Tíminn - 13.05.1989, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Laugardagur 13. maí 1989
Merki úm rekstrarbata á fyrsta ársfjórðungi þessa árs hjá Sambandinu:
Bréf Ólafs veldur óróa
viðskiptaaðila erlendis
Rekstur Sambands ísl. samvinnufélaga hefur gengið
mikið betur fyrstu þrjá mánuði þessa árs en á sama tíma í
fyrra svo munar allt að 50% í einstöku deild, samkvæmt
heimildum Tímans. Þetta er mikil breyting frá þeim
harmagráti, sem uppi var um rekstrarstöðu Sambandsins
fyrir ári, og rekstrarstöðu margra kaupfélaga, eins og hún
hefur verið að birtast í fréttum að undanförnu.
Hins vcgar cr langt frá (iví að
Sambandið sé laust úr þcim fjár-
hagslegu erfiðleikum, sem hafa
hrjáð það. Enn er staða þess
viðkvæm, þótt lauslegt yfirlit yfir
apríl sýni enn batnandi stöðu. Af
þeim tölum scm fyrir liggja frá
fyrstu þremur mánuðum ársins er
ljóst, að hcildarveltan hefur aukist
um 22% miðað við sama tíma í
fyrra.
Talið að óróa linnti
Þrátt fyrir þessar góðu bátahorf-
ur er enn umtalsvert tap t.d. á
Verslunardeildinni. Skipadeildin
tapaði 30 milljónum króna og hefur
tapið þar dregist saman um 50%.
Á sama tíma er talið aö Eimskipa-
félagið hafi tapað um 100 milljón-
um króna. Skinnadeildin cr enn í
mínus, þótt hann hafi minnkað.
Pannig sýna þessar upplýsingar, að
þótt enn sé um tap að ræða fer það
mjög minnkandi.
Með batnandi stöðu var búist
við því að linna tæki þeim óróa,
sem verið hefur um yfirstjórn Sam-
bandsins frá því Guðjón B. Ólafs-
son tók þar við forstjórastarfi. Var
þá m.a. deilt um hvort breyta ætti
deildum Sambandsins í hlutafélög,
sem Ijóst var að viðskiptabankar
voru ekki sáttir við. Engu að síður
hélt ákveðinn hópur innan sam-
bandsstjórnar fast við þá hugmynd.
En það tókst að sveigja framhjá
því skeri. Var almennt álitið, bæði
hjá viðskiptabönkum og öðrum,
að eftir það tækju veður að lægja
innan sambandsstjórnar.
Síðan gerðist það, að formaður
sambandsstjórnar, Ólafur Sverris-
son, fyrrum kaupfélagsstjóri í
Borgarnesi, sem tók við for-
mennskunni af Val Arnþórssyni,
bankastjóra Landsbankans, skrif-
aði Guðjóni B. Ólafssyni, forstjóra
bréf, þar sem forstjórinn var kraf-
inn svara við því hvað hann hygðist
gera ásamt framkvæmdastjórum
til að leysa rekstrarerfiðleika fyrir-
Ólafur Sverrisson, stjórnarformaö-
ur Sambandsins.
tækisins. Bréf þetta þótti nokkrum
tíðindum sæta, enda óvenju form-
lcg fyrirspurn í hópi manna, sem
hittast á fundum með ákveðnu
millibili.
Skrifleg svör komin
Ólafur Sverrisson skýrir síðan

Guðjón B. Ólafsson, forstjóri
Sambandsins.
frá því í DV í gærmorgun, að
honum hefðu borist svörin þá um
morguninn. Ekki er annars að
vænta en svörin hafi verið upplýs-
andi um hag og stöðu Sambands-
ins. Par hefur m.a. komið fram að
rekstur Sambandsins hefði nú tekið
nokkrum stakkaskiptum og gengi
skaplegar en áður. Þau svör hefði
verið auðvelt að fá á stjórnarfundi.
Sú umræða sem bréf stjórnarfor-
manns hefur fengið í fjölmiðlum
hefur nú dregið þann dilk á eftir
sér, að nokkrir helstu viðskiptaað-
ilar Sambandsins erlendis. hafa
kvatt Guðjón B. Ólafsson á sinn
fund til viðræðna um stöðu Sam-
bandsins, og mun forstjórinn fara
utan næsta miðvikudag til að sinna
þessu kalli. Guðjón mun hafa farið
til þessara banka þegar mestur
óróleiki var í stjórn Sambandsins
eftir að hann tók við störfum sem
forstjóri og skýrt þar mál á full-
nægjandi hátt. Samkvæmt heimild-
um Tímans vilja fyrrgreindir við-
skiptaaðilar fá forstjórann aftur á
sinn fund vegna þess að þeir vilja
fá skýringu á þeim nýja óróa innan
Sambandsins, sem þeir telja bréf
stjórnarformannsins til vitnis um.
Vonandi er að batinn innan Sam-
bandsins verði viðvarandi og sá
dagur komi von bráðar að tap-
rekstri linni. Þess er líka óskandi,
að framvegis geti stjórnarmenn
Sambandsins rætt mál stofnunar-
innar án mikilla bréfaskrifta inn-
byrðis, sem þjónar þeim tilgangi
einum að varpa efasemdum á það
endurreisnarstarf sem unnið er
þessa mánuðina og vikurnar innan
Sambands ísl. samvinnufélaga.
-IGÞ
Vilhjálmur Árnason gerir grein fyrir háum
greiðslum frá Islenskum aðalverktökum:
Samsettar greiðslur
Vegna frétta á Stöð tvö og víðar hefur Vilhjálmur Árnason sent
fjölmiðlum nokkuð tæmandi yfirlit yfir tekjur sínar á síðasta ári, sem
honum bárust frá íslenskum aðalverktökum hf. Launatölurnar sem
nefndar hafa verið eru 8,7-8,9 milljónir króna. Þessar greiðslur eru
samsettar úr nokkrum þáttum að sögn Vilhjálms, en þar er um að
ræða eftirlaun eftir rúmlega þrjátíu ára setu í stjórn fyrirtækisins,
laun fyrir lögfræðistörf sem innheimt eru fyrir Lögfræðistofuna
Höfðabakka 9 og störf hans umfram hefðbundin stjórnarstörf.
Það er því ckki rétt að sögn
Vilhjálms að hér sé um að ræða laun
sem runnið hafi í hans eigin vasa og
er þessi heildartala því ekki í sam-
ræmi við skattaframtal hans. „Það
getur komið að því að ég láti frá mér
fara ljósrit af skattaframtali mínu, ef
menn verða ekki ánægðir með þessi
svör. Ég gæti þá líka látið í té
upplýsingar um verðmæti fasteignar
minnar, en það er ekki víst að það
yrði nóg. Menn halda að ég hljóti að
vera mikill hermangari sem makað
hafi krókinn ríkulega öll þessi ár,“
sagði Vilhjálmur.
Árið 1984, þegar Vilhjálmur varð
67 ára að aldri, hætti hann stjórnar-
störfum hjá íslenskum aðalverktök-
um. Þá hafði hann setið þar í stjórn
í þrjá áratugi og þar af í 13 ár sem
stjórnarformaður. Vill Vilhjálntur
taka það frarn að stjórnarfor-
mennska í þessu fyrirtæki krefst
fullrar vinnu og segir hann þá vinnu
hafa aukist á síðasta ráðningartíma-
bili sínu. Á síðastliðnu ári tók Vil-
hjálmur síðan aftur við störfum
stjórnarformanns um eins árs skeið.
Sktpað er í stöðuna eftir pólitísk-
um leiðum og þar sem Vilhjálmur
lætur af þessu starfi sínu í þessum
mánuði, verður nýr maður tilnefnd-
ur af utanríkisráðherra og verður
það að öllum líkindum þekktur al-
þýðuflokksmaður, sem tekur að sér
fulltrúastöðu ríkisins í stjórninni. í
tengslum við þá ráðningu er einnig
fyrirhugað að fjölga fulltrúum ríkis-
ins úr einum í tvo.
Samkvæmt skriflegum samning-
um sem Vilhjálmur hefur nú sent
ljósrit af, skiptast 8,9 milljónir þann-
ig í stórum dráttum. Eftirlauna-
greiðslur á tímabilinu I. maí 1988 til
1. maí 1989 námu 2.821.071
krónum. Fyrir allt árið í fyrra fékk
Vilhjálmur í eftirlaunagreiðslur kr.
2.270.263. Segir hann að hækkun
milli þessara tímabila stafi af verð-
bótaáhrifum og nemur sú upphæð
550.808 krónum. Upphæðir þessar
eru fengnar samkvæmt samningum
sem stjórnin gerði við Vilhjálm árið
1978. Samkvæmt bréfi sem utanrík-
isráðherra sendir stjórninni 28. des-
ember 1977, telur hann ekki rétt að
utanríkisráðuneytið hlutist á einn
eða annan hátt til um þessa launa-
samninga, þar sem ríkið eigi aðeins
25% í Islenskum aðalverktökum.
Þann 24. janúar 1984 var gerður
sérstakur samningur um lögfræði-
lega þjónustu. Samkvæmt þessum
samningi tekur Vilhjálmur að sér
alla lögfræðilega vinnu fyrir fslenska
aðalverktaka og fékk á síðastliðnum
12mánuðumgreiddar922.631 krónu
fyrir lögmannsstörf.
Þegar Vilhjálmur tekur að sér
stjórnarstörf fyrir ári, er gerður
launasamningur milli hans og stjórn-
arinnar. Þar er samþykkt að Vil-
hjálmur haldi eftirlaunagreiðslum
sínum hjá fyrirtækinu að fullu. Auk
þess fái hann greitt fyrir störf sín
samkvæmt reikningi sem byggi á
taxta Lögmannafélags íslands, auk
greiðslu fyrir kostnað og risnu sam-
kvæmt sérstökum reikningi. Sam-
kvæmt þessum samningi námu
greiðslur til Lögfræðistofunnar
Höfðabakka 9, krónum 4.970.906, á
umræddu tímabili, að aprílmánuði
sl. undanskildum. Eru þá allir kostn-
aðarliðir innifaldir, en hann ncmur
rúmlega einni milljón króna. Vildi
Vilhjálmur undirstrika að þessar
greiðslur kæmu ekki í sinn vasa
óskiptar þar sem hann eigi aðeins
um fjórðung af Lögfræðistofunni.
Aflakóngur enn
Þórunn Sveinsdóttir VE er afla- eftir páska. „Við höfum aldrei lent
hæst á vertíðinni sem nú er að fsvona, í þetta langan tíma. Þaðer
ljúka. Síðdegis í gær var báturinn húið að vera bullandi fiskur í
á stími í land með um 27 tonn og
átti það að verða síðasti túrinn á
þessari vertíð. Sigurjón Óskarsson
skipstjóri á Þórunni hefur orðið
aflakóngur ellefu sinnum, frá árinu
1973. Heildarafli Þórunnar á ver-
tíðinni, eftir túrinn f gær, er um
1914 tonn.
Þegar Tíminn hafði samband við
Þórunni í gær, voru þeir á leið í
land og sagði Viðar Sigurjónsson
2. stýrimaður og sonur skipstjórans
Sigurjóns Óskarssonar sem var í
koju, að óhætt væri að segja að
veiðarnar hefðu gengið ágætlega
undanfarið. „Við vorum að taka
upp núna og erum á leið í land. Þá
er ekkert annað eftir en að þrífa og
hætta þessu,“ sagði Viðar. Að-
spurður hvort þeir ætluðu ekki að
freista þess að fara yfir 2000 tonna
markið, sagði Viðar að kvótinn
væri búinn og þeir væru ekkert að
streða við það. Nú í vikunni hefur
Þórunn komið að landi með 30
tonn, 22 tonn og nú 27 tonn.
Aðspurður sagði Viðar að karl-
inn, eins og hann kallaði föður
sinn, væri líklega búinn að slá öll
eigin met og allt annað sem hægt
væri að slá. Að sögn Viðars hefur
Sigurjón Óskarsson orðið afla-
kóngur 10 sinnum áður frá árinu
1973 og þetta því í 11. skiptið.
Viðar hefur verið með Sigurjóni
á vertíð frá sumrinu 1983 og sagði
hann að þessi vertíð hefði verið
þannig frábrugðin öðrum að langt
um meiri fiskur væri, sérstaklega
mánuð,“ sagði Viðar.
Hann sagði að þeir hefðu aðal-
lega verið að veiðum á suðvestur-
horninu á Kötlugrunni, út af Port-
landi eftir páska og einnig inn í
Bugt og vestan við Eyjar, þá í ufsa
fyrir páska.
„Karlinn er bara sniðugur í
þessu. Hann er lunkinn, ég held að
það sé aðallega það,“ sagði Viðar
aðspurður hverju þeir þökkuðu
fisksælnina. „Hann finnur þetta
einhvern veginn á sér, og kallar
síðan bara út með dótið og það er
alltaf fiskur, eða svo til,“ sagði
Viðar. Aðspurður hvort hinir bát-
arnir eltu þá ekki bara, sagði Viðar
að þeir nenni ekkert að standa í
því. „Það skiptir engu máli þó svo
þeir séu við hliðina á okkur, þeir
fá þá bara ekkert," sagði Viðar.
Hann sagði að mannskapurinn
væri í bullandi formi og þegar búið
væri að þvo bátinn fengju þeir sé
kannski kaffi, kók og Prins póló.
Þá væri stefnan tekin á Reykjavík
um aðra helgi til að slútta og kíkja
á Elsu og fleira.
Viðar sagði að þeir hefðu ekki
haft mikið upp úr vertíðinni miðað
við vinnuna. „Þetta er alveg botn-
laus vinna á meðan fiskiríið er
mikið. Það liggur við að maður
vinni allan sólarhringinn, kannski
rétt sofið í fjóra til sex tíma á
sólarhring. Maðurerþreytturmeð-
an mesta törnin stendur yfir, en
lætur sig hafa það,“ sagði Viðar.
-ABÓ
ST0RUTS0LUMARKAÐUR
Stórkostlegt vöruúrval!
JL-húsinu, Hringbraut 119-121. Sími 11981. Opið frá 12-18.30. Laugardaga frá 10-16.