Tíminn - 24.01.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
« v « : > * • - • • , . .. % ,
Miðvikudagur 24. janúar 1990
Timinn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU 0G FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
_____Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aöstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Frá og með 1. ágúst hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Ofsókn gegn Sverri
Sjálfstæðismenn þykjast öðrum hneykslaðri á
vonsku einflokkskerfa kommúnistaheimsins og lát-
ast fagna því manna mest að alræði eins stjórnmála-
flokks sé að hruni komið, eða á leið með að hrynja,
í hverju kommúnistalandinu á fætur öðru.
Varla þarf að taka það fram að þessi sjálfsímynd
íhaldsins um að það sé í fararbroddi lýðræðissinna
er tóm blekking. Þótt sjálfstæðismenn fagni eins og
aðrir íslendingar afnámi ofurveldis eins stjórnmála-
flokks í kommúnistaheiminum, þá eru þeir hvorki
einir um slíkan fögnuð né að þeir séu umfram aðra
boðberar lýðræðis og þingræðis og þeirrar fjöl-
hyggju og fjölflokkakerfis sem fylgir lýðræðisþjóð-
félögum.
Svo mjög sem sjálfstæðismenn gera úr sjálfum
sér sem andstæðingum einflokkskerfis og mið-
stjórnarvalds í fjarlægum heimshlutum, sækjast
þeir ekki eftir öðru meira hér á heimaslóðum en að
halda uppi flokkseinræði, umfram allt í Reykjavík,
og efla miðstjórnarvaldið í landinu þar sem það má
verða þeim sjálfum til framdráttar, þannig að
sjálfstæðismenn hafi alla valdatauma í hendi sér og
yfirráð áhrifastofnana.
Sjálfstæðismenn hafa lagt ofurkapp á að ná sem
sterkustum áhrifum á sviði fjölmiðlunar eins og
sókn þeirra á Stöð 2 er lifandi dæmi um síðustu
vikur og daga. Framundir þetta hafa menn haft
ástæðu til að trúa því að hrakspár margra um að
einkareknar útvarps- og sjónvarpsstöðvar lentu í
höndum pólitískra afla, hafi ekki orðið að veru-
leika, fyrr en nú að Stöð 2 er án allrar leyndar orðin
eign harðsvíruðustu kapitalistanna í innsta hring
S j álfstæðisflokksins.
í engu er þó hræsni sjálfstæðisforystunnar í
lýðræðis-, fjölhyggju- og valddreifingartali jafn
augljós og í rógsherferðinni gegn samvinnuhreyf-
ingunni. Alkunna er að Samband íslenskra sam-
vinnufélaga hefur átt í miklum fjárhags- og rekstr-
arerfiðleikum. Stjórn Sambandsins og forstjóri
hafa lagt sig fram um að rétta við fjárhagsstöðu
fyrirtækisins með öllum tiltækum ráðum og að
sjálfsögðu átt um það mál við aðalviðskiptabanka
sinn, Landsbanka íslands. Hafa þau samskipti á
allan hátt verið eðlileg og hafa miðað að því að
styrkja rekstrargrundvöll Sambandsins. Hins vegar
hafa stjórnendur Landsbankans ekki haft starfsfrið
fyrir pólitískum upphlaupum Þorsteins Pálssonar
og liðsins kringum hann, sem trúir því að hægt sé
að ganga af samvinnuhreyfingunni dauðri og vill að
það verði gert.
Sverrir Hermannsson bankastjóri hefur unnið af
heilindum að því af hálfu Landsbankans að fjár-
hagsleg endurskipulagning Sambands íslenskra
samvinnufélaga takist sem best má verða. Fyrir þær
sakir fellur hann í ónáð hjá Þorsteini Pálssyni og
ofríkisliði Sjálfstæðisflokksins, sem telur það
skyldu hvers flokksmanns að hamast á andstæðing-
um sínum eins og völd og áhrifastaða hvers og eins
gefur tilefni til. Varaþjónusta íhaldsins við lýðræði
og fjölhyggju er tóm hræsni.
GARRI
llllllllllllllllllllllllllillllllllllllllli
bönkum fara flatt
Margir á
Bankasinfónían íslenska er eitt
stórkostlegt spilverk. Þeir þrír
menn sem helst viðra þetta hljóm-
sveitarverk fyrir augum almenn-
ings eru Þorsteinn Pálsson, for-
maður Sjálfstæðisflokksins, Jón
Sigurðsson, bankamálaráðherra og
Ásmundur Stefánsson, formaður
ASÍ. Allir hafa þeir lagt nokkuð af
mörkum til bankamála, en þó er
kannski mest um verð sú skapgerð-
arlýsing sem birtist í bankaafskipt-
um þeirra.
Ljóst hefúr verið í nokkum tíma,
að liðsoddar Sjálfstæðisflokksins
eiga þann draum stærstan að gera
Landsbankann að hlutafélagi.
Skrif Þorsteins Pálssonar að
undanförau um bankastjóra
Landsbankans og skipti bankans
við SÍS, bera að nokkru merki um
þessa óskhyggju. T.d. má Sverrir
Hermannsson aldrei verja svo
hagsmuni bankans, að Þorsteinn
birti ekki yfirlýsingar um að við-
horfum Sverris verði að mæta af
fyllstu hörku. Ekki má Landsbank-
inn innheimta skuldir, svo Morg-
unblaðið birti ekki stórar fréttir
um þá „ósvinnu“. Mun það að
einhverju leyti stafa af löngun
MBL til að gera bankann að hluta-
félagi, og svo hinu að einstaka
gulldrengir kvarta undan innheimt-
unni, og er þá ekki 85 milljóna kr.
skuld Gullskipsins meint sérstak-
lega.
Vinátta til óbóta
Bankar eru viðkvæmar stofnanir
og um þá þarf að ríkja friður.
Aðför Þorsteins Pálssonar að
Sverri Hermannssyni, ber einkenni
þess að Þorsteinn og Uðsoddar
hans vilji bankann feigan í þeirri
mynd, sem hann er í nú. Þá bera
heitingar í garð Vals Arnþórsson
vitni um sérkennilega fákunnáttu,
en Valur hefur ekki haft með að
gera kaupin á Samvinnubankanum
eða viðskipti SÍS yfirleitt eftir að
hann varð bankastjórí. Þorsteinn
og Sverrir eru gamlir samherjar í
pólitík. Eftir að Sverrir varð
bankastjóri er tórat mál að tala um
hann í sambandi við póUtik, og
hann sinnir öUum viðskiptavinum
bankans jafnt eins og hinir banka-
stjórarair tveir, líka innheimtum
sem MBL heldur að sé blaðamatur.
Vináttu ræktu þeir Þorsteinn og
Sverrir með ágætum. Nú er skipt
um skreið og verður ekki annað
séð en vináttan hafi verið stunduð
Sverri tíl óbóta.
Islandsbanki veiti aðhald!
MBL segir stóra frétt af þvi á
baksíðu, að Fríhöfnin á Keflavík-
urveUi hafi flutt veltufé sitt úr
Landsbanka á reikninga hjá Is-
landsbanka. Ástæðan er sögð hag-
stæðari samningar um vexti á veltu-
reikningum. Þaraa sést hvað banki
getur, sem ekki er ríkisbanki, segir
MBL. I því sambandi er vert að
geta þess að Jón Sigurðsson,
bankamálaráðherra, sagði eitthvað
á þá leið á hátíðastundu, að ís-
landsbanki myndi veita ríkis-
bönkunum aðhald. Ásmundur
Stefánsson, bankaráðsformaður,
stendur nú í ströngu við að semja
um lækkun vaxta við ríkisvaldið,
en Islandsbanka varðar Utið um
það, einkum ef hann getur yfirboð-
ið í veltufé.
Sannleikurinn um vextina segir
aðra sögu og meirí í þágu almenn-
ings hvað snertir ríkisbankana. Frá
21. janúar í ár eru forvextir á
víxlum sem hér segir. Landsbank-
inn 24%, íslandsbankinn (þ.e. að-
haldsbankinn hans Jóns) 26,5%,
Búnaðarbankinn 22,5%. Vextir af
yfirdráttarlánum (hlaupareikningi)
frá 21. janúar eru sem hér segir.
Landsbankinn 29%, íslandsbanki
(þ.e. banki Ásmundar) 33%, Bún-
aðarbankinn 27%.
Það er von að Þorsteinn Pálsson
og Uðsoddar hans í Sjálfstæðis-
flokknum séu friðlausir yfir að
Landsbankinn skuU ekki vera hlut-
hafabanki. Aðhaldsbankinn mikli,
eins og Jón Sigurðsson boðaði að
hann skyldi vera, tekur nú 2,5%
hærri forvexti af víxlum en annar
ríkisbankinn og 4% hærri forvexti
en hinn ríkisbankinn. Af yfirdrátt-
arlánum tekur aðhaldsbankinn 4%
hærri vexti en annar ríkisbankinn
og 6% hærri vexti en hinn.
Þegar Ásmundur Stefánsson sit-
ur við samningaborðið þá sldlur
hann þessar tölur og veit hvers
vegna ríkisbankamir era lægri.
Hann situr einnig í íslandsbanka
en þar lætur hann nægja að trúa
Jóni Sigurðssyni um aðhaldið sem
hann á að veita ríkisbönkunum.
Um Þorstein Pálsson gegnir öðru
máU. Hann hefur snúið gamalli
vináttu við fyrrverandi ráðherra
sinn upp í gagnrýni á helsta banka
landsins og reynt að rýra traust
hans að ósekju. Garri
llllllllllllllllllllllllll VITTOGBREITT
Röklegar skýringar
— eða hvað?
Kunnur fróðleiksmaður, lektor í
félagsvísindum og höfundur bókar
um sögu Sjálfstæðisflokksins, hef-
ur látið þá skoðun í ljósi að teiknar-
inn Sigmund hafi gleggra pólitískt
nef en samanlögð ritstjóm Morg-
unblaðsins. Hér hefur því verið
haldið fram í fúlustu alvöru að 89
á stöðinni sé áreiðanlegasta og
sannorðasta fréttastofan hérlendis.
í skúmaskoti Þjóðviljans getur iðu-
lega að líta heilbrigðari hugsun og
fágaðri framsetningu skoðana eða
skoðanaleysis en á öllum síðum
blaðsins samanlagt.
Svo var t.d. í málgagninu í gær.
Þar spyr smáfugl stóran og reyndan
fugl hvers vegna sumir vilja fara
fram sér en aðrir saman. „Ja, sum
fyrirbæri eiga sér einfaldlega enga
röklega skýringu, væni minn,“ var
svarið, ef svar skyldi kalla.
Samnefnarinn
Maður varpar öndinni léttar þeg-
ar svona afdráttarlaus fréttaskýring
birtist í véreinirvitumblaðinu. Af
umbúðamiklum og hástemmdum
fréttum undanfama daga um sam-
eiginlegt framboð „vinstri aflanna"
á móti Davíð botnar óbrotinn
fréttaneytandi (flott orð sem nota
mætti í kennslu í fjölmiðlaháskóla)
hvorki upp né niður.
í öllu fimbulfamblinu um fram-
boð saman og framboð sér er
flokkum og flokksbrotum ruglað
og Reykjavíkurborg og Sjálf-
stæðisflokknum er gefið samheitið
Davíð og upp í hugann kemur hið
fomkveðna: Hvur er hvur og hvur
er hvurs?
Flokksfélög halda fundi um
framboð saman og framboð sér og
liggur við klofningi gamalgróinna
stjómmálaflokka vegna þessa al-
vömmáls.
Allaballar og Birtingarfólk er
ýmist í sama félagi eða sitthvoru
félaginu og er stefnan tekin sam-
tímis til allra átta og niðurstöður í
þokumóðu.
Það besta sem kom út úr alla-
ballafundinum var að auðugur fé-
lagi og hugsjónaríkur snaraði út
300 þúsund krónum í félagsgjöld
fyrir sína menn, en var svo plataður
um atkvæðagreiðsluna og þar við
situr.
Er enn óútkljáð hvort farið verð-
ur fram sér eða saman á móti því
sameiningartákni Reykjavíkur og
Sjálfstæðisflokks sem íhaldsand-
stæðingar hafa reist sér, honum
Davíð.
Borgararog
„óháðir borgarar“
Alþýðuflokksfélögin í höfuð-
borginni samþykktu á mjög útbás-
únuðum fundi, að fara í sameigin-
legt framboð með Alþýðubanda-
lagi og Borgaraflokki og kallar
Alþýðublaðið þá ákvörðun útrétta
hönd Alþýðuflokksins.
Nú er sýnt að Alþýðubandalag
er ekki einu sinni fært um að
ákveða að fara fram með eigin
lista, hvað þá að sameinast enn
öðrum flokkum. Einhverjir hafa
verið að múðra um að vinstri
sósíalistar geti ekki farið fram með
Borgaraflokknum, sem kratar
samþykktu að gera.
í gær kom svo upp úr kafinu að
gleymst hafði að spyrja reytumar
af Borgaraflokki hvort þeir sjálfir
ætla að fara fram sér eða saman.
Borgaraflokkur breiddi úr sér í
öllu sínu veldi og tilkynnti að
aldrei hafi annað staðið til en að
flokkurinn byði fram sér í borgar-
stjórnarkosningunum, og fer þá
væntanlega að fara um íhaldið.
En kratar þurfa ekki að spyrja
neinn um hvort þeir ætli að fara
fram sundur eða saman eða sér og
saman. Helgarfundur þeirra sam-
þykkti nefnilega að taka „óháða
borgara" inn í framboð sitt og láta
fara fram víðtækt prófkjör þar sem
alþýða Reykjavíkur raðar upp lista
sínum.
Hverjir „óháðir borgarar“ eru
verður væntanlega upplýst þegar
fréttaskýringarljósin fara að tendra
týrur sínar og framreiða röklegar
skýringar handa fréttaneytendum.
En þar sem engirframboðsaðilar
sýnast færir um að takast á við
erkifjandann og samnefnarann
Davíð hvort sem þeir fara fram sér
eða saman er hér uppástunga um
nýtilega samfylkingu og jafnvel
skiljanlega.
Sósíalistar, birtingar, kratar,
Borgaraflokkur og óháðir borgarar
bjóði fram saman. Sigurjón verði
settur í fyrsta sæti en prófkjör
verði um afganginn á listanum.
Skúmur Þjóðviljans er sjálfsagt
borgarstjóraefni, enda fyndinn og
orðheppinn eins og Davíð og finn-
ur enga röklega skýringu á hvers
vegna sumir vilja fara fram sér og
sumir saman. OO