Tíminn - 06.04.1989, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 6. apríl 1989
Tíminn 5
Allirsamningar í hnút í gærkvöldi. Ríkisstjórnin hafnaði kröfu BSRB umalgera verðstöðvuntil
15. október. Þórarinn V. Þórarinsson segir:
Getum ekki samið um
15 milljarða útgjöld
Allt útlit var fyrir að samningar milli ríkisins og BSRB væru
að takast í gærkvöldi. Fundað var stíft í fyrradag og í gær og
um kl. fimm í gærdag gengu fulltrúar BSRB og launanefndar
á fund formanna stjórnarflokkanna og var þá að sögn
viðmælenda lítið annað en formsatriði eftir til að samningur
væri tilbúinn til undirritunar. Þetta fór þó á annan veg.
Um varað ræðaskammtímasamn-
ing sem gilda átti frá 1. mars til 15.
október og var gert ráð fyrir föstum
krónuhækkunum. BSRB vildi fá 2
þúsund kr. hækkun frá fyrsta mars
s.l., 6.500 kr. sumarbónus 1. júní og
síðan 3 þús. kr. í haust ofan á launin.
Samninganefnd ríkisins féllst á
sumarbónusinn en bauð 1800 kr.
hækkun 1. mars og 2 þúsund í haust
þannig að lítið bar orðið í milli.
Alger verðstöðvun
forsendan
Ögmundur Jónasson sagði við
Tímann í gær að hægt yrði að sætta
sig við kjarasamning á þessum nót-
um en frumforsenda væri að alger
verðstöðvun yrði meðan samningur-
inn gilti og gengið yrði óbreytt.
Þessari kröfu hafnaði forsætisráð-
herra á fundi með forystu BSRB í
gærkvöldi og sagði hann að útilokað
væri að uppfylla hana þar sem ríkis-
stjórnin hefði ekki í hendi sér hugs-
anlegar erlendar hækkanir.
Samningamenn BSRB og ríkisins
gengu að samningafundi loknum á
fund formanna stjórnarflokkanna og
síðan á fund forsætisráðherra og
fjármálaráðherra þar sem kröfunni
um algera verðstöðvun og stöðugt
gengi var hafnað.
Að fundinum með formönnum
stjórnarflokkanna loknum sagði Jón
Baldvin Hannibalsson að svigrúm
væri ekkert í þjóðfélaginu til launa-
hækkana af því tagi sem á döfinni
væri við BSRB og þær yrði að
fjármagna með auknum erlendum
lántökum sem þýddi stóraukna verð-
bólgu og tók þar undir með forystu-
mönnum atvinnulífsins þeim Hirti
Eiríkssyni framkvæmdastjóra
Vinnumálasambands samvinnufé-
laganna og Þórarni V. Pórarinssyni
framkvæmdastjóra VSÍ.
Allt í strand
„Það verða samningaviðræður aft-
ur í dag en staðan er ekki beint
glæsileg," sagði Hjörtur Eiríksson
við Tímann í gærkvöldi.
Hann sagði að samningaviðræður
hefðu hreinlega siglt í strand í gær
þegar út hafði spurst um stöðu
samningaviðræðna BSRB og ríkis-
ins, því eftir það hefðu fulltrúar ASÍ
ekki verið til viðræðu um annað en
samninga á sömu nótum.
„Við höfum enga möguleika á
neinn hátt til að semja um a.m.k.
10% launahækkun og þessar fregnir
settu alvarlegt strik í samningavið-
ræðurnar. Fiskvinnslan, útflutnings-
greinarnar og aðrar framleiðslu-
greinar aðrar en stóriðja, eru reknar
með tapi og geta ekki samið um neitt
þessu líkt og ég sé heldur ekki
hvernig ríkissjóður ætlar að standa
undir þessum kostnaðarauka.
Ég fæ ekki betur séð en ríkið sé
hér að gera verðbólgusamninga, sem
er mjög alvarlegur hlutur þegar
ástand atvinnuveganna er jafn alvar-
legt og raun er,“ sagði Hjörtur.
„í þessum viðræðum höfum við
ekki enn rætt um krónur eða prós-
entur. Við höfum nálgast málið með
það meginviðfangsefni þessara við-
ræðna í forgrunni; hvernig tryggt
verði að fyrirtækin starfi áfram og
lifi fram á haustið að minnsta kosti
og geti áfram greitt þokkaleg laun
eins og greidd eru í þessu landi,“
sagði Þórarinn V. Þórarinsson.
Hann sagði að þessa dagana væru
útflutnings- og útgerðarfyrirtækin
sem allt þjóðfélagið byggðist á að
tapa. Þau væru því ekki líkleg til að
geta greitt hærra kaup.
Samningafundi milli BSRB og ríkisins lauk um fimmleytið í gær og skunduðu menn á fund formanna
stjornarflokkanna. Myndin er tekin um það leyti er menn voru að tygja sig til farar og Einar Ólafsson og hans menn
I.ta yfir gögnin áður en lagt er . hann. tLm»a ei.iur
Hækkun af því tagi sem ríkið
bauð BSRB næmi, ef hún næði til
allra launþega, 15 milljörðum króna.
Þeir milljarðar væru einfaldlega ekki
til.
Leita yrði því leiða til að jafna
lífskjör. Ekkert væri í spilunum sem
þýddi almennt aukinn kaupmátt,
það væri sólarklárt.
Skoðum málin í samhengi
Ásmundur Stefánsson sagði í gær-
kvöldi að ASÍ hefði lýst sig reiðubúið
til að halda samningum áfram á
grundvelli þeirra talna sem væru á
samningaborði BSRB og ríkisins.
Atvinnurekendur væru hins vegar
tregir til að semja um svipaðar
kauphækkanir og vildu bera saman
bækur sínar og ræða við stjórnvöld.
Fundur hefði verið ákveðinn kl. 14 í
dag þar sem minni hópar aðila
ntyndu fara yfir málin.
„Fyrir okkur skiptir kauphækkun
máli. Fyrir okkur skiptir líka máli
hvað gerist með verðlag og gengi og
svo framvegis. Öll þessi mál verður
að skoða í samhengi,“ sagði Ás-
mundur.
Wincie Jóhannsdóttir formaður
HÍK var nokkuð bjartsýn í gær-
kvöldi um að alvarlegar viðræður
væru að komast á við samninganefnd
ríkisins.
Tillaga hefði komið frá ríkinu um
hugsanlega lausn sem verið væri að
vinna út frá og bera saman við
hugmyndir háskólamanna um kjara-
bætur. I tillögunni væri gert ráð fyrir
áfangahækkunum í apríl og sept-
ember, á svipuðum nótum og hjá
BSRB.
Wincie sagði að góður andi ríkti
nú í viðræðum BHMR og ríkisins og
hún sagði að þann tíma sem hún
hefði gegnt formennsku í HÍK þá
væri nú í fyrsta sinn sem hún hefði
tilfinningu fyrir að hún væri þátttak-
andi í alvöru samningaviðræðum,
eins og hún orðaði það. -sá
Fyrsta sparnaðarverslunin á íslandi opnuð á laugardaginn kemur:
Fáar tegundir
- lág álagning
Fyrsta sparkaupaverslunin ( mat-
vöru, a.m.k. um mjög langt skeið,
verður opnuð á laugardaginn kemur
en það er verslunin Bónus í Skútu-
vogi 13.
I versluninni verða aðeins átta
hundruð vörutegundir og allar vör-
urnar verða í rekkum í heildsölu-
pakkningum í sjálfri búðinni og eru
strikamerktar. Einingarverð hverrar
vöru verður skráð á hilluna fyrir
framan vöruna sem sjálf er strika-
merkt.
Við kassann er Ijóspenni sem les
strikamerkin á vamingnum. Kassinn
leggur síðan sjálfvirkt saman það
sem keypt er og skilar samlagningar-
strimli en á honum stendur heiti
hverrar vöru og verð.
Ætlunin er að halda vöruverði í
algeru lágmarki og verður álagning
lág og kostnaði við reksturinn verður
haldið eins lágum og unnt er, t.d.
verða aðeins þrír starfsmenn í versl-
uninni.
Verslunin verður rekin með sama
hætti og t.d. verslanir Aldi og fleiri
slíkar á meginlandi Evrópu og marg-
ir kannast við.
Verslunarrýmið er þrautskipulagt
og má segja að viðskiptavinum sé
beint ákveðinn „umferðarhring" um
búðina en á honum verða allir vöru-
flokkar tiltækir. í kæligeymslu verða
mjólk og mjólkurvörur og aðrar
matvörur sem verða að geymast
kældar og ganga viðskiptavinirnir
gegn um hann á leið sinni gegn um
verslunina.
Eigendur verslunarinnar, sem
hlotið hefur nafnið Bónus, eru Jó-
hannes Jónsson og fjölskylda hans
en Jóhannes var lengi yfirverslunar-
stjóri Sláturfélags Suðurlands.
Verslunin Bónus verður opin alla
virka daga frá kl. 12 á hádegi til kl.
18.30ogálaugardögumfrákl 10-16.
-sá
Jóhannes Jónsson opnar fyrstu sparkaupaverslunina á íslandi, en verslanir
af þessn tagi eru mörgum kunnar af meginlandi Evrópu. í versluninni verður
áhersla lögð á að halda niðri öllum kostnaði við reksturinn og álagningu sem
TÚMmynd: Árni Bjanu.