Tíminn - 06.01.1984, Qupperneq 9

FÖSTUDAGUR 6. JANÚAR 1984
d
á vettvangi dagsins
Öeðlileg gagnrýni
— eftir Pál Sigurjónsson, Galtalæk
„Last á grannann liggur falt
Leitar fár hins sanna", er upphafið á
gamalli stöku
Það hefur oft komið fram í huga mér
'þetta stef þegar Dagblaðs- og Vísisherr-
unum tekst hvað best upp, í sinni
rógsiðju. Ekki ber þó að skilja orð mín
svo, að ég telji gagnrýni ekki eðlilega og
nauðsynlega í lýðræðis þjóðfélagi. Held-
ur hitt, að málflutningur á borð við
þann, sem iðulega er fluttur á síðum
síðdegisblaðsins, á að mínu viti ekki
neitt skylt við þá meiningu sem ég legg í
þetta hugtak, gagnrýni.
Hann ber öðru fremur merki þess, er
einhversstaðar finnst í gamalli speki.
„Finni hann laufblað fölnað eitt, for-
dæmir hann skóginn,"
Því miður er sú raunin á, að DV er
öðrum fjölmiðlum dómharðari. Oft er
upphaf greinarkorns þess, ólánlega nærri
málflutningi áðurnefnds fjölmiðils.
Mér finnst sem gagnrýni verði að
ráðast af tveimur megin þáttum. Af
ádeilum á sannanleg mistök, eða þá af
eðlilegum skoðanaágreiningi. Gagnrýni
má ekki byggja á, (eins og Viðreisnar-
ráðherrann sagði forðum) „Vanhugsaðri
skammsýni". Ef það er gert lenda gagn-
rýnendur óhjákvæmilega í sporum þess
er fordæmdi skóginn.
Þó er sá hlutur næsta meinlaus saman-
borið við það, að vega í tíma og ótíma
að þeim undirstöðum, er landsmenn
byggja afkomu sína á. Það er kaid-
hæðnislegt að fjölmiðill, sem telur sig
bæði frjálsan og óháðan, skuli ástunda
jafn fólskulegar árásir á bændur og
sjómenn, eins og raun ber vitni.
Mér hlýtur að koma í hug, að ábyrgð-
ar- og útgerðarmönnum títtnefnds blaðs
komi betur að landsmenn almennt, átti
nmtK
SVíWðÚt
i-.mtfí
MMZÍX
nrtm
«Ý8dÖUC
uitm
mm*
umia
tmitíkt
tmm
ttímiii*
tmm
tmm
nmtm
nitm
zm m nmtz
'stíim
sig ekki lengur á, að frá framleiðslu
áðurnefndra stétta komi bæði megin
útflutnings tekjur okkar og matvæla-
öflun innanlands. Auk þess verður að
geta allra þeirra þúsunda, er lifa af
vinnslu og dreifingu, sjávar og landbún-
aðarvara.
Hafa þeir bændahatarar DV áttað sig
á því, að í Reykjavík eru furðu margir
aðilar (aðrir en SIS), sem dunda við það
í hjáverkum, að selja sveitamanninum
ýmiskonar vélar, varahluti og rekstrar-
vörur?
Er ekki kominn tími til að huga betur
að raunverulegri þýðingu landbúnaðar í
okkar þjóðlífi?
Næst bændum, er uppáhalds skot-
markið svonefndir milliliðir.
Það má, með hóflegri sanngirni, skilja
það svo að allt frá því bóndinn mjólkar
kúna til þess fernan kemur í kæliskáp
neytandans, sé allur kostnaður af því
illa. Mér eins og fleirum finnst launþegar
í þéttbýli ekkert of sælir af sínu, en geri
þó þá kröfu, að þeim detti ekki til hugar
að mjólkin komi innpökkuð úr kúnum,
lendi niður eins og regn af himni, þar
*
nsrm
3xm#
sem kvöldbænir kynnu að hljóða uppá.
Auðvitað dettur engum í hug að hlutirnir
gerist svona.
Því er krafa, að Forrustuguðir DV
bendi á hvernig á að ná niður milliliða-
kostnaði.
Á að láta mjólkurbílstjóra hætta sín-
um störfunt?
Á að segja upp mjólkurfræðingum?
Á að afnema smásöluálagningu?
Eða á kannski að slaka á gæðakröfum?
Öll þessi atriði og miklu fleiri koma víst,
ef marka má DV, til álita. En gallinn er
bara-sá, að.það er sama hvaða hlekkur
brestur, því þó bóndinn geti framleitt
ntjólkina verður að flytja hana til bú-
anna, vinna hana, gæta fyllsta öryggis og
dreyfa til neytenda. Mér hefur vafalaust
skotist yfir það sem DV sér athugavert,
þvíT mínum augum er ekkert af upptöld-
unt atriðum óþarft.
Ég sleppi því að minnast á aðdrætti og
rekstrarkostnað bænda, því ég geri ekki
kröfu til að árásaraðilinn skilji þær
ástæður sem þar liggja að baki. Því
menn sent, ekki átta sig á, að við á hjara
veraldar, þurfum að berjast við óblíð
náttúruöfl, mikla verðbólgu, fáránlega
vexti og dreifðar byggðir. Skilja naumast
að örðugur verður santanburður við
marg niðurgreiddar vörur granna vorra,
framleiddar við allt aðrar veðurfars að-
stæður.
Ef draumur ófriðaraflanna rætist,
langar ntig að spyrja, hvaðan fáum við
gjaldeyri til kaupa á hefðbundnum land-
búnaðarvörum?
Hefur gamli málshátturinn „Hollur er
heimafenginn baggi“ brunnið upp í
verðbólgunni?
Páll Sigurjónsson
Galtalæk
Opið bréf til forsætisráðherra
— Frá Árna Hjartarsyni, formanni miðnefndar Samtaka herstöðvaandstæðinga
Hr. forsætisráðherra
Steingrímur Hermannsson.
■ Áramót eru stundir góðra fyrirheita.
Þá stíga menn á stokk með heitstreng-
ingum um bætt líferni, nýja starfshætti
eða framkvæmdasemi. Þetta hef ég gert
og af því tilefni vil ég leyfa mér að hefja
starfsárið 1984 á því að rita þér opið bréf
og spyrja þig um fyrirheit þín um mál
málanna í dag.
Árið 1983 var ár friðarbaráttu og
friðarhreyfingum hefur sífellt verið að
vaxa fiskur um hrygg bæði erlendis og
ekki síst hérlendis. Hreyfingar þessar
eru safn sundurleitra hópa sem þrátt
fyrir það berjast fyrir mikilvægum sam-
eiginlegum markmiðum. Þar liggur fyrst
og fremst til grundvallar sá sameiginlegi
skilningur þeirra, að hermálastefna
kjarnorkuveldanna og hernaðarbanda-
laga þeirra sé mesta vá sem að mannkyn-
inu stafar um þessar mundir. í Evrópu
hafa friðarhreyfingarnar sem fyrr helst
beint sér gegn uppsetningu meðaldrægu
kjarnorkuskeytanna í álfunni og hér-
lendis hafa þær sameinast í aðgerðum
gegn samábyrgð íslands á helstefnu
kjamorkuvígvæðingarinnar.
Friðarbaráttan á íslandi 1983 ber þess
ótvírætt vitni, að meirihluti fólksins í
landinu er á öndverðum meiði við opin-
bera stefnu stjórnvalda í hcrmálum.
Hvað eftir annað hefur komið í ljós
mikil andstaða við uppsetningu meðal-
drægu flauganna í Evrópu sem íslensk
stjórnvöld hafa þó stutt kappsamlega.
Hugmyndirnar um hinar nýju ratsjár-
stöðvar bandaríska hersins fyrir norðan
og vestan hafa mætt almennri andstöðu,
ekki síst þeirra sem mega eiga von á
þessum hernaðarmannvirkjum í ná-
grennið. Þegar tillaga Svíþjóðar og
Mexíkó á Allsherjarþingi Sameinuðu
þjóðanna um stöðvun kjarnorkuvopna-
framleiðslu kom til atkvæðagreiðslu í
desember s.l. má segja að afstaða íslands
til kjarnorkuvígvæðingarinnar hafi birst
alheimi í hnotskurn. Annað árið í röð
neita ráðandi öfl í landinu að standa
gegn kjarnorkuvígvæðingunni. Þessi
afstaða gagnvart lífshagsmunamáli
mannkynsins alls er landi og þjóð til
skammar. Viðbrögð landsmanna sýna
líka svart á hvítu almenna andstyggð á
þessu athæfi. Fyrir atkvæðagreiðsluna
voru uppi háværar raddir um að ísland
skyldi greiða atkvæði með þessari tillögu
og bar þar hæst áskorun 11 friðarhreyf-
inga þessa efnis til ríkisstjórnar og
Alþingis. Þessar friðarkröfur voru huns-
aðar. Á Þorláksmessu voru farnar geysi
fjölmennar friðarblysfarir í Reykjavík
og víðar um land. Aðgerðir þessar voru
skýrar andófsaðgerðir og beindust gegn
ógnarjafnvægi gereyðingarvopna
þ.e.a.s. grundvallarhermálastefnu
■ Frá blysförinni á Þorláksmessu sem vikið er að í greininni.
NATO og þar með íslenskra stjórn-
valda. Önnur krafa var um stuðning við
hugmyndir um stöðvun á framleiðslu
kjarnorkuvopna og þar með nýja stefnu
í þessum málunt innan Sameinuðu þjóð-
anna.
Nú vil ég spyrja þig hr. forsætisráð-
herra, hyggst þú og stjórn þín koma til
móts við þann almannavilja sem þarna
birtist. I hinni ágætu áramótaræðu þinni
í gærkvöldi settir þú fram þá kröfu að
stórveldunum bæri að stöðva frantleiðslu
gereyðingarvopna og eyði þcim sem nú
eru til. Hliðstæðar hugmyndir neitaðir
þú og stjórn þín að styðja á Allsherjar-
þinginu fyrir þremur vikum. Er hér unt
stefnubreytingu að ræða og munt þú
beita þér fyrir að ísland greiði atkvæði
með tillögu Svíþjóðar og Mexíkó verði
hún á ný borin upp á þessu ári?
I gærkvöldi sagðirðu líka, að hvorki
yrði leyft að koma fyrir kjarnorkuvopn-
um né eldflaugum á íslenskri grund.
Þessar yfirlýsingar koma af gefnu tilefni
og ég fagna þeim, en er góður vilji allt
sem þarf? Árið 1949 gerðist ísland aðili
að NATO og þá var svarið og sárt við
lagt að því fylgdi ekki herseta. Þremur
árum síðar var herinn kominn. Vilt þú
og flokkur þinn beita þér fyrir því, að
gefnar verði bindandi yfirlýsingar, t.d. í
stjórnarskrárgrein, um að hérlendis
verði aldrei leyfð nokkurskonarmeðferð
kjarnorkuvopna?
Hver er afstaða þín og flokks þíns til
ratsjárstöðvanna? Samrýmast þær þeirri
stefnu flokksins að standa gegn útþenslu
herstöðvanna? Munt þú leyfa utanrtkis-
ráðherra þínum að biðja um þessar
stöðvar eins og hann hefur haft á orði?
Að lokum vil ég óska þér og þínum
árs og friðar og velfarnaðar í hvívetna.
Á nýársdaginn 1984
Árni Hjartarson
forntaður miðnefndar SH A.