Tíminn - 03.09.1988, Blaðsíða 17

Laugardagur 3. september 1988
Tíminn 17
sínum í svo volduga aðstöðu að
Mahdi forsætisráðherra sá sig til-
neyddan í maí sl. að taka fyrrver-
andi fjendur sína inn í ríkisstjórn-
ina.
Dómsmálaráðherrann
ögrar Suður-Súdönum
Turabi, sem er menntaður við
Sorbonne-háskóla í París, varð á
ný dómsmálaráðherra og saksókn-
ari ríkisins og sú ráðstöfun er
gífurleg ögrun við Suður-Súdani.
Það var Turabi sem 1983, í stjórn-
artíð Numeiris kom á setningu
sharia-laganna í landinu, sem eins
og áður segir hrinti af stað upp-
reisninni í Suður-Súdan þar sem
íbúarnir eru að yfirgnæfandi meiri-
hluta kristnir.
Reyndar hétu stjórnvöld því að
styðjast aðeins við sharia í
norðurhluta landsins og Suður-
Súdanir þyrftu ekki að beygja sig
undirþau. En samkomulagMahdis
við heittrúarmenn Turabis hefur
nú eyðilagt alla möguleika á að
leysa kynþátta- og trúarágreining á
friðsamlegan hátt. John Garang,
foringi uppreisnarmanna hefursett
að ófrávíkjanlegu skilyrði fyrir um-
ræðum um vopnahlé, að aflétt
verði íslömsku lögunum í gjörvöllu
landinu.
Ríkisstjórnin hefur tapað þriðj-
ungi svæðisins í hendur skærulið-
anna. Borgarastríðið kostar þetta
skuldum hlaðna land 250.000 doll-
ara á dag. Kristnir og múhameðs-
trúar ættbálkar ráðast hver á
annan. Stjórnarhermenn búa ísl-
amska bændur vopnum. Þjófnaður
á búpeningi, mannrán og þræla-
hald heyra til daglegu lífi í hinum
vesæla suðurhluta landsins.
Klofningur Súd-
ans framundan?
„Til þessa höfum við alltaf haft
trú á því að við ættum sameiginlega
framtíð, en þegar fokið er í öll
skjól hvað varðar samkomulag,
drögum við okkur aftur inn í
afríkanska skel okkar,“ segir tals-
maður uppreisnamanna þegar tal-
að er um hvað skipting landsins
hefði í för með sér.
Stjórnvöld í Khartúm hafa varla
afl til þess að hindra klofning
ríkisins. Hún á fullt í fangi með að
lægja óánægjuöldur í höfuðborg-
inni sjálfri. Þúsundir launamanna
og jafnvel opinberra starfsmanna
tóku áskorun um að efna til mót-
mælaverkfalla gegn verðbólgu og
atvinnuleysi. Stéttirnar lögðu hver
á fætur annarri niður vinnu, verka-
menn við vatns- og rafmagnsveitur,
kennarar, læknar og jafnvel bakar-
ar.
Herinn, sem hefur 60.000 manns
innan sinna vébanda og finnur litla
hvöt hjá sér til að láta til sín taka
enda illa vopnum búinn, fylgist
með því hvernig áhrif borgaralegra
stjórnvalda fara sífellt minnkandi
og líst illa á blikuna. Það gæti
komið Mahdi illilega í koll að hann
hefur nú skorið niður hlunnindi og
fjárveitingartilhersins. Hann fyrir-
skipaði að deiluaðilar seldu arðsöm
viðskiptafyrirtæki og laun verjenda
landsins voru aðeins hækkuð um
20% sem þýðir að þau er lægri laun
en grunnskólakennarar fá.
Stafar lýðræðinu
í Súdan mest hætta
af undirforingjum
í hernum?
Mahdi hlýtur að gera sér grein
fyrir hættunni á valdaráni. Hann
fyrirskipaði að yfirstjórn hersins,
herforingjaráðsins og lögregluliðs-
ins yrði sett af.
En í Arabaheiminum sýnir
reynslan að ákvörðun um stjórnar-
byltingu er ekki alltaf tekin í her-
foringjaráði. Það er einmitt á lægri
stigum hersins, hinir yngri og verr
launuðu undirforingjar sem hungr-
ar eftir valdinu. Nú þegar má heyra
raddir ýmissa þeirra í Súdan um
nauðsyn þess að grípa í taumana
og einn talsmaður þeirra segir:
„Stjórnmálamennirnir hafa fengið
sín tækifæri og ekki kunnað að
nota þau.“
setuliðsbæja, en flestir til norður-
hluta landsins.
„Tímasprengja“
í Khartúm - sem getur
hrint af stad „nótt hinna
löngu hnífa“
í Khartúm og nágrenni hefur nú
milljón flóttamanna af hinum
kristna og svarta Dinka-ættstofni
komið sér upp skjóli úr leir, plasti
eða pappa. Þeir hafa engu að tapa
nema lífinu. „Þeir eru nú vísir til
hvers sem er,“ segir kaþólskur
prestur. „Það eru þeir sem halda
hernum í skefjum, ekki öfugt,“
bætti hann við.
Hræðilegar aðstæður þeirra
heimilislausu hafa versnað að mun
við flóðin. Öll aðstoð við flótta-
mennina í búðunum, sem hafa
skolast burtu, er nú í molum,
starfsmenn yfirvalda og hersins
komast ekki til þeirra til að útdeila
neyðarbúnaði. Nú lifa og deyja
þúsundir manna á götum úti innan
um sorp og annan úrgang.
Með hverjum degi vex reiði
flóttamannanna vegna getuleysis
embættismannanna. Ofremdar-
ástandið myndar æskilegustu
Flóttamenn frá Suður-Súdan á leiðinni til Khartúm með aleigu sína.
hefur geisað blóðugt borgarastríð í
suðurhluta landsins milli súdanska
frelsishersins (SPLA) - uppreisn-
arsveitar svartra, yfirleitt kristinna
Suðursúdana - og hermanna
stjórnarinnar frá arabiska og mú-
hameðstrúar norðurhlutanum. í
ofanálag ollu þurrkar mikilli eyði-
leggingu og lögðu lanndbúnaðinn í
rúst sem hafði í för með sér
hungursneyð og langvarandi land-
flótta.
Sunnanmenn flýja
stríð og hungur
Því lengur sem þurrkar hafa
haldist í héruðunum Darfur og
Kordofan því lengri urðu raðir
þeirra hungruðu sem flýja eymd-
ina. Þeir hafa farið í flokkum í
áttina til höfuðborgarinnar, þó að
Khartúm ætti þegar fullt í fangi
með að veita þeim tveim milljónum
manna sem eiga fasta búsetu í
borginni umönnun.
Þegar áður en flóttamannagöng-
urnar hófust neyddust stjórnvöld
til að flytja meira en helming
matvara til landsins frá útlöndum.
Ef ekki hefði notið við gjafahveitis
frá Bandaríkjunum hefðu þúsundir
manna í höfuðborginni látið lífið
vegna hungurs.
Því sem næst samtímis bættust í
hóp flóttamannanna kristnir Súd-
anar frá suðurhluta landsins, sem
flúðu ringulreiðina af völdum borg-
arastríðsins í suðurhéruðunum
Bahr el-Ghasal, Efri-Níl og Suður-
Kordofan. Með tímanum hafa bar-
dagarnir hrakið allt að því 80%
íbúa Suður-Súdans brott, sumir
hafa farið til Eþíópíu, aðrir til
gróðrarstíu fyrir trúarofstæki, kyn-
þáttahatur og reiði vegna félags-
legra aðstæðna. Yfirvöld auka á
spennuna með því að útdeila
naumum matarskammti fyrst og
fremst til arabískumælandi þegna
landsins.
„Þessi tímasprengja getur hve-
nær sem er sprungið," segir vest-
rænn sendiherra. „Það þarf ekki
nema smáneista og þá eigum við
eftir að sjá nótt hinna löngu hnífa.
Þá verður tilvist Súdans lokið."
Múhameðskir trúar-
ofstækismenn hafa mikil
völd og áhrif
Verðbólgan, sem að sögn
kaupmanna var orðin 300% fyrir
flóðin, heldur áfram að vaxa. Við
dyr hinna fáu brauðgerðarhúsa eru
langar biðraðir, þrátt fyrir að verð-
ið á brauði sé fáránlega hátt.
Fjárhagsaðstoð frá öðrum Ar-
abaríkjum er heldur fátækleg og
rennur fyrst og fremst í fjárhirslur
Þjóðlegu íslömsku fylkingarinnar
(NIF), en trúarleg hugmyndafræði
þess flokks fellur best í geð Saudi-
Arabanna sem féð veita. Þessir
guðhræddu öfgamenn álitu það
ekki fyrir neðan virðingu sína að
byggja upp eigið efnahagsstórveldi
með íslömskum bönkum og við-
skiptafyrirtækjum, og kaupa þar
með hollustu fjölda manns, fyrst
og fremst úr röðum illa launaðra
opinberra embættismanna.
Foringja NIF, Hassan el-Turabi,
sem var dómsmálaráðherra í stjórn
Numeiri og hefur verið í forystu
íslömsku stjórnarandstöðunnar
eftir byltinguna 1985, hefur tekist
að koma hinum öfgasinnaða flokki

Myndbandagerð (video) innritun Sjö vikna námskeið í myndbandagerð hefst 12. september n.k. Kennt verður 2 sinnum í viku, mánudaga og miðvikudaga, 4 klst. hvert kvöld. Megináhersla er lögð á: Kvikmyndasögu, mynd- uppbyggingu, eðli og notkun myndmáls í kvik- myndum, handritsgerð auk æfinga í meðferð tækjabúnaðar ásamt upptöku, klippingu og hljóð- setningu eigin myndefnis nemenda. Kennari: Ólafur Angantýsson, kennslustaður Mið- bæjarskóli. Kennslugjald er kr. 6000,- sem greiðist í fyrsta tíma. Innritun í símum 12992 og 14106 kl. 13-19, 6.-9. september. Innritun í aðra frjálsa námshópa 21. og 22. september.

Hjúkrunarfræðingar Staða hjúkrunarfræðings á heilsugæslustöð er laus til umsóknar nú þegar: Staða hjúkrunarfræðings við Heilsugæslustöðina í Asparfelli 12, Reykjavík, sem ætlað er að gegna heilli stöðu hjúkrunarfræðings við Hólabrekku- skóla í Reykjavík. Upplýsingar gefur hjúkrunarforstjóri Heilsugæslu stöðvarinnar Asparfelli 12, Reykjavík. Umsóknir ásamt upplýsingum um nám og fyrri störf við hjúkrun sendist heilbrigðis- og trygginga- málaráðpneytinu, Laugavegi 116, 150 Reykjavík. Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið 1. september 1988.
III REYKJMIÍKURBORG »1
■ H ___________________I* M *N
»■* ** •*. «N
'V JÍCiMMVl StScávt
Heilsuverndarstöð
Reykjavíkur
Óskar að ráða:
Sjúkraliða: á næturvaktir í heimahjúkrun. 60% starf.
Hjúkrunarfræðing: með Ijósmóðurmenntun við
mæðradeild, til að annast foreldrafræðslu. 50%
starf.
Skólahjúkrunarfræðinga: m.a. í Fellaskóla, 100%
starf, og Öskjuhlíðarskóla, 50% starf.
Upplýsingar gefur hjúkrunarforstjóri í síma 22400.
Umsóknum skal skila til Skrifstofu Heilsuverndar-
stöðvar Reykjavíkur, á eyðublöðum sem þar fást,
fyrir kl. 16.00 mánudaginn 12. september 1988.
Varnarliðið á
óskar eftir aö ráöa í stöðu framkv.
fjármáladeildar hjá stofnun verklegra'
menntunar og/eöa reynslu á sviöi vi
ásamt mjög góðri enskukunnátti
Wrist Varnarmálaskrifstofu Utanrl
ingadeild, Brekkustíg 39, Njarövík,
Nánari upplýsingar veittar í síma 9;
umsýslu- og
yaemda. Krafist er
fítjórnunarreynsla
Umsóknir
ins, Ráön-
. sept. n.k.
Varnarliðið
Keflavíkurflugvelli
Óskum að ráöa matreiðslumenn til starfa og verkstjórnar í
samkomuhúsi liösforingja.
Mjög góð enskukunnátta nauösynleg. Umsóknir berist Varn-
armálaskrifstofu Utanríkisráöuneytisins, Ráðningardeild
Brekkustíg 39, Njarðvík, eigi síöar en 17. septem ber. n.k.
Nánari upplýsingar gefnar í síma 92-11973.