Tíminn - 23.02.1990, Page 2

2 Tíminn
* , .... \ . v '
Föstudagur 23. febrúar 1990
Hestamenn geta innan eins árs keypt tölvudiska
með upplýsingum um allt sem vitað er um íslenska
hestinn frá árinu 1923:
T ölvuvædd
hrossarækt
Innan nokkurra mánaða munu hestamenn og aðrir áhuga-
menn um hrossarækt eiga kost á mjög greinargóðum og
ítarlegum upplýsingum um íslenska hrossarækt frá árinu
1923, en þá hófst skipulögð skráning á sýningahrossum.
Mönnum gefst m.a. kostur á að fá þessar upplýsingar á
tölvutæku formi.
Kristinn Hugason og Þorkell
Bjarnason hrossaræktarráðunautar
hafa undanfarið unnið að því að
yfirfara gagnabanka Búnaðarfélags
íslands um íslenska hestinn. Dr.
Þorvaldur Árnason byrjaði á þessu
starfi fyrir nokkrum árum, en hann
hannaði á sínum tíma aðferð til að
reikna út kynbótaeinkunn sem þykir
hafa sannað gildi sitt. Kristinn sagði
að stefnt væri að því að gera stórátak
í skráningamálum. Hann segir þetta
auðvelda mikið starf hrossaræktun-
armanna í framtíðinni. Verið er að
yfirfara allan gagnabankann sem
hefur að geyma tölulegar upplýsing-
ar um hrossin. Einnig er ætlunin að
tölvufæra allar ritaðar upplýsingar
um sýnd hross frá upphafi eða frá
því að Theodór Árnbjörnsson
hrossaræktarráðunautur hóf skipu-
lega skráningu sýningahrossa árið
1923.
Ætlunin er að selja disklinga með
upplýsingum um kynbótaeinkunn
hrossanna. Búist er við að þessar
upplýsingar liggi fyrir í næsta mán-
uði. Einnig er stefnt að því að menn
geti fengið keypta disklinga sem
hafa að geyma upplýsingar um dóma
yfir hrossunum, en þar konia fram
ítarlegri upplýsingar en hægt er að fá
í Hrossaræktinni sem Búnaðarfélag
íslands gefur út. Vonast er til að
búið verði að endurskoða allan
gagnabankann í lok þessa árs.
Búið er að taka upp nýtt númera-
kerfi eins og kunnugt er af fréttum.
Búið er að aðlaga kerfið frostmerk-
ingum og öðrum færslum um hross,
þar á meðal útflutningsvottorðum.
Kristinn segir að búast megi við að
frostmerkingar stóraukist á næstunni
og þar með verði miklu meira öryggi
í allri ættfærslu.
Kristinn segir að sú aðferð sem
notuð sé við útreikning á kynbóta-
einkunn sé búin að sanna sig vísinda-
lega. Einkunnin breytist ár frá ári og
tekur mið af nýjustu upplýsingum
um hrossin. Fyrsta spá um hest er
byggð á upplýsingum um foreldra og
frændgarð, en fyrsta mat kemur
þegar búið er að afkvæmaprófa
hrossið. Meðan afkvæmin eru fá er
mikil óvissa í einkunninni. Eftir því
sem þeim fjölgar verður öryggið
meira, t.d. er orðið mikið að marka
einkunnina þegar afkvæmi eru orðin
fleiri en 20. -EÓ
Hestfolaldið Völsungur frá Árbakka; hreinræktaður Svaðastaðahestur,
undan stóðhestinum Röðli 1053 frá Akureyri. Folald undan Röðli 1053, fætt
á Árbakka vorið 1990, er m.a. í verðlaun á vetrarmóti Geysis.
Hestamannafélagið Geysir:
Annað vetrarmótið
Annað vetrarmót hesta-
mannafélagsins Geysis í Rangár-
vallasýslu verður haldið á laug-
ardaginn. Vetrarmót Geysis er
stigamót þar sem keppnishestar
safna stigum milli móta og er
sigurvegari sá sem flest stig hefur
að loknum fimm mótum en
síðasta mótið verður í maí.
Á öllum mótunum eru veitt verð-
laun í tölti, skeiði og tölti í barna-
flokki og þrír efstu hestar í tölti fá í
vor veglega eignarbikara. l>á fær
eigandi stigahæsta hestsins einnig
folald í verðlaun, en það er hross-
aræktarbúið á Árbakka á Landi sem
gefur folaldið.
Fyrsta vetrarmót Geysis var hald-
ið í janúar sl. og urðu þessi hross þá
í efstu sætunum: Sandra frá Hala,
Gustur frá Vindási og Silfurblesa frá
Svaðastöðum. Þau hross standa því
best að vígi í stigakeppninni, en alls
fá tíu efstu hross í hverju móti stig.
l'átttaka á mótunum er bundin við
að eigendur keppnishrossa séu félag-
ar í Geysi, en knapar mega vera
hvaðanæva að.
Mótið á laugardaginn hefst klukk-
an fjórtán og það fer fram á Hellu.
Tímamynd: Arni Bjama
Forsvarsmenn Eurocard kynna ákvörðun um minni hækkun á þjónustugjaldi.
Kortafyrirtækin
draga úr hækkunum
Eurocard á íslandi, Kreditkort hf., hefur ákveðið að falla
frá fyrri ákvörðun sinni um 20% hækkun á þjónustugjöldum,
þ.e. kortagjöldum almennra korta og áskriftargjöldum. Þessi
í stað hækka þessir liðir um 10% eða alls um 270 krónur á
ári. Stjórn Visa íslands hefur einnig ákveðið að draga úr
boðuðum hækkunum.
Þessi ákvörðun var tekin í fram-
haldi af viðræðum forráðamanna
Kreditkorta við forystumenn Al-
þýðusambands íslands og fleiri aðila
og í Ijósi breyttra forsendna í efna-
hags- og peningamálum vegna ný-
gerðra kjarasamninga.
Kreditkort hafa ákveðið að al-
mennt kortagjald hækki úr 1500
krónum í 1650 krónur og mánaðar-
legt útskriftargjald hækki úr 100
krónum í 110 krónur. Einnig hefur
verið ákveðið að falla alveg frá
fyrirhugaðri hækkun á korttrygg-
ingargjaldi. Gullkort munu hins veg-
ar hækka eins og tilkynnt hafði verið
úr 5400 krónur í 7000 krónur. ítrek-
unargjald mun einnig hækka eins og
áður var ákveðið, úr 150 krónum í
250 krónur.
Árgjöld almennra korta Visa ís-
lands munu hækka um 100 krónur
og verða 1600 krónur. Þetta er 6,7%
hækkun, en eldri hækkun var um
20%. Hækkun á árgjaldi Gullkorta
og Farkorta, sem og á útskriftar-
gjöldum verður óbreytt.
Þá hefur stjórn Kreditkorta
ákveðið að hætta að notast við
óútfyllta víxla til tryggingar á úttekt-
arskuldum korthafa hjá fyrirtækinu.
Þessi í stað verður notast við trygg-
ingarvíxla með ákveðinni upphæð
sem miðast við úttektarheimild
innanlands og utan.
Á næstu tólf mánuðum verður
öllum óútfylltum víxlum skipt út
fyrir nýja víxla um leið og kort eru
endurnýjuð. -EÓ
Öryggi í óbyggðaferðum:
Ekki með ferðabanni
Flutningsmenn þingsályktunartillögu um öryggi í óbyggða-
ferðum mæla ekki með ferðabanni eða því að loka svæðum
fyrir ferðafólki nema í undantekningartilfellum. Lagt er til að
ríkisstjórninni sé falið að gera ráðstafanir til að bæta öryggi
þeirra sem ferðast í óbyggðum með því að samræma og setja
reglur og lög eftir því sem við á og með því að skipuleggja
fræðslu; ráðgjöf og upplýsingar til ferðafólks.
Við undirbúning málsins er mælt
með að haft verði samráð við samtök
áhugafólks um ferðalög og slysa-
varnir. Flutningsmenn tillögunnar
eru Kristín Einarsdóttir, Hjörleifur
Guttormsson, Jón Helgason, Kol-
brún Jónsdóttir, Stefán Valgeirsson,
Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir, Karv-
el Páimason og Friðjón Þórðarson.
I greinargerð með tillögunni er
Gjafir til bókasafns
Háskólans á Akureyri
Bókasafni Háskólans á Akureyri
hafa borist ýmsar góðar gjafir að
undanförnu. Dr. Ivka M. Munda
gaf bókasafninu ritverk sín um
botngróður við strendur íslands.
Ole Lindquist gaf rit um hagfræði
og skyldar greinar og Jón Jónsson
hefur gefið rit um jarðfræði. Gauti
Arnþórsson hefur gefið nokkra
titla tímarita í læknisfræði, þau
munu berast safninu áfram. Krist-
ján P. Guðmundsson og Þórður
Jónsson hafa gefið forða af tímarit-
inu Ægi. Á bókasafnið því Ægi frá
upphafi, en það er mikilvægt t.d.
vegna kennslu í sjávarútvegsdeild.
Ættingjar Júlíusar Kr. Ólafssonar
hafa gefið safninu tímaritaforða
um guðspeki og andleg efni.
Við stofnun sjávarútvegsdeildar,
4. janúar síðastliðinn, færði Sigfús
Jónsson bæjarstjóri, fyrir hönd
Bæjarsjóðs Akureyrar, Haraldi
Bessasyni rektor, kr. 250.000 er
skyldu renna í bókakaupasjóð Há-
skólans á Akureyri. Við sama tæki-
færi afhenti Gunnar Ragnars fram-
kvæmdastjóri gjafabréf að upphæð
kr. 200.000 til bókakaupasjóðsins
frá Útgerðarfélagi Akureýringa.
Mun þessum peningum að ósk
gefenda, verða varið til kaupa á
ritum vegna sjávarútvegsdeildar-
bent á að það sé í allra þágu að bæta
öryggi ferðamanna sem leggja leið
sína í óbyggðir og fyrirbyggjandi
aðgerðir af ýmsum toga sé ódýrasta
og besta ráðið. Þá er bent á að kanna
megi hvort til greina komi að hægt
verði að kaupa sér vátryggingu fyrir
leitarkostnaði, í einhverjum tilvik-
um, þegar um sérstaka ævintýra-
mennsku er að ræða. Hins vegar má
efnahagur fólks ekki vera ráðandi
um það hverjir geti ferðast um
óbyggðir sér til yndisauka og í því
sambandi bent á að í sumum löndum
sé vátryggingarupphæðin svo há að
það er varla á færi hins almenna
borgara að kaupa slíka tryggingu.
Flutningsmenn benda m.a. á eftir-
farandi atriði sem hafa ber í huga
þegar fjallað er um öryggi í óbyggða-
ferðum. Að efla fræðslu fyrir ferða-
menn, innlenda sem erlenda, starf-
rækja tilkynningarþjónustu í núver-
andi eða breyttu formi og benda á
að sameina megi tilkynningarþjón-
ustu og ráðgjöf t.d. um leiðarval og
útbúnað. Hvort setja þurfi skýrari
reglur um akstur í óbyggðum,
merkja akstursleiðir og koma upp
viðvörunarskiltum á hættulegum
stöðum, m.a. við ótrygg vöð á ám.
Þá þurfi að vera til heimild til að
banna ferðalög inn á tiltekin svæði
við sérstakar og afbrigðilegar að-
stæður.
Margar af þeim hugmyndum sem
fram hafa komið til að bæta öryggi í
óbyggðum krefjast ekki breytinga á
lögum, heldur betri skipulagningar
og samræmingar, og að settar verði
reglur á grundvelli núgildandi laga.
Æska Norður-
landa þingar
Norðurlöndin og Austur-Evrópa,
umhverfismál og jafnréttismál verða
meginumræðuefni árlegs Norður-
landaráðsþings æskunnar er haldið.
verður í Reykjavík, í tengslum við
38. þing Norðurlandaráðs, dagana
24. til 26. febrúar nk.
Þingið sækja fulltrúar frá ungliðas-
amtökum þeirra stjórnmálaflokka á
Norðurlöndum sem fulltrúa eiga í
Norðurlandaráði, ásamt fulltrúum
norrænna samstarfssamtaka unglið-
ahreyfinganna og fulltrúum frá ung-
liðadeildum Norrænu félaganna.
Áætlaður fjöldi fulltrúa frá
Norðurlöndum er 70 talsins, en um
10 íslendingar munu sitja þingið,
sem fram fer í ráðstefnusölum ríkis-
ins í Borgartúni. -ABÓ