Tíminn - 28.04.1987, Blaðsíða 8

Tíminn - 28.04.1987, Blaðsíða 8
8 Tíminn Timirm MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog Framsóknarfélögin í Reykjavík Framkvæmdastjóri Kristinn Finnbogason Ritstjórar: Indriöi G. Þorsteinsson ábm. IngvarGíslason NíelsÁrni Lund Aðstoöarritstjóri: OddurÓlafsson Fréttastjórar: BirgirGuömundsson EggertSkúlason Auglýsingastjóri: SteingrímurGíslason Skrifstofur: Síöumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:, 18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 (tæknideild) og 686306 (ritstjórn). Verð í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 550.- Að loknun kosningum Úrslit alþingiskosninganna sýnast um margt óvenjuleg, einkum við fyrstu sýn, en eru í raun og veru í samræmi við hvernig stofnað var til framboða í kosningunum og hvernig áróðri var hagað í kosningabar áttunni. Framboðsmergðin einkenndi kosningarnar og afleiðingar þess láta ekki á sér standa, þ.e.a.s. fjölgun flokka sem tefur fyrir myndun starfhæfrar ríkisstjórnar. Framgangur Borgaraflokksins og fylgisaukning Samtaka um kvennalista verður síst til að bæta stjórnarfarið heldur mun það auka vandann við að mynda samhenta ríkisstjórn eftir að núverandi ríkisstjórn hefur misst meirihluta á Alþingi vegna ósigurs Sjálfstæðis- flokksins. Framsóknarflokkurinn á nú aftur þingmenn í öllum kjördæmum. Flann er stærsti flokkur fjögurra kjördæma og næst stærstur í þremur. Kona var nú kjörin á þing fyrir Framsóknarflokkinn í fyrsta sinn í rúm 30 ár, Valgerður Sverrisdóttir úr Norðurlandskjördæmi eystra. Formaður Framsóknarflokksins, Steingrímur Her- mannsson, forsætisráðherra sigraði með glæsibrag í Reykja neskjördæmi og ber af öðrum flokksforingjum í því efni eins og sést á því að Svavar Gestsson og Þorsteinn Pálsson urðu að þola afhroð í kjördæmum sínum og Jón Baldvin Hannibalsson náði ekki því marki sem hann stefndi að sem sigurvinningi fyrir sinn flokk og fyrir sjálfan sig. Steingrím- ur hefur því sýnt í verki að hann er sterkasti sjórnmálamað- ur landsins eins og skoðanakannanir hafa ævinlega bent til. í Reykjaneskjördæmi hefur staðan gjörbreyst því að nú er flokkurinn næst stærsti flokkur í kjördæminu en hlaut ekki þingsæti síðast. í Austurlandskjördæmi þar sem Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra og varaformaður Framsóknarflokks- ins er í forystu kemur Framsóknarflokkurinn heill og sterkur út úr kosningunum. Þar er atkvæðahlutfall flokks- ins hæst á landinu og Framsóknarflokkurinn á þar bæði fyrsta og annan þingmann kjördæmisins sem er óvenjulegt og sýnir styrk Framsóknarflokksins á Austurlandi. í Norðurlandskjördæmi vestra náði Framsóknar- flokkurinn framúrskarandi árangri. Þar er atkvæðahlutfall- ið næst hæst í landinu og vegur flokksins eins og best verður á kosið undir forystu Páls Péturssonar formanns þingflokks framsóknarmanna og Stefáns Guðmundssonar formanns stjórnar Byggðastofnunar. í Suðurlandskjördæmi voru úrslitin Framsóknarflokkn- um hagstæð og verður Guðni Ágústsson ungur maður fulltrúi flokksins ásamt Jóni Helgasyni landbúnaðarráð- herra. Úrslitin í Vesturlands- og Vestfjarðakjördæmi urðu að vísu ekki eins góð og æskilegt hefði verið. Eigi að síður er Framsóknarflokkurinn stærsti flokkur á Vesturlandi og Alexander Stefánsson fyrsti þingmaður kjördæmisins. í Reykjavík hefur flokkurinn haldið stöðu sinni og á þar try^gt fylgi sem er flokknum mikilvægt. I Norðurlandskjördæmi eystra varð innbyrðissundrung til þess að draga úr fylgi flokksins í bili en þar náði flokkurinn tveimur fulltrúum eins og að var stefnt og heldur öruggu sæti sínu sem stærsti flokkur kjördæmisins. Heildarúrslit kosninganna eru Framsóknarflokknum í vil. Úrslitin sýna að flokkurinn er víðsýnn landsmála- flokkur sem starfar á breiðum grundvelli og nýtur traustrar forystu. Pingflokkur framsóknarmanna er öflug sveit ábyrgra stjórnmálamanna sem eru tilbúnir að takast á við vandasöm verkefni af alvöru og raunsæi. Þriðjudagur 28. apríl 1987. GARRI Konur til ábyrgðar Úrslil kosnin)>anna sýna |>aA meðal annars að þess cr krafíst af nýkjörnum þingkonum Kvcnna- listans að þær fari að láta meira til sín taka við raunvcrulega stjórnun þjóðmála. Fylgisaukning þeirra sýnir, að því er Garri fær best scð, að kjóscndur ætlast til að þær taki cftirleiðis ábyrgari afstöðu til verk- cfna Alþingis en verið hefur. Það er sannast sagna að á síðasta kjörtímabili þótti Garra að athafnir þeirra á þingi bæru oft niciri svip af leikaraskap en alvöru. Engu var líkara en þær væru þar að njóta þcss að vera konur í karlahópi; þær lctu karlana áfram um að vinna þar öll verkin og leyfðu þeim samtímis að stjana við sig í fullum takti við hcfðbundin samskipti kynjanna. Úrslit kosninganna sýna hins vegar að þetta dugar ekki lengur. Núna heimta kjóscndur að verkin séu látin tala. I komandi stjórnar- myndunarviðræðum verður því til þess ætlast að þær taki til hendinni og fari að vinna rétt eins og karlarn- ir. Fínar frúr, sem ekki fást til að dýfa hendi í kalt vatn, duga ekki á þingi. Fallvaldur ríkisstjórnarinnar Þá er það líka Ijóst að hinn raunverulegi fallvaldur ríkisstjórn- arinnar í þessum kosningum er Albcrt Guðmundsson. Þaö er á hans ábyrgð að núverandi stjórn- arflokkar hafa ekki lengur þann meirihluta á þingi seni geri þeim kleift að halda áfram samstarfi sínu um stjórnun þjóðarskútunnar. Þetta á við jafnt fyrir það þótt Albert Guðmundsson: Fallvaldur ríkisstjórnarinnar. Framsóknarflokkurinn hafí komið mun sterkari út úr kosningunum en ýmsir höfðu spáð. Fyrir fjórum árum tók ríkisstjórn Steingríms Hcrmannssonar hér við bullandi verðbólguástandi, en undir styrkri forystu hennar tókst að skapa hér þjóðarsamstöðu um sameiginlegt átak til að ráða á þessu bót. Með því móti tókst að ná verðbólgunni niöur, og síöan hefur ríkisstjórnin, undir forystu framsóknarmanna, unnið mikið starf til þess að halda hér áfram þróttmikilli uppbygg- ingu atvinnuveganna, til hagsbóta fvrir alla íslendinga, jafnt til sjávar og sveita. Útkoma framsóknar- manna í kosningunum sýnir að þetta skilur þjóðin og metur að verðleikum. Það óheillaframtak Albcrts Guðmundssonar að efna til klofn- ingsframboðs á síðustu vikuin kosningabaráttunnar er hins vegar ástæða þess að Sjálfstæðisflokkur- inn tapaði fylgi og fékk ckki að njóta þeirra góðu vcrka sem hann átti aðild að í stjórn Stcingríms Hermannssonar. Af þeirri ástæðu er Albert Guðmundsson hinn eig- inlegi fallvaldur ríkisstjórnarinnar. Óvissuástandið að því er varðar komandi stjórnarmyndunarvið- ræður er því hans sök. Fari svo að hér komi til langvarandi stjórnar- kreppu þá verður það aifarið að skrifast á hans rcikning. Albert Guömundsson hefur nú sýnt að hann er ekki einn þeirra traustu og ábyrgu stjórnmálaleiðtoga sem þjóðin þarfnast ef henni á að takast að halda atvinnulífí sínu og efna- hagsmálum í öruggum farvegi framfara og farsældar. 75% fylgi fjórflokksins Þcgar úrslit kosninganna eru skoðuð nánar kemur i Ijós að hvorki meira né minna en fullir þrír fjórðu hlutar kjósenda hafa greitt gömlu flokkunum ijórum atkvæði. Þetta má vera nokkur lexía fyrir þá sem hæst hrópa um fjórflokkinn sem þurfí að brjóta á bak aftur til að koma hér á nýju flokkakerfí. En hér gilda leikreglur lýðræðis- ins, og vilji kjósenda er skýr. Þótt flokkarnir fjórir séu orönir gamlir hafa þeir eigi að síður fylgt þróun þjóðfélagsins. Það sýndi sig nú um helgina að yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar vill hafa þá áfram. Garri. llllllinilllllilllll vItt og breitt niniiii!:iigi!"':■;:::;:::iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini!ii:;:: Stjórnin felld en stefnan hélt velli Ekki skýrðust línur í íslensku stjórnmálalífi eftir að talið var upp úr kjörkössunum, sem háttvirtir kjósendur fylltu s.l. laugardag. Samt urðu þáttaskil. Ef marka má belging Alþýðubandalagsins um vinstrimennsku, er bersýnilegt að hún er að geispa golunni. Allaballar héldu því mjög á lofti að þeir væru eini valkostur vinstri manna og þeir sýndu og sönnuðu að allir aðrir flokkar væru til hægri, en þeir einir héldu uppi merki sósíalisma og vinstri hugsjónum. Nú sjá þeir svart á hvítu að kjós- endur kæra sig kollótta um vinstri stefnu eða þau pólitísku mýrarljós sem allaballar hafa fyrir stafni. En harðsvíruð hægri stefna á heldur ekki upp á pallborðið hjá kjósendum. Afhroð Sjálfstæðis- flokksins er sönnun þess að óheft markaðshyggja og frelsi fjármagn- seigenda er ekki það sem kjósend- ur bera helst fyrir brjósti þegar þeir ganga að kjörborði. Alþýðubandalag og Sjálfstæðisf- lokkur verða að bíta í það súra epli að bíða sameiginlegt skipbrot. Þessir flokkar, sem löngum hafa talið hvor annan höfuðandstæðing, renna sameiginlega á rassinn í sömu kosningunum. í rauninni hafa þeir nærst hver á öðrum og hefur pólitíska umræðan oftar en ekki samanstaðið af stóryrtum orðahnippingum milli íhalds og komma. Sú ófrjóa stjórnmálabar- átta hefur nú fengið sinn dóm. Höfuðandstæðingar Sú árátta stjórnmálaforingja, að velja sér höfuðandstæðinga, hefur verið svolítið kjánaleg upp á síð- kastið. Sjálfstæðisflokkurinn hafði kommana lengstum í því hlutverki. Svo var söðlað um í vetur og kratarnir allt í einu orðnir höfu- ðandstæðingar og rétt fyrir kosn- ingar var Borgaraflokkurinn sæmdur titlinum. Að sama leyti var íhaldið höf- uðandstæðingur kommanna. Ör- fáum dögum fyrir kosningar var Kvennalistinn orðinn hægri sinnað- ur hernámsflokkur og hálfu hættu- legri en hinir stríðsæsingaflokkarn- ir, og öllum spjótum beint gegn konunum. Annars var helst að heyra á allaböllum að allir aðrir en þeir væru svo sem sama hægra kraðakið og valkosturinn því ekki annar en að kjósa þá eða hægra liðið. Val þingflokkanna Þegar nú kjósendur hafa lokið sér af og tekið afstöðu, standa þingflokkarnir frammi fyrir vali. Þeim ber skylda til að koma saman starfhæfri ríkisstjórn. Til þess eru þeir kosnir. Þótt gamli stjórnarmeirihlutinn sé ekki lengur fyrir hendi vegna hruns Sjálfstæðisflokksins, er ekki þar með sagt að stjórnarstefnan hafi beðið afhroð. Stofnandi Borgaraflokksins og aðalnúmer hans tók þátt í stjórnarstörfum allt fram á síðustu vikur, og brotthvarf hans úr stjórninni og stofnun nýs flokks hafði ekkert með ágreining um stjórnarstefnu að gera og í stefnuskrá nýja flokksins er ekkert sem boðar róttækar breytingar. Klofningur Sjálfstæðisflokksins er siðferðisbrestur og hefði hugtak- ið siðgæði betur aldrei haldið inn- reið sína í flokkinn, að minnsta kosti frá sjónarhóli þeirra sem vilja hann stóran og öflugan. En það er tómt mál að tala um samstarf gamla íhaldsins og hins nýja. Siðferðið kemur í veg fyrir það. En það er heldur ankannalegt að stjórnarstefnan heldur velli þótt stjórnin sé kolfallin. Enn er mönnum heitt í hamsi eftir kosningaslaginn og þvf ekki tímabært að reka um of á eftir myndun nýs meirihluta á Alþingi, þótt ekki sé eðlilegt að það bíði lengi. Engin „kjölfesta“ Stjórnmálaforingjarættu að hafa í huga að það er enginn kosinn á þing til að vera þar í stjórnarand- stöðu, ekki heldur kvennaflokkur- inn. Þeir ættu því að manna sig upp í að koma saman starfhæfri ríkis- stjórn fyrr en sfðar. Þingflokkarnir eru nú orðnir sex að viðbættum Stefáni Valgeirssyni. Sú staðreynd krefst nýrra vinnu- bragða og að pólitísk hugsun verð- ur að ná út fyrir þrönga flokkshags- muni. Sjálfstæðisflokkurinn er ekki lengur sú „kjölfesta“, sem hann hefur miklað sjálfan sig af að vera í íslensku stjórnmálalífi. Alþýð- ubandalagið er heldur ekki öflugur málsvari verkalýðs eða eins eða neins, aðeins smáflokkur sem er að skreppa saman og hæfa þessir höfu- ðandstæðingar hvor öðrum. Sú staða kom upp úr kjörkössun- um að möguleiki er á ótrúlega margs konar samsetningum ríkis- stjórnar. Hver sem niðurstaðan verður er fullljóst að ekki var kosið á móti stjórnarstefnu Steingríms Hermannssonar um síðustu helgi.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.