn.
Það var þó ekki þetta samkomulag
þeirra Zia og Reagan, sem vakti mesta
athygli fjölmiðla í sambandi við heim-
sókn Zia, heldur ummæli um afstöðu
Sovétríkjanna til Afganistans, sem Zia
lét falla á blaðamannafundi.
Þessi ummæli Zia voru á þá leið, að
hann tryði því, að Sovétríkin hefðu
áhuga á að ná samkomulagi um málefni
Afganistan við nábúaríkin á þeim grund-
velli, að Rússar gætu flutt herlið sitt
þaðan, en jafnframt yrði tryggt, að
Rússar gætu treyst því, að stjórnin þar
yrði þeim ekki óvinveitt og veitti ekki
andstæðingum Sovétríkjanna aðstöðu
þar.
Þessi ummæli Zia vöktu enn meiri
athygli vegna þess, að hann var viðstadd-
ur jarðarför Brésnjefs í Moskvu og var
einn fárra þjóðhöfðingja, sem ræddu við
Andropof, eftirmann Brésnjefs, við það
tækifæri.
Sá orðrómur hefur einnig magnazt
síðan Andropof hófst til æðstu valda, að
hann hafi verið andvígur innrásinni í
Afganistan á sínum tíma.
ÁSTANDIÐ í Afganistan er þannig,
að ekki væri óeðlilegt, þótt Rússar vildu
komast úr þeirri klípu, sem þeir eru þar
í.
Zia telur Rússa vilja
semja um Af ganistan
Rússar viðurkenria ördugt ástand þar
Fullyrt er, að þeir hafi nú þar um 105
þús. manna her, en samt verði ekkert
lát á árásum skæruliða og raunverulega
hafi þeir völdin í stórum hlutum
landsins.
Óbein viðurkenning Rússa sjálfra á
erfiðleikum þeirra í Afganistan kemur
glöggt í ljós í viðtali, sem þýzkur
fréttamaður átti nýlega við einn mesta
valdamann stjórnarinnar í Kabúl, Ali
Kestmand, en þetta viðtal hefur Tíman-
. um borizt nýlega í þýðingu APN-frétta-
stofunnar. Hér fara á eftir nokkrar
spurningar blaðamannsins og svo ráð-
herrans:
„Eru þær fréttir, að styrjöldin í
Afganistan haldi áfram af sömu hörku
og fyrir tveim árum, í samræmi við
raunveruleikann?“
„Það er greinilegt, að vestrænn áróður
blæs allt út og rangfærir sannleikann um
raunverulegt ástand hlutanna. Mig lang-
ar til að leggja áherzlu á, að hin
óyfirlýsta styrjöld heldur áfram, og eðli
hennar er annað en í venjulegum
skilningi þessa orðs. Andstæðingar apríl-
byltingarinnar hafa ekki krafta til að
standa gegn okkur. Uppreisnarmönnum
skýtur upp hér og þar og þeir eru fljótir
að hverfa aftur. Þeir vinna skemmdar-
verk, eyðileggja það, sem þjóðin hefur
skapað.“
„Við fengum fréttir af grimmilegum
bardögum í Pancher-dal, sem er 80 km
frá Kabúl. Þar sagði frá því, að þar hefðu
andstæðingar byltingarinnar beðið sinn
stærsta ósigur frá upphafi hinnar óyfir-
lýstu styrjaldar. Hafið þið hafið ákveðna
sókn?“
„Það leikur enginn vafi á því, að
andbyltingarsinnar hafa litið á Pancher-
dal sem hagstæðan stað til að styrkja
stöðu sína vegna hagstæðrar landfræði-
legrar legu hans. Þeir notuðu hann og
nokkur önnur svæði til að koma þar
fyrir herjum sínum. Já, það er satt, að
við höfum véitt þeim þung högg.
Styrktarpunktar þeirra hafa verið gerðir
að engu. Nú eru þar ekki fleiri andbylt-
ingarhópar."
„Hverjir voru andstæðingar í Pancher-
dal?“
„Þar var á ferðinni flokkur, sem á
rætur að rekja til Pakistan. Það voru
menn Burkhanuddin Rabbani, sem voru
á ferðinni. Þessi foringi uppreisnar-
manna á bara eftir að gráta ósigur sinn.
{ nokkrum fjölmiðlum hefur hann
reynt að gera þennan ósigur sinn að
■ Zia.
sigri, næstum því. Það er gert með því
að segja, að mikið mannfall hafi orðið í
röðum Afgana og Sovétmanna og að
uppreisnaraðilarnir hafi veitt öfluga
mótstöðu o.s.frv."
„Þér töluðuð um menn Rabbani, sem
stjórnar aðgerðum í Pakistan. Það er
kunn staðreynd, að ekki eru landamæri
á milli Afganistan og Pakistan. Landa-
mærin voru í lok 19. aldar teiknuð af
Englendingnum Durand, og heita „Du-
rand-línan“. Á 2100 km lengju eru
aðeins tvær landamærastöðvar. Þess
vegna eiga glæpamenn auðvelt með að
fara fram og aftur yfir landamæri, sem í
raun eru ekki til.“
„Já, það er þannig. Þeir fara þá braut,
sem heimsvaldasinnar hafa þegar
markað. En nú fer andstaðan við hópa
uppreisnarmanna vaxandi. Þeir, sem
hafa verið á þeirra bandi, eru vonsviknir
vegna stöðugra ósigra og það dregur úr
þeim kjarkinn. Og því sterkari, sem
grundvöllur apríl-byltingarinnar verður,
því minni möguleikar verða fyrir and-
byltingarhópa til að láta til sín taka.
Okkureröllum ljóst, að heimsvaldasinn-
ar gefa ekki afstöðu sína auðveldlega
upp á bátinn. Þeir vilja, að við í
Afganistan fáum ekki frið.“
ÞÓTT Kestmand reyni að bera sig vel
og tali um sigra stjórnarinnar og rússn-
eska hersins, er það eigi að síður Ijóst
af svörunum, að mikil átök hafa átt sér
stað í Afganistan, og þrátt fyrir þá sigra,
sem Kestmand talar um, sé ófriðnum
þar engan veginn lokið.
Rússar hafa oft látið í ljós áður, að
þeir vilji koma á samkomulagi um lausn
Afganistanmálsins með samningum milli
stjórna Afganistan, Pakistan og írans.
Margir fréttaskýrendur hafa talið
þetta áróðursbragð, en ummæli Zia
þykja benda til, að Rússum sé þetta
meiri alvara en hingað til hefur verið
talið.
Á vegum Sameinuðu þjóðanna hafa
farið fram óbeinar viðræður milli stjórna
Pakistan og Afganistan um þessi mál.
Þær hafa farið fram með þeim hætti, að
fulltrúi Sameinuðu þjóðanna hefur talað
við utanríkisráðherra ríkjanna sér í lagi.
Slíkar viðræður munu halda áfram eftir
áramótin.
En þótt viðkomandi aðilar vilji semja,
verður það hægara sagt en gert. Lausn
næðist ekki nema ný stjórn kæmi til
sögu í Afganistan, byggð á samkomulagi
milli núverandi stjórnarliða og skæru-
liða. Skæruliðar skiptast í marga hópa
og því erfitt að semja við þá. Það gerir
dæmið líka erfiðara, að Rússar geta ekki
sætt sig við nema svokallaða vinveitta
stjórn.
Ef til vill myndi það auðvelda lausn-
ina, ef sambúð Kínverja og Rússa
batnaði. Yfirleitt er talað um, að næðist
samkomulag um lausn í Afganistan,
yrðu Sovétríkin, Kína og Bandaríkin að
ábyrgjast framkvæmd hennar sameigin-
lega.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
Jörð
Óska eftir jörð til ábúðar á komandi vori. Margt
kemur til greina. Tilboð sendist auglýsingardeild
Tímans merkt „Jörð“.
Startarar og Aiternatorar
Fyrlr:
Datsun Land Rover
Toyota Cortína
Mazda Vauxhall
Galant Mini
Honda Allegro o.f I. enskar blfrelðar
Kveikjuhlutir fyrir japanskar bifreiðar. Útvegum með stuttum
fyrirvara diselvélar í Bedord c 330 cup Ford D 4 cyl og BMC 4
cyl. með og án gírkassa.
Elnnig ýmsa aðra varahiuti í enskar vinnuvélar.
ÞYRILL SF.
Útboð
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í tölvubún-
að fyrir aðalskrifstofu í Reykjavík. Útboðsgögn
verða afhent hjá aðalgjaldkera Vegagerðar
ríkisins, Borgartúni 5, Reykjavík frá og með
föstudeginum 17. desember 1982 gegn 1.000 kr.
skilatryggingu.
Fyrirspurnir ásamt óskum um upplýsingar og/eða
breytingar skulu berast Áætlanadeild Vegagerðar
ríkisins eigi síðar en 28. desember 1982.
Gera skal tilboð í samræmi við útboðsgögn og
skila í lokuðu umslagi merktu nafni útboðs til
Vegagerðar ríkisins, Borgartúni 7,105 Reykjavík
fyrir kl. 13.45 fimmtudaginn 6. janúar 1983, og kl.
14.00 sama dag verða tilboðin opnuð þar að
viðstöddum þeim bjóðendum, er þess óska.
Reykjavík, í desember 1982
Vegamálastjóri
Bókin er 428 blaðsíður í vönduðu bandi.
í henni eru 20 kaflar, teikningar og kori
Fæst hjá bóksölum um land allt
Dreifing í síma 85088
ISLAND
svipur lands og þjóöar í máli og
myndum eftir Hjálmar R. Báröarsoru