Tíminn - 29.12.1982, Blaðsíða 9
■ Frá fundi SUF um útvarpsmál. Fyrir gafli eru frummælendur og fundarstjóri. Lengst til vinstri situr Olafur Hauksson,
í pontu er Helgi H. Jónsson, Jón Guðlaugur Magnússon fundarstjóri og Markús Á. Einarsson. Tímamynd Róbert.
á baráttu útvarpsráðs um að fá breyting-
ar á rekstri útvarpsins, en þar stæðu
starfsmenn útvarpsins í vegi, hann
nefndi nokkur dæmi í þessu sambandi.
Markús minnti síðan á að fjölda auglýs-
inga í einkastöðvum þyrfti að hefta.
Síðan sagði hann frá því að hann hafi
boðið starfsmönnum útvarpsins að koma
með greinargerð um skoðanir sínar í
þessum efnum sem yrði síðan lögð fyrir
útvarpslaganefnd. Að lokum fór hann
nokkrum orðum um „Rás 2“. Það kom
fram í orðum Markúsar að hann teldi
Ríkisútvarpið ekki tapa miklu af auglýs-
ingum með tilkomu einkaútvarpsstöðva.
Helgi H. Jónsson mótmælti orðum
Markúsar að Ríkisútvarpið myndi tapa
litlum auglýsingatekjum með tilkomu
einkastöðva. Þá fór hann nokkrum
orðum um útvarpsráð og sagði að mikill
hluti tíma ráðsins færi í óþarfa karp. Þá
lagði hann áherslu á opnun á „Rás 2“.
Pá leiðrétti Helgi Ólaf í því að útvarpið
fengi ekki fé í gegn um fjárlög, þá ræddi
hann um sjálfræði útvarpsins, þ.e.a.s. að
starfsmenn og neytendur ættu að fá að
ráða meiru. Hann fór nokkrum orðum
um ræðu Ólafs og lýsti sig sammála
honum í sumu en ekki nærri öllu í
sambandi við rekstrarform útvarpsins.
Halldór Halldórsson kom fyrst inn á
vídeokaplamálin. f>á lagði hann spurn-
ingu fyrir Ólaf og vitnaði í grein eftir
hann í Samúel þar sem hann fór mjög
hörðum orðum um Ríkisútvarpið. Hann
spurði Ólaf hvort eitthvað hefði breyst
síðan hann reit þessa grein. Þá spurði
hann Markús um fjármál útvarpsins. Að
lokum spurði Halldór Helga nánar út í
með hverjum hætti neytendaráð gæti
haft áhrif á stjórnun útvarpsins.
Jón Jóhannsson hældi fréttaflutningi
útvarpsins, hann sagði að gera mætti
léttu efni betri skil t.d. með næturút-
varpi. Þá beindi hann fyrirspurnum til
Markúsar um frjálst sjónvarp, hækkuð
afnotagjöld og ráðningar fréttamanna
hjá útvarpinu.
Eggert Benonýsson fannst að það
vantaði í áliti útvarpslaganefndarinnar
að talað væri um framtíðina. Þá kom
hann inn á vídeomálin. Að lokum hóf
hann máls á því hvort ekki væri
heppilegt að innheimta afnotagjöldin
með nefskatti í stað þess sem er í dag,
nefndi hann í þessu sambandi nefskatt
sem innheimtur væri í þágu aldraðra.
Finnur Ingólfsson spurði Markús hver
ætti að veita leyfi til útvarpsrekstrar og
í sambandi við eftirlit með kaplasjón-
varpi. Hann spurði Ólaf hvort 8-12 ára
börn væru fær um að velja sér vídeoefni
til að horfa á. Og svo spurði hann Helga
út í tekjustofna útvarpsins.
Gunnar Baldvinsson vildi ekki.gagn-
rýna útvarpið. Hann ræddi um álit
útvarpslaganefndar og spurði Markús
nokkurra spurninga þar að lútandi.
Hann kom inn á sérstöðu íslensks
þjóðfélags sem Helgi H. Jónsson kom
reyndar inn á líka í sambandi við þarfir
í fjölmiðiun. Þá spurði hann Helga hvort
hann vildi leggja útvarpsráð alveg niður.
Hann bað Ólaf að skilgreina muninn á
hugtökunum „frjálst útvarp“ og „frjáls
útvarpsrekstur". Hann kom inn á
auglýsingaþáttinn í rekstri útvarpsins. í
hans máli kom fram að hann var
andvígur einkaútvarpi.
Sigurjón Davíðsson minntist á þá
umræðu sem fór fram um Keflavíkur-
sjónvarpið fyrir 30 árum. Hann minntist
síðan á breytt sjónarmið til sjónvarps-
mála með tilkomu kaplasjónvarps. Þá
talaði hann um misrétti fyrir lögum um
útvarpsrekstur, þ.e.a.s. að öllum sem
brytu þau væru ekki hegnt, aðeins
sumum, og helst þeim sem eru lítilvæg-
astir. Þá sagði hann að með samkeppni
við vídeo væri sjónvarpinu að fara aftur
í menningarlegu tilliti. Að lokum fór
hann nokkrum orðum um ábyrgð opin-
berra starfsmanna og mótmælti orðum
Ólafs um þetta mál.
Eggert Benónýsson fjallaði í upphafi
um langbylgjustöðvar og taldi þær vera
úreltar. Hann sagðiaðþvífjármagnisem
hugmyndin væri að beina til uppbygg-
ingu langbylgjustöðva ætti frekar að
nota til að byggja upp „Rás 2“ á
stuttbylgju. Hann vildi stækka hlut
landsbyggðarútvarpanna og fjölga þeim.
Hann kom með þá hugmynd að lands-
menn myndu sjálfir kjósa einn fulltrúa í
útvarpsráð í almennum kosningum.
hann reifaði þá hugmynd að æðstu
menn útvarpsins væru aðeins ráðnir til
fimm ára.
Hagnaðarvon
eða áróður?
Grímur Runólfsson sagðist hafa velt
því fyrir sér hvers vegna menn stofnsettu
útvarpsstöð ef ekki væri í hagnaðarvon.
Hann sagði að ef ekki væri hægt að reka
útvarpsstöðvar með hagnaði þá hlyti að
búa annað þar á bak við þ.e.a.s. lauma
áróðri til fólks á sama hátt og menn
telja sér hag í að gefa út „frjálst og
óháð“ dagblað eins og DV.
Að lokum í almennum umræðum
beindi fundarstjóri, Jón Guðlaugur
Magnússon, þeirri spurningu til fund-
armanna; að ef nú væri sjónvarp til
staðar en prentlistin að koma til, hvort
við mundum banna einkaaðilum að nota
prentlistina í sína þágu, eða heimila
aðeins ríkinu útgáfu á prenti.
Lokaræður
framsögu-
manna
Markús Á. Einarsson hóf mál sitt á
að svara fyrirspurn um innheimtu af-
notagjalda. Hann sagði að í tillögum
útvarpslaganefndar væri gert ráð fyrir
því að innheimtustofnun útvarpsins
starfaði áfram og að innheimtuform
afnotagjalda héldi sér. Hann taldi ýmis
vandkvæði á því að innheimta nefskatt
í stað afnotagjalda svo að nefndin féll
frá þeirri hugmynd. Að lokum um þetta
þá væri gert ráð fyrir því að útvarpsstjóri
ákveði upphæð afnotagjalda í samráði
við menntamálaráðherra, þannig að þau
verði tekin út úr vísitöluleiknum. Hann
hélt því fram að ef fjölbreytni væri of
mikil í útvarpsmálum yrðu einhverjir að
lúta í lægra haldi í mikilli samkeppni. Þá
sagði hann að óheppilegt væri að hætta
að útvarpa á langbylgju vegna þess
öryggis sem í því fælist. Markús sagði
að ákvæði um ráðningu starfsmanna í
vissan árafjölda hjá útvarpinu, hafi ekki
haft hljómgrunn hjá nefndinni. Hann
sagði að ef drög útvarpslaganefndar væru
samþykkt myndi koma á skipulag í
myndbandamálum. Þá ræddi hann um
hverjir ættu að fá rétt til útvarpsreksturs
samkv. drögunum, talaði hann sérstak-
lega um áhugasamtök í hinum ýmsu
málaflokkum. Og að lokum skýrði hann
frá því að samkv. drögunum væri
útvarpsráði skylt að halda ráðstefnu á
a.m.k. tveggja ára fresti með hlustend-
um, um útvarpsmál.
Helgi H. Jónsson hóf máls á „Rás 2“
og sagði það mál langt komið, áætlað að
útsending hefjist snemma á næsta ári á
FM. Hann vakti athygli á að ekki hefði
verið stöðvaðar útsendingar á kapalsjón-
vörpum og hætta á að það sama ætti sér
stað með framkvæmd nýju útvarpslag-
anna. Þá minntist hann á notendaráð.
Þá vék hann að útsendingu létts efnis á
„Rás 2“. Hann sagðist sammála því að
ráða menn tímabundið hjá útvarpinu.
Þá vék hannað ofbeldi og klámi í vídeói
og taldi þar um varhugaverða þróun að
ræða. Þá vék hann að fjármagni sem
tekið væri út úr rekstri útvarpsins. Hann
taldi það réttlætanlegt að menn deildu
á útvarpið og það væri oftast til góðs ef
það væri gert málefnalega. Næst vakti
hann athygli á því að alltaf þurfi
einhvern hvell til að opna umræðu um
hluti eins og Ríkisútvarpið og leiddi það
af sér fljótfærnisleg vinnubrögð, dæmi
um þetta nefndi hann álit útvarpslaga-
nefndar. Helgi sagði sig ósammála að
einkaútvörp tækju tillit til menningar-
sjónamiða. Að lokum sagði hann að
sjónvarp og útvarp hefðu áhrif á líf hvers
einstaklings á landinu og við verðum að
móta þessa fjölmiðla með tilliti til þarfa
og nauðsynja íslensku þjóðarinnar.
Þetta mál er menningarlegs eðlis en ekki
tæknilegs, þannig að vinnubrögð út-
varpslaganefndar ættu að mótast af
þessu sjónamiði.
Ólafur Hauksson hóf sitt mál á að
svara Halldóri Halldórssyni og sagði
skoðun sína vera óbreytta varðandi að
ríkið ætti ekki að reka útvarp. En mikið
hafi breyst síðan hann reit þá grein sem
Halldór vitnaði í og hefði hann linast
svolítið í afstöðu sinni til útvarpsins.
Hann taldi að ríkisútvarpið hefði mjög
gott af samkeppni. Þá sagði hann sig
ekki fylgismann þess að ung börn ættu
að horfa á vondar myndir í vídeo. Þá
talaði hann um nauðsyn þess að aflétta
einokun í útvarpsflutningi. Og að lokum
minntist hann á möguleika á hagnaði við
rekstur útvarpsstöðva.
landfari
i
IJólagjöf
ársins!!!
I Seint í gærkveldi þegar pósturinn
fleygði bréfabunka inn á gólfið hjá
mér, glaðnaði nú heldur yfir mér,
því mitt í bunkanum, milli jólakorta
og rukkana, var eitt „gluggabréf'
með merki Fjármálaráðuneytisins á.
Þær voru þá komnar „láglaunabæt-
I urnar hans Ragnars", og þvílíkur
léttir. Því frá því ég heyrði um þær
talaðar hafa flogið um huga minn
margir hlutir sem átti að framkvæma
þegar þær kæmu. Það átti að kaupa
þetta og gera hitt. Mig minnir að ég
hafi verið með bros á vör er ég reif
upp umslagið (það þurfti ekki að
passa upp á frímerkið á þessu bréfi)
en viti menn, brosið var fljótt að
hverfa. Og ástæðan. Jú, ég einstæð
móðir með tvö börn á framfæri og í
tekjur á síðasta ári kr. 43.160.- fékk
í bætur vegna tekjuskerðingar kr.
666.-
Burt flugu draumar, en sem betur
fer var stóll við höndina og ég settist
niður. Ég hlaut að hafa mislesið, það
varð að vera einn tölustafur í viðbót
á ávísuninni. En því miður var svo
ekki.
Því fer ekki hjá því að margar
spurningar fljúgi um hugann. Þetta
áttu að vera láglaunabætur, ekki
satt? Jú, það var nafnið sem þessu
var gefið í upphafi. Hvers eiga þá
láglaunamenn að gjalda?
Þessar bætur sem voru búnar að
vekja svo miklar vonir hjá mér, allt
sem ég ætlaði að gera, nei það hlutu
að hafa orðið mistök hjá tölvunni,
hún er jú alltaf að gera mistök, ekki
satt? Þetta hlaut bara að vera
vitlaust. Svo ég ákvað nú að hringja
daginn eftir á skattstofuna og fá þetta
leiðrétt. Og með það fór ég að sofa.
SOFA, ja það varð nú reyndar lítið
um svefn þessa nóttina. Svo kl. 9.00
morguninn eftir hringdi ég og bað
| um að fá að tala við þann er veitt gæti
upplýsingar um „láglaunabætur"
þessar, eftir hverju væri farið við
útreikning þeirra.
Jú, þær skýringar komu sem á
færibandi væri. Ég var spurð um
tekjur mínar á síðasta framtali, sem
ég gaf upp og nú hlakkaði í mér, nú
skyldi helv.. tölvan éta þetta öfugt
ofan í sig. Já, sagði röddin í
símanum, þetta er reiknað svona út:
Tekjur á síðasta framtali h- 25.000
(fastur frádráttur) útkoman
margfölduð með 12% (fastur stuðull)
bætt við kr. 10.000 fyrir hvert barn
(hjá einstæðum foreldrum) deilt í
með 180 og niðurstaðan síðan
margfölduð með 55. Og sjá, í mfnu
tilfelli útkoman kr. 666.-
Litli púkinn inní mér hvarf...
„En því í ósköpunum eru þetta
kallaðar láglaunabætur" spurði ég
agndofa.
Og svarið var: „Spurðu Ragnar!“
Síðan upplýsti röddin í símanum
að ég væri með of litlar tekjur til að
fá hærrí láglaunabætur!
Takk fyrir!!
Svo mörg voru þau orð. Ég fór að
bera mínar bætur saman við annarra,
jú þetta var rétt. Þeir sem voru
mmeð hærri tekjur fengu hærri
bætur. Þetta gæti virst svolítið flókið,
ekki satt, en svarið við þessu er: Þeir
sem unnu fulla vinnu (utan heimilis)
og höfðu í heildarlaun í kringum
100-150 þús. koma hlutfallslega best
út. Við hin (eins og ég) sem kusum
að vinna hálfan daginn að vetrinum
en allan daginn að sumrinu (til að
spara dagvistunargjöld) og eyða hin-
um helmingnum með börnum okkar,
fáum að gjalda þeirra mistaka.
Hjá mér situr önnur einstæð móðir
með 1 barn sem vann 80% vinnu á
síðasta ári og var með í tekjur kr.
60.197.- Hún fær í „láglaunabætur"
kr. 1.238.-. Þaðervegna þessaðhún
hefur hærri tekjur.
Því viljum við spyrja þig Ragnar
Arnalds, því að kalla þetta láglauna-
bætur?? Afhverju er ekki flokkað
eftir tekjum og útreikningsstuðli
breytt við ákveðna tekjuflokka?
Hvers eigum við einstæðar, eigna-
lausar mæður að gjalda? Eða allir
hinir sem eru með hliðstæðar tekjur
og við?
Og svona í lokin, getum við átt
ánægjuleg jól þetta árið og veitt
okkur það að borða skötu á Þorláks-
messu, lambakjöt á aðfangadag,
hangikjöt á jóladag og fisk alla hina
dagana fram að áramótum, kaupa
ullarsokka handa börnunum okkar í
jólagjöf (hinir fá ekkert) þá er það
allt að þakka „láglaunabótunum"
þínum. Við vonum bara að þær dugi
fyrir þessu. Sem betur fer þurfum við
ekki að kaupa jólatré þar sem eitt
stendur fyrir utan gluggana hjá
okkur þessi jólin. Og svona í restina
óskum við láglaunafólk eftir skriflegu
svari hið allra fyrsta með nánari
útskýringum á því afhverju ekki er
tekið tillit til aðstæðna hjá hverjum
þeim er bætur þessar hlýtur.
Tvær cinstæðar mæður í Borgamesi.