Tíminn - 07.10.1988, Blaðsíða 8
8 Tíminn
Föstudagur 7. október 1988
Timinn
MÁLSVARIFRJALSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
Aöstoöarritstjóri: OddurÓlafsson
Fréttastjórar: BirgirGuömundsson
Eggert Skúlason
Auglýsingastjóri: SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskriftog dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Auglýsingaverð kr.
465,- pr. dálksentimetri.
Verð í lausasölu 60,- kr. og 70,- kr. um helgar. Áskrift 700.-
Samningar við Japan
Frá því var greint í fréttum Tímans í gær að
Sjávarafurðadeild Sambands íslenskra samvinnu-
félaga hafi aukið að mun sölu fiskafurða í Japan
að undanförnu.
M.a. var gerður samningur um sölu á 2600
lestum áf frystri síld, sem er u.þ.b. þreföldun á því
magni sem fyrirtækið seldi samkvæmt síðustu
samningum við Japana og meira en tíföldun á
síldarsölu þess fyrir tveimur árum.
Þessi nýi samningur Sjávarafurðadeildar Sam-
bandsins er glöggt vitni um mikilvægi Japansvið-
skipta fyrir íslendinga. Á tiltölulega fáum árum
hefur Japan orðið eitt af helstu viðskiptalöndum
íslendinga. Japanar eru fimmti stærsti kaupandi að
íslenskum útflutningsvörum, auk þess sem Japan
er sjötta í röð sem innkaupaland fyrir íslendinga.
Þessi miklu Japansviðskipti eru íslendingum
afar hagstæð og varðar miklu að þau séu rækt af
fullri alúð. Hér fara reyndar saman gagnkvæmir
hagsmunir þjóðanna. Japanar eru umfram allt
fiskneytendur. Þar er gífurleg eftirspurn eftir
fiskmeti og hvers kyns sjófangi. íslendingar fram-
leiða öðru fremur fiskafurðir til útflutnings og er
nauðsynlegt að eignast trygga markaði fyrir sjávar-
afurðir.
Þróun Japansviðskipta íslendinga hefur orðið
mjög ör. Fram um miðjan síðasta áratug voru þessi
viðskipti að vísu vaxandi, en ekki umfangsmikil.
Vöxtur Japansviðskipta tilheyrir því allra síðustu
árum. Mikilvægi fiskmarkaðarins í Japan verður til
á stuttum tíma. Þó er ekki ástæða til að halda, að
Japansmarkaðurinn sé á neinn hátt skyndifyrir-
bæri, sem geti horfið jafnskjótt og hann varð til.
Þvert á móti hljóta íslendingar að gera ráð fyrir að
Japan verði um langa framtíð eitt af mestu
viðskiptalöndum þjóðarinnar.
Japanar eru að vísu mikil fiskveiðiþjóð og kosta
miklu til útgerðar á heimamiðum og hinum
fjarlægustu fiskislóðum. Efnahagsstefna Japana er
auk þess sú að leitast við að vera sjálfum sér nógir
á sem flestum sviðum. Fyrir þeim er innflutningur
á fiskmeti í rauninni afgangsstærð. En þessi
afgangsstærð er ekkert smáræði. Það á að vera
keppikefli íslendinga að fullnægja sem best þessari
afgangsstærð. Þá er vart að efa að markaðsmögu-
leikar okkar í Japan verða miklir í framtíðinni eins
og viðskiptin milli landanna hafa þróast og síðustu
viðskiptasamningar eru vísbending um.
Miðað við þessi gagnkvæmu verslunarviðskipti
íslendinga og Japana er tímabært að efla menning-
arleg og mannleg kynni milli þjóðanna. Þótt slík
kynni hafi að vísu vaxið nokkuð í kjölfar aukinna
verslunarviðskipta, þá má gera miklu betur í þeim
efnum. Það má ékki gleymast að mikilvægt atriði
í því að viðhalda traustum og varanlegum við-
skiptasamböndum er samstarf á sviði menningar
og samgangna.
GARRI
Fleiri kaupmenn
Það var forvitnilcg frétt í Al-
þýðuhlaðinu í gær um fjölgun
kaupmanna og heildsala í Reykja-
vík. Þar hefur hlaðið eftir borgar-
fógeta Reykjavíkur að enn sé jafnt
kaupmönnum scm heildsölum þar
að fjölga. Segir blaðið að þrátt
fyrir harðærið í flestum greinum
verslunar séu enn til bjartsýnis-
menn sem vilji gerast kaupmenn.
Frá áramótum hafa verið gefin
út 82 smásöluleyfi við embættið,
en voru 140 á síðasta ári. Þarna
segir líka að yfirleitt sé mest ásókn
eftir leyfum síðustu mánuði ársins,
þannig að margt bendi til þess að
ný leyfi í ár verði ekki færri en «
fyrra.
Það sem af er þessu ári hafa
einnig verið gefin út 20 ný heild-
söluleyfi, en allt árið í fyrra voru
þau 56. Má því búast við að
heildsölum fjölgi minna í ár en i
fyrra, en nokkuð samt.
Að vísu eru þessi leyfi ódýr,
tæpar 17 þúsund krónur fyrir smá-
söluna og um 70 þúsund fyrir leyfi
til heildsölu. En samt er ótrúlegt
að fólk sé hópum saman að ná sér
í þessi réttindi nema það ætli að
nota þau. Þrátt fyrir barlóm
kaupmanna er því ekki annað að
sjá en að það þyki enn bara
töluvert eftirsóknarvert að reka
verslun í höfuðborginni.
22 og 23 prósent
Og áfram skal hér haldið að
vitna í Alþýðublaðið, enda ekki
rciknandi mcð að lesendur Timans
sjái það almennt á hverjum degi.
Þar var í gær frétt með súluriti um
nýlega skoðanakönnun Hagvangs
um fylgi flokkanna eftir kynjum.
Athygli Garra vakti að samkvæmt
henni virðist Framsóknarflokkur-
inn hafa hvað jafnast fylgi stóru
flokkanna meðal beggja kynja. En
gefum Alþýðublaðinu orðið:
„Ef íslenskir karlnr hefðu einir
kosningarétt hér á landi myndu
styrkleikahlutföll flokkanna breyt-
ast allnokkuð. Sjálfstæðisflokkur-
inn fengi rúmlega 33% atkvæða,
Alþýðuflokkurinn tæp 14%, Al-
þýðubandalagið tæplega 11% og
Framsókn myndi bæta lítillega við
sig og fá um 23% atkvæða.
Kvennalistinn ætti einnig góða
möguleika því þrátt fyrir allt yrði
hann þriðji stærsti stjómmála-
flokkurinn með rúmlega 16%
karlaatkvæðanna.
Þessa útkomu fáum rið úrskoð-
anakönnun Hagvangs, þar sem
fylgi flokkanna eftir kynjum var
mælt.“
Og Alþýðublaðið heldur áfram:
,,/ könnun Hagvangs kemur
fram að tæplega 34% islenskra
kvenna styðja Kvennalistann en
um 16% karla eins og fyrr segir.
Aðeins 7% kvenna styðja Alþýðu-
bandalagið og um 9% kvenna vilja
kjósa Alþýðuflokkinn.
Það er Framsóknarflokkurinn
sem á sem jafnast fylgi meðal
kynjanna skv. könnuninni. 23%
karla ætla að kjósa Framsókn og
22% íslenskra kvenna styðja
flokkinn. 2S% kvenna segjast
styðja Sjálfstæðisflokkinn og
nokkru fleiri karlar en konurstyðja
Borgaraflokkinn. “
Flokkur beggja kynja
Þetta eru óneitanlega heldur
ánægjulegar niðurstöður fyrir
framsóknarmenn. Allir vita að það
hefur verið hart sótt eftir fylgi
islenskra kvenna undanfarið úr
röðum Kvennalistans. Svo er hins
vegar að sjá, eftir þessum niður-
stöðum að dæma, að kvennafylgið
sæki síður til þeirra úr Framsóknar-
flokknum heldur en úr Alþýðu-
flokki, AJþýðubandalagi og Sjálf-
stæðisflokki. Með öðrum orðum
að Framsóknarflokkur sé talsvert
fremur flokkur beggja kynja held-
ur en hinir þrír.
Um ástæður þessa liggur hins
vegar fátt á borðinu. Þó er hitt
vitað að Framsókn hefur um árabil
lagt áhcrslu á að reka hér heil-
brigða og skynsamlega landsmála-
pólitík. Eins og menn vita leggur
flokkurinn áherslu á að bregðast á
hverjum tima við vandamálum
dagsins með þeim ráðum sem sýn-
ast vænlegust til að efla jafnt
efnahagslega velferð sem almennar
framfarir þjóðarinnar.
Aftur á móti forðast flokkurinn
að rígbinda sig við útlendar fræði-
kenningar, hvort sem er af ætt
frjálshyggju eða sósíalisma. Þannig
fellst hann til dæmis ekki á að láta
vaxtafrelsi hér ganga út í þær öfgar
að stórtækir fjármunaeigendur geti
rakað saman auði á kostnað þeirra
fyrirtækja sem halda uppi gjaldeyr-
istekjum þjóðarbúsins. Og það
sem meira máli skiptir, hann hefur
margsýnt það að þegar á reynir
skýtur hann sér ekki undan þeirri
grundvallarskyldu sérhvers stjóm-
málaflokks að axla ábvrgðina á
þátttöku í ríkisstjórn.
Það skyldi þó ekki vera að það
sé í þessu sem skýringin á jöfnu
fylgi flokksins á meðal beggja
kynja liggi? Að hann höfði með
öðram orðum fyrst og fremst til
þess fólks af báðum kynjum sem
vill láta stjórna hlutunum hér
heima af skynsamlegu viti?
Garri.
VÍTTOG BREITT
iniiiiiii
lllllllllll
Trekkur um ráðherrastóla
Kvenmannslaus í kulda og
trekki..., er eitt frægasta og ljúf-
sárasta kvæði Steins Steinarrs og
að mati skáldsins reis ljóðagerð
hans hæst með túlkuninni á því
hörmungarástandi er hann kúrði
volandi vegna fjarveru kvenna úr
bosi sínu. Þetta hefur margur góð-
ur drengurinn mátt reyna gegnum
tíðina þótt fæstum hafi tekist að
lyfta tilfinningum sínum á flug með
Pegasusi eins og góðskáldum ein-
um er lagið.
En kvenmannsleysið kemur
fram í ýmsum myndum ög sumum
er svo farið að kalla það yfir sig,
ýmist viljandi eða af klaufaskap.
Það ástand sem kennt er við
skort á konum er síst skárra vegna
sjálfskaparvítis og væri formaður
Alþýðubandalagsins skáld gæti
hann reist sér óbrotgjarnan minn-
isvarða með Ijúfu Ijóði um hve
örðugt er að híma kvenmannslaus
í ráðherraliði flokks síns og láta
alla skamma sig fyrir að bregðast
sjálfum sér og flokki sínum með
þeirri sjálfsafneitun sem þykir
dyggð hjá munkum en er allaböll-
um skaðræði.
Jafnrétti í prósentum
Alþýðubandalag og Kvennalisti
eiga jrað sameiginlegt að setja
kynferðiskvóta á þá sem veljast í
trúnaðarstörf fyrir flokkana.
Kvennaflokkurinn velur konur í
100% trúnaðarstarfa hjá sér og eru
körlum bönnuð öll afskipti af mál-
efnum flokksins nema að kjósa
hann. Er þetta eitt hressilegasta
jafnréttisdæmi sem spurnir fara af,
enda koma fyrirspurnir úr öllum
heimshornum um það lýðræði sem
íslenski kvennaflokkurinn stendur
fyrir.
Allaballar eru langt frá því að
vera eins róttækir í sínu jafnrétti
en hafa þó samþykkt 40-60 prósent
kynjareglu, sem felur í sér að
karlmenn skuli vera mest 60% af
þeim sem veljast til trúnaðarstarfa
fyrir flokkinn. Á flokksmáli heitir
þetta að minnst 40% kvenna skuli
drifin í embætti fyrir allaballa.
Það er eins gott að þeir standi
við þetta ákvæði, þótt ekki væri til
annars en að halda nógu mörgum
konum í flokknum til að taka að
sér 40 prósentin, því von er að
kvenfólkð sæki yfir í flokkinn sem
heitir þeim 100% setu í nefndum,
ráðum og allskyns pólitískum fín-
heitum.
En þegar síðast var raðað á
ráðherralista Alþýðubandalagsins
hrundi jafnréttið í flokknum til
grunna og 100% karlaregla var
tekin upp og er nú orðinn 200%
munur á jafnrétti Alþýðubanda-
lags og kvennaflokks.
Hvergi nema hér
Ólafur Ragnar, flokksformaður,
hefur fengið marga ákúruna fyrir
kvenmannsleysið í ráðherraliðinu
og eru margir hlessa. f gær birti
Þjóðviljinn mikla ritgerð um „sið-
leysið“ eftir Einar Karl Haralds-
son, sem nú ritstýrir í Svíþjóð, en
var áður ritstjóri Þjóðvilja og síðar
framkvæmdastjóri Alþýðubanda-
lagsins.
Einar Karl telur að þingflokkur-
inn sé orðinn pólitískt vitlaus, fyrir
nú utan siðleysið, og telur að
Alþýðubandalagið sé að moka því
sem eftir er af fylginu yfir til
lýðræðissinnanna í kvennaflokki.
Ritstjórinn í Svíþjóð er upp á
kvenhöndina og harmar að
kvennaflokkurinn geti ekki treyst
allaböllum fyrir jafnrétti!!! Og frá
Skógarási skrifar hann: „ Til þess
svo að setja ráðherralista þing-
flokksins í samhengi við það sem
er að gerast í kringum okkur vil ég
leyfa mér að halda því fram að
enginn miðflokkur, enginn jafnað-
armannaflokkur og enginn vinstri-
sósíalískur flokkur í öðrum nor-
rænum ríkjum myndi treysta sér að
hafa eingöngu karla á sínum vegum
í ráðherrastólum eins og Alþýðu-
bandalagið og Framsókn gera á því
Herrans ári 1988.“
Hér má bæta við að ef breskur
íhaldsþingmaður íaði að því að
ekki yrði hafður kvenmaður á
ráðherralista íhaldsins, yrði hann
umsvifalaust rekinn úr flokknum.
Kvenmannsleysið á ráðherra-
lista Alþýðubandalagsins er
flokknum mikil kvöl en guði sér lof
fyrir það að forystuliðið situr ekki
í kulda og trekki, heldur í ráð-
herrastólum og er síst volæði í hug.
Vafalítið mun karlaliðið láta
margt gott af sér leiða en vart mun
þess að vænta að kvenmannsleysi
ráðherraliðs Alþýðubandalagsins
verði að ódauðlegu ljóði eins og
kviknaði í huga skáldsins þegar
trekkurinn læddist að og konur
voru víðs fjarri nöturleika ein-
semdarinnar. oó
'1111 * *'u’