Tíminn - 29.10.1988, Blaðsíða 22
22 Tíminn
Heildsölubirgðir
LEI1KÓ HF.
Umboðs- og heildverslun
Smiðjuvegi 1 - 200 Kópavogi - Sími 46365
Massey-Fergusori
Kostaboð
örugg vél
ending
endursala
Tegund vélar væntanl. verðkr: verð núkr.
MF 390-2,83 hö 1162 þús. 1098 þús.
MF 365-2,68 hö 1006 þús. 958 þús.
MF 355-2,58 hö 818þús. 780 þús.
MF 350-2,52 hö 753 þús. 717 þús.
MF 240-2,47 hö 625 þús. 595 þús.
Bjóðum bændum,
sem panta nýja
dráttarvél fyrir 15.
nóvember
vaxtalaust hálft
kaupverð í 3
manuði!
jr
W
MASSEY FERGUSOW
KAUPFELÖGIN OG
BÚNADARDEILO
S2SAMBANDSINS
ÁRMÚLA3 REYKJAVÍK SiMI 38900
F.f. 'i'rn':1
f-iQO r ■'C'.rthU-.' pc - .iil
Laugardagur 29. oktober 1988
MINNING II
Unnur Halldorsdottir
frá Gröf
Fædd 13. ágúst 1913
Dáin 22. október 1988
Sumarið var að kveðja og vetur að
ganga í garð, er Unnur mágkona
mín kvaddi okkur eftir stranga bar-
áttu við illkynja sjúkdóm. Mér
fannst það hæfa Unni vel að kveðja
fyrstu nótt nýbyrjaðs vetrar. Hún
minnti mig alitaf á sumar og sól, ef
til vill vegna sumardvalanna hjá
henni á Snæfellsnesi en þó ekki síður
vegna allrar hennar gerðar. Henni
var svo lagið að verma í kringum sig,
slá birtu á umhverfið rétt einsog
sólin færi allt í einu að skína, þegar
hún birtist.
Unnur Halldórsdóttir fæddist og
ólst upp í Gröf í Miklaholtshreppi í
skjóli sinna ágætu foreldra, Halldórs
Bjarnasonar hreppstjóra og pósts og
Þórunnar Sigurðardóttur frá Skegg-
stöðum í Svartárdal. Heimilið stóð
um þjóðbraut þvera og var annálað
fyrir rausn og myndarskap. Húbónd-
inn gegndi trúnaðarstörfum fyrir
sveitina og var oft í erfiðum póst-
ferðum, en húsfreyjan gætti bús og
barna að þeirra tíma sið. Þórunn tók
við heimilinu í Gröf og annaðist 4
börn Halldórs af fyrra hjónabandi,
en síðar bættist einkasonur hennar
við hópinn. Unnur var eina barn
þeirra hjóna og yngst þar á bæ. Börn
Halldórs og Þuríðar fyrri konu hans
voru:. Sigmundur arkitekt, Guð-
mundur byggingameistari, Sigur-
borg húsfreyja í Reykjavík og Jó-
hanna húsfreyja á Eiðhúsum.
Sonur Þórunnar og Óla bónda á
Stakkhamri var Sigurður Ellert
hæstaréttarlögmaður í Reykjavík.
Þau eru nú öll látin, og hverfur
Unnur nú aftur í hóp þeirra Grafar-
systkina á öðrum slóðum. Minnis-
stæð eru þessi systkini öll sakir
andlegs og líkamlegs atgjörvis
ágætra mannkosta og margra góðra
verka, sem eftir þau liggja.
Ekki hefur hlutverk Þórunnar í
Gröf verið auðvelt, að stjórna svo
umsvifamiklu heimili, þar sem öllum
var veitt af rausn og barnahópurinn
oft í stærra lagi, þegar saman kom
frændlið úr báðum ættum. Aldrei
hef ég heyrt annars getið, en að hún
hafi leyst það með sóma enda léku
öll verk í höndum, hennar, hvort
sem um saumaskap, matargerð,
gestamóttökur eða önnur sveitastörf
var að ræða.
Þannig ólst Unnur upp og sótti lítt
að heiman um menntun eða félags-
skap utan þess að læra klæðskera-
saum í Reykjavík einn vetur. Ófáar
flíkur báru handbragði hennar vitni
bæði á skyldum og vandalausum.
Unnur giftist 4. mars 1933
æskuvini sínum og nágranna, Helga
Péturssyni frá Borg. Jafnframt bú-
skapnum stundaði Helgi mjólkur-
og fólksflutninga um Snæfellsnes til
Reykjavíkur. fékk sérleyfið á leið-
inni Hellisandur-ÓÍafsvík-Reykja-
vík og hélt því til dauðadags, en
hann lést 22. maí 1969.
Ekki minnkuðu umsvif í Gröf
eftir að ungu hjónin tóku við bús-
forráðum. Þau byggðu nýtt íbúðar-
hús og héldu uppi sömu risnu og
tíðkast hafði í tíð Halldórs og Þór-
unnar. Einnig fylgdi atvinnu hús-
bóndans aukin umferð að Gröf.
Hreinræktuð íslensk gestrisni ein-
kenndi staðinn eftir sem áður.
Aldrei sá ég mágkonu mína glaðari
en þegar hún bauð vinum og vanda-
mönnum að hlöðnu nægtaborði.
Hún hafði nýlokið undirbúningi eins
slíks og boðið vinum til veislu, er
hún sofnaði síðasta blundinn. Ég er
viss um að hún hefur lagst ánægð til
hvílu og hlakkað til næsta dags.
Unnur sagði eitt sinn, að henni
fyndist hún vera tengiliður milli
systkina sinna, þótt hún væri yngst.
Éitt er víst; öllum stóð þeim heimilið
í Gröf opið og fjölskyldum þeirra.
Minningarnar eru svo margar; um
bílferðir með Helga fyrir jökul,
útreiðartúra um nágrennið, berja-
ferðir og fjallgöngur. Mér finnst nú,
að það hafi alltaf verið veisla, er
mann bar þar að garði. Fyrir þetta
allt skal nú þakkað, þótt aldrei takist
manni að launa slíkt að verðleikum.
Einnig þakka börn mín, sem oft
dvöldu í Gröf, fyrir sig og senda
frændsystkinum samúðarkveðjur.
Samband Unnar og Helga var afar
náið og máttu þau varla hvort af
öðru sjá eftir að þau fluttu suður og
reistu sér heimili á Birkimelnum. Ég
minnist þess, að Snæfellingafélagið
efndi eitt sinn til Þórsmerkurferðar,
og vorum við búnar að sammælast
nokkrar konur giftar inn í félagið að
fara mannlausar sökum annríkis eig-
inmannanna. En Unnur hætti við.
„Ég get ekki hugsað mér að fara, því
ég veit, að Helga leiðist svo að þurfa
að fara annað,“ sagði hún til skýring-
ar.
Fjóra mannvænlega syni eignuð-
ust þau hjón: Halldór f. 1933 kvænt-
an Jóhönnu G. Sigurbergsdóttur,
Pétur Hauk f. 1937 kvæntan Guð-
björgu Þorsteinsdóttur, Hilmar f:
1939 kvæntan Erlu Sverrisdóttur og
Ásgeir f. 1948 kvæntan Guðrúnu K.
Ingimarsdóttur. Þeir hafa allir starf-
að að og tekið síðar við fyrirtæki
föður síns og haldið merki hans á
lofti. Ásgeir fluttist til Ástralíu og
býr þar nú með fjölskyldu sinni.
Árið 1955 eignuðust Unnur og
Helgi langþráða dóttur, Kristínu,
sem varð sólargeisli á heimilinu og
borin á höndum af foreldrum,
bræðrum og öðru heimilisfólki.
Stína var ekki nema rétt fermd,
þegar Helgi dó á góðum aldri og var
sárt saknað, svo ágætur drengur og
góður heimilisfaðir sem hann var.
Maður Kristínar er Marteinn S.
Björnsson. Auk þess að vera hús-
móðir, ekur hún leigubíl í Reykja-
vík.
Ég man vel, þegar ég sá Unni og
Helga í Gröf í fyrsta sinn. Það var
vestur á Snæfellsnesi að Skildi í
Helgafellssveit sumarið 1942. Ég
Styrkir til bifreiðakaupa
Tryggingastofnun ríkisins veitir hreyfihömluðum
styrki til bifreiðakaupa.
Nauðsyn bifreiðar vegna hreyfihömlunar skal vera
ótvíræð.
Umsóknir vegna úthlutunar 1989 fást hjá greiðslu-
deild Tryggingastofnunar ríkisins Laugavegi 114
og hjá umboðsmönnum hennar um land allt.
Umsóknarfrestur er til 15. nóvember.
Húsavík
Tíminn óskar að ráða umboðsmann fyrir blaðið á
Húsavík.
Upplýsingar gefur Ólöf í síma 91-686300 (15).
vann þá við barnaheimili Rauða
krossins í skólanum í Stykkishólmi
og datt okkur f hug að gera krökkun-
um einhverja tilbreytni og fara með
þau á íþróttamót úti í sveitinni. Að
aflokinni dagskrá, messu og söng
var stiginn dans í tjaldi. Ekki leist
okkur meira en svo á að dvelja þarna
lengur. En allt í einu kom full rúta af
fólki sunnan fjalla og fyllti allt með
glaum og gleði. „Þetta er Helgi í
Gröf með sitt fólk,“ heyrði ég sagt.
Ég sá unga konu dökkeyga, fíngerða
með hrokkið hár þeytast inn dans-
gólfið fimum fótum, brosandi út
undir eyru í fangi bílstjórans. Dökk-
hærður maður úr hópnum lék á
flautu fyrir utan tjald. „Þarna er
Unnur í Gröf og Sigurður lög-
fræðingur" var sagt við mig. Mér
fannst þetta ævintýralegt „selskap“
og einhvernveginn allt öðruvísi en
annað fólk. Ekki bauð mér þá í
grun, að ég ætti eftir að tengjast
þessu fólki og „prinsessan" f hópn-
um ætti eftir að verða mágkona mín
og ævilöng vinkona þaðan í frá.
Halldór Laxness hefur í Kristni-
haldi undir Jökli gefið lýsingu á
konum af Snæfellsnesi, sem mér
hefur alltaf fundist eiga að ýmsu
leyti vel við mágkonur mínar úr því
byggðarlagi. Hann nefnir þær hinar
errilegustu konur, sem mun þýða
framúrskarandi. Ég tek lýsinguna
beint upp úr bókinni: „Ævinlega
hreinar. Hreinastar konur undir
Jökli. Sjást aldrei borða, samt feitar.
Enginn séð þær sofa en til í allt,
jafnvel klukkan þrjú á nóttinni.
Ekki vitað til þær konur læsu bók,
en aldrei hefur lærður maður rekið
þær á gat. Skrýtnast af öllu þó, að
þær eldast ekki. Þær hverfa einn
góðan veðurdag eins og fuglar en
hrörna ekki.“
Unnur Halldórsdóttir var sæmd
riddarakrossi hinnar íslensku fálka-
orðu fyrir störf sín að ferðamálum,
en hún veitti fyrirtæki manns síns
forstöðu eftir Iát hans og starfaði
með honum alla tíð. „Ég tek á móti
þessu fyrir Helga. Ég á það ekki
skilið,“ sagði hún mér síðar um það.
Hún varð 75 ára í sumar og kaus að
búa ein á heimili sínu umvafin
umhyggju barna og tengdabarna.
Barnabörnin eru orðin 15 og barna-
barnabörnin 5. Þau voru yndi hennar
og heimsóttu hana oft.
Mér auðnaðist að sjá Unni nokkr-
um dögum áður en hún dó. Hún
fylgdi mér fram að dyrum og bað
mig að koma nú endilega fljótt aftur.
Sama hressilega og gestrisna hús-
freyjan og ævinlega og bar ekki
erfiðleika sína á torg.
Unnur verður jarðsett að Fá-
skrúðarbakka og hvílir þar við hlið
manns síns í sveitinni, þar sem þau
lifðu og störfuðu svo lengi og vel. Ég
veit að Snæfellsnesið mun skarta
sínu fegursta. Megi hún hvíla í friði.
Unnur Kolbeinsdóttir.
Sumarið er búið að kveðja, síð-
ustu dagar þess hafa verið óvenju
hlýir og bjartir. Þannig heilsuðu
einnig fyrstu dagar nýbyrjaðs vetrar,
logn og heiður himinn, sem minnti
mestum á bjartan vordag í veður-
farslegu tilliti. Einmitt á fyrsta sól-
arhring þessa nýbyrjaða vetrar, er
mér tilkynnt lát góðrar vinkonu, en
þar skal tekið fram að heilsa hennar
var búin að vera mjög tæp um
nokkurn tíma. Svo að andlátsfregn
kom mér ekki á óvart. Öll vitum við
að líf okkar er hverfult, og enginn
ræður sínum næturstað. Því finnst
okkur, sem enn stöndum í varpa og
fögnum góðum vini, að lífsþráður
þessarar góðu vinkonu, sem ætíð
fagnaði vinum með hlýju viðmóti og
blíðu brosti er nú lokið. Þannig eru
oft tekin af okkur ráðin, fátækleg
varnarorð fá litlu um þokað, slíkt er
alræðisvald þess sem líf okkar hefur
í sinni hendi. Þegar skyndilega kem-
ur að kveðjustund, eftir langa sam-
leið, góð kynni, trausta og einlæga
vináttu er margs að minnast. Eitt
sinn skal hver deyja og eftir lifir