Tíminn - 20.05.1989, Blaðsíða 5

Laugardagur 20. maí 1989
Tíminn 5
Ásgeir Pétursson eigandi Dalsbúsins með einn hvítu högnanna. Tímamynd:Pjctur
Ásgeir Pétursson loödýrabóndi í Mosfellsdal rekur eigin fóöurstöö í tengslum viö minkabú:
Hagnaður þrátt fyrir
lágt verð á mörkuðum
Undanfarið hefur verið hart í ári hjá loðdýrabændum. En
búgreinin getur borið sig fjárhagslega eins og Tíminn komst
að raun um í heimsókn á Dalsbúið í Mosfellsdal. Ásgeir
Pétursson eigandi búsins telur búgreinina eiga mikla framtíð
fyrir sér ef komist verður yfír þá lægð sem núna ríkir á
skinnamarkaðinum.
aði við búið og fer öll starfsemi því
tengd fram á staðnum. Hann rekur
meðal annars sína eigin fóðurstöð
og verkar skinnin. „Fóðrið er mikil-
vægt atriði varðandi búgreinina.
Loðdýrabændur nýta ýmis hráefni
sem að öðrum kosti væri hent. í
fóðurblöndunni hjá okkur eru að-
eins um fimm til sex prósent innflutt
efni, sem eru vítamín og fleira,“
sagði Ásgeir í samtali við Tímann.
Sem dæmi um hráefnið má nefna
fiskafganga, blóð, innmat kjúklinga
Ásgeir Pétursson rekur minkabú í
Mosfellsdal, Dalsbúið. Þar er hann
með 1300 læður og hvolparnir í ár
eru á sjöunda þúsund. Undanfarið
hefur þessi búgrein átt mjög erfitt
uppdráttar. Verð á skinnum í Dan-
mörku hefur hríðfallið og fást nú frá
130 til 150 krónur danskar fyrir
skinnið sem er ekki nema um helm-
ingur þess verðs sem venjulega hefur
fengist. Ýmsar ástæður liggja að
baki verðfallinu en einna helst má
þar kenna um gífurlegu offramboði
á skinnum. Sem dæmi má nefna að
þegar gott verð fékkst fyrir skinnin
fjölgaði þeim í Danmörku milli ára
’87 og ’88 úr tæpum níu milljónum
skinna í tólf og hálfa milljón.
Dalsbúið er frekar gamalt miðað
við önnur minkabú í landinu og er
því mikill hluti eigna þess skuldlaus.
Að sögn Ásgeirs getur hann því
staðið af sér þessa lægð þegar verð
skinna rétt nægir til að borga fóður-
kostnað og verkun þeirra. Önnur
loðdýrabú hafa aftur á móti lent í
miklum kröggum vegna þess að ekki
hefur fengist fjármagn til að greiða
af lánum vegna uppbyggingarinnar.
Ásgeir telur verð skinnanna óhjá-
kvæmilega koma til með að hækka,
það hafi sýnt sig að þessi markaður
gengur í bylgjum, og ef búgreininni
tekst að komast yfir þetta erfiðleika-
tímabil, eigi hún mikla framtíð fyrir
sér. Þá hafa ýmsar aðstæður innan-
lands ekki verið eins og best verður
á kosið og má þar meðal annars
nefna endurgreiðslu á söluskatti til
loðdýrabænda sem dregist hefur
meira en góðu hófi gegnir. Jafnframt
hefur úthlutun húsbyggingarstyrkja
dregist á langinn.
En Ásgeir hefur lagt í ýmsar
framkvæmdir til að draga úr kostn-
og svína, brauðafganga, grasköggla
og fleira.
Hann segir mikla vinnu fylgja
rekstri eigin fóðurstöðvar, en fyrir
sig séu kostirnir ótvíræðir. „Bæði
kemur til að þá get ég sjálfur ráðið
algjörlega samsetningu fóðursins og
breytt henni að vild. Auk þess sem
ég spara í flutningskostnaði þar sem
Dalbúið er frekar langt frá nokkurri
fóðurstöð,“ sagði Ásgeir. En á einu
ári býr hann til um 350 tonn af fóðri.
Eigin fóðurstöðvar loðdýrabúa
hér á landi eru sjaldgæfar. Einkum
vegna þess að mikil vinna fylgir
öflun hráefnisins og vinnslu þess og
því er óvíst að reksturinn borgi sig
ef mjög stutt er að sækja tilbúið
fóður. Þær eru aftur á móti mjög
algengar bæði í Bandaríkjunum og
Kanada eins og Ásgeir komst að
raun um á ráðstefnu með þarlendum
loðdýrabændum. „Þar í landi er
rekin fóðurstöð við hvert einasta bú
og bændur eru algjörlega á móti
sameiginlegum fóðurstöðvum.
Aðallega sökum þess að þeir vilja
geta ráðið samsetningu fóðursins
sjálfir og einnig vegna þess að oft er
mjög langt milli búa og dreifingar-
kostnaður yrði mikill.“
Á ráðstefnunni voru kynntar ýms-
ar nýjungar í rekstri búanna sem
Ásgeir hefur fullan hug á að prófa ef
til þess fást tilskilin leyfi. Má þar
meðal annars nefna að læðum hefur
verið gefið mjólkurhormón í goti.
En því meira sem þær mjólka þeim
mun minni hætta er á að þær drepi
undan sér hvolpana. jkb
Bylgjan kannar leiðir til málsóknar á hendur sjávarútvegsráðuneytinu
vegna ranglátrar úthlutunar. Árni Kolbeinsson ráðuneytisstjóri segir:
Komu ekki verr út
Skipstjóra og stýrimannafélagið
Bylgjan samþykkti á fundi sem hald-
inn var 25. apríl sl. tillögu þar sem
segir að leitað verði lögfræðiálits og
kannaðar leiðir til málsóknar á hend-
ur sjávarútvegsráðuneytinu, vegna
ranglátrar úthlutunar til veiða á
grálúðu og þorski. Þetta kemur fram
í Vestfirska fréttablaðinu nýverið.
í VF segir að aðdragandi málsins
séu endurskoðuð kvótalög, sem mik-
ið hafi verið rætt og deilt um. Lögin
gengu í gildi nú um áramót og í Ijós
hefur komið að þau hafa ekki verið
til bóta fyrir Vestfirði.
Árni Kolbeinsson ráðuneytisstjóri
í sjávarútvegsráðuneytinu sagði í
samtali við Tímann að Vestfirðir
sem landshluti hafi ekki farið verr út
úr breytingunni á kvótalögunum en
aðrir. Þar sem Reynir Traustason
formaður Bylgjunnar var á sjó þegar
reynt var að ná tali af honum,
vitnum við í ummæli hans í VF.
Hann segir: „Þetta gengur ekki upp
í fjórðungi eins og hér, þar sem allt
er á heljarþröm og öll afkoma bygg-
ist á þessum veiðum. Því á meðan
flyst kvótinn yfir á til dæmis Aust-
firði, en þar hafa þeir humar og síld
til viðbótar á meðan við höfum
nákvæmlega ekki neitt þess háttar."
Árni Kolbeinsson sagði að eftir
því sem hann kæmist næst byggðist
óánægja þeirra á hvaða áhrif það
hafði fyrir skip sem voru á sóknar-
marki í fyrra, á aflaheimildir í ár.
„Þetta er beinlínis ákveðið í lögun-
um, hvemig þetta skuli reiknað,"
sagði Árni. Hann sagði að á grund-
velli texta laganna, var sóknarmark
skipanna í fyrra úthlutað aflamögu-
leikum í ár. „Skip fyrir vestan fóru
ekkert verr út úr þessu en önnur
skip. Skip endurröðuðust hins vegar
dálítið innan flokksins. Þau sem vel
stóðu sig í sóknarmarkinu og höfðu
allrúmar aflaheimildir þar, voru t.d.
með tiltölulega litlar heimildir og
áttu þar af leiðandi langt eftir upp í
aflahámarkið sem þau mega taka í
sóknarmarkinu, högnuðust á meðan
önnur skip sem ekki veiddu eins
mikið umfram sinn kvóta urðu held-
ur undir. í heild eru sóknarmarks-
skip á Vestfjörðum árið 1988 nánast
jafnsett eins og þau hefðu ekki valið
sóknarmark, þannig að ég verð að
vísa því á bug að Vestfjarðarskipin
hafi skaðast eitthvað frekar en
önnur. Hins vegar endurraðaðist
sóknarmarksflokkurinn og sum
þeirra fengu skert aflamark í ár út á
það að hafa valið sóknarmark, með-
an önnur fengu rýmkað, bæði á
Vestfjörðum og annar staöar," sagði
Árni. -ABÓ
Davíð Oddsson í óformlegum
viðræðum við Ólaf Laufdal:
Vill kaupa
Broadway
Á borgarstjórnarfundinum í fyrra-
dag voru umræður um félagsaðstöðu
í Breiðholtinu og lét borgarstjóri
þess getið að hann væri að hugsa um
að láta borgina kaupa veitingahúsið
Broadway en þar yrði til húsa félags-
starf fyrir unga og aldna Breiðholts-
búa.
Davíð upplýsti á fundinum að
óformlegar viðræður væru þegar
hafnar við eiganda veitingahússins,
Ólaf Laufdal. Þetta kom afar flatt
upp á borgarfulltrúa og hafði enginn
heyrt um að þetta væri í bígerð.
Sigrún Magnúsdóttir borgarfull-
trúi framsóknarmanna sagði við
Tímann í gær að hún hefði vissar
efasemdir um að Broadway væri
heppilegt hús til félagsstarfs. Annað
mál væri að Breiðhyltingar þyrftu á
félagsaðstöðu að halda og það mál
þyrfti að leysa.
Ekki náðist í Davíð Oddsson í gær
vegna þessa máls. -sá
Jón Baldvin
mótmælti í
gærummælum
aðmírálsins
Jón B. Hannibalsson, utanrík-
isráðherra kallaði í gær sendi-
herra Bandaríkjanna á sinn fund
og mótmælti fyrir hönd ríkis-
stjórnarinnar ákveðnum atriðum
í ræðu Ericks McVadons aðmír-
áls, sem hann flutti við yfir-
mannaskiptin á Keflavíkurllug-
velli. Jón Baldvin vakti athygli
sendiherrans á ákvæðum fylgi-
skjals varnarsamningsins þar sem
kveðið er á um að varnarliðs-
menn mcgi undir engum kring-
umstæðum hafa afskipti af ís-
lenskum stjórnmálum. Utanrík-
isráðherra sagði sendiherranum
ennfremur að hann teldi að
ákveðna kafla ræðu aðmírálsins
væri ekki hægt að túlka öðru vísi
en sem íhlutum í íslensk
stjórnmál.
í fyrradag átti Jón B. einnig
fund með sendiherranum og í
kjölfar þess fundar barst bréf frá
aðmírálnum þar sem hann harm-
aði að ummæli sín hafi gefið
tilefni til að ætla að hann hafi
viljað hlutast til um íslensk
stjórnmál. Slíkt hafi ekki verið í
hans huga þegar ummælin féllu.
- BG
Þingi
slitið
Alþingi verður slitið klukkan
tvö e.h. í dag. Frumvarp ríkis-
stjórnarinnar um samræmda yfir-
stjórn umhverfismála, eða um-
hverfismálaráðuneyti, mun ekki
afgreitt á þessu'þingi, en stefnt er
að afgreiðslu þess í haust.
Frumvarp félagsmálaráðherra
um Húsnæðisstofnun ríkisins, þar
með talin kafli þess um húsbréf,
varð að lögum frá efri deild rétt
fyrir klukkan þrjú í gærdag. Þá
varð sýslumannafrumvarpið,
frumvarp um aðskilnað dóm-
svalds og umboðsvalds í héraði,
einnig að lögum í gær ásamt fleiri
frumvörpum.
Fundað var fram á nótt í sam-
einuðu þingi og þar var vegaáætl-
un mál málanna. - ÁG