Tíminn - 18.05.1989, Blaðsíða 12
12 Tíminn
Fimmtudagur 18. maí 1989
FRÉTTAYFIRLIT
JERÚSALEM - Yitzhak
Shamirforsætisráöherra ísrael
sagöi við stuðningsmenn sína
að hið nýja friðartilboð hans
opnaði leio til bess að stöðva
baráttu Palestínumanna gegn
yfirráðum ísraela á hernumdu
svæðunum á vesturbakkanum
og Gazaströndinni. I kjöifar
ummæla hans leituðu ísraelsk-
ir hermenn leiðtoga uppreisn-
armanna á Vesturbakkanum.
WASHINGTON - Við-
skiptahalli Bandaríkjanna
minnkaði úr 9,82 milljörðum
dollara í febrúar í 8,86 milljarða
dollara í mars. Við þessar
fréttir hresstist dollarinn all
verulega og hefur ekki verið
skráður hærri í langan tíma.
WASHINGTON - Tals-
maður bandaríska utanríkis-
ráðuneytisins fagnaði dómi
vesturþýsks dómstóls yfir Mo-
hammad Ali Hammadi líb-
anska flugræningjanum, en
hann var fundinn sekur um
morð á bandarískum sjóliða.
BEIRÚT-Fánarvorudregn-
ir í hálfa stöng og verslanir
voru lokaðar f Líbanon. Þjóðin
syrgði Hassan Khaled sjeik
hinn hófsama leiðtoga sunní
múslíma sem myrtur var f
öflugri bílasprengju í fyrradag.
21 vegfarandi lést einnig. Sýr-
lendingar ftrekuðu ásakanir
sína á Michel Aoun yfirmann
hersveita kristinna manna og á
Iraka, en Sýrlendingarsaka þá
um ódæðið.
BUENOS AIRES - Carlos
Menem hinn nýkjörni forseti
Argentínu hefur boðað til við-
ræðna við fráfarandi ríkisstjórn
um það hvernig takast eigi á
við efnahagsleg vandamál
sem safnast hafa upp að
undanförnu.
PANAMA - Panamískar
hersveitir voru f viðbragðs-
stöðu áður en sólarhrings-
verkfall sem stiórnarandstað-
an boðaði til átti að hefjast.
Verkfaliið á að verða mótmæli
við framkvæmd kosninganna
á dögunum. Bandaríski sendi-
herrann f Panama skýrði Bush
forseta frá því að Noriega hefði
ætlað að láta drepa Guiliman
Ford varaforsetaefni stjórnar-
andstöðunnar í kosningunum
á dögunum, en Ford slapp
naumlega úr höndum stuðn-
ingsmanna Noriega eftir
harkalega barsmfð.
illlllllllllllllilllllllll ÚTLÖND
Byltingartilraunin í Eþíópíu ekki runnin út í sandinn:
Enn berjast uppreisn-
armenn í Addis Ababa
Að minnsta kosti tveir hershöfðingjar í her Eþíópíu voru
drepnir í uppreisnartilraun sem hluti hersins stóð fyrir í
fyrradag. Þrátt fyrir að stjórnvöld hafi lýst því yfir að
byltingarfilraunin hafi ekki tekist, þá brutust harðir bardagar
út á götum Addis Ababa í gær og óvíst hver framvindan
verður. Mengistu Haile Mariam forseti Eþíópíu hélt snarlega
heim á leið úr opinberri heimsókn í Austur-Þýskalandi þegar
átök brutust út að nýju í gær.
Ababa. Ljóst er að ríkisstjórnin stóð
af sér fyrstu atlöguna, en allt bendir
til þess að málin hafi ekki verið að
fullu útkljáð þrátt fyrir að ríkisút-
Talsmaður Assfa Wossen, sonar
Haile Selassie fyrrum keisara Eþíóp-
íu, sagði að uppreisnarmenn væru
að öllum líkindum að fylgja tilmæl-
um Assfa Wossen um að steypa
marxistastjórninni af stóli. Assfa
Wossen sem verið hefur í útlegð í
Bretlandi allt frá því Haile Selassie
var steypt af stóli fyrir fimmtán
árum, lýsti því yfir í síðustu viku að
hann væri keisari Eþíópíu og að
hann muni halda til Eþíópíu til að
taka við völdum eftir að marxista-
stjóminni yrði bylt.
Samkvæmt heimildum erlendra
sendiráðsmanna í Addis Ababa
börðust uppreisnarmenn innan hers-
ins og hermenn hliðhollir stjórninni
á götunum kring um varnarmála-
ráðuneytið og við gamla flugvöllinn
í Addis Ababa, skammt frá svefn-
skálum sovéskra hernaðarráðgjafa
sem starfa í Eþíópíu. Skriðdrekar
tóku þátt í bardögunum.
Enginn virðist nákvæmlega vita
hvað gengur á í raun og veru í Addis
varpið í Addis Ababa hafi sagt að
uppreisnartilraunin hafi verið bæld
niður.
Ríkisútvarpið sagði að tveir for-
kólfar uppreisnarinnar, þeir Merid
Negusie hershöfðingi og starfs-
mannastjóri hersins og Amha Desta
majór í flughemum hafi látið lífíð og
fjöldi herforingja handteknir.
Mengistu forseti Eþíópíu sem
stjómað hefur með harðri hendi í
tóif ár, þurfti í gær að halda heim
hið snarasta þar sem hann var í
opinberri heimsókn í Austur-
Þýskalandi, en Austur-Þjóðverjar
styðja stjórn hans dyggilega með
vopnasendingum. Byitingartilraun
sem gerð var í fyrradag var ekki
barin niður í fæðingu eins og
Mengistu hélt.
Aragrúi Kínverja
í frelsisgöngum
Aragrúi Kínverja tók þátt í kröfugöngum í gær og krafðist
lýðræðis og aukins frelsis. Tvöhundruð og fimmtíu þúsund
manns tóku þátt í kröfugöngu í miðborg Peking og lauk
göngunni á Torgi hins himneska friðar þar sem þrjú þúsund
námsmenn eru í mótmælasvelti. Er þetta stærsta kröfuganga
sem farin hefur verið í Kína allt frá því menningarbyltingin
stóð sem hæst á sjöunda áratugnum.
Sjónarvottar segja að göngumenn
hafi komið úr öllum stéttum þjóðfé-
lagsins. Þarna voru iðnverkamenn,
starfsfólk af hótelum, einkennis-
klæddir póstmenn, jafnvel starfs-
menn erlendra sendiráða.
Svipaðar göngur fóru fram í mið-
borg Sjanghæ þar sem allt athafnalíf
lá niðri meðan á mótmælagöngum
stóð, iðnaðarborgin Shenjang í
norðurhluta Kína og í Chengdu í
suðurhluta landsins. Þá voru mót-
■ mæli í borgunum Nanking, Harbin,
Changchung og Senzhen.
Vestur-Þýskaland:
Flugræninginn
Hammadi dæmdur
sekur um morð
Réttur í Vestur-Þýskalandi
dæmdi í gær Líbanann Mohammad
Ali Hammadi í lífstíðarfangelsi
fyrir flugrán og morð efti tíu mán-
aða ströng réttarhöld. Hammadi
var fundinn sekur um að hafa myrt
bandaríska sjóliðann Robert
Stethem, en hann var farþegi í
farþegaþotu bandaríska flugfélags-
ins Trans World Airlines sem
Hammadi og félagi hans rændu í
júnímánuði árið 1985.
Hammadi hefur alla tíð viður-
kennt að hafa tekið þátt í flugrán-
inu, en hann hefur neitað að hafa
myrt Stethem og sakað félaga sinn
um morðið. Saksóknarinn stað-
hæfði hins vegar að upptökur á
samskiptum flugturns og flugvélar
sönnuðu að Hammadi hefði skotið
Stethem á meðan félagi hans átti í
samningaviðræðum við flugum-
ferðastjórnina í Beirút.
Hammadi var ekki aðeins dæmd-
ur fyrir flugrán og morð heldur
einnig fyrir að hafa smyglað
sprengiefni inn í Vestur-Þýska-
lands, en hann hafði sprengiefni í
fórum sfnum þegar hann var hand-
tekinn á flugvellinum í Frankfurt
árið 1987.
Rétturinn hafnaði kröfu Banda-
ríkjamanna um framsal Hammad-
is, en Bandaríkjamenn vildu draga
Hammadi fyrir rétt í Bandaríkjun-
um þar sem hann hafði myrt banda-
rískan ríkisborgara í flugráninu.
Hammadi og annar flugræningi
héldu þrjátíu og níu bandarískum
farþegum í gíslingu í sautján daga
á sínum tíma. Fyrst á flugvellinum
í Aþenu, þá á flugvellinum í Beir-
út. Gíslunum var sleppt eftir að
ísraelar leystu 700 skæruliða Shíta
sem ísraelsher hafði tekið höndum
í Suður-Líbanon. Flugræningjarnir
komust þá undan, en Hammadi
lenti seinna í klóm vesturþýsku
lögreglunnar.
Mótmælaaðgerðir þessar hafa
truflað mjög heimsókn Mikhaíls
Gorbatsjofs leiðtoga Sovétríkjanna.
Honum hefur borist bréf frá náms-
mönnunum sem buðu honum til
fundar í háskólanum í Peking. Gor-
batsjof sagðist hafa fundið til sín yfir
þeirri hlýju sem í bréfínu hafi verið,
en stúdentamir krefjast álíka um-
bóta í Kína og Gorbatsjof er að
koma á í Sovétríkjunum. Hann mun
þó ekki fara á fund námsmannanna.
Gorbatsjof kom fram í viðtali í
kínverska sjónvarpinu í gær og sagði
hann þar m.a. að unga fólkið í Kína
væri hugsanlega að fara fram á
breytingar sem ekki væru fram-
kvæmanlegar á skömmum tfma.
Hvatti hann fólk til stillingar og
þolinmæði.
Gorbatsjof undirstrikaði þá stefnu
sfna og skoðun að hvert ríki yrði að
finna sitt eigið form sósíalisma, eng-
in ein formúla væri sú rétta.
Havel leyst-
ur úr prís-
undinni
Tékkneski andófsmaðurinn og
leikritahöfundurinn Vaclav
Havel losnaði úr prísundinni í
gær eftir að hafa einingis afplánað
helming fangelsisdóms er hann
fékk fyrir andófsaðgerðir gegn
tékkneskum stjórnvöldum 6.
janúar.
- Ég gleðst yfir því að vera
leystur úr haldi. Fangelsisdómur-
inn var út í hött, sagði Havel er
hann kom út úr fangelsinu í gær.
- Þetta er stórkostleg tilfinn-
ing.
Havel sagðist sannfærður um
að stöðugur þrýstingur tékknesks
almennings og erlendra samtaka
og ríkisstjórna á tékknesk stjórn-
völd hafi orðið til þess að honum
var sleppt úr prísundinni svo
snemma.
Havel hafði verið dæmdur í
átta mánaða fangelsi í kjölfar
mótmælaöldunnar sem reið yfir
Tékkóslóvakíu í janúarmánuði
þegar tékkneskur almenningur
minntist þess að 20 ár voru liðin
frá því stúdentinn Jan Pavlec
kveikti í sér til að mótmæla
innrás Sovétmanna og þeim fjötr-
um sem Tékkar voru bundnir í í
kjölfar hennar.
Kirkjan í Póllandi
fær lagalega stöðu
Pólska þingið setti söguleg lög í
gær með því að gefa kaþólsku kirkj-
unni lagalegan grundvöll í pólsku
þjóðlífi. Með þessu er ríkisstjórn
kommúnista í Póllandi fyrsta ríkis-
stjórnin í austantjaldsríkjunum sem
viðurkennir stöðu kirkjunnar í sam-
félaginu, en guðleysi hefur verið
einn hornsteina stefnu kommúnista-
stjórna.
í kjölfar hinna nýju laga er gert
ráð fyrir að pólska ríkisstjórnin taki
upp stjórnmálasamband við Vati-
kanið og verður fyrsta austantjald-
sríkið sem gerir það.
Mikil barátta hefur verið milli
ríkisstjórna kommúnista í Póllandi
og kirkjunnar, allt frá því Jósef
Stalín kom á leppstjóm í Póllandi
árið 1944. Allar götur síðan hefur
kirkj an verið kröftug miðstöð stjórn-
arandstöðunnar í Póllandi og þjónar
hennar margir hverjir glatað lífi í
þeirri baráttu.
Sem dæmi um er barátta hinna
óháðu verkalýðssamtaka Samstöðu
sem að miklu leyti er unnin í sam-
vinnu við kirkjuna.
Þá samþykkti Sejm, þing Pól-
verja, einnig lög sem kveða á um
algert trúfrelsi og einnig lög sem
gefa hinum sextíu og tvö þúsund
klerkum Póllands stöðu í félagslegu
kerfi pólska ríkisins.
Mikki vinsælli
Ævintýri Mikka músar fást nú á
fleiri tungumálum en biblían, rit
Leníns og bækur Agötu Christie, ef
marka má könnun sem gerð hefur
verið á þýðingum í heiminum.
UNESCO, menningarmálastofn-
un Sameinuðu þjóðanna, segir að
ævintýri Mikka músar hafi verið
þýdd og gefin út á 284 tungumálum
árið 1983 þegar könnunin var gerð.
Næst Mikka kom Lenín, en ritgerðir
hans voru gefnar út í 276 útgáfum,
spennusögur Agöthu Christie í 262
og að lokum Biblían, sem gefin var
út á 219 tungumálum.