Alþýðublaðið - 22.09.1922, Page 1

Alþýðublaðið
G-eflð át wdt Alþýðuflokkn
292»
Föstudagiao 22. sept.
218 töleblað
Stemolitt einkasalas.
S!9an að það varð fuilvist, að
landið ætlaði að taka að sér sinka
sö!u á oliu, hsfa málgögn kaup-
mtnaa. um land ait, reynt að gera
Iramkvæmð einkasölunnar svo tor
Iryggilega S augum almennitigs,
sem þdm htfir verið möguiegt í
biaði eftir biaði hefir verið ausið
■út staðlausum rógi um einkasöiu
yfirieitt, án þess að leitast við að
rökstyðja það
Eitt af því fyrsta, sem kaup
mannablöðin höfðu tii þess að
mæia á móti steinolSu einkasö!
nnni var það, að Landsvei z unin
gæti ekki fiutt inn oifu fyrir eim
lágt verð eins og Stcinolfufélagið.
Né er búið að raarg hrekja avo
þessi ósannindi að Morgunblaðið
er bætt að halda þeirri fjarstæðu
fram, þó ýmsir káifar þess útam
land, eios og t. d. „tdendingur",
aFram" og „Austanfari" séu enn að
hampa þessum ósannindum Ea
auðvitað kemur þessi ósanninda
vefur kaupmannabiaðanna, Stein*
(OÍiufélagiau að iitiu haidi, vegna
þess, að allur almenningur, þar
á meðal móforbáta«útgerðarmenn,
ihafa svo áþreifanlega fengið að
íreyaa það, að Landiveralunln á-
valt, þegar hún hefir veizlað með
ðllu, hefir haft verð sitt langt
undir verði eteinolíufélagsins.
Með þvi að keppa þannig við
Steinolíuféiagið hefir Landsverzl.
unin sýnt það, að bún getur flutt
jnn ódýrari olfu satnsnborið við
gæði, heldur en nokkur annar
steinolfukaupnaaður mundi geta,
Og hvers vegna ætti hún ekki
jafnt að geta flutt inn ódýra olfu,
þó það væri hún ein sem flytti
lan? Jú, hún getur ekki einungis
flutt inn olfuna jafn óáýrt, þó húa
hafi einkasölu á henni, heldur
getur húa seit olluna ódýrar þeg
ar hún hefir einkasöiu á henni,
lieldur en möguiegt væri að gera
í samkeppaisverzlun, til þess iiggja
rnargar orsakir. M;ða! annars er
það þannig, -þegar margir flytja
ian sömu vörutegund, þí veit hver
ionflytj&ndi ekki hvað mikið hann
gelur selt af vörunni þann og þann
tfmann. Þetta verður því óhjá*
kvæmllega þess valdandi, að ian
fly jandinit verður oft að sitja með
miklar vörubirgðir yfir lengri tfma,
og þó um verðfall sé að ræða á
heimsmarkaðinum eins og oft get
ur verið.
í þessu tiifelii hiýtur innflytj-
andinn að tapa miklu fé, sem
hann svo síðar ve ður að vinna
upp á mönnum með þvf, að selja
vöruna dýrara en hún < raun og
veru kostar.
Aítur væri það, ef um einka-
sölu væri að ræða, þá gæti inn
fiytjandinn vitað nákvæmlega
hversu mikið hann þyrfti að flytja
inn f hvert sinn, og gæti því
komist hjá því, að liggja méð
gamlar og dýrar birgðir
Eins er það vitmlegt, að Lsndt
verzlunin hlýtur að komait að
betri samningum um kaup á stein
olfunni, þegar hún birgir alt landið
upp með ollu, heidur en ef hún
kaupir að eini handa nokkrum
hiuta af Undsmönnum.
Eins og getið var um f upphsfi
greinarinnar, er Morgunblaðið hætt
að slá fram þeirri fjarstæðu, að
Landsverzlunin hafi selt olfu sfna
dýrari en SteinoKufélagið. t stað
þess er það farið að hamast á því,
að Landsverzlunin hafi veitt er-
Iendu félagi einkaleyfi fyrir oliu-
verziuninni hér f næstu þrjú ár.
Hvenær hafa menn séð rækl-
iegar snúið við sannleikanum, en
þegar Morgunblaðið er að halda
þvf fram, að Brstish Pctroleum Co.
sé búlð að fá einkarétt til þess,
sð okra á ateinolíu þeirri, sem
Landsverzlunin fiytur ian eftir að
hún er búin að taka steinoliu
verziunina f sfnar hendur.
Ef Morgunbl. vildi taka nokkurt
tillit til sannlelkans f þessu efní,
þá hiyti því að vera það Ijóst,
að samkvæmt samningunum við
Landsverzlunina, verður British
Petroleum Co. að seija Ltnds-
verzlun steinoiiuna fyrir markaðs-
verð á hvaða tfma sem er. —
Landsverzlunin getur þvi ávalk
fengið sfna olfu fyrir jafn lágt
verð og nokkurt annað féiag mundi
geta fengið hana, auk þess, sem
verzlunin verðnr bæði hagkvæm-
ari og ódýrari hjá Landsverzlun-
inni, eins og yfirleitt er með alla
verziua, að hún verður þvi ódýr-
ari, sem hún er rekin ( stærri stfl.
Ein kiausan í sfðustu grein
Morgunbl. (þann 15. þ. mán.) er
merkileg, að þvl leyti, að það er
óskiijiniegt hvaða gagn það hefir
þózt geta haft af henni tii stuðn-
ings H. í. S.: „British Petroleum
Co............ . . hefir leikið svo
ligiega á hina gáfuðu stjórn okk-
ar, að það hefir trygt sér um
næstu þrjú ár, að fá markaðiverð
fyrir vöru sfna hér ■
Hvað meinar blaðið með þvf
að segja þetta?
Heldur það máske, að þessir
heiidialar og Steinoliuféiagið, sem
það ber svo mjög fyrtr brjósti,
geti fengið oifu fyrir lægra verð
heidur en verðið er á heimsœark*
aðinum. Nú er þsð vitanlegt, að
þó einitökum kaupsýslumanni geti
f eitt sinn tekist, að fá einn smá
slatta fyrir lægra verð en mark-
aðsverð er á þeim tfma, þá má
sá sami eiga von á þvf, að verða
að ksupi annan farm sfðar fyrir
hærra verð, en markaðaverð er á
þeim tfma,
k öðrum atað segir Morgunbl.
f þessari umræddu grein: „Eftir
hinar mishepnuðu tilraunir með
kol, kornvörur, sykur o. s. frv,
var ekki hægt að halda áfram
með þessar tegundir, og þá þurfti
að útvega nokkrum atvianu".
Heldur Morgunblaðið að það
geti talið nokkrum trú um það,
að þingmenn hafi samþykt einka-
söluheimlldina á olíu að eins tii
þess, að láta þá hafa atvinnu,
sem statfað höfðu við Landsverzl*
unioa.
Auðvitað var einkasöluheimildin;