Tíminn - 24.01.1990, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 24. janúar 1990
Tíminn 5
Halldor Asgrimsson sjavarutvegsráðherra segir að til að na hagkvæmni i veiðum verði aó vera hægt að framselja kvota:
Menn verða að ná fram
sátt í þessu sem ððru
Stjórn Farmanna- og fiskimannasambands íslands sam-
þykkti ályktun á fundi sínum í fyrrakvöld, þar sem segir að
stjórn sambandsins samþykki ekki frumvarp til nýrra laga um
stjórnun fiskveiða eins og það birtist í drögum þann 20. janúar
sl. FFSÍ hefur algjörlega hafnað hugmyndum um sölu á
óveiddum fiski.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegs-
ráðherra sagði í samtali við Tímann
að það væri alveg ljóst að til þess að
ná hagkvæmni í veiðunum yrði að
vera hægt að framselja afla á milli
skipa.
Ráðgjafanefnd sem um frum-
varpsdrögin fjallar hefur ekki skilað
af sér, en búist er við að til þess komi
á allra næstu dögum. í ráðgjafa-
nefndinni eiga sæti fulltrúar hags-
munaaðila, ásamt fulltrúum þing-
flokka og fer Árni Kolbeinsson ráðu-
neytisstjóri í sjávarútvegsráðuneyt-
inu með forystu í nefndinni. Frum-
varpsdrögin voru kynnt á ríkisstjórn-
arfundi í gærmorgun og sagði Hall-
dór það hafa verið eert til að ríkis-
stjórnin gæti fylgst með því starfi
sem fram fer í nefndinni. Stefnt er
að því að nefndin ljúki störfum á
næstu dögum, en málið hefur verið
til umfjöllunar í þingflokkum að
undanförnu.
I ályktun stjórnar FFSl segir að
helsta ástæða þess að stjórnin sam-
þykki ekki drög að nýju kvótafrum-
varpi sé sú að í frumvarpsdrögunum
sé gert ráð fyrir sölu á óveiddum
fiski, sem leiða muni af sér byggða-
röskun, misvægi milli einstakra út-
gerðarflokka, t.d. báta og togara og
aukinn tekjumun milli sjómanna. Þá
vill FFSÍ benda á það ósamræmi í
frumvarpinu sem felst í því ákvæði
sem segir að nytjastofnar á íslands-
miðum séu sameign þjóðarinnar á
sama tíma og einstakir handhafar
veiðiréttar hafa umtalsverðar tekjur
af sölu á óveiddum fiski.
Sjávarútvegsráðherra sagðist ekki
vilja tjá sig um einstaka fyrirvara
aðila í málinu. „Það er alveg ljóst að
til þess að hægt sé að ná fram
hagkvæmni í veiðunum þarf að vera
hægt að framselja afla á milli skipa
og ef ná á því markmiði að minnka
flotann, þá þarf einnig að vera
mögulegt að sameina veiðiheimild-
ir,“ sagði Halldór. Hann sagði að ef
menn vildu stefna að því að viðhalda
margvíslegri óhagkvæmni, sem er í
flotanum, þá væri það sjónarmið út
af fyrir sig.
„Farmanna- og fiskimannasam-
bandið hefur haft áhyggjur af fram-
sali á veiðiheimildum í gegnum tíð-
ina og það hafa ýmsir aðrir. Hins
vegar er í þessu máli eins og öðru að
markmiðin stangast á og einhvers
staðar verða menn að mætast og
samræma sjónarmið," sagði sjávar-
Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegs-
ráðherra.
útvegsráðherra. Hann sagðist vænta
þess að nú sem fyrr þá muni takast
að sætta sjónamúðin, en það ætti
hins vegar ekki að koma á óvart þótt
það kosti nokkrar fæðingarhríðir.
Mjög mikið hefur miðað í starfi
nefndarinnar að sætta ólík sjónar-
mið, en að sögn Halldórs getur
niðurstaðan aldrei orðið slík að
öllum líki. „Menn verða í þessu máli
sem öðru að ná fram þeirri sátt sem
hægt er að starfa við í sjávarútvegin-
um,“ sagði Halldór.
í ályktun stjórnar FFSÍ segir enn-
frernur að harmað sé hversu litla
umfjöllun sala á óveiddum fiski
hefur fengið hjá ráðgjafanefndinni,
þá sérstaklega um þær afleiðingar
sem óheft sala á óveiddum fiski
getur haft í för með sér, bæði fyrir
einstaklinga og þjóðarbúið í heild.
„FFSÍ lýsir eindregnum vilja til að
finna lausn á því vandamáli, sem
sala á óveiddum fiski er í dag og gæti
orðið í framtíðinni og er því reiðu-
búið til að vinna að frekari útfærslum
eða hugmyndum, sem gætu leitt til
farsællar lausnar á þessu vandasama
máli,“ segir í ályktun stjórnarinnar.
-ABÓ
Kopavogshæli:
Fjórir starfs-
menn gn inaðir
um f jári drátt
f framhaldi af rannsókn sinni á
fjárreiðum gjaldkera Kópavogshælis
mun Ríkisendurskoðun vísa málum
fjögurra starfsmanna hælisins til
Rannsóknarlögreglu ríkisins. í frétt-
um Ríkissjónvarpsins í gærkvöldi
var fullyrt að auk gjaldkerans hefðu
þrír deildarþroskaþjálfar dregið sér
fé sem vistmenn fengu greitt frá
almannatryggingum.
Eins og fram kom í fréttum fjöl-
miðla fyrir nokkru komst upp unt
misferli í fjárreiðum gjaldkera
Kópavogshælis síðari hluta síðastlið-
ins árs. Gjaldkerinn lét af störfum í
októbermánuði og í framhaldi af því
varð uppvíst um fjárdráttinn sem
samtals nemur 1,5 milljónum króna.
Við áframhaldandi rannsókn Ríkis-
endurskoðunar á fjárreiðum
starfsmanna sem séð hafa um sjóðs-
vörslu fyrir vistmenn hælisins, kom í
ljós að þrír deildarþroskaþjálfar
höfðu dregið sér fé á bilinu 30
þúsund krónur til 650 þúsunda
króna. Starfsmennirnir hafa allir lát-
ið af störfum hjá Kópavogshæli.
Peningarnir sem starfsmennirnir
fjórir hafa dregið sér eru greiðslur
frá Tryggingastofnun ríkisins til
vistmanna hælisins en féð hefur
verið í vörslu starfsmanna hælisins.
Yfirstjórn Ríkisspítala hefur lýst
því yfir að allt muni verða gert til
þess að koma í veg fyrir að slíkt
athæfi geti átt sér stað og jafnframt
verði séð til þess að vistmenn beri
ekki fjárhagslegan skaða af misferli
starfsmannanna. SSH
Borgin kaupir
Sólheimakot
Reykjavíkurborg hefur keypt
jörðina Sólheimakot í landi Mos-
fellsbæjar fyrir 20 milljónir króna.
Jörðin er 65 hektarar. Salan var
samþykkt með fjórum atkvæðum
gegn einu atkvæði Sigurjóns Péturs-
sonar á fundi borgarráðs í gær. Með
sölunni voru þrír fulltrúar Sjálf-
stæðisflokks og Bjarni P. Magnús-
son, fulltrúi Alþýðuflokks.
Davíð Oddsson borgarstjóri var
spurður hvers vegna hefði verið
ráðist í þessi jarðarkaup?
„Við höfum verið að kaupa lönd
á þessum slóðum undanfarin ár.
Þetta er liður í því að tryggja framtíð
borgarinnar. Þetta land er að vísu í
Mosfellsbæ, en landið er ekki á því
svæði sem Mosfellsbær mun nokk-
urn tíma byggja á.“
Nú barðist þú á sínum tíma gegn
því að byggt yrði upp til heiða. Er
hér ekki um stefnubreytingu að
ræða?
„Nei, það er það ekki. Ég barðist
á sínum tíma gegn því að borgin
byggði upp við Rauðavatn. Hins
vegar hef ég keypt lönd eins og
Úlfarsfell, Úlfarsá, Reynisvatn,
Engey og Viðey og reyndar margar
spildur aðrar. Borgin á að eiga þessi
lönd.“
Sólheimakot er norður af bænum
Gunnarshólma sem margir kannast
við sem ekið hafa um Suðurlands-
veg. -EÓ
Verkamenn sem lengst hafa unnið í Áburðarverksmiðjunni
mun lífseigari en jafnaldrar þeirra almennt:
Áburðarverksmiðjan
hollur vinnustaður?
Af um 600 starfsmönnum Aburð-
arverksmiðjunnar í Gufunesi árin
1954 til 1984 hafa hlutfallslega færri
dáið heldur en ætla mætti miðað við
aðra íslenska karla á sama aldri á
sama tíma. Þetta varð m.a. niður-
staða rannsóknar sem sagt er frá í
Læknablaðinu og gerð var til að
athuga hvort starfsmenn Áburðar-
verksmiðjunnar, sem vinna að fram-
leiðslu áburðar, dæju fremur en
aðrir íslenskir karlar á sama aldri úr
krabbameini, einkum lungna- og
magakrabbameini.
Sérstaka athygli vekur að dánar-
hlutföll vegna krabbameina sem og
allra dánarmeina, reyndust lægst hjá
þeim sem lengst höfðu starfað í
Áburðarverksmiðjunni (16 ár og
lengur) en fóru hækkandi því færri
ár sem menn höfðu staðið þar við í
starfi. Hæst var dánarhlutfallið með-
al þeirra sem unnu skemur en eitt ár,
þannig að ástæðunnar verður að
leita annarsstaðar en í áburðinum.
Hópnum var m.a. skipt eftir störf-
um í vélgæslumenn (sem vinna á
vöktum og eru í minnstri snertingu
við áburðarefnin), almenna verka-
menn (sem mest vinna utandyra) og
aðra (skrifstofumenn, iðnaðarmenn
og aðrir). Þá kom m.a. í ljós að
dánartölur vegna bæði krabbameins
og hjartasjúkdóma voru hærri hjá
vélgæslumönnum en búast mátti við.
Hjá almennum verkamönnum voru
dánartölur vegna allra dánarmeina
mun lægri heldur en vænta mátti,
sem nægði til þess að hið sama átti
við þegar tekið var mið af öllum
hópnum óskiptum.
Með rannsókninni var sérstaklega
stefnt að því að leita tengsla milli
nítratneyslu (óbeinni með rykmeng-
un í munn og lungu) og magakrabba-
meins. í ljós kom að vélgæslumenn
höfðu hæst dánarhlutfall. Þeir voru
því athugaðir sérstaklega og tekið
tillit til starfsára. Þá kom í ljós að
dánarhlutfall, sem reiknað var fyrir
krabbamein og öll dánarmein var
hærra en vænta mátti hjá þeim sem
styst höfðu unnið, en lækkaði eftir
því sem starfsaldur í verksmiðjunni
var lengri.
Athúgumn hefur því vakið aðrar
spurningar en lagt var upp með, en
svaranna væri vert að leita, segja
rannsóknarmennirnir Vilhjálmur
Rafnsson og Hólmfríður Gunnars-
dóttir.
í umfjöllun sinni varpa þau m.a.
fram þeirri spurningu hvort þeir sem
standi stutt við í vinnu hafi aðra
lífshætti heldur en þeir sem lengur
eru á sama stað, eða hvort þeir sem
unnu innan við ár við vélgæslu í
Áburðarverksmiðjunni voru á ein-
hvern hátt veikbyggðari en hinir og
þoldu vinnuná verr.
Rannsóknin náði til 603 starfs-
manna sem hófu störf á árunum
1954, þegar verksmiðjan var
stofnuð, til ársins 1985. Miðað við
jafnaldra þeirra almennt mátti búast
við að 81 hefði látist þegar könnunin
fór fram. í raun voru hins vegar 70
látnir, þar af lang flestir (51) úr hópi
þeirra sem hófu störf fyrir 25-35
árum, sem vænta mátti, en aðeins
einn út hópi þeirra sem hafið hefur
störf eftir 1974 og til ársins 1985.
- HEI