Tíminn - 25.01.1990, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 25. janúar 1990
Tíminn 7
VETTVANGUR
Eyjólfur Valgeirsson:
Skapofsi og rangfærslur
„Hossir þú heimskum gikki hann gengur lagið á.“
Þessi spakmæli komu mér í hug við lestur greinar frú
Regínu Thorarensen er birtist í DV undir fyrirsögninni
„Oft verður lítið úr högginu, sem hátt er reitt.“
Oft hafa skapofsi og rangfærslur frúarinnar risið hátt, en
þessi ritsmíð mun þó bera hæst í þeim orðavaðli og óhróðri,
sem við hér í sveit höfum mátt búa við af hennar hálfu og
litið á sem einskonar kross sem yrði að bera möglunarlítið.
Er og ærin ástæða til að hún færist í aukana því segja má
að hún sé nú fyrst að hljóta umbun fyrir iðju sína með
útgáfu bókar og síðan hefur víðfræg popphljómsveit gert
hana ódauðlega með samningu „sinfóníu“, henni tileink-
uð, sem á eflaust eftir að bera frægð hennar vítt um heim.
Mér hefur ætíð verið það ráðgáta
hvað ritsmíðar og fréttaflutningur
frúarinnar hafa vakið mikia athygli
og jafnvel aðdáun ýmsra, því sjald-
an mun hafa birst frá henni frétt,
að ekki hafi fylgt einhver umsögn
og hnjóðsyrði í garð þeirra manna,
sem hafa haft forræði í málum
sveitarinnar.
En þetta á sjálfsagt sínar
skýringar, því flesta kitiar meira í
eyru að heyra það sem náunganum
er sagt til lasts en hitt sem til lofs
?r talið.
En þegar svo langt er gengið í
umfjöllun fjölmiðla um Reginu að
því er haldið fram að skrif hennar
og fréttamennska hafi stuðlað að
ýmsum framfaramálum sveitarinn-
ar, svo sem flugvallargerð á Gjögri
og hafnargerð á Norðurfirði, er
ástæða til að mótmæla slíkri sögu-
fölsun, sem eingöngu er til þess að
kasta rýrð á þá, sem að þessum
málum unnu og eiga heiðurinn að
framkvæmd þeirra.
Það væri hlutverk sálfræðinga að
dæma um hvaða hvatir liggja að
baki samningar umræddrar greinar
Regínu og þeirra illyrða og æru-
meiðinga, sem hún ber þar á borð
um Guðmund í Bæ, en mín leik-
mannsskýring er sú, að hér gæti
verið um að ræða einhverja tegund
af ást, sem ekki hefur verið endur-
goldin (ekki fengið „samsvörun"
mun það kallast á nútímamáli).
Eru og mörg dæmi þess úr sög-
unni að konur eru til alls vísar
þegar um slík tilfelli er að ræða.
En betur má ef duga skal, Reg-
ína mín góð, ef þú átt eftir að
sanna það fyrir okkur og alþjóð að
Guðmundur hafi verið slíkur
óþurftarmaður fyrir sveit sína og
þú vilt vera láta.
Mér er kunnugt um að Guð-
mundur í Bæ á í fórum sínum bók
sem er gjöf frá heiðursmanninum
Emil heitnum Tómassyni, föður
Regínu, og fylgdu henni þakkir til
Guðmundar fyrir hvað hann hefði
reynst Regínu vel. Þetta bendir til
þess að hún hafi einhverntíma
kynnst því örlæti og samhug til
náungans, sem þau Bæjarhjón hafa
verið svo rík af og sýnt í verki um
dagana.
Það er ekki ætlun mín að fara að
rökræða við Regínu um kirkjumál,
þótt grein hennar gefi tilefni til
þess. Ef það er þeim sem þar eiga
hlut að málum til framdráttar að
litið sé á þá sem píslarvotta og þar
sé annarsvegar góða fólkið með
góðu tilfinningarnar en hins vegar
mannvonskan, þá má sú skýring
haldast óbreytt án athugasemda
frá mér.
í upphafi greinar sinnar kemur
frúin enn á ný inn á viðskipti sín
við Kaupfélag Strandamanna og er
Guðmundur í Bæ þar höfuðfjand-
inn eins og í öllu öðru illu, og beitti
þar meinræðisvaldi sínu óspart. Á
þessum árum var Pétur Guð-
mundsson í Ófeigsfirði stjómarfor-
maður Kaupfélagsins og með-
stjómendur Guðmundur á Melum
og Guðmundur á Bæ.
Þegar Kaupfélagið setti á stofn
útibú á Djúpuvík var ákveðið af
stjórn félagsins, að þeir viðskipta-
vinir þess, sem atvinnu stunduðu á
Djúpuvík, skyldu greiða vöruút-
tekt sínamánaðarlega. Undirritað-
ur var þá framkvæmdastjóri félags-
ins og bar því sem slíkum skylda til
að sjá um framkvæmd þessa máls
eins og annars daglegs reksturs
þess, og ef um einhverja rangláta
aðför að einstaka viðskiptamönn-
um hefur verið að ræða, er það mín
sök en ekki annarra. Þeir sem hafa
staðið í svipuðum störfum munu
kannast við að hér gat oft verið um
viðkvæm mál að ræða. En mitt álit
var, og er enn, að oft geti verið
bjarnargreiði að hafa þau of laus í
böndum.
Ég minnist ekki annars en allir
væru ásáttir um þessa tilhögun, og
þótt þá væri farið að halla undan í
atvinnumálum sveitarinnar, munu
allir hafa staðið í skilum við Kaup-
félagið og aðeins í einu tilviki verið
frávik frá því. Var þar um óveru-
lega fjárhæð að ræða.
Á þessum árum var frú Regína
fréttaritari Morgunblaðsins og birti
hvern langhundinn af öðrum um
Kaupfélagið, stjórn þess og fram-
kvæmdastjóra, þar sem margt var
tínt til, m.a. margnefnt saltleysi,
vöruskortur og fleira og fleira með
tilheyrandi svívirðingum, sem mér
eru ekki lengur í minni. Var blaðið
trútt sinni köllun, þá sem nú, að
þiggja með þökkum allt sem taldist
kaupfélögum og samvinnumönn-
um til hnjóðs.
Til andsvara þessum vaðli frúar-
innar birtust tvær blaðagreinar í
Tímanum, önnur frá undirrituðum
en hin frá formanni stjórnar Kaup-
félagsins, Pétri Guðmundssyni.
Grein Péturs hafði verið hafnað af
Morgunblaðinu og því birtist hún í
Tímanum, Pétur var alla tíð sjálf-
stæðismaður og einu sinni - í
framboði fyrir flokkinn. Stjórn-
málaskoðanir hans komu þó ekki í
veg fyrir að hann ynni alla tíð
heilshugar að málum Kaupfélags-
ins og var eins og áður er sagt
formaður stjórnar þess um langt
árabil. Gilti raunar það sama um
flesta aðra hreppsbúa, að stjórn-
mál blönduðust lítið málum Kaup-
félagsins.
Ég minnist með ánægju sam-
starfs okkar Pétur og tel mig ekki
hafa kynnst betri og réttsýnni
Mér hefur ætíð verið
það ráðgáta hvað rit-
smíðar og fréttaflutn-
ingur frúarinnar hafa
vakið mikla athygli og
jafnvel aðdáun ýmsra,
því sjaldan mun hafa
birst frá henni frétt, að
ekki hafi fylgt einhver
umsögn og hnjóðsyrði
í garð þeirra manna,
sem hafa haft forræði í
málum sveitarinnar.
manni. Hann var fastur fyrir í
skoðunum og hefði áreiðanlega
ekki látið mig eða Guðmund í Bæ
(báða vonda framsóknarmenn)
hafa sig til þeirra óhæfuverka, sem
Regína fullyrðir að hún hafi orðið
fyrir af hálfu Kaupfélagsins eða
Guðmundar í Bæ (þ.e. að ætla að
svelta hana og fjölskyldu hennar í
hel).
Þess verður að geta Morgun-
blaðinu til hróss, að þrátt fyrir að
það neitaði Pétri um birtingu grein-
arinnar, mun það hafa hafnað
frekari skrifum frúarinnar um þessi
mál.
Mér er nú fátt í minni úr þessum
skrifum, en man þó úr grein Péturs
að hann líkti ástandi frúarinnar við
alkunnan kvilla, frá fyrri tíð, er
menn fengu á vorin þegar selveiði
hófst. Þá sóttu flest heimili sel til
Ófeigsfjarðar eða annarra staða,
þar sem selalagnir voru. Kjötmeti
frá haustinu áður var þá til þurrðar
gengið hjá flestum og við fæð-
isbreytinguna fengu sumir þrálátan
niðurgang eða svokallaða „ræpu“.
Bar hann fram þá ósk frúnni til
handa að henni batnaði fljótlega sú
andlega ræpa, sem virtist þjá hana.
Ég vil svona til gamans birta eina
vísu úr gamanbrag, þar sem getið
er tíðinda úr hreppnum og er þar
vikið að þessum fyrirgangi frúar-
innar, en hún er á þessa leið:
Keypti hann Eyjólfur Krossnesið,
kappinn prúði, kappinn prúði
Kaupfélagið og kvenskassið
kempan flúði, kempan flúði.
Og Pétur í vegavinnu fór
já vasklega stjómar hún Regína
Thor.
Enginn trúði, enginn trúði.
(J á eitthvað varð undan að láta).
Er hér vikið að því að ég lét af
störfum í Kaupfélaginu um þetta
leyti og sýnir að hún átti í höggi við
fleiri en Guðmund í Bæ.
Ekki vil ég vera svo illgjarn að
endurtaka ósk Péturs, því ég veit
að ef hún rættist væri heilsa frúar-
innar ekki í lagi. Og ég nota
tækifærið og votta henni hér með
samúð mína út af lasleikanum í
haust, sem að hennar sögn var til
þess að dráttur varð á að umrædd
ritsmíð hennar birtist. Veit ég að
það hefur verið henni andleg á-
reynsla að birgja þetta svona lengi
með sjálfri sér.
Ég veit ekki hvort ég hef gert
rétt í því að sýna viðbrögð við
þessari margnefndu grein frúarinn-
ar og í raun er hún ekki svaraverð,
en síendurtekinn óhróður og lygar
verða að sannleika ef engum and-
mælum er hreyft. Og þegar þeir,
sem eru manni nákomnir eiga í
hlut, er ástæðan tvöföld.
Mun ég svo láta staðar numið og
ekki framlengja orðaskipti við
frúna, jafnvel þó að hún kunni að
gefa tilefni til þess (sem fullvíst má
telja).
Ég óska henni svo farsæls árs og
þá einkum og sérstaklega bónda
hennar, sem ég hef alla tíð talið
meðal vina minna, enda hefur
hann aldrei gefið tilefni til annars.
Krossnesi 5. janúar 1990
Eyjólfur Valgeirsson.
Grein þessi var fyrst send DV en
þar fékkst hún ekki birt.
Fremri röð sitjandi frá vinstri: íma Þöll Jónsdóttir, Guðrún Árnadóttir,
Móheiður Anna Sigurðardóttir, ÞórhUdur HaUa Jónsdóttir. í aftari röð:
Þorsteinn Hauksson, Birgitta Spur, Bergljót Jónsdóttir, Þorkell Sigurbjöms-
son, Kolbeinn Bjarnason og John Speight.
Islensk tónverkamiöstöð og Listasafn Sigurjóns Ólafssonar
kynna tónskáld og verk þeirra:
Nýstárlegar kvöldstundir
íslensk tónverkamiðstöð og Lista-
safn Sigurjóns Ólafssonar mun á
fyrstu mánuðum ársins gangast fyrir
þeirri nýbreytni að efna til tón-
skáldakynninga, sem nefnast
„Kvöldstund með tónskáldi“.Fjögur
tónskáld munu kynnt og var fyrsta
kvöldstundin með Þorkatli Sigur-
bjömssyni í Listasafni Sigurjóns
Ólafssonar, þann lóþessamánaðar.
Markmið þessara kvöldstunda er
að gefa tónlistaráhugafólki tækifæri
til að hlusta á tónskáldin kynna eigin
verk og skyggnast með þeim inn í
tónsmíðaheim þeirra. Tónskáldin
segja frá einstökum verkum og/eða
tímabilum á tónsmíðaferli sínum og
leika sýnishorn af hljómböndum til
frekari skýringa. Jafnframt munu
flytjendur leggja sinn skerf að
mörkum, með því að flvtja eitt til
tvö verk hverju sinni. Á myndinni
má sjá Þorkel og það tónlistarfólk
sem var honum til fulltingis við
flutning tónverka hans á dögunum.
-ÁG
Stefán Guðmundsson alþingismaður:
HVER ER TILGANGURINN,
ÞORSTEINN MÁR?
Athugasemd við ummæli
í blaðinu Frjáls verslun er viðtal
við Þorstein Má Baldvinsson, fram-
kvæmdastjóra Samherja hf. á Akur-
eyri, sem gefur mér tilefni til athuga-
semda. í nefndri grein ræðir Þor-
steinn Már um togarakaup til Sauð-
árkróks og segir m.a.:
„Auðvitað getur maður ekkertýtt
frá sér þeirrí hugsun að svona
aðilar ætli sér ekki að borga reikn-
ingana að lokum og treysta á
áframhaldandi forsjá hins opin-
bera.“
Þessi ummæli þín um Fiskiðju
Sauðárkróks hf. eru atvinnurógur,
settur fram af óskiljanlegum hvötum
og af ótrúlega lítilli þekkingu á
sjávarútvegi nágranna þinna. Fisk-
iðja Sauðárkróks hf. var stofnuð
árið 1955 og hefur alla tíð staðið í
skilum við viðskiptaaðila sína.
Vegna orða þinna er rétt að það
komi skýrt fram að Fiskiðja Sauðár-
króks hf. er ekki og hefur ekki verið
í vanskilum hjá Byggðastofnun. Af
þeim sökum er augljóst að Byggða-
stofnun hefur aldrei tapað fjármun-
um vegna viðskipta við Fiskiðju
Sauðárkróks hf.
Fiskiðja Sauðárkróks hf. og sjáv-
arútvegsfyrirtæki í meirihlutaeigu
hennar vega mjög þungt í atvinnu-
málum á Sauðárkróki og eru reyndar
einn aðalburðarás atvinnulífs við
Skagafjörð með um 140 starfsmenn.
Það er rétt sem kemur fram í grein
þinni að Fiskiðja Sauðárkróks hf.
fékk lán hjá Byggðastofnun þegar
hún keypti togara á s.l. ári m.a. til
að treysta rekstrarstöðu fyrirtækisins
og efla atvinnulíf við Skagafjörð.
Það eru engar fréttir að Byggða-
stofnun láni útgerðaraðilum vegna
kaupa á skipum. M.a. hvíla lán frá
þeirri stofnun á skipum í umsjá
Samherja hf. og á síðasta fundi
Byggðastofnunar, sem haldinn var á
Akureyri, var samþykkt lán til út-
gerðaraðila á Norðurlandi eystra til
kaupa á skipi sem Samherji hf. var
að selja.
Ég gæti haft þetta lengra en læt
þetta nægja, Þorsteinn Már. Ég
harma ummæli þín, dylgjur og at-
vinnuróg um atvinnufyrirtæki á
Sauðárkróki, ummæli sem eru þér
ekki sæmandi og á þeim ættir þú að
biöjast afsökunar.
Ég óska ykkur hjá Samherja hf.
áframhaldandi velgengni.
Höfúndur er alþm. Norðurlands vestra.