Tíminn - 18.01.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn.
Iíiiiinn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
_____Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdasljóri:
Ritstjórar:
Aöstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guömundsson
Eggert Skúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaöaprent h.f.
Frá og meö 1. ágúst hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Evrópskir bændur
ogEFTA
Fulltrúar bændasamtaka frá Finnlandi, Austurríki,
Noregi, íslandi, Sviss og Svíþjóð komu saman í Stokk-
hólmi 2. desember 1989 til viðræðna um tollamál og gang
mála varðandi samvinnu EFTA og EB.
Sú skoðun var almenn á fundinum að algjör fríverslun
á landbúnaðarvörum væri ekki viðunandi lausn. Atriði
eins og öryggi í matvælaframboði, umhverfismál og
dreifing íbúa skipta miklu máli í öllum EFTA löndunum.
Náttúrleg skilyrði fyrir búskap eru mjög breytileg í EFTA
löndunum. Öll hafa löndin svæði sem eru efnahagslega
veik. Fað er þess vegna mikilvægt að réttur þeirra til
sjálfstæðrar landbúnaðarstefnu sé virtur.
í þessu samhengi er það sérstakt áhyggjuefni hve
sjónarmið verksmiðjubúskapar og afurðafyrirtækja virð-
ast vega þungt á móti sjónarmiðum bænda, segir í ályktun
fundarins.
Óheft fríverslun á landbúnaðarafurðum, sem á sér
marga talsmenn í dag, myndi skapa aukið misræmi í
framleiðslu og verslun. Þar með fengju auðugri lönd
yfirburðastöðu gagnvart þeim fátækari í baráttu um
markaðinn. Þetta yrði hvorki til hagsbóta fyrir bændur né
neytendur.
Fundarmenn ályktuðu að ekki kæmi til greina að sleppa
þeim tollum, sem nauðsynlegir eru til þess að tryggja
jafnvægi á innanlandsmörkuðum og í verðlagningu í
heimalöndum sínum. Þessi stefna er undirstöðuatriði í
aðlögun framleiðslu og til að tryggja afkomu bænda.
Það er almenn skoðun að ein landbúnaðarstefna fyrir
alla Evrópu sé ekki raunhæf. Hins vegar hefur það
markmið að efla viðskipti á landbúnaðarvörum bein áhrif
á landbúnað. Áður en endanlegar ákvarðanir eru teknar
eða skuldbindingar gerðar við EB, sem ekki verða
dregnar til baka, ber stjórnvöldum EFTA ríkjanna að
taka mið af því að almennu tollaviðræðurnar á vegum
GATT fjalla um spurningar sem eru mjög mikilvægar fyrir
landbúnaðinn. Fundarmenn ákváðu að skora hver á sín
stjórnvöld að bíða niðurstöðu GATT viðræðnanna sem er
væntanleg í desember 1990.
Fundurinn lagði áherslu á mikilvægi þess að viðskiptaleg
aðlögun milli landa ætti að gerast í takt við aðlögun
hagkerfanna, eins og segir í ályktun fundarins. í þessu
sambandi gera bændur þá kröfu að hafa þátttökurétt í
viðræðum og undirbúningsvinnu. Fundurinn varar við
þeirri tilhneigingu hjá samningamönnum að stunda
„hrossakaup“ með hagsmuni landbúnaðarins til þess að
ná betri samningum fyrir aðrar atvinnugreinar. Bændur
leggja áherslu á að réttmætum hagsmunum þeirra verði
ekki gleymt.
Þróunin í Austur-Evrópu hefur áhrif á EB og á
EFTA-EB samstarfið, að áliti EFTA-bænda. Fundar-
menn ræddu endurskipulagningu í landbúnaði í Austur-
Evrópu og hvernig hún snerti landbúnað í Vestur-Evrópu.
Auk þess ræddu þeir samvinnu við bændasamtökin í
Austur-Evrópulöndunum. Að lokum ákváðu fulltrúar
bændasamtaka EFTA landanna að efla samvinnu í þeim
tilgangi að geta betur gert stjórnvöldum í löndum sínum
grein fyrir því hve nauðsynlegt er að hugsa jákvætt um
það mikilvæga hlutverk sem landbúnaður gegnir í löndum
þeirra.
Þessi fundarályktun EFTA-bænda ber með sér að
hagsmunum bændastéttar er lítið sinnt í viðræðum um
sameiginlegt efnahagssvæði í Evrópu. Þar gengur allt út á
vaxtagróða og verksmiðjuvarning, hagsmuni auðvalds og
milliliða.
Fimmtudagur 18. janúar 1990
GARRI
Samstaða um Sigurjón?
Miklar hreyfingar eru í gangi út
af undirbúningi framboðs í væntan-
legum borgarstjórnarkosningum
meðal flokksbrota sósíalista, sem
nú hyggja á sameiginlegt framboð.
Hefur komið í Ijós við þessar
athuganir að sósíalistar eru komnir
undir hina skrautlegustu rcgnhlíf,
sem samsett er úr margvíslegum
tiglum og næsta skræpótt álitum. í
Alþýðublaðinu í gær er baksíðu-
frétt, þar sem Birgir Dýrfjörð,
formaður fulltrúaráðs Alþýðu-
flokksins skýrir frá því, að þessi
samstaða ætti að geta tekist, ef
hægt væri að halda sig við það sem
menn ættu sameiginlegt í stað þess
að vera að leggja áherslu á sérstöðu
flokka eða hópa. Jafnframt upplýs-
ir hann að unnið sé að sameiginlegu
framboði Alþýðuflokks, Alþýðu-
bandalags, Borgaraflokks, Birting-
ar og óháðra kjósenda. Sex félög
eiga aðild að fulltrúaráði Alþýðu-
flokksfélaganna. Þau eru Alþýðu-
flokksfélag Reykjavíkur, Kvenfé-
lag Alþýðuflokksins í Reykjavik,
Félag ungra jafnaðarmanna, Félag
frjálslyndra jafnaðarmanna, Rósin
(ekki félag garðyrkjumanna) og
Borgarmálafélag Alþýðuflokksins.
Pláss í sólinni
Nú hefur verið sagt að Birting,
sem er einskonar Allaballa félag
muni vera „til í það“ og líka
Borgaraflokkurinn, sem hefur ekki
beint verið kenndur við sósíalisma,
en þar mun andstaðan við sameig-
inlegt framboð vera einna mest.
Um Alþýðubandalagið sjálft er
ekki vitað, enda situr þar ■ fleti
fyrir borgarfulltrúi á borð við Sig-
urjón Pétursson, sem samkvæmt
heimildum veit ekki enn hvort
honum er ætlað pláss í sólinni, þ.e.
hinu sameiginlega framboði.
Til marks um þann ugg sem
Alþýðublaðið hefur út af þessari
sameiningu eru skrif Dagfinns,
þess manns er skrifar pólitík af
einna mestrí alvöru í Alþýðublað-
ið. Hann segir í pistli sínum í gær
að AUaballar séu í tveimur
flokkum. „Ef við bjóðum fram
sameiginlega vilja Allaballar í
Reykjavík ekki vera með, og bjóða
fram sér. Ef ekkert verður úr
sameiginlegu framboði vilja Birt-
ingarmenn ekki vera með og bjóða
fram sér.“
Guttormur í Amunni
Síðan kemur Sigurjón Pétursson
til sögunnar. Hann er einn þeirra,
sem enn hefur ekki frétt af atburð-
unum í austurríkjum Evrópu.
Niðurstaða Dagfinns er þessi: Ef
Allaballar bjóða fram sér, kýs
enginn gamla þreytta Uðið, Sigur-
jón og þau ÖU. Birting fengi heldur
ekki nein atkvæði því þar eru allir
óþekktir.
Næst víkur Dagfinnur sér að
Borgaraflokknum. Þar er ekki
vandamálið hvort þeir fá atkvæði
eða ekki, heldur stafa erfiðleikarn-
ir af því að flokkinn vantar fram-
bærilega frambjóðendur. Nefndir
eru til þeir Guttormur í Ámunni og
Ásgeir Hannes, en þeim hjá Al-
þýðublaðinu flnnst þeir frekar
vandamái en hitt. Þannig vefst
fyrír mönnum hvernig hinni sósíal-
ölsku sameiningu verði komið á.
Borgaraflokkurínn er talinn flokk-
ur kaupahéðna og verslunar-
manna, en eins og kunnugt er
þykja það ekki fínir pappírar hjá
sósíaUstum, jafnvel þótt Aðalheið-
ur sé í flokknum.
Rýmandi fylgi
Hugmynd um sameiginlegt próf-
kjör til að leysa sameiningarvand-
ann er óbrúkleg, vegna þess að
þeir sem yrðu óánægðir með list-
ann myndu ekki kjósa hann. Dag-
finnur telur að þeir óánægðu
myndu jafnvel kjósa Davíð, eða
jafnvel Sigurjón Pétursson, þrátt
fyrir niðurlagið í austurríkjunum.
Þannig virðist ætla að verða snúið
að koma á frambærilegrí samein-
ingu sósíalista. Eðlilegast í þessari
stöðu værí að Rósin og önnur
samtök Krata sneru sér til Sigur-
jóns tU að vita hvort hann vildi ekki
vera efstur á lista og hafa svo
prófkjör um afganginn. Sameining
um Sigurjón virðist vænlegust fyrir
sósíalista í þessarí stöðu.
Annars skiptir ekki miklu máli
fyrír sósíalista hvernig þeir standa
að sameiningu sinni. Uppgjöríð
um örlög þeirra fer fram annars
staðar t.d. í Rósinni. Skoðana-
kannanir sýna að fylgið hefur rým-
að mikið og hafði Bjami Guðna-
son, prófessor, einmitt orð á því á
dögunum. Sameiningartalið er ör-
væntingarfull tilraun til að reyna
að hressa upp á fylgi, sem ekki er
fyrír hendi. Þeir hjá Alþýðubanda-
laginu klufu Alþýðuflokkinn tvisv-
ar samkvæmt línunni frá Moskvu.
EðUlegt er að Kratar vilji nú freista
þess að koma á sameiningu þótt
ekki væri tU annars en setja bót á
gamlan klofning. Hins vegar er
hættan sú, að Alþýðuflokkurinn
hverfi alveg ef svo fer að nauðsyn-
legt reynist að sameinast um Sig-
urjón. Garri
VÍTT OG BREITT
Einkavæðing háskólastigsins
Endur fyrir löngu voru stofnuð
samtök fólks sem hafði þann starfa
að skrifa í blöð og búa til prentunar
og hlutu heitið Blaðamannafélag
íslands. Félagið varð samningsaðili
um kaup og kjör og litu félagsmenn
svo á að það væri nokkur bakhjall-
ur til að tryggja hagsmuni þeirra í
lífsbaráttunni. Þegar Ríkisútvarp-
ið var stofnað þótti eðlilegt að
fréttamenn þar væri félagar í BÍ,
enda komu þeir þá og lengi síðan
úr röðum fréttamanna blaðanna.
Blaðamenn komu úr öllum átt-
um og stéttum og áttu það eitt
sammmerkt að vera skrifandi á
íslenskt mál og þekkja nokkurn
veginn uppbyggingu þjóðfélagsins,
stofnana þess og atvinnuvega. Eng-
inn spurði hvar hæfnin og þekking-
in var fengin, fremur en að það
þýðir að grennslast fyrir um hjá
Islendingi hvar og hvenær hann
lærði vísuna um hann afa sem fór
á honum Rauð, sem allir kunna en
enginn hefur skilríki upp á að hafa
lært.
Menntunar þörf
Að því kom að BÍ gerðist félag
allra stétta og eignaumsýsla og
sjóðagæsla varð meðal höfuðhags-
muna félagsmanna. Ensku hugtaki
var snarað og nýyrðið fjölmiðlun
varð til og ruddi upphrópuninni
„fjölmiðlabylting!“ braut.
Upp úr því mélinu neyddist
Moggi til að fara að halda nám-
skeið í réttritun fyrir blaðamenn
sína og til varð stöðuheitið málfars-
ráðunautur hjá Ríkisútvarpinu.
Enn færir BÍ út kvíarnar og er
nú orðið aðili að háskóla, sem er
markaðssettur í fimm litum í
Mogganum.
Furðu losnir félagsmenn í Bl
stautuðu sig í gær fram úr því að
nú sé að hefjast kennsla í fjölmiðl-
fjolmiðlanám
ntHm*tukélat,is*di og BUdomarmMHgs luartt
¥ ■&. V - *
I I ' *
un á háskólastigi á þeirra vegum.
Auglýst er fjölmiðlanám Fjöl-
miðlaskóla íslands og Blaða-
mannafélags fslands. 1 ljós kemur
að Viðskiptaskólinn í Borgartúni
setti Fjölmiðlaskólann á fót vegna
þess að „1 kjölfar fjölmiðlabylting-
arinnar hefur þörfin fyrir fleira
hæft starfsfólk á blöðum og ljós-
vakamiðlum stóraukist."
Nú þurfa verðandi blaðamenn
ekki lengur að leita út fyrir land-
steinana til að mennta sig. FÍ, BÍ
og Viðskiptaskólinn sjá um
menntunina. 1 auglýsingunni er
tvítekið að hún sé á háskólastigi og
hefur heldur betur vænkast hagur
Strympu síðan BÍ lét sér nægja að
stuðla að því að blaðamenn væru
sæmilega haldnir í launum og
eitthvað var haldið utan um að
bögubósar fylltu ekki þar alla
bekki.
í fínu selskapi
Meðeigandi BÍ og Fjölmiðla-
skóla íslands á háskólastigi, Við-
skiptaskólinn, er framsækin
menntastofnun sem kann markaðs-
setningu m.a. Draumaverksmiðja
þessi notar auglýsingamyndir sem
vel gætu hæft Cartier vörumerkinu,
sem er einn af samnefnurum þeirra
veraldargæða sem gerir uppa að
uppum og lífið þess virði að græða
sem fyrst og mest.
Þarna er m.a. kennd viðskipta-
tækni og stjórnun hótela (ekki
veitir af) og sallafínir ungir menn,
stífpressaðir með silkibindi og
glæsipíur að baki á dýrindisstöðum
vísa veginn til þeirrar framtíðar
sem námskeið í Viðskiptaskólan-
um gefur fyrirheit um.
1 þetta selskap er Blaðamanna-
félag íslands komið og það á
háskólastigi, þar sem meðal annars
er hægt að læra „inngang að mál-
fræði og stafsetningu“ og íslenskt
nútímamál ásamt öðrum hagnýtum
háskólagreinum og er enn ný fjöl-
miðlabylting í burðarliðnum.
Hvergi er getið um kostnað af
, skólahaldinu í auglýsingunni,
hverjir borga og með hvaða skil-
málum. Hvort háskólastigið er
einkamál BÍ og Viðskiptaskólans
er óupplýst eða hvort menntamála-
ráðuneytið og lánasjóður náms-
manna eiga einhvern hlut að máli.
En sem félagi í BÍ hlýtur maður
að vera ofurlítið upp með sér að
vera orðinn meðeigandi að háskóla
þótt erfitt sé að koma auga á hvað
launþegafélag er að burðast með
að kenna óviðkomandi fólki staf-
setningu í samvinnu við viðskipta-
tæknifræðinga. OÓ