Tíminn - 06.01.1990, Side 8

18 W HELGIN
Laugardagur 6. janúar 1990
TÍMANS RÁS
Atli
Magnússon:
Átök við nýjan veruleika
Þá hefur Noriega hershöfðingi
fengið nóg af vistinni í skjóli sendi-
ráðs páfagarðs í Panama og gefið
sig amerískri réttvísi á vald. Þótt
hann að sögn kunni að eiga yfir
höfði sér á annað hundrað ára
tugthús, virðist hann hafa fremur
viljað hætta því til en samneyta
helgum erindrekum Vatikansins
iengur, enda lítill félagsskapur að
slíkum fyrir gamlan vígamann og
glaumkóng. Þannig varð brattur
endirinn á hamingjuríkri valdatíð
hans sem þjóðhöfðingja, eins og
embættisbróður hans í Búkarest.
Margt var annars líkt með enda-
lokum beggja. Þeir höfðu báðir
komið sér í ónáð hjá þeim stórveld-
um, sem töldu lönd þeirra á sínu
áhrifasvæði og þótt Rússar hafi
ekki formlega skorist í leikinn í
Rúmeníu, eins og Bandaríkja-
menn í Panama, þá er sagt að þeir
hafi samt hugleitt það og vissulega
unnu þeir að falli Ceausescu á bak
við tjöldin.
Sjálfsagt hefði ekki orðið mikill
uppsteytur þótt Rússar hefðu sent
lið inn í Rúmeníu að flýta fyrir falli
slíks gemsa sem forsetans sáluga,
líkt og mótmæli gegn íhlutun í
Panama eru lítið annað en kurr
einn á stöku stað. Þó er rétt að
fagna því að til slíks kom ekki í
Rúmeníu og það er lfka rétt menn
láti efasemdir í ljós um framtak
Bandaríkjamanna í Panama. Það
er í samræmi við það að tími
sjálfskipaðra pólitímeistara á vett-
vangi þjóðanna á að vera liðinn.
Ekki þykir sjónarsviptir að þeim
tveimur höfðingjum, sem hér hafa

verið nefndir og svo er fyrir að
þakka að á liðnu ári hurfu fleiri
vargar úr alvaldssæti. Einn var
Pinochet, forseti Chile, sem stjórn-
aði með svipuna á lofti og her
launmorðingia, en annar erki-
klerkurinn í íran, sem var driffjöð-
ur (trúlega) hryllilegustu og
heimskulegustu styrjaldar á öldinni
og er þá ekki lítið upp í sig tekið.
Enn er að nefna að í S-Afríku
bendir margt til að senn sjái fyrir
endann á forneskjulegum stjórnar-
háttum boðbera aðskilnaðarstefn-
unnar. Ekki þarf að minna á alda-
hvörfin í A-Þýskalandi, Tékkó-
slóvakíu, Búlgaríu og í Ungverja-
landi og þá landstólpa, sem þar
hefur nú dagað uppi.
En þótt allt sé þetta fagnaðar-
efni, þá þýðir ekki að neita því að
skarð annarra eins stjórnskörunga
og hér eru gerðir að umtalsefni er
vandfyllt. Þeir skilja eftir sig mik-
inn vanda, hver með sínum hætti,
eftir því hverjar aðstæður hafa ríkt
í hverju landi. Þegar svo einföldum
og áhrifaríkum stjórntækjum sem
rifflum og alsjáandi öryggislög-
reglu sleppir getur orðið erfitt að
velja þá leið sem halda ber og ekki
gefið að öllum muni sýnast eitt um
valið. Arftakarnir á stjórnarstólun-
um verða varla allir öfundsverðir.
Árið sem leið var í þessu tilliti tími
veisluhalda og faðmlaga yfir
brostnum fjötrum. En brátt er
fagnaðarskálin tæmd og glíman við
hinn nýja veruleika hefst. Það
verða efalaust þau átök, sem mest-
an svip munu setja á hið nýbyrjaða
ár.
GETTU NÚ
Já, það voru Botnssúl-
ur, séðar úr Hvalfirði,
sem við spurðum um fyrir
viku.
Kirkjan er prýði hverrar
byggðar og stendur
gjarna hátt, eins og þessi
hér á myndinni. En í
hvaða prestakalli býr það
fólk, sem leggur leið sína
þangað um hátíðarnar?
KROSSGÁTA