Tíminn - 08.07.1986, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Timirm
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjóri:
Aðstoðarfréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
NíelsÁrni Lund
OddurÓlafsson
Guðmundur Hermannsson
EggertSkúlason
Steingrímur G íslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Síml: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 45.- kr. og 50.- kr. um helgar. Áskrift 450.-
Hættulegur áróður
Enn einu sinni leggur Jónas Kristjánsson, ritstjóri
DV þaö til að íslendingar hætti að vera sjálfum sér
nógir í matvælaframleiðslu og í stað þess eigi þeir að
vera upp á aðrar þjóðir komnir með slíkt.
f leiðara DV s.l. laugardag segir Jónas eftirfarandi:
„Vegna hagkvæmrar framleiðslu í Bandaríkjunum,
Eyjaálfu og víðar er ekki lengur rúm fyrir landbúnað í
köldu landi, þar sem skilyrðin eru mun lakari en í
Evrópubandalaginu,“ og hann heldur síðan áfram.
„Um ófyrirsjáanlega framtíð mun smáþjóðum á borð
við íslendinga henta best að framleiða sem allra minnst
af landbúnaðarafurðum og kaupa sem mest frá þeim
löndum, sem treysta sér til að selja eða neyðast til að
selja á hinu lága og sílækkandi heimsmarkaðsverði."
Þessi stefna ritstjórans er ekki ný frá hans hendi. Hún
er í senn furðuleg og hættuleg íslenskri þjóð.
Það er eflaust rétt að margar af okkar landbúnaðar-
vörum eru dýrari en víða annarsstaðar þar sem þær eru
verulega niðurgreiddar af stjórnvöldum. Það gæti því
verið peningalega hagkvæmara að kaupa þær erlendis
frá, en það má einnig segja um margt annað það sem
við framleiðum sem sjálfstæð þjóð, s.s. eins og dágblöð.
Á sama hátt má leiða að því gild rök að hagkvæmt
væri að leggja niður íslenska tungu en taka þess í stað
upp erlent tungumál t.d. ensku. Þannig væri unnt að
losna við margar og dýrar þýðingar og annað vesen sem
fylgir því að skilja aðrar þjóðir og gera okkur skiljanlega
þar. Engum heilvita manni dytti þó í hug að leggja slíkt
til í fullri alvöru.
Einnig mætti spyrja hvers vegna við þiggjum ekki að
láta erlendar stórþjóðir aðstoða okkur á öðrum sviðum,
t.d. látk þær byggja vegi, hafnir og flugvelli okkur að
kostnaðarlausu en í staðinn að leyfa þeim afnot af
landinu að eigin vild.
Þetta er nefnilega ekki spurning um hvað sé ódýrast
eða hverju við græðum mest á, heldur spurning um
sjálfstæði þjóðarinnar. Hætt er við að sjálfstæði lítillar
þjóðar sé hætt þegar hún þarf að vera upp á aðrar þjóðir
komin með fæðuöflun, ekki síst þegar á í hlut jafn lítil
þjóð og íslendingar. Ekki þyrfti annað en verkföll hér
heima til að skortur yrði á landbúnaðarafurðum, hvað
þá ef til þess kæmi að ófriður breiddist út. Enda þótt
íslendingar hættu lífi sínu á stríðsárunum til að færa
Englendingum björg í bú er hætt við að okkar þjóð
gleymist ef til átaka kæmi. Stefna sem miðar að því að
við verðum upp á aðrar þjóðir komin með fæðuöflun
er því landráðastefna.
Benda má á að enda þótt Norðmenn geti keypt
ódýrari landbúnaðarafurðir en þeir framleiða sjálfir
m.a. af íslendingum, kjósa þeir frekar að vera með eigin
framleiðslu. Svo er um margar fleiri þjóðir.
Það er stefna íslenskra stjórnvalda að miða fram-
leiðslu landbúnaðarafurða við innlenda neyslu, og verið
er að vinna að því að svo verði.
Að mæna á það hvar sé ódýrast að fá mat ofan í sig
og liggja betlandi við dyr annarra þjóða er forheimsk-
andi og fyrir neðan virðingu okkar þjóðar.
Þriðjudagur 8. júlí 1986
GARRI
Sverrir kveinkar sér
Sl. þriðjudag skrifaði Sverrir
Hermannsson, menntamáiaráð-
herra, opið bréf tii Styrmis Gunn-
arssonar, ritstjóra Mbl. Kvartar
hann þar yfir gagnrýni höfundar
Reykjavíkurbréfs á stefnu
menntamáiaráðherra í máiefnum
Lánasjóðs fsi. námsmanna. Þetta
er annað opna kvörtunarbréfið,
sem Sverrir sendir ritstjóra Mbi.
vegna skrifa þess um afskipti hans
af iánasjóðnum. Fyrra bréfið var
stílað á Matthías Johannessen.
Matthías mun nú vera erlendis og
er ljóst að Sverrir viil heidur eiga
orðastað við hann um þessi mál en
Styrmi. I eftirmáia bréfsins segir
hann: „Hvenær kcmur Matthías til
landsins? Ég vona fyrir guðs skuid
að hann komi fljótlega.“ Væntan-
lega til að taka í taumana og stöðva
þessa gagnrýni blaðsins á mennta-
málaráðherra.
Mbl. hæðir menntamála*
ráðherra
í upphafi bréfsins segir Sverrir:
„Gódi vinur, Styrmir.
Ég þakka þér fyrir Reykjavík-
urbréfið á sunnudaginn. Enda þótt
ég hafí ýmist við það að athuga má
með sanni segja að það hafí orðið
mér hjálplegt við ákvörðun um
næstu leiki mína í lánasjóðsskák-
inni. Eins get ég þakkað aðstoð-
armani þinum fyrir leiðarann i
sama Mbl. Innihald leiðarans um
siðferðisþrek blaðamanna voru orð
í tíma töluð. Eins vseri gott að fá
fljótlega leiðara um að blaðamenn
skuli kynna sér mál sem best áður
en þeir skrifa um það. “
Styrmir Gunnarsson, ritstjóri,
svarar bréfi Sverris í Reykjavíkur-
bréfi á sunnudag. Hann svarar
þessum upphafsorðum mennta-
málaráðherrans með hinu naprasta
háði:
„Það cr þörf ábending hjá
menntamálaráðherra að „blaða-
menn skuli kynna sér mál sem best
áður en þeir skrifa um þau. “ Það
er því miður alltof algengt að
blaðamenn fjalli um mál, sem þeir
hafa ekki aflað sér nægilegra upp-
lýsinga um. Enn verra er að þeir
eru ekki einir um þcnnan ósið. Það
færist mjög í vöxt, að stjórnmála-
menn tali of mikið um málefni,
sem þeir hafa ekki kynnt sér vel og
taki vanhugsaðar ákvarðanir án
þess að hafa hugsað málin til enda.
Þegar svo illa tekst til lenda þeir
hinir sömu í alls kyns uppákomum,
eins og dæmin sanna. Blaðamenn
starfa í svo miklu návígi við stjórn-
málamenn, að fáir kynnast þessari
vanþekkingu stjórnmálamanna á
málum, sem þcir eru að fjalla um,
betur en einmitt blaðamenn. Það
getur jafnvel borið við, að þeir leiti
til ráðherra um upplýsingar um
málefni, sem ráðherrann hefur ný-
lega skrifað undir reglur um, en fái
óskýr og loðin svör. Menntamálar-
áðherra og höfundur Reykjavík-
urbréfs geta áreiðanlega orðið
sammála um, að í þessum efnum
þurfí báðir að taka sig á, blaða-
menn og stjórnmálamenn, jafnvel
ráðherrar!“
Skerðing námslána sl.
vetur
f bréfi sínu gerir Sverrir Her-
mannsson lítið úr þeirri skerðingu
námslána, sem hann ákvað fyrr á
þessu ári. Styrmir svarar með þess-
um orðum:
„Skerðing, sem nemur 25 þús-
und krónum á nemanda í 6 mánuði,
þýðir rúmlega 4 þúsund krónur á
mánuði. Þetta þýðir að námsmað-
ur í París t.d. hefur 700 frönkum
minna á mánuði til ráðstöfunar en
ella. Hvorki blaðamenn né ráð-
herra þurfa að hafa mikið fyrir því
að kynnast þeirri staðreynd, að i
þeirri borg t.d., þarsem námsmenn
borga um 60% námslána í liúsa-
leigu, rafmagn og bita, skipta 700
frankar á mánuði sköpum fyrir
námsmann, sem getur ekki snúið
sér til foreldra eða annarra vanda-
manna um tímabundna aðstoð.
Við hverju er að búast, þegar
menntamálaráðherra þjóðarinnar
talar um slíka skerðingu sem svo
lítilfjörlegt mál, að engu skipti?“
Skólagjöld í USA
Megin gagnrýnin á stefnu
menntamálaráðherra í Reykjavík-
urbréfi í fyrri viku fjallaði um þá
ákvörðun ráðherrans að hætta að
veita námslán vegna skólagjalda í
enskumælandi löndum, Bandaríkj-
unum, Bretlandi og Kanada. Svör
ráðherrans voru þau að náms-
mönnum hefði Ijölgað í þessum
löndum og oft væru skólagjöld jafn
há framfærslukostnaði í þessum
löndum.
Sverrir segir í opnu bréfi sínu:
„Eftir að gjafastefna lánasjóðs-
ins tók við skiftir þetta ekki máli.
Gera má ráð fyrir að námsmaður í
Bandaríkjunum í 4ra ára námi nái
2 til 3 millj. kr. hjá sjóðnum og
helmingur er vegna skólagjald-
anna. Hann þarf engar áhyggjur að
hafa af þessu, þar sem hann borgar
væntanlega aðeins um 1,2 millj.
kr. á næstu 40 árum, samkvæmt
núgildandi endurgreiðslureglum
sjóðsins. “
Lætur Sverrir sverfa
til stáls?
Og Styrmir svarar:
„Kjarni málsins er þó sá, sem að
var vikið á þessum vettvangi um
síðustu helgi, að það er ákaflega
varhugavert að ætla að safna náms-
mönnum saman við Háskóla ís-
lands að eins miklu leyti og mögu-
legt er en beina þeim að öðru leyti
að mestu fram hjá hinum ensku-
mælandi heimi. Sjálfsagt er heldur
ekki nema tímaspursmál, hvenær
skólagjöld verða tekin upp íöðrum
ríkjum V-Evrópu. Að því kemur,
að skattgreiðendur í þessum lönd-
um telja óeðlilegt, að þeir haldi
uppi háskólakennslu fyrir fólk frá
öðrum ríkjum.
Annars gætir einhverrar beiskju
hjá menntamálaráðherra í bréfa-
skrifum hans vegna námslánanna.
Hann telur að sér hafí verið brigsl-
að um „níðingsverk - hver hefur
gert það? Nú ætlar hann að láta
„sverfa til stáls“ og ekki „una við
einskisvert hálfkák“. Hefur hann
stundað það hingað til að eigin
dómi?! Höfundur Reykjavíkur-
bréfs ætlar að taka að sér að hugga
Sverri Hermannsson ofurlítið svo
að beiskjan nái ekki alveg tökum á
honum. Hann er nefnilega ekki eini
menntamálaráðherrann á vestur-
hveli jarðar, sem hefur lent í
ógöngum vegna tilrauna til þess að
breyta námslánakerfí!“ , . ■
VÍTTOG BREITT
Njótum sumarsins
- í útilegu sem annars staðar
Þá er þessi helgi búin og þegar
hillir undir þá næstu. Ég fór á
Laugarvatn með félögum mínum
úr ágætum Lionsklúbbi sem ég er í
og þar dvöldum við ásamt fjöl-
skyldum okkar og áttum góðar
stundir.
Að sjálfsögðu sýndu veðurguð-
irnir á sér ýmsar hliðar, þó aðallega
mikið hvassviðri. Enda fór það svo
að flest þau tjöld sem ekki voru
tekin niður rifnuðu. Barátta við
tjöld gerir útilegur skemmtilegri
og það getur beinlínis verið spenn-
andi að fást við að tjalda í hávaða-
roki. Undantekningalaust vantar
mikið af hælum og aukastögum. Þá
grípa menn til þess ráðs að bera
grjót á heimilið og binda í nærliggj-
andi gróður eða mannvirki. f mesta
rokinu á laugardaginn, þegar ljóst
varð að grjótburður dugði ekki,
færðum við nokkur tjöld, og veðj-
að var á hvort það tækist eða ekki.
Þetta var hinn skemmtilegasti leik-
ur sem ég skora á útilegufólk að
prófa.
Að sjálfsögðu var grillað úti,
eftir áð komið hafði verið upp skýli
úr sóltjaldinu mínu. Ég sá hvort
heldur var fram á það að mun meiri
not væru af því í kring um grillið en
utan um mig.
Það tilheyrir útilegum og góð-
viðrisdögum að grilla. Ekki ber ég
það saman hvað mér finnst útigriil-
aður matur miklu verri en sá sem
hrærður er saman í eldhúsi og
étinn þar við borð. Þetta má víst
ekki segja, og í grillveislum fer
drjúgur tími í að halda því frani
að grillmatur sé góður, enda þótt
hann sé annaðhvort hrár eða kol-
brenndur, sósan köld og salatið
búið.
Ég neita því þó ekki að mér
finnst eitthvað sumarlegt við það,
þegar maður stendur í garðinum
hjá sér, og horfir á það sem þarf að
gera, að finna griillykt frá næstu
húsum. Það verður til þess að ég
fer að telja í mig kjark; að ég geti
grillað sem aðrir og að grillmatur
sé góður.
Það var á þannig stundu í fyrra-
sumar sem ég grillaði síðast heima.
Sólin hafði skinið í stundarfjórð-
ung og loftið fylltist af lykt af
stiknandi kjöti. Krakkarnir höfð-
uðu til föðurhlutverks míns og kon-
an leit á mig bænaraugum um að
prófa nú einu sinni enn, cg ég lét
til leiðast.
Grillið var sótt, og kol og olíu
átti ég nóg af. Einhverra hluta
vegna var grillið óþvegið frá því
síðast og neitað var að elda á því
þar til ég hafði þvegið það upp.
Þegar svo allt var tilbúið sá ég að
veður fór versnandi og allt útlit
fyrir rigningu. Ég setti því grillið í
var á útidyratröppurnar, kol á það
og síðan mikið af olíu. Ekki vant-
aði eldinn, og von bráðar stóð
myndarlegasti eldstólpi upp frá
tröppunum.
Þegar skammt er í rigningu þýðir
ekkert að bíða eftir því að „kolin
hitni þar til þau verða hvít“, heldur
verður að koma kjötinu strax á til
að nýta tímann.
Það stóð heima. Þegar nágrann-
arnir voru búnir að borða gómsæt-
ar steikur, var komin rigning. Á
grillinu hjá mér lágu kolbrennd
stykki sem ég sagði börnunum a.ð
væru lærasneiðar og reykskvnjar-
inn í stofunni farinn í gang. Ég hef
ekki grillað síðan og grillið fór á
haugana þegar ég átti leið þangað
með drasl úr bílskúrnum skömmu
síðar.
Ég dreg það þó ekki í efa að
mörgum tekst betur til með þetta
en mér og þessa dagana eru margir
í útilegu og að grilla.
Sífellt bætast fleiri við í þann
hóp sem tekur sér frí frá störfum og
von bráðar fara þeir að koma til
baka sem nú eru í sínu sumarleyfi.
Fyrir mörgum er sumarleyfið
það að vinna við sín hús og garða.
Aðrir ferðast erlendis og liggja þar
á sólarströndum og slappa af.
Flestir ferðast þó innanlands,
heimsækja æskustöðvar eða ætt-
ingjaogvini íöðrum landshornum.
Vonandi verður sumarið gott
fyrir alla landsmenn.
N.Á.L.