Tíminn - 11.07.1987, Blaðsíða 15

Laugardagur 11. júlí 1987
Tíminn 15
Mynd þessa tók Gunnar Rúnar, 20. eða 21. júní 1958 og á henni sést hvar verið er að dreifa fyrsta áburði úr flugvél
hér á landi við Gunnarshoit á Rangárvöllum. Flugmaðurinn var Karl Eiríksson og flugvélin bar einkennisstafina
TF-KAZ.
1946-47 fyrir kunningja minn am-
erískan, og mátti ég hafa afnot af
vélinni, eins ogég vildi yfir sumarið
1947. Brá ég nú skjótt við, seldi
flugfarseðlana og lagði af stað frá
Buffalo áleiðis til San Francisco.
Sú ferð kemur þessu máli ekki við
að undantekinni heimsókn minni
tii Islendingabyggðanna í Garðar
North Dakota. Þegar ég kom þang-
að á miðju sumri 1947, var tekið á
móti ferðafélaga mínum og mér
með kostum og kynjum. Þarna
voru stórbændur m.a. stærstu kart-
öflubændur í Bandaríkjunum
(Hall fjölskyldan). Meðal annars
sem rætt var um, var að ég réði mig
til þeirra næsta haust og komandi
sumar til að fljúga áburðardreifing-
ar og dreifingar á skordýraeitri.
Parna kynntist ég í fyrsta sinn,
hvað hægt var að gera í sambandi
við áburðardreifingu úr lofti. Sér-
staklega var það áhrifaríkt að sjá,
hvað þeim hafði tekist að klæða
Black Hills South Dakota grænu
teppi, en það landsvæði var orðið
algjörlega örfoka.
Þessa daga var mér hugsað til
sandstróksins, sem maður var bú-
inn að fylgjast með á flugi um
Suðurland, þar sem hann stóð út
frá Sandkluftarvatni niður Hauka-
dalinn og víðar á þessum slóðum.
Á þessu augnabliki í South Dakota
hélt ég með bjartsýnisaugum æsk-
unnar að þarna væri fundinn töfra-
sprotinn, sem klæða myndi Island
aftur grænum kufli.
Til þess að gera nú langt mál
stutt, þá varð það nú svo að
Sigurður Jónsson (Siggi flug), okk-
ar fyrsti flugmaður, skrifaði mér og
tjáði mér það, að mér stæði til
boða starf sem flugvirki hjá
Flugfélagi Islands veturinn 1947-
48, og væntanlega flugmannsstarf
um vorið 1948. Varð þetta til þess,
að ég talaði við velunnara mína,
Hall fólkið í N. Dakota, og var það
auðsótt að ég kæmi ekki til þeirra
til áburðardreifingar, enda margir
um boðið, því að á þessum árum
var mikið aukaframboð á flug-
mönnum, þar sem mikill fjöldi
manna var að útskrifast úr flugherj-
um bandamanna. Ég hóf störf hjá
Flugfélagi íslands um haustið 1947
og flaug hjá þeim til 1950, er ég
ásamt Finni Björnssyni og Sigurði
Ágústssyni, flugvirkjum. stofnaði
flugskólann í>yt hf.. Áburðardreif-
ing úr lofti var ávallt mjög ofarlega
í huga þessi ár, en fjárhagurinn
leyfði ekki kaup á dreifingarflug-
vél. Á þessu tímabili var það sem
heimsókn þeirra félaga Sigfúsar og
Tryggva átti sér stað og fellur þar
hugsjón saman.
Tryggvi Haraldsson.
Opinberir aðilar höfðu sett
nefnd á áburðardreifingarmálið,
en á þessum árum sýndu þeir þessu
máli engan áhuga, enda var fjár-
hagsáætlun, sem gerð var af nefnd-
inni allt of há og rekstrarkostnaður
reiknaður algjörlega óraunhæfur.
Mun það hafa fælt ráðamenn frá
því að ráðast í áburðardreifingu úr
lofti.
Sumarið 1957 sóttum við félagar
í Þyt um innflutningsleyfi fyrir
Piper Super Cup með áburðar-
dreifingarbúnaði. Við fengum að
sjálfsögðu neitun á gjaldeyris- og
innflutningsleyfi og þrátt fyrir eftir-
gangsmuni það ár og veturinn
1957-58 kom allt fyrir ekki. Ekki
fékkst leyfið.
Par sem ég reikna með að sökin
sé fyrnd, þá ætla ég nú að segja alla
söguna um, hvernig fyrsta áburð-
arflugvélin komst til íslands.
Á þessum árum var ég flugmað-
ur hjá Loftleiðum og því tíður
gestur í New York. Þar átti ég
góðan vin, Hannes Kjartansson,
sem var sendiherra okkar hjá Sam-
einuðu þjóðunum. Pegar ég sagði
honum þá raunasögu, að leyfi
fékkst ekki fyrir flugvélinni, bauðst
hann til að leggja út fyrir vélinni, og
ef ég fengi ekki gjaldeyrisleyfi fyrir
árslok 1958, mætti ég borga hon-
um í íslenskum krónum. 1 bjartsýni
var ekki beðið boðanna, heldur
farið til Lock Haven Pennsylvania
til Piperverksmiðjunnarogpöntuð
áburðardreifingarvél með öllum
búnaði. Þessi pöntun var gerð í
árslok 1957 og fyrir velvilja verk-
smiðjunnar átti vélin að afgreiðast
um vorið 1958. Nú fóru áhyggjur
að sækja að, því auðvitað þurfti
innflutningsleyfi þó gjaldeyrismál
væru komin í höfn, enda mér gert
ljóst, að ég hefði engan rétt á því
að taka erlend lán.
Af og til átti það sér stað, að
Loftleiðir þurftu að fljúga tómri
vél yfir hafið. Alfreð Elíasson,
forstjóri Loftleiða, bauð okkur að
hann myndi flytja véiina ókeypis til
landsins, ef tóm vél væri á leiðinni
heim.
Eftir að vélin kom heim, var hún
sett út í skýli Loftleiða á Reykja-
víkurflugvelli. Ég man alltaf eftir
því, að Alfreð kom að líta á
gripinn, sem Loftleiðir voru að
sjálfsögðu ábyrgir fyrir að allt væri
í lagi með aðflutningsgjöld fyrir.
Þá sagði hann, nú ef þú stelur
vélinni úr skýlinu okkar, þá get ég
ekkert að því gert. Vélin var því
sett saman í mesta hasti, og þegar
ég orðaði það við flugmálastjóra,
Agnar Kofoed Hansen, hvort hægt
væri að fá vélina skráða, sagði
hann: „Það stendur ekkert í mín-
um bókum um það, að ég þurfi að
spyrjast fyrir um innflutnings-
leyfi."
Því var það, að vélin var skráð
19. júní 1958 og hlaut einkennis-
stafina TF-KAJ. Hófst svo áburð-
ardreifingin annað hvort 20. eða
21. júní austur að Gunnarsholti.
Það var eins og allt væri okkur til
blessunar þetta fyrsta sumar, enda
spíraði og spratt grasið með ólík-
indum vel. Um haustið bauð Páll
Sveinsson, landgræðslustjóri, svo
fjárveitinganefnd Alþingis að sjá
árangurinn. Ég sagði nefndar-
mönnum, hvernig komið væri með
leyfin og stóð ekki á því að innan
nokkurra daga barst tilkynning um
það, að Ieyfi, sem sótt hefði verið
um til kaupa á áburðarflugvél,
hefði verið afgreitt.
Þetta sumar minnir mig, að við
hefðum dreift 320 tonnum og næsta
sumar bættist svo TF-KAZ við,
þannig að við höfðum tvær áburð-
arvélar. Þannig rættist gamall
draumur og þeir félagar, Sigfús
Jónsson frá Einarsstöðum og
Tryggvi Haraldsson, upplifðu það,
að þeirra hugmynd varð að veru-
leika.
Karl Eiríksson.
Höfundur er forstjóri hjá Bræð-
urnir Ormsson hf.
Byggingar-
happdrætti
Sjáifsbjargar
6. júlí 1987
Vinningaskrá:
íbúð að eigin vali kr. 1500000.
119860.
Bifreið, hver v. á kr. 600000
6827 63187 112041 114456
Sólarlandaferð, hver v. á kr. 50000
3069 23694 60037 89342 97272
7051 24067 64408 90118 99726
9631 26110 65883 92438 99835
13844 37758 69768 92555 105566
19891 41720 83866 95233 106234
23256 46873 86669 96217 117538
Vöruúttekt, hver v. á kr. 40000
5746 18684 31269 73147 102053
10266 18883 60041 96895 109153
14614 29571 70133 99518 112050
PÓST- OG
SlMAMÁLASTOFNUNIN
óskar að ráða til starfa við fjarskipti
á strandstöðvum stofnunarinnar og við radioflug-
þjónustu í Gufunesi.
Umsækjendur skulu hafa lokið stúdentsprófi eða
hafa sambærilega menntun. Góð málakunnátta er
nauðsynleg, sérstaklega í ensku.
Almennrar heilbrigði er krafist, aðallega er varðar
heyrn, sjón og handahreyfingar.
Starfið innifelur nám við Póst- og símaskólann í
fjarskiptareglum, reglugerðum o.fl.
Laun eru greidd meðan á námi stendur.
Umsóknir, ásamt prófskírteini eða staðfestu Ijósriti
af því, sakavottorði og heilbrigðisvottorði, berist
Póst- og símaskólanum fyrir 1. ágúst n.k.
Umsóknareyðublöð liggja frammi í Póst- og síma-
skólanum, Sölvhólsgötu 11, Reykjavík, hjá dyra-
vörðum Landssímahúss og Múlastöðvar ennfrem-
ur á póst- og símstöðvum.
Nánari upplýsingar eru veittar á fjarskiptastöðinni
í Gufunesi, sími 91-26000.
Reykjavík 09.07.’87
Fpst- og símamálastofnun.
Verkfræðingar
Tæknifræðingar
Rafmagnsveita Reykjavíkur óskar eftir að ráða
rafmagnsverkfræðing eða tæknifræðing til starfa
við áætlanagerð við raforkuvirki. Kunnátta í Fortr-
an-forritun æskileg.
Boðið er upp á góða vinnuaðstöðu og m.a. aðgang
að stóru tölvukerfi, sem nota má við áætlanagerð.
Nánari upplýsingar veitir starfsmannastjóri í síma
686222.
^ RAF.UAGNSVEITA REYKJAVÍKlíR