Tíminn - 11.10.1988, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 11. október 1988
Tíminn 15
llilillílllllllllllillllilii BÆKUR lllllllllllM
NORSKAR BÆKUR
Tore Hamsun:
Knut Hamsun min tar
& Rhapsody in Blue
Gyldendal, Norsk Forlag.
Oslo 1987
366 bls. og 153 bls.
Tore Hamsun varð strax stórt
nafn er hann sendi frá sér bókina um
manninn sem kom frá hafinu. Nú
sendir hann frá sér bók um föður
sinn, en eins og hann segir sjálfur:
„Ég hefi ekki aðeins getað byggt upp
bókina á skáldskap hans, heldur
einnig á því sem hann sagði mér
gegnum árin og á þeim skjölum og
bréfaskriftum er hann eftirlét.... Ég
hefi einnig reynt að nema ætlunar-
verk skáldskapar hans, fegurðarþrá
hans, kjarkinn sem hann hafði og
kærleika hans til alls hins stóra og
smáa í tilverunni."
Með þessu gefur Tore Hamsun
lesandanum lifandi nærmynd af
skáldinu, föðurnum, manninum
Knut Hamsun og lífsbaráttu hans,
ekki síst við viðfangsefnið, skáld-
verkið og efnið sem hann lét frá sér
fara.
Vafalaust fellur bókin einnig vel
inn í þá öldu sem nú er að rísa í
norskum bókmenntum. Núna fyrst
má segja að farið sé að meta Knut
Hamsun að fullu á bókmenntasvið-
inu í Noregi. Allskonar bækur um
hann og líf hans og skoðanir líta nú
dagsins ljós og seljast vel og valda
mikilli umræðu. Þá er þessi vel
heppnaða bók frá hendi sonarins
mikils virði.
Rhapsody in Blue er vel heppnuð
skáldsaga, eins og við var að búast.
Hún fjallar um hefndarhug sem
altekur hugsun söguhetjunnar. Rit-
höfundur, sem þjáist af taugaveiklun
og verður að fara á hæli þessvegna,
kemur óvænt heim og að konu sinni
og vini í slíkurn aðstæðum, að ekki
er um neitt að villast. Hann gætir
þess að þau verði hans hvergi vör og
skömmu síðar verður slys, vinurinn
ekur útaf og deyr.
Framhaldið er svo ekki aðeins
sálfræðilegt og jafnframt svo vel
rituð glæpasaga, að lesandinn er
bundinn við efnið, heldur sér oft
ekki á milli þess hvort vegur þyngra,
hugsanir og óskir og gerðir.
Johs. Andenæs: Et liv blandt para-
grafer. Gyldendal Norsk Forlag. Oslo
1987. 272 síður.
Lögmaður og prófessor í lögum,
sem ekki aðeins túlkar lögin
almennt, heldur leitar þess sem að
baki liggur og hvernig laganna bók-
staf verði best beitt til góðs fyrir land
og lýð, eru þau ummæli sem flestir
Norðmenn mundu gefa Andenæs.
Óvenjulegur og mannlegur í öllu
sínu starfi, bæði sem lögmaður og
kennari. Hann er líka persónulegur
í bók þessari og segir frá æskunni á
prestsetrinu í Norðurfirði, æskunni
og námsárunum, hvernig hann upp-
lifði Hitlers-Þýskaland og mikilvæga
reynslu á stríðsárunum. En hann er
ennþá virkur í skrifum sínum og
meiningum um það sem daglega
gerist í þjóðfélaginu og það hlusta
allir þegar hann talar og lesa það
sem hann skrifar.
Sjálfstæður í framkomu og
skoðunum hefur hann alltaf verið.
Hann leitaði gegn straumnum er
allir vildu refsa eftir stríðið og aðvar-
aði menn að hefndin væri ef til vill
sæt, en gæti komið niður á þeim er
síst skyldi. Refsingu mætti aldrei
mæla með hefndarhug. Það er varla
til sá þáttur í samfélaginu sem hann
hefur ekki fjallað um og alltaf af
sömu víðsýninni og sínum djúpa
mannlega skilningi. í bókinni ræðir
hann grundvallaratriði eins og sam-
bandið milli laga og stjórnmála og
þýðingu refsingar í samfélaginu.
Hann minnist einnig tímans sem
háskólarektor í stúdentaóeirðunum
og er það áhugavert efni.
Lars Roar Langslet: Keiseren og Eple-
kvistene. Gyld dal Norsk Forlag. Oslo
1987.150 blað ur.
Menning;- laráðherra á um-r
brotatímum orsku menningarlífi
varþaðstarf Lars Roar Langslet
verður mögr þekktastur fyrir er
tímar líða fr. Þá fyrst og fremst
fyrir að hann var starfinu vaxinn og
leysti það af hendi með ágætum. Það
er því mikils virði að fá frá hans eigin
hendi frásagnir og skoðanir er lágu
að baki gerðum hans og sjónarmið
sem réðu því hvernig hann með-
höndlaði málefnin svo vel sem stað-
reyndir hafa leitt í ljós. Hann gerir
grein fyrir á persónulegan hátt hvað
list hefur að segja fyrir manninn
Lars Roar Langslet og sameinar á
sérstæðan, fínlegan hátt sín persónu-
legu sjónarmið, hið almenna sjón-
armið, það sem hæst ber í nútíman-
um og hin djúpstæðu verðmæti list-
arinnar.
Það að hann var ráðherra í hægri
ríkisstjórn og að hann er starfandi,
virkur kaþólikki kemur svo í öðru
sæti en hefur samt sín áhrif á skoðan-
ir hans.
Kaflafyrirsagnir eins og „Tákn
fuglanna er hefja sig til flugs“, „Nýtt
vín á gömlum belgjum", „Vöndun",
„Frelsi", „Tilbreytni", „Loks að
kjarna málsins" og „Framtíðarsýn"
segja okkur mikið um efni bókarinn-
ar.
Rune Amundsen: Livets Speil, opplev-
elser pá dödens terskel. Aventura. Oslo
1987. 217 bls.
„Ég var dregin af eins konar
straumi út úr líkama mínum og inn
í nokkurskonar spíral. Það var
dimmt. Óttinn hvarf fljótlega fyrir
ólýsanlegri gleðitilfinningu...
Þetta er einskonar samnefnari fyr-
ir það sem um 50 Norðmenn og
nokkrir erlendir menn og konur
hafa upplifað á þröskuldi lífs og
dauða meðan þeir voru í raun dánir í
augum þeirra er stóðu utan við þessa
reynslu. Og hvaða áhrif hefur slík
upplifun á einstaklinginn?
Amundsen er sálfræðingur með
klíníska sálfræði sem sérgrein. Aðal-
ritgerð hans fjallaði um upplifun
utan líkamans.
Wenche Foss. Tröst. Aventura. Oslo
1987. 63 bls. Kjærlighet. Aventura. Oslo
1987. 71 bls.
Safn af Ijóðum og spakmælum
sem Wenche Foss hefur dregið sam-
an er uppistaða þessara bóka. Ann-
arsvegar um huggun og hinsvegar
um kærleika. Smekkvísi og að hitta
í mark eru þau atriði sem hún hefur
að leiðarljósi og hefur tekist einstak-
lega vel. Til þess að slíkt takist þarf
að þekkja þjóðarsál landsins, sem
bókin er gefin út í. Einkunn hennar
sjálfrar er: „Ekki frekar en sólin eða
máninn geta speglað sig í gruggugu
vatni, getur hamingjan speglað sig í
hjarta sem ergruggugt af hugsuninni
um mig og mitt“.
Lucy lrvine í þýðingu Nora Hoff.
Römling (Runaway). Aventura. Oslo
1987. 269 síður.
Barátta einstaklingsins við að
verða fullorðinn er inntak þessarar
bókar. Viðburðarrík, túlkar von-
brigði og mannlega hlýju, von og
fegurð náttúrunnar.
Lucy Irvin lýsir leiðinni út í hinn
stóra heim, burt frá fjölskyldunni og
sjálfri sér, nýir staðir, nýtt fólk og
mikill fjöldi þess í Frakklandi,
Grikklandi, Tyrklandi og ísrael.
Nýir draumar, ný störf og nýjar
vonir.
í fyrstu bók sinni Strandinu, 1984,
segir frá því er hún réð sig á eyju
með manni sem réði sér eykonu í eitt
ár. Þessi bók segir frá því sem á
undan var gengið, áður en hún flutti
út í eyna.
Sigurður H. Þorsteinsson.
KVENFÉLAGIÐ FREYJA í KÓPAVOGI
Aðalfundur
Framsóknarkvennafélagsins Freyju í Kópavogi verður haldinn í
Hamraborg 5, miðvikudaginn 12. október, kl. 8.30.
Fundarefni: Venjuleg aðaifundarstörf.
Valgerður Sverrisdóttir, þingmaður, kemur í heimsókn
og spjallar við fundarkonur.
Stjórnin
Austurland
Kjördæmisþing framsóknarmanna á Austurlandi verður haldið í Hótel
Valaskjálf Egilsstöðum dagana 14. og 15. október n.k. og hefst kl.
20.00. Nánar auglýst síðar.
KSFA
Norðurlandskjördæmi vestra
Kjördæmisþing verður haldið dagana 29. til 30. okt. n.k. í félagsheimil-
inu á Blönduósi. Þingið hefst kl. 14.
Dagskrá auglýst síðar.
KFNV
Vesturland
Kjördæmisþing framsóknarmanna á Vesturlandi verður haldið á
Akranesi 5. nóvember n.k.
KSFV
Framsóknarvist
Framsóknarvist verður haldin að Hótel Lind
sunnudaginn 16. október kl. 14.
Stutt ávarp flytur Guðmundur G. Þórarinsson,
alþingismaður.
Framsóknarfélag Reykjavíkur
29. Kjördæmisþing
framsóknarmanna á Austurlandi
haldið í Hótel Valaskjálf, Egilsstöðum
dagana 14.-15. október 1988
Dagskrá:
Föstudagur 14. október.
1. kl. 20:00
2. kl. 20:05
3. kl. 20:10
4. kl. 20:15
Kosning
nefndar.
Kjörbréfanefndar og nefnda-
a. skýrsla stjórnar KSFA
b. gjaldkera KSFA
c. Austra
d. starfsemi LFK innan KSFA
e. frá aðildarfélögum KSFA
5. kl. 20:50 Umræður um skýrslur og reikninga -
afgreiðsla.
6. kl. 21.10 Ávörp gesta.
7. kl. 21:30 Stjórnmálaviðhorfið.
a. Steingrímur Hermannsson
b. Halldór Ásgrímsson
c. Jón Kristjánsson
d. Frjálsar umræður
Laugardagur
8. kl. 09:00
9. kl. 11:30
10. kl. 11.35
11. kl. 12:00
12. kl. 13:00
13. kl. 14.30
14. kl. 16:30
15. kl. 17:00
16. kl. 17.30
17. kl. 20:00
15. október.
Sérmál þingsins, „Atvinnumál í dreif-
býli“.
Álit nefndarinnar.
Mál lögð fyrir þingið.
MATARHLÉ.
Nefndarstörf.
Nefndir skila áliti, umræður- afgreiðsla.
Kosningar.
Önnur mál.
Þingslit.
ÁRSHÁTÍÐ KSFA.
HÚSIÐ OPNAÐ KL. 19:30.
Gestir þingsins.
Steingrímur Hermannsson, forsætisráðherra.
Sigurður Geirdal, framkvæmdastjóri Framsóknarflokks-
ins.
Guðmundur Gylfi Guðmundsson, ritari SUF.
Unnur Stefánsdóttir, formaður LFK.
Jón Helgason, fyrrv. landbúnaðarráðherra.
Árshátíð
Árshátíð framsóknarmanna á Austurlandi verður í
Hótel Valaskjálf laugardaginn 15. október nk. og hefst
með borðhaldi kl. 20:00.
Fjölbreytt heimalöguð skemmtiatriði.
- Jóhannes Kristjánsson fer með gamanmál.
- Söngur grín og gaman - dans.
- Tríó Eyþórs sér um fjörið.
Verð kr. 2.500,-
Miðapantanir á Hótel Valaskjálf s. 11500, og á daginn
í síma 11984 og á kvöldin í síma 11580 Vigdís og
11527 Guðbjörg fyrir föstudag 14. október.
Fjölmennið. KSFA
Árnesingar
Hin árlega 3ja kvölda framsóknarvist Framsóknarfélags Árnessýslu
hefst föstudaginn 21. okt. n.k. kl. 21.00 aö Flúðum, föstudaginn 28.
okt. í Þjórsárveri og lýkur 11. nóv. í Aratungu.
Aðalvinningur er ferð fyrir 2 með Samvinnuferðum/Landsýn.
Einnig vegleg kvöldverðarlaun.
Stjórnin.
Aðalfundur
Aðalfundur Framsóknarfélags Árnessýslu verður haldinn að Eyrar-
vegi 15, Selfossi þriðjudaginn 25. okt., n.k. kl. 21.00.
Venjuleg aðalfundarstörf, lagabreytingar. Ctanur mál.
Stjórnin.
Vesturland
Kjördæmisþing framsóknarfélaganna í Vesturlandskjördæmi verður
haldið á Akranesi laugardaginn 5. nóvember.
Stjórnin.