Tíminn - 07.02.1990, Qupperneq 14

14 Tíminn
rbvr\i\ð«i i «nr
Framsóknarfólk Norðurlandi vestra
Skrifstofur Framsóknarflokksins og Einherja, Suöurgötu 3 á Sauðár-
króki, verða fyrst um sinn opnar mánudaga kl. 13-17 og þriðjudaga
og miðvikudaga kl. 9-12, sími 36757.
Kópavogur - Opið hús
Opið hús alla miðvikudaga að Hamraborg 5, kl. 17-19.
Alltaf heitt á könnunni.
Framsóknarfélögin.
Borgnesingar - Nærsveitir
Spilum félagsvist í Félagsbæ, Borgarbraut 4, Borgarnesi, föstudaginn
9. febrúar kl. 20.30.
Mætum vel og stundvíslega.
Framsóknarfélag Borgarness.
Hafnarfjörður
Fulltrúaráðsfundur mánudaginn 12. febrúar kl. 20.30 að Hverfisgötu
25.
Forval til bæjarstjórnarkosninga fer fram á fundinum milli kl. 21.00 og
21.30.
Stjórnin.
Fundur um bæjarmálefnin í Framsóknarhúsinu við Sunnubraut
laugardaginn kl. 10.30.
Allir velkomnir.
Bæjarfulltrúarnir
FJÓRÐUNGSSJÚKRAHÚSIÐ
Á AKUREYRI
Tilboð óskast í uppsetningu loftræstitækja í sjúkrahúsið. Innifalið í verkinu er breyting á
pípulögnum og tenging loftræstitækjanna við pípulagnakerfið. Loftræstisamstæðan afkastar
44 þús. m3/klst.
Verkinu skal að fullu lokið fyrir 30. mars 1990.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, Borgartúni 7, Reykjavík, og hjá Verkfræðiskrif-
stofu Sigurðar Thoroddsen á Akureyri, til og með föstudags 9. febrúar gegn 10.000.- kr.
skilatryggingu. Tilboð verða opnuð hjá Innkaupastofnun ríkisins, fimmtudaginn 15. febrúar
1990, kl. 14.00.
INNKAUPASTOFNUIM RÍKISINS
_______BORGARTUNI 7. 105 REYKJAVIK_
t
Útför eiginmanns míns, föður okkar, tengdaföður, afa og langafa
Ólafs Inga Þórðarsonar
mjólkurfræðings
Borgarbraut 45, Borgarnesi
verður gerð frá Borgarneskirkju laugardaginn 10. febrúar kl. 14.
Bílferð verður frá BSI kl. 11. Þeim sem vildu minnast hans er bent á
Krabbameinsfélagið eða önnur líknarfélög.
Guðbjörg Ásmundsdóttir
HólmfríðurSólveigÓiafsdóttir Guðjón Ólafsson
Jóna Sólveig Ólafsdóttir Sigurgeir Sigmundsson
Þórður Ólafsson Gréta María Dagbjartsdóttir
Jón Róbert Rósant
Ásmundur Ólafsson
Brynja Ólafsdóttir
Einar Ólafsson
Ólafur Ingi Ólafsson
Ragnheiður Ólafsdóttir
Guðmundur Ólafsson
barnabörn og
Ósk Ólafsdóttir
Þorleifur Ingólfsson
Svanhildur Skúladóttir
Ingibjörg Sólveig
Bragadóttir
Gyrðir Elíasson
Rannveig Sigurjónsdóttir
barnabarnabörn.
Miövikudagur 7. febrúar 1990
iiiiiiiiiiiiiiii bækur :miiiiiiiiiiM ............................................................ .................
Conrad - Faulkner
Rousseau
Rousseau’s Political Writings. Edited
by Alan Ritter and Julia Conaway
Bondanella. Norton 1988.
Joseph Conrad: Heart of Darkness.
Edited by Robert Kimbrough. Norton
1988.
William Faulkner: The Sound and the
Fury. Edited by David Winter. Norton
1988.
Norton forlagið hefur gefið út
verk um 80 höfunda í mjög vönduð-
um krítískum útgáfum. Þessi þrjú rit
eru sýnishorn þessarar starfsemi.
Textar viðkomandi rita eru endur-
skoðaðir, þeim fylgja ítarlegir inn-
gangar og síðan forsendur að ritun
bókanna, umhverfi og áhugamál
höfundanna, ævi þeirra og uppruni
er rakið og þessir þættir tengdir
kveikjunni að ritun verkanna. I
lokin er útgáfusaga ritanna rædd og
fjallað um gagnrýnina þegar ritin
komu út og síðari tíma gagnrýni og
umfjöllun rakin.
Rit Rousseaus um ójöfnuð, póli-
tíska hagfræði og samfélagssáttmála
eða grundvöll ríkisvaldsins eru hér
birt í nýjum þýðingum á ensku.
Þessi rit komu fyrst út: 1755 um
ójöfnuðinn; 1755 um pólitíska hag-
fræði, birtist fyrst sem ritgerð í
fimmta bindi Encyclopædiunnar; um
samfélagssáttmálann kom í fyrstu út
1862. Áhrifum þessara rita og rit-
gerða mátti líkja við volduga spreng-
ingu sem umturnaði pólitískri með-
vitund þeirra sem þau verkuðu á og
þess vegna hefur því oft verið haldið
fram að þessi rit hafi átt mikinn þátt
í viðhorfsbreytingum þeim í stjórn-
málum sem urðu meðal forsenda
frönsku stjórnarbyltingarinnar 1789
og þess sem fylgdi.
Utgefendurnir birta síðan stutt
yfirlit um lífshlaup Rousseaus og
kafla úr játningum hans og síðan
viðbrögð ýmissa samtíðarmanna
hans og kunnra höfunda síðari tíma.
Meðal þeirra eru Voltaire, David
Hume, Samuel Johnson, Casanova,
Kant, Tolstoy og frá síðari tíma
höfundum eru birtar umsagnir eftir
Robert Nisbet, Simone Weil og
Benjamin R. Barber. f bókarlok er
ritaskrá og registur.
Meðal kunnustu rita Faulkners og
Conrads eru The Sound and the
Fury og Heart of Darkness. Útgáf-
urnar eru hér báðar endurskoðaðar
og síðan birtist ítarleg umfjöllun um
efnið, höfundinn og gagnrýnina fyrr
og síðar. Hér má finna nöfn margra
kunnra gagnrýnenda og greinar
þeirra um verkin. Verkin eru því
umfjölluð frá mjög mismunandi
sjónarhornum og skilningur samtíð-
armanna höfundanna og seinni tíma
gagnrýnenda kemur til skila.
Báðar þessar bækur eru taldar til
merkustu bókmenntaverka bók-
menntasögunnar og sem slík eru þau
skynjun höfundanna á þeim við-
fangsefnum sem sögurnar snúast um
og þar með þann raunveruleika sem
höfundarnir skyggna.
Birting gagnrýninnar og um-
fjöllunin um kveikju verkanna frá
ýmsum sjónarhornum eykur skilning
á þörf höfundanna og nauðsyn að
skrifa sögurnarog jafnframt skilning
á þeim áhrifum sem verkin höfðu á
sínum tíma og síðar.
Útgáfustarfsemi Nortons forlags-
ins á ýmsum merkustu verkum bók-
menntanna og verkum þeirra sem
mótað hafa heimsmyndina fyrr og
nú, svo sem Darwins, Machiavelli,
Mills, Marx, Watsons (DNA) o.fl.
o.fl. kemur fjölmörgum í góðar
þarfir og öll eru þessi verk mjög
vönduð og fræðilega örugg.
lllllliillllllllllllllllllll LESENDUR SKRIFA llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Stefna lífsins og
réttur draumaskilningur
Draumur er vökureynsla annars
manns og berst sofandanum fyrir
fjarhrif. Meðan á draumi stendur
samsálast hinn sofandi maður hér,
draumgjafanum, þeim sem draum-
urinn stafar frá og venjulegast er
íbúi annarrar jarðstjörnu í öðru
sólhverfi. í flestum tilvikum veit
hvorugur af þessu sambandi meðan
á því stendur.
Þetta samband gefur dreymand-
anum möguleika á að kanna lífheima
annarra hnatta.
Draumsambandið er oftast svo
náið að draumþeganum finnst hann
vera sjálfur gerandinn í draumnum
og þessvegna var það í raun einhver
mesta uppgötvun, sem gerð hefur
veriö á jörðu hér, að átta sig á eðli
draumlífsins og skilja að dreymand-
inn er ekki gerandinn í draumi,
heldur annar maður. Hér varð að
hafa hlutverkaskipti, frá því sem
áður hafði verið haldið, og einmitt
þessi nýi skilningur gæti leitt til
algjörrar stefnubreytingar á högum
mannkynsins, ef þeginn væri og
hagnýttur í þágu lífsins. Hann er
fyrsta skrefið til nýs heimsskilnings,
fyrsta skrefið til nýrra vísinda, sem
fela í sér meiri breytingar til bóta, en
nokkurn gæti, að órannsökuðu máli,
órað fyrir. Um er að ræða skilning-
inn og uppgötvunina á alsamband
lífsins í alheimi, skilninginn á því að
allt líf á öllum hnöttum er tengt
órofa fjarhrifaböndum.
Við jarðarbúar verðum - vitandi
vits - að leita sambanda við lengra
komnar vitverur annarra mann-
kynja, til þess að hin sanna lífstefna
gæti komist á, á jörð okkar. Líf-
geislasambönd er hér um að ræða,
sambönd er gætu aukið okkur vit og
góðvild. Og íslendingar hafa öllum
öðrum þjóðum betri skilyrði til að
koma á bættum samböndum við
lengra komna vini, því meðal íslend-
inga var hin brautryðjandi uppgötv-
un gerð og boðuð þjóðinni. Henni
ber því að leiða þetta mál fram til
sigurs, sjálfri sér og öllum öðrum
þjóðum til blessunar. Hér er um að
ræða breytingu slíka að leiða mundi
til heimshvarfa slíkra til almennrar
farsældar langt umfram það, sem
nokkru sinni áður hafa verið mögu-
leikar á í sögu heimsins. ísland yrði
þá í sannleika „farsælda frón“, og
allar þjóðir heims mundu vakna
fagnandi við hina nýju dögun.
Skuggar vítis mundu þá hverfa en
birta hins sanna lífs renna upp um
alla jörð.
Ingvar Agnarsson.
IIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIII VIÐSKIPTALlFin llglM^
Þverrandi Aralhaf
Yfirborð Aralhafs hefur lækkað
um 15 metra á síðustu 30 árum og að
flatarmáli hefur það skroppið saman
um nálega helming. Fiskiþorp, sem
forðum stóðu á strpndum þess, eru
nú um 35-75 km inni í landi. Salt í
vatni þess hefur aukist úr 10% í
23%.
Meginástæða þessa er minnkandi
úrkoma á vatnasvæði fljótanna
tveggja sem í það renna, Amudarja
og Syrdarja (hinna fornu Oxus og
Jaxartes). Á þurrum árum nær
nyrðra fljótið, Syrdarja, naumlega í
Aralhaf. Til sín segir líka að vatn út
fljótunum er haft til áveitu og þá
álíka mikið á árum venjulegrar úr-
komu sem á þurrum árum, en á þeim
mun allt að helmingur rennslis syðra
fljótsins, Amudarja, fara á akra í
Uzbekistan og og Turkmenistan.
Uppþornun veldur uppfoki á ná-
lægum landsvæðum (einkum íTurk-
menistan) en á þeim búa um 35
milljónir manna sem flestir eru ísl-
amskrar trúar. Þótt þeim fjölgi um
3% á ári, hraðar en öðrum þjóðum
Ráðstjórnarríkjanna, búa þeir við
lélegt heilsufar og við meiri ung-
barnadauða (46-58 af þúsundi), en
annars staðar þekkist í Ráðstjórnar-
ríkjunum. Að nokkru er það rakið
til versnandi umhverfisskilyrða. Þá
er því haldið fram að ofan á annað
bætist að mikil notkun áburðar á
baðmullarakra (um 0,6 tonn á hekt-
ara) spilli jarðvatni.
Vísindamenn í syðstu lýðveldum
Ráðstjórnarríkjanna gæla af þessum
sökum enn við þá hugmynd að veita
Siemens keypti 51% af hlutabréf-
um í Nixdorf 10. janúar 1990 (á DM
450-600 milljónir, að á er giskað, en
kaupverðið hefur ekki verið upp
gefið). Úr eigin tölvudeild og Nix-
dorf mun Siemens mynda dótturfyr-
irtæki, Siemens-Nixdorf Informa-
tionsysteme.
Samanlagðar brúttó tekjur Nix- ,
dorf og tölvudeildar Siemens námu
um $ 8,2 milljörðum. Á tölvumark-
aði í Evrópu hafði IBM eitt meiri
umsvif þá, en þau voru tvisvar og
hálfu sinnum meiri, $ 20,2 milljarð-
ar. í Vestur-Þýskalandi, á markaði
stórra tölva, var hlutur IBM 70%,
en Siemens 20% 1989, en á markaði
hinna smærri var hlutur Nixdorf um
25% og Siemens um 7%. Á sviði
hugbúnaðar var Nixdorf öflugt.
Á eftirstríðsárunum var Nixdorf
eitt þeirra fyrirtækja sem hraðan
uppgang hlutu, en stofnandi þess,
Heinz Nixdorf, lést 1986. Næsta ár,
síbersku stórfljótunum Ob-lrtisj og
Jenisei suður á bóginn þótt sú hug-
mynd hafi verið kveðin í kútinn
snemma í stjórnartíð Gorbatsjovs.
Stígandi
1987, var nettó arður Nixdorf DM
264 milljónir og DM 26 milljónir
1988, en það ár hafði slegið í baksegl
og nam tap þess fyrstu 9 mánuði
1989 um DM 465 (en á árinu öllu
DM 600-1.000, að áergiskað). Talið
er, að starfsfólki Nixdorf, nú um
30.000 talsins, verði fækkað í 24.000.
Kaup Siemens á
GEC-Osram
Snemma í janúar 1990 keypti
Siemens51% af hlutabréfum í GEC-
Osram af hinu breska General Elec-
tric Company. GEC-Osram var sett
á fót 1986 og greiddi Siemens þá £
40 milljónir fyrir 49% af hlutabréf-
um þess. Talið er, að Siemens hafi
nú greitt £ 30-35 milljónir fyrir þessi
51% þeirra. - Að undanförnu mun
Osram hafa selt fimmtu hverja ljósa-
peru á Bretlandi.
Stígandi
Kaup Siemens á Nixdorf