Tíminn - 23.02.1988, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Tímirm
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aöstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306,'
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:.Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Auglýsingaverð kr. 400 prdálk-
sentimetri. \
Verö í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 600.-
Vangaveltur
Morgunblaðsins
Þeir sem lesið hafa Reykjavíkurbréf Morgun-
blaðsins um helgina hljóta að hafa orðið fyrir
vonbrigðum, ef þeir hafa vonast eftir að finna þar
skýra skoðun blaðsins á því hvað gera skuli í
brýnum efnahagsvanda þjóðarinnar. í stað mót-
aðrar stefnu er þeim mun meira að finna af
vangaveltum, sem ekki lýsa öðru en hiki og
pólitískum tvískinnungshætti.
Blaðið drepur á sitthvað sem varðar efnahags-
og atvinnumál og raðar upp í einhvers konar
minnisþulu ýmsum þeim leiðum, sem ræddar hafa
verið til þess að bæta hagi útflutningsframleiðsl-
unnar. Hins vegar kemst blaðið ekki að niðurstöðu
um neitt sem máli skiptir í þessum hugleiðingum
sínum.
Eitt af því sem Morgunblaðið nefnir í upptaln-
ingu sinni á hvað aðrir segja um ástand efnahags-
málanna, er það að heyra megi „sterkar raddir“
sem halda því fram að aðalatriði efnahagsaðgerða
í þágu útflutningsframleiðslunnar sé að „slá á
þensluna". Tekur blaðið það upp eftir öðrum í eins
konar skýrsluformi að þá megi vísa til þess að
þenslan sé mest á Reykjavíkursvæðinu.
Hér hefði Morgunblaðið að skaðlausu mátt
kveða skýrar að orði. Ekkert efamál er, að það er
á Reykjavíkursvæðinu sem verslunap- og bygging-
arumsvifin hafa farið stórvaxandi. Par hefur hvers
kyns þjónustu- og viðskiptastarfsemi blómstrað í
skjóli nægrar atvinnu og mikils kaupmáttar og
þeirrar sérstöðu þessara greina að geta hækkað
verð þjónustu sinnar eftir vild og boðið í vinnuaflið
eftir geðþótta.
Þetta eru staðreyndir efnahagsþróunarinnar.
Þar er að finna meginástæðuna til efnahagsþensl-
unnar.
Morgunblaðið sýnir hik sitt og tvískinnungshátt
með því að það þorir ekki að viðurkenna af
hreinskilni meginorsök verðbólgu síðustu missera,
sem er gegndarlaus þensla vegna spákaupmennsku
og milliliðastarfsemi í Reykjavík. Éenslan á upptök
sín á ýmsum sviðum þjónustu og verslunar, auk
peningabrasksogoffjárfestingar í einkageiranum.
Við þessa þenslu af völdum milliliða og peninga-
braskara koma síðan áform meirihluta borgar-
stjórnar Reykjavíkur um fjárfestingu á vegum
borgarinnar. Borgarstjórn Reykjavíkur sinnir eng-
um tilmælum um að draga saman seglin á sviði
stórbygginga og hraðrar fjárfestingar yfirleitt.
Borgarstjórn Reykjavíkur hefur að engu þá stefnu
sem ríkisstjórnin beitir sér fyrir undir forystu
Þorsteins Pálssonar að draga úr fjárfestingu í
landinu. Borgarstjórnin eykur fjárfestingu sína um
63% milli ára, þegar ríkið dregur saman fram-
kvæmdir í stórum stíl. í þessu er Morgunblaðið
eins og milli steins og sleggju. Það tekur enga
ákveðna afstöðu.
Vonandi hefur þessi hikandi afstaða Morgun-
blaðsins ekki áhrif á nauðsynlegar aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar í efnahagsmálum almennt eða mál-
efnum frystiiðnaðarins á landsbyggðinni sérstak-
lega.
Þriðjudagur 23. febrúar 1988
„0ásæt1anlegur“ munur
Garra hálfbrá eiginlega á föstu-
daginn þegar hann sá ummæli sem
höfö voru eftir Þorsteini Pálssyni
forsætisráðherra í málgagni hans,
IMorgunblaðinu. Á fundi sjálf-
stæðismanna á Suðurlandi um
launamisréttið í landinu á forsætis-
ráðherra að hafa komist þannig að
orði að óhóflegur mismunur á
kjörum fólks i landinu sé „óásætt-
anlegur" og grafi undan megin-
stoðum lýðræðisins.
Nú tekur Garri fram að hann er
efnislega sammála þessum ummæl-
um forsætisráðherra. Það er vita-
skuld hárrétt að í litlu þjóðfélagi á
borð við okkar gengur það ekki að
munur á kjörum fólks sé óhæfileg-
ur. Hér þarf að launa fólk eftir
ábyrgð, menntun og hæflleikum,
en þó að gæta þess að það sé innan
þess ramma að hver um sig fái í
sinn hlut réttláta sneið af þjóðar-
kökunni.
En það var orðið „óásættanleg-
ur“ sem Garri hnaut um. Líklega
er þó ekki beinlínis hægt að segja
að þetta sé málvilla hjá blessuðum
forsætisráðherranum, en óskap-
lega er þetta þó ambögulega að
oröi komist. Hér á íslenskan nefni-
lega mörg önnur góð orð; til dæmis
hefði komið til greina að segja að
launamunurinn væri óþolandi,
óréttlætanlegur, hann gæti ekki
gengiö, mætti ekki viðgangast,
ekki væri hægt að sætta sig við
liann, og svo framvegis. Þetta er
því furðulegra þar sem Garri hcfur
ekki veitt öðru athygli cn að Þor-
steinn Pálsson færi yflrleitt vel
með móðurmálið og væri að öðru
jöfnu heldur snyrtilega máli farinn.
Áfram um orð
Og fyrst farið er að tala um
orðalag þá kom grein hér í Tíman-
Þorsteinn: Ólafur: Segist
Komst ambögu- ekkl vera
lega að orði. kommunisti.
um á föstudag eftir Ólaf Ragnar
Grimsson formann Alþýðubanda-
lagsins sem einmitt bar fyrirsögn-
ina „Um rétta notkun orða“. Þar
er formaðurinn þó ekki að tala um
málfræði heldur að útskýra hvers
konar flokkur Alþýðubandalagið
sé orðið undir forystu sinni og
hvaða orð eigi að nota um það
núna. Ber hann á móti því að
Alþýðubandalagið sé kommúnista-
ilokkur undir stjórn sinni, og af
þeim ástæðum segir hann að það
sé ekki rétt hjá Tímanum að tala
um að handbendi hans í bæjar-
stjórn Kópavogs séu kommar, né
heldur hann sjálfur.
Þetta er út af fyrir sig ekki
ófróðleg ábending frá formannin-
um. En að hinu er að gæta að
síðustu misseri hcfur verið allt
annað en auðvelt fyrir þá er utan
við standa að átta sig á stefnumái-
um Alþýðubandalagsins. Þar hefur
verið ríkjandi tilvistarkreppa og
hver höndin upp á móti annarri.
Kommúnismi -
sósíalismi
Að því er manni hefur verið
kennt er aðalmunurinn á kommún-
istum og sósíalistum sá að hinir fyrr
ncfndu vilji koma stefnu sinni fram
llllllllllllllllllllllllH VÍTT OG BREITT .
Ha! Ráðhús,
með ofbeldi, á meðan hinir síðar
nefndu vilji beita lýðræðislegri að-
ferðum. Athæfl þeirra manna í
Kópavogi, sem formaðurinn vill
nú kalla sósíalista, að því erSmára-
hvammsmálið varðar, bar hins veg-
ar alls engan keim af sósíalisma,
enda vildi svo furðulega til að þeir
unnu þar samtímis í þágu einkafyr-
irtækja. Þetta átti ckki hvað síst
við þar sem verknaðurinn beindist
meðal annars að fjölmennasta
kaupfélagi landsins, sem formað-
urinn segir einmitt úm í þessari
sömu grein að hafl „um áraraðir
verið undir stjórn jafnaðarmanna
úr Alþýðubandalaginu og Alþýðu-
flokknutn."
Það má að vísu draga í efa að
KRON sé nokkur greiði gerður
með því að reyna að koma á félagið
þeim sósíalíska stimpli sem for-
maðurinn vill hér endilega klína á
það. En erflðara er að koma heim
og saman þcim meinta velvilja
formannsins í garð KRON, sem
lýst er í grein hans, og athöfnum
þeirra alþýðubandalagsmanna í
Kópavogi sem hann vill í sama
orðinu endilega fá að kalla sósíal-
ista.
í grein sinni klykkir formaðurinn
svo út með því að bjóða Tíma-
mönnum að taka þátt í leshring
undir sinni stjórn og Heimis Páls-
sonar til þess að hressa upp á
fræðin. Ætli formaðurinn verði þó
ekki áður að byrja á því að taka
sendlum sínum í Kópavogi tak og
koma þeim inn í fræðin hin nýju.
Þegar þeim í Alþýðubandalaginu
hefur tekist að leysa sína eigin
tilvistarkreppu og koma á samræmi
á milli orða sinna og gerða, þá fyrst
geta þeir farið að krefjast þess af
öðrum að þeir tali um þá sem
sósíalista eða jafnaðarmenn.
Garri
hvar?
Kvosarskipulag er heiti á nýju
spili, sem er nokkurs konar sam-
bland af kubbaleik og matador.
Þar brenna hús, eru rifin eða
lirynja af elli og fúa eða klastrað er
upp á þau og komið í svo ofboðs-
lega upprunalegt horf að smiðirnir
sem byggðu þau myndu fyllast
skömm og blygðun fyrir að hafa
ekki byggt þau akkúrat svona ef
þeir mættu líta sköpunarverkin
upp úr gröfum sínum. Þeir sem
taka þátt í kubbaleiknum vilja
ýmist vernda hús og bílastæði eða
ryðja burt húsum og bílastæðum
og byggja upp á nýtt. Inn í þetta
blandast eignarréttur og lóðabrask
og guðslögin um nýtingarhlutfall.
Aðalskipulag og deiliskipulag
eru höfð í leikreglunum til að
torvclda spilið og flókin reglugerð-
arákvæði og nefndaúrskurðir bæði
banna og leyfa niðurrif og upp-
byggingu og hið eina sem í raun er
friðhelgt í gamla miðbænum eru
bílastæði, sem orðið hafa til fyrir
slysni, og sorptunnuport sem blasa
við gestum og gangandi til augna-
yndis.
Kubbaleikur í Kvosinni
Fyrir utan kvosarnafnið hefur
orðið til nýtt örnefni sem tengist
miðbænum. Það er Hallærisplan
sem er eitt af ótrúlega mörgum
bílastæðum á svæðinu sem orðið
hafa til vegna húsbruna. Skipulag
miðbæjarins á það sameiginlegt
með mótun íslands, að það hefur
aðallega orðið til fyrir tilverknað
elds og veðrunar. Enginn veit hver
gaf staðnum nafn, en nafngiftin
styður náttúrunafnakenninguna,
því vart getur á byggðu bóli eins
hallærislegt unthverfi og þarna get-
ur að líta.
Þeir sent spila í kubbaleiknum
um kvosarskipulagið raða kubbum
sem eiga að tákna hús inn á
skipulagsmódel. Mótspilararnir
taka þá kubba burtu sem þeir vilja
ekki hafa en skáka húskumböldun-
um út og suður um þorpagrundir
þurrabúðarinnar Grjóta og á eið-
inu milli Tjarnar og hafnar.
Mikil keppni stendur nú yfir
milli handhafa ríkisbáknsins og
hreppstjórans í Grjótaþorpi og
byggðarinnar þar í kring um hvern-
ig eigi að raða kubbunum í sand-
kassa kvosarskipulagsins.
Lausafregnir herma að Stóri
skipulagsbróðir ætli að leyfa hell-
ing af nýbyggingum á rústum báru-
járnsklæddra timburhúsa sem
verndunarsinnar telja öðrum
mannvirkjum göfugri, sérstaklega
ef hentugt er að innrétta í þeim
bjórkrár. En ekki er skrifað upp á
að leyft verði að smíða ráðhús við
Tjörnina, sem er hreppstjóranum
mikið keppikefli og hefur hann
reyndar þjófstartað og er byrjaður
að byggja.
Var Stríð?
Æðsti ráðandi byggingamála ber
fyrir sig að ráðhúsbyggingin hafi
ekki verið auglýst nóg fyrir al-
mcnningi, sem ekki hefur hug-
mynd um að fara eigi að reisa
ráðhús við Tjörnina.
Þetta minnir á manninn sem
spurði: Var stríð? Hann lenti á
kenderíi um það bil sem Þjóðverjar
innlimuðu Austurríki og bráði ekki
af honum fyrr en nýsköpunar-
stjórnin var farin að sólunda stríðs-
gróðanum.
Engum getum skal að því leitt í
hvaða algleymi yfirvöld bygginga-
mála hafa verið síðustu mánuðina,
en Ieitun mun á annarri eins kynn-
ingu á fyrirhuguðum bygginga-
framkvæmdum og einmitt ráðhúss-
ins við Tjörnina.
Ráðhúsið hefur verið viðvarandi
fréttaefni um langa hríð, haldnir
hafa verið úti- og innifundir um
hreppstjórakontórinn, útvarps- og
sjónvarpsprógrömm hafa verið
gerð um efnið og líffræði- og
náttúruverndarsjónarmið verið
dregin inn í umræðuna. Líkön hafa
verið sett upp á almannafæri og
meira og minna falsaðar myndir af
ráðhúsinu verið birtar í ótal
blöðum. Lífleg greinaskrif með og
á nióti ráðhúsi eru daglegt brauð
og þegar veður leyfir er rifist á
öðru hvoru götuhorni um hvort
byggingin sé falleg eða ljót og
hvort hún sé holl eða óholl fyrir
fugla- og pöddulíf Tjarnarinnar.
Sé úrskurðurinn sá að ekki niegi
byggja vegna ónógrar kynningar
verður einhver að taka á honum
stóra sínunt til að koma því á
framfæri að til standi að reisa
ráðhús við norðvesturenda Tjarn-
arinnar.
Ef það dugir ekki til væri ráð að
flytja Tjörnina og lífríki hennar
eitthvað annað svo að rúm verði
fyrir ráðhúsbygginguna í nýja
kvosarskipulaginu. ÓÓ