Tíminn - 16.12.1989, Blaðsíða 5

Laugardagur 16. desember 1989
Tíminn 5
Fjorir raðherrar og stjorn Sambands isl. sveitarfelaga skiptast a brefum um verkaskiptingu rikis og sveitarfelaga:
GUMT UM STJORN
SJÚKRASTOFNANA
Fjórir ráðherrar sendu síjórn Sambands íslenskra sveitar-
félaga bréf í gær, þar sem segir að óeðlilegt sé að ríkisvaldið
taki að sér að greiða án nokkurra athugana þá þætti sem ekki
var reiknað með þegar reikningsuppgjör var gert í aðdraganda
lagasetningarinnar um verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga.
„Þetta kemur til af því að menn eru sammála um að þetta
hafi verið vantalið og hafi fallið niður í kostnaðaruppgjörinu
í fyrra,“ sagði Guðmundur Bjarnason heilbrigðisráðherra í
samtali við Tímann.
í bréfi ráðherranna segir: „Þess
vegna hefur ríkisstjórnin ákveðið að
kanna hvort fresta eigi að taka yfir á
ríkið á næsta ári andvirði tveggja
þátta - tannlæknaþjónustunnar og
Heilsugæslustöðvarinnar í Reykja-
vík - sem duttu út við gerð kostnað-
aruppgjörsins á sínum tíma. Nauð-
synlegt er að ríki og sveitarfélög
ræði nánar hvernig fara á með þessa
þætti í framtíðinni og þann kostnað-
arauka sem af þeim kann að verða."
Jafnframt segir að til greina komi að
bíða með að ríkið taki þessa tvo
kostnaðarþætti að sér í eitt ár meðan
viðræður fari fram milli ríkis og
sveitarfélaga hvemig bregðast skuli
við þessum vanda.
í annan stað stendur glíma milli
ríkis og sveitarfélaga um stjórnun
stofnananna. „Hinn þátturinn sem
við fórum fram á í bréfinu var að ef
Reykjavíkurborg vill ekki fallast á
það sjónarmið að saman fari rekstr-
arleg ábyrgð og fjárhagsleg, og krefj-
ist þess eftir sem áður að fá að halda
stjórnun sjúkrastofnana í Reykjavík
hjá sér, þá verði þeir að fallast á að
Kaupleiga á Hólmavík:
Sex íbúðir
í byggingu
Framkvæmdir standa nú yfir við
byggingu 6 almennra kaupleigu-
íbúða á Hólmavík og er stefnt að því
að taka þær í notkun í apríl á næsta
ári.
Það er Hólmavíkurhreppur sem
stendur fyrir byggingu kaupleigu-
íbúðanna, en 85% af framkvæmda-
kostnaði eru fjármögnuð með láni
úr Byggingarsjóði ríkisins. Fram-
kvæmdir hófust fyrir ári, en vinna lá
niðri síðasta vetur og þar til frost fór
úr jörðu í vor. íbúðirnar eru nú allar
komnar undir þak. Þessa dagana er
unnið við frágang utanhúss, hleðslu
milliveggja, raflagnir, pípulagnir
o.fl. Samkvæmt verksamningi eiga
íbúðirnar að vera tilbúnar til notkun-
ar 15. apríl 1990.
Verktaki við kaupleiguíbúðirnar
er Benedikt Grímsson, húsasmíða-
meistari á Hólmavík og er öll vinna
við verkið í höndum iðnaðarmanna
úr byggðarlaginu. Teiknistofan
Staðalhús s.f. í Reykjavík sá um
hönnun íbúðanna. íbúðirnar eru
allar í sama raðhúsinu, og er hver
þeirra tæpir 100m2 að flatarmáli á
tveimur hæðum. Heildarverð hverr-
ar íbúðar er 7,6 milljónir króna
miðað við verðlag í nóvember 1989.
Ekki hefur verið gengið frá samn-
ingum um sölu eða leigu á íbúðunum
6, en nú þegar bíða 7 umsóknir eftir
afgreiðslu. Því er ljóst að ekki tekst
að anna eftirspurninni. Hreppsnefnd
Hólmavíkurhrepps hefur þegar sótt
um lán til að byggja 6 kaupleiguíbúð-
ir til viðbótar á næsta ári. Áformað
er að þær verði minni en þær sem nú
eru í smíðum, eða um 70m2. Eftir-
spum eftir slíkum íbúðum á Hólma-
vík hefur farið mjög vaxandi á
síðustu mánuðum.
greiða líka hluta af rekstrarkostnað-
inum. Það er að annað rekstrarfyrir-
komulag verði í Reykjavík, heldur
en hjá öðrum sveitarfélögum. Þar
greiðir ríkið allt og hefur jafnframt
ábyrgð á stjórnuninni, en ef Reykja-
víkurborg vill hafa ábyrgðina sína,
þá greiði hún líka sinn hlut áfram,“
sagði Guðmundur. Þetta mundi
þýða nokkur hundruð milljóna
króna útgjöld fyrir Reykjavíkur-
borg, að halda stjórnartaumunum
og taka þátt í reksturskostnaðinum.
í bréfi ráðherranna segir að til
greina komi að annað fyrirkomulag
gildi um verkaskiptingu og kostnað-
arskiptingu milli ríkisins og Reykja-
víkurborgar á sviði heilbrigðismála
en milli ríkis og sveitarfélaga. Sé það
vilji borgaryfirvalda og stjórnar
Sambands ísl. sveitarfélaga þá er
ríkisvaldið tilbúið til að ræða málið.
í svarbréfi stjómar sveitarfélag-
anna segir að stjómin krefjist þess
að staðið sé við nýsett lög um
breytingu á verkaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga og mótmælir hvers
konar hugmyndum sem ganga í
í nýjasta tölublaði Vökublaðsins,
sem lýðræðissinnaðir stúdentar í
Háskóla íslands gefa út, segir Örn
Bjartmars Pétursson, forseti tann-
læknadeildar að hætta sé á að
Læknagarður springi í loft upp.
Ástæðan fyrir þessu er að gasleiðslur
í húsinu liggja víða samhliða raf-
magnsleiðslum og frágangur á
geymslu þar sem gaskútar eru
geymdir er ófullnægjandi. Húsa-
meistari ríkisins segir að hönnun
hússins sé ekki ábótavant.
Meðal þess sem Örn kvartar und-
an eru hljóðeinangrunarplötur í
lofti, en hann segir að úr þeim hrynji
mikið af óhreinindum. Þessar plötur
hafa verið bannaðar í fiskvinnslu-
húsum.
Þá nefnir Örn að þjappa, sem
framleiðir þrýstiloft til að blása upp
í sjúklinga og hreinsa tennur þeirra,
hafi verið staðsett við hliðina á
útblástursopi „stinkskápa“, þar sem
gerðar em tilraunir með hættuleg
efni s.s. eter og formalín. Þessi
berhögg við þau og það víðtæka
samkomulag ríkis og sveitarfélaga
sem að baki liggur. Sem sé stjórnin
hafnar hugmyndum um að fresta
greiðslum vegna tannlæknaþjónustu
og Heilsugæslustöðvarinnar.
Um rekstrar og stjórnunarlega
þáttinn vísar stjórn sambandsins til
umsagnar þess frá 20. janúar sl. þar
sem segir að eðlilegast sé að halda
óbreyttri skipan á stjórnun sjúkra-
húsa meðan þau eru rekin á nafni
sveitarfélaga eða sjálfseignarstofn-
ana og í lok bréfsins segist stjórnin
vilja að um breytingar á stjórn
sjúkrahúsanna verði samið við sveit-
arfélögin og vilja að þessum þætti
frumvarpsins verði frestað.
„Ég taldi að við hefðum gert það
í fyrra, þ.e. að í þessari verkaskipt-
ingu hafi falist að saman færi rekstr-
arleg og fjárhagsleg ábyrgð. Þingið
féllst á í fyrravor að færa stjórnunar-
þátt heilsugæsiunnar yfir til ríkisins
þ.e. svokallaðra sjálfstætt starfandi
heilsugæslustöðva, sem ekki starfa í
tengslum við sjúkrahús, en frestaði
ákvörðuninni um stjórn sjúkrahús-
anna vegna þess að ágreiningur var
um einkasjúkrahúsin og sjálfseigna-
stofnanirnar. Að mínu áliti stóð
ágreiningurinn um þetta í fyrra og ég
taldi að það sem við vorum að gera
núna framhald á því sem ekki náðist
samkomulag um, en eðlilegt var að
ljúka áður en verkaskiptalögin taka
gildi um áramótin,“ sagði Guð-
mundur.
Um þá beiðni stjórnarinnar að
hönnunargalli uppgötvaðist áður en
framkvæmdir hófust.
Garðar Halldórsson húsameistari
ríkisins var spurður hvort gagnrýni
Arnar væri ekki áfellisdómur yfir
hönnuðum byggingarinnar. Garðar
sagðist ekki líta svo á málið. Húsið
er búið að vera lengi í byggingu og
er reyndar ekki lokið enn. Garðar
sagði að hluti af gagnrýni Arnar væri
tilkominn vegna þess að húsinu er
ólokið. Það vantar t.d. fjármagn til
að geta tengt geymslu yfir gaskúta
við gaslagnir í húsinu.
Varðandi einstök atriði í gagnrýni
Arnar sagði Garðar að þegar húsið
var hannað fyrir 10 árum voru reglur
um gasleiðslur ekki strangari en svo
að það þótti eðlilegt að hafa þennan
hátt á. Garðar sagði að loftplötur að
þeirri tegund sem eru í húsinu hafi
verið notaðar í allflestum skólabygg-
ingum sem byggðar voru eftir 1970.
Garðar sagði að skólarnir hefðu
ekki kvartað undan þeim til þessa.
Efnið væri ódýrt og hefði mjög góða
fresta ákvörðuninni um stjórnunar-
lega þáttinn sagði Guðmundur að
hann teldi að í svari stjórnarinnar
kæmi ekkert það fram sem breytti
þeirri hugsun sem væri að baki gerð
frumvarpsins. „Ég er ekki með þessu
að segja að ég ætli ekkert að gera
með þetta bréf stjórnarinnar eða
hafni þeirra hugmyndum, en mér
finnst ekki vera sett fram nein rök í
því sem mæla gegn þeirri hugmynd
sem ég hef haft uppi,“ sagði Guð-
mundur.
Guðmundur benti á að eðlilegt
væri að ríkið tæki yfir stjórnir stofn-
ana um leið og það yfirtæki rekstur-
inn um áramótin. „Þó að það sé ekki
nema á þann hátt, eins og gert er ráð
fyrir, að ríkið skipi einn fulltrúa en
sveitarstjórnirnar þrjá. Þannig að
eftir sem áður hafa sveitarstjórnirnar
hreinan meirihluta, en starfa í um-
boði ríkisins," sagði Guðmundur.
Þessu hafnar stjóm Sambands ísl.
sveitarfélaga eins og fram hefur
komið hér að ofan.
Eru þeir ekki komnir í andstöðu
við sjálfa sig ef þeir segjast vilja
semja sérstaklega um stjórnun spít-
alanna, en vilja samt að lögin taki
gildi? „Jú, það má segja að þeir séu
í nokkurri andstöðu við sjálfa sig.
Þetta var talið eðlilegt í sambandi
við það sem samþykkt var um heilsu-
gæsluna í fyrra. Ég sé engan mun á
heilsugæslustöð á Seltjarnarnesi eða
í Reykjavík, eða sjúkrahús á Akra-
nesi eða sjúkrahús í Reykjavík,"
sagði Guðmundur. - ABÓ
hljóðeinangrun. Hér væri því ekki
um hönnunargalla að ræða. Garðar
sagðist auk þess efast um að það væri
rétt að ryk og óhreinindi, sem kvart-
að hefur verið undan, komi frá
plötunum.
Garðar sagði að á sínum tíma
hefði verið settur gólfdúkur úr
takkaefni á neðri hæðir hússins.
Þetta efni var valið fyrst og fremst
vegna þess að um er að ræða sterkt
efni sem þolir mikið álag. Garðar
sagði að sú forsenda hefði ekki legið
fyrir að það þyrfti að aka um gang-
ana með mælitæki á litlum hjólum.
Tekið hefði verið tillit til gagnrýni á
dúkinn og hann ekki notaður á efri
hæðum hússins.
í sumar var gerð skýrsla um hvern-
ig staðið verður að því að ljúka
byggingunni. Garðar sagði að sam-
ráð hefði verið haft við notendur
hússins um framgang málsins. Hins
vegar myndi framkvæmdahraði ráð-
ast af fjármagni. - EÓ
Þorvaldur Jóhanns-
son bæjarstjóri á
Seyðisfirði um verka-
skiptasamninginn:
Er ekki
til sölu
Tímanum hefur boríst eftirfar-
andi yfirlýsing frá Þorvaldi Jó-
hannssyni, bæjarstjóra á Seyðis-
firði.
Hæstvirtur borgarstjóri, Davíð
Oddsson hefur síðustu daga látið
stór orð falla um að ríkisvaldið sé
nú að koma í bakið á sveitar-
stjórnum með ósvífinni breytingu
á stjórnarskipun sjúkrahúsa og
heilsugæslustöðva í tengslum við
verkaskiptingu ríkis og sveitarfé-
laga sem tekur gildi um n.k.
áramót.
Fullyrðingar borgarstjórans
hafa valdið slíku írafári að sjálfur
fjármálaráðherra er farinn að
flytja þann boðskap opinberlega
að hann sé tilbúinn að brjóta
gerðan samning ríkisvaldsins við
sveitarfélögin.
Hingað og ekki lengra.
Staðfestur samningur löggjaf-
ans milli ríkis og sveitarfélaga í
iandinu um skýrari skil verka-
skiptingar þeirra í milli hefur
verið ein höfuðkrafa allra sveitar-
stjórna í mörg ár. Þar hefur
Reykjavíkurborg ekki haft sér-
stöðu.
Við skiptingu verkefna þeirra í
milli, sem hefur í mörgu verið
mjög óljós hingað til, var mikið
tekist á um á hvem hátt þeim
verði best fyrir komið. Sitt sýndist
hverjum í þeim efnum eins og
gengur en eitt vom allir sveitar-
stjórnarmenn sammála um: Skýr-
ari skil þar sem saman fari fjár-
hagsleg og rekstrarleg ábyrgð hjá
þeim aðila sem tekur að sér
verkefnið.
Um þetta atriði var aldrei
ágreiningur. í staðfestum
verkaskiptasamningi skipast nú
mál þannig að ríkisvaldið tekur
að sér meðal annars rekstur
sjúkrahúsa og heilsugæslustöðva
alfarið. Fram að þessu hafa sveit-
arfélögin að mestu séð um rekstur
heilsugæslustöðvanna. Hins veg-
ar hafa flest sjúkrahúsanna verið
rekin af ríkisvaldinu, annaðhvort
með beinum fjárveitingum í fjár-
lögum, eða á svonefndum dag-
gjöldum.
Fáir rekstrarliðir í útgjöldum
sveitarfélaga hafa vaxið meir á
síðustu árum en einmitt rekstrar-
gjöld til heilbrigðismála. Þar hafa
fámenn sveitarfélög, flest fjár-
vana, við lítt ráðið. Það var því
að ósk sveitarfélaga sem rekstur
heilsugæslustöðvar og heilbrigð-
isþjónusta henni tengd, verður
nú fíatt yfir til ríkisvaldsins um
n.k. áramót.
Bein afleiðing þeirrar skipanar
mála er að sá sem borgar ber líka
ábyrgð á stjórnun. Það er því út
í hött þegar borgarstjórinn talar
um svik ríkisvaldsins við sveitar-
félögin með breyttri skipan í
stjórnun heilsugæslustöðva og
sjúkrahúsa.
Pólitískar deilur borgarstjór-
ans við ríkisvaldið og sér í lagi
fjármálaráðherra nú þessa dag-
ana breyta í engu þeim samningi
sem staðfestur hefur verið milli
ríkis og sveitarfélaga um verka-
skiptingu og tekur gildi um næst-
komandi áramót. Hann skal
standa. Fjármálaráðherra hefur
enga heimild til þess að versla við
borgarstjórann fyrir framan al- i
þjóð um verkaskiptasamninginn. /
Hann er einfaldlega ekki til sölu,/
hvað svo sem Davíð borgarstjóra/
finnst annars um það mál. j
Seyðisfirði 14. desember 1989.
Þorvaldur Jóhannsson j
bæjarstjóri. i
— —t—
Góóar veislur IH
enda vel! Átj
Bftir einn -ei aki neinn^
HÉ UMFEROAR Q&l RAO
Hér má sjá inn í gáminn þar sem gaskútarnir eru geymdir. Leiðslur úr kútunum liggja um allan Læknagarð, sumstaðar
við hliðina á rafmagnsleiðslum. Við skúrinn stendur Gunnar Árnason tækjavörður. Tímamynd Árni Bjarna
Sprengihætta í Læknagarði