Tíminn - 23.02.1990, Qupperneq 6
6 Tíminn
Föstudagur 23. febrúar 1990
Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU 0G FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
_____Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aöstoöarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guömundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaöaprent h.f.
Frá og meö 1. ágúst hækkar:
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verö í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Ríkisfjármál
og verðbólga
Fjármálaráðherra hefur kynnt niðurstöðutölur
bráðabirgðayfirlits um afkomu ríkissjóðs á síðasta
ári. Útkoman er sú að halli er á ríkissjóði sem
nemur sex milljörðum króna. Slík tala hlýtur að
stinga í augu, ef miðað er við niðurstöðutölu sjálfra
fjárlaga fyrir árið 1989. Þar var gert ráð fyrir
rúmlega 600 milljóna króna rekstrarafgangi.
Um það þarf ekki að deila að slík afkoma hjá
ríkissjóði er ekki viðunandi, þótt hún eigi sér
skýringar sem fjármálaráðherra hefur látið í té. í
skýringum hans kemur fram að tekjur ríkissjóðs í
beinum tölum talið urðu tveimur milljörðum minni
en fjárlög gerðu ráð fyrir fyrir. Þessi tekjulækkun
skýrist af almennum samdrætti í þjóðarbúskapnum
og engin ástæða til að gera lítið úr þeirri skýringu.
Árið 1989 var samdráttarár sem hlaut að koma
niður á ríkissjóði með einum eða öðrum hætti.
Til viðbótar beinum samdráttaráhrifum og tekju-
missi af þeim sökum, varð ríkissjóður að taka á sig
útgjöld vegna kjarasamninga á árinu, auk þess sem
ákveðið var að auka fjárveitingar til vegamála og
atvinnuvega umfram fjárlög.
Fjármálaráðherra benti á, að þrátt fyrir þann
halla sem fyrir liggur, hefði rekstrarhalli ársins á
undan, þ.e. 1988, orðið mun meiri, eða 8,5
milljarðar. Sé litið yfir árin þar á undan var
viðvarandi hallarekstur á ríkissjóði 1985, 1986 og
1987 þegar fjármálastjórnin var í höndum Sjálf-
stæðisflokksins, þ.á m. Þorsteins Pálssonar. Sér-
staklega var ríkissjóðshallinn mikill árið 1986, en þá
var hann 6,2 milljarðar, þrátt fyrir að það ár var
mikið veltu- og uppgangsár í þjóðarbúskapnum.
Fjármála- og tekjuöflunarstefna sjálfstæðismanna á
þessum árum réð því að stjórn ríkisfjármála fór úr
böndunum og ekkert vafamál að fjármálaráðslag
íhaldsins þá hefur skilið eftir sig slóðann fram á
þennan dag.
Þótt skýringar fjármálaráðherra verði út af fyrir
sig teknar til greina um núverandi halla á ríkisrekstri
er hallinn eigi að síður talandi tákn um þann vanda
sem viðvarandi hallarekstur ríkisins er. Afsökunar-
pólitík gengur ekki til lengdar um svo mikilvægan
þátt þjóðarbúskapar sem hér um ræðir. Sýndartil-
lögur um sparnað duga heldur ekki til neins þegar
ráða á fram úr vanda ríkisrekstrar. Það getur endað
með því að stjórnendur landsins hætti að gera sér
grein fyrir þjóðhagslegu hlutverki ríkissjóðs, þeim
verkefnum sem ríkissjóður einn getur valdið í þágu
almennrar velferðar og félags- og menningarlegrar
uPPt>yggingar.
Vandi ríkisrekstrar, eins og alls annars rekstrar í
landinu, stafar af óhæfilegri verðbólgu og þeim
ómöguleika sem það er að gera fjárhagsáætlanir í
verðbólguþjóðfélagi. Hið eina sem getur tryggt
skynsamlega fjárlagagerð og trausta fjármálastjórn
ríkisins er að stöðugleiki ríki í efnahagsmálum í
heild.
GARRI
Þingmenn skoði klámmvndir
Klám og kynferðisglæpir hafa
enn á ný orðið viðfangsefni fjöl-
miðla og almennings á síðustu
dögum. I gærmorgun, þegar Garri
var að aka til vinnu hlustaði hann
í bílaútvarpinu á þá morgunút-
varpsmenn á Rás 2 Ríkisútvarps
gera klámið að umtalsefni og
ræddu þeir í þessu sambandi við
landskunna kvennalistakonu,
Magdalenu Schram. Forsaga máls-
ins var sú að í fyrradag hafði
dægurmáladeUd RUV fengið til
sín fjórar eða fimm kvennalista-
konur sem kalla sig „Hópur gegn
klámi“ til þess að horfa á klám-
mynd í beinni útsendingu í útvarpi!
Klámmyndirnar höfðu verið keypt-
ar samkvæmt smáauglýsingu í DV
og eins og fram hefur komið hér í
Tímanum þegar fjallað var um
þessa óvenju opinskáu dreifingu á
klámi er hún algerlega ólögleg og
er til rannsóknar hjá Rannsóknar-
lögreglu ríkisins.
Pólitísk
myndbandasýning
Er skemmst frá því að segja að
þessi útvarpsbíómynd stóð sem
betur fer ekki lengi yfir, og sögðust
konumar allar svo reiðar og sjokk-
eraðar að þær mættu vart mæla.
Enda sögðu þær raunar fátt annað
en það að bráðnauðsynlegt væri að
hóa saman alþingismönnum og
öðram helstu ráðamönnum þjóð-
arinnar á einn stað til þess að
kvennalistahópurinn gegn klámi
gæti sýnt þeim þessar myndir. Þá
fyrst væri von til þess að eitthvað
væri gert í því að klám yrði upprætt
á íslandi. Sérstaklega virtust kon-
urnar halda að þetta væri rökrétt
leið til að uppræta þennan ákveðna
dreifingaraðila sem auglýsir sín
fullorðinsmyndbönd í gegnum
smáauglýsingu í DV.
Spyrill dægurmáladeildar spurði
þær raunar hvort ekki væri ráð að
kæra þetta til RLR áður en efnt
yrði til allsherjar klámmyndbanda-
sýningar á Alþingi, en slfkt þótti
þessum ágætu konum ekki líklegt
til árangurs.
Eins og áður sagði urðu meðlim-
ir Klámhópsins svo reiðar að þær
máttu vart mæla og þvi var það að
morgunútvarpsmenn sáu ástæðu
til að ræða við Magdalenu Schram
í gær eftir að hún hafði náð sér að
nokkru. Ekki virtist hún þó hafa
haft samband við RLR, sem þó
mun vera að rannsaka málið, en
hélt sér fast við hugmyndina um
alþingisman na híó.
Klám - kúgun kvenna
Hjá Magdalenu kom fram mjög
ákveðin hugmyndafræði varðandi
klám, sem orða mætti eitthvað á
þessa leið: „Klám er viðurstyggileg
niðurlæging karlmanna á konum,
og stuðlar að því að viðhalda
kynjamisrétti í þjóðfélaginu og er
þvi fyrst og fremst kvenljandsam-
legt athæfi.“ Eitthvað í þessum dúr
var efnisinntakið, og ef Garri þekk-
ir reynsluheim Kvennalistans rétt
er næsta skref röksemdafærslunnar
það að þar sem klámið sé kven-
fjandsamlegt með þessum hætti
hljóti það að vera eitt af tækjum
karlmanna til að viðhalda kúgun
sinni á konum. Og vegna þess að
frelsun kvenna undan kúgun
karlmanna er pólitískt markmið
kvennalistakvenna verður skiljan-
legt hvers vegna klámmyndir á að
sýna á pólitískum vettvangi (Al-
þingi) frekar, en að kæra slíka
dreifingu til Rannsóknarlögregl-
unnar.
En það ótrúlega gerðist að morg-
unútvarpsmaðurinn maldaði í mó-
inn og sagðist telja að í fjölmörgum
tilfellum væri hlutverkaskipanin í
kláminu önnur og það væru karl-
mennirnir sem væru niðurlægðir af
konum. Slíkt tók Magdalena mjög
óstinnt upp og það svo mjög að
morgunútvarpsmaðurinn sá sig til-
neyddan til að koma með ákveðin
dæmi máii sínu til stuðnings. Vitn-
aði hann til klámmyndar sem hann
hafði séð - af tilviljun að sjálfsögðu
- í innanhússsjónvarpskerfi á ein-
hverju hótelherbergi sem hann var
staddur í úti í útlöndum. Magda-
lena virtist þó ekki sannfærð af
þessu dæmi, en Garri getur hins
vegar staðfest að einmitt þessi
morgunútvarpsmaður ætti að vita
um hvað hann er að tala í þessum
efnum. Fyrir nokkrum árum las
Garri eftir hann blaðagrein þar
sem hann lýsti ferð sinni um Rauða
hverfið í Amsterdam í fylgd mellu-
dólgs sem útskýrði hinar ýmsu
hliðar og útgáfur á þeirri ónáttúru
og lauslæti sem þar þrífst. Þetta
var hin fróðlegasta grein þar sem
klámiðnaðinum í Amsterdam vora
gerð ágætis skil á mjög snyrtilegan
hátt og af fúllu velsæmi. Auk þess
er maðurínn menntaður sálfræð-
ingur.
Kannski mál fyrir RLR
Þess vegna hefur Garri tUhneig-
ingu til að trúa því sem þessi ágæti
morgunútvarpsmaður sagði, nefni-
lega að sá sjúkleiki og ónáttúra
sem gjaraan kemur fram í klámiðn-
aðinum sé flóknari en svo að hægt
sé að alhæfa að hann sé niðurlæg-
ing karla á konum. Á hinn bóginn
er því ekki að neita að um leið og
slíkt er viðurkennt, fellur um sjálft
sig að sjálfkrafa sé hægt að beita
klámmyndum fyrir vagn kvenfrels-
isbaráttu og snúa þeim upp í
kvennapólitíska baráttusamkomu
þar sem alþingismenn fara saman í
bíó. Þegar Garrí var búinn að aka
alla leið tU vinnu stóðst það nokkuð
á endum að fróðlegum útvarpsum-
ræðum um klám var að Ijúka.
Þegar hann steig út úr bUnum
fannst honum að eftir aUt væri
dreifing á klámmyndum sennUega
frekar mál fyrir rannsóknarlög-
reglumenn en alþingismenn.
Garri
VÍTT OG BREITT
Sannleikurinn mun gera yður ófrjálsan
„Ríkisstyrkir til flokksblaða" er
sígilt umræðuefni sjálfstæðis-
manna, sem eru duglegir að fría
sjálfa sig og málgögn sín frá því að
taka við ríkisstyrkjum. En sann-
leikurinn er sá að engin blöð þiggja
eins mikið frá því opinbera til
útgáfu og þau blöð sem styðja og
styrkja Sjálfstæðisflokkinn með
ráðum og dáð.
Skemmst er að minnast þegar
fjármálaráðuneytið veitti Morgun-
blaðinu syndakvittun fyrir 750 ein-
tökum af Mogga, sem ríkisstofnan-
ir kaupa. Taka varð út orðið styrk-
ur og setja kaup í staðinn og ríkið
kaupir eins mikið af Mogga og
öðrum blöðum og með nákvæm-
lega sama hætti.
Guðmundur Magnússon, sagn-
fræðingur, geysist um leiðarasíðu
DV í gær og er að rífast við
Þjóðvitjann um einhverja fjöl-
miðlastyrki sem Svavar ætlaði að
koma á og við í þessu horni
skiptum okkur ekki af þeirri stælu.
Hégiljur
Hins vegar japlar sagnfræðingur-
inn á gamalli og nýrri áróðurstuggu
sem samanlögðu fjölmiðlaveldi
íhaldsins ætlar aldrei að verða
bumbult af.
Guðmundur kallar Tímann
vinstra blað og hafi upp á fátt að
bjóða nema flokkspólitískan áróð-
ur, og fyrir hön alesenda
ákveður hann ein> að fólki
leiðist einhæft trúboð.
Vafi leikur á hvort sagnfræðing-
urinn les Tímann nokkru sinni, en
þykist fær um að kveða upp dóma
um innihald blaðsins. Heimildir
hans sýnast helst vera álíka upp-
lýstir áróðurspennar sem ekki
kunna að gera greinarmun á stað-
reyndum og eigin hégiljum.
Því er logið blákalt í málgögn
Sjálfstæðisflokksins, að „flokks-
sneplar sem enginn vill lesa“ lifi á
blaðastyrkjum og allir aðrir eru
hvítþvegnir af þeirri synd.
Á fjárlögum hverju sinni eru
stjórnmálaflokkunum veittir styrk-
ir til starfsemi sinnar, og fær Sjálf-
stæðisflokkurinn stærri skerf en
aðrir vegna stærðar sinnar.
Þetta er það sem óvandaðir
leigupennar íhaldsins kalla blaða-
styrki handa flokksblöðum. Sjálf-
stæðisflokkurinn mun veita þessum
ríkisstyrkjum til annarrar útgáfu-
starfsemi en til Mogga og DV.
Ætti nú Guðmundur Magnússon
og allur sá skari sem sérhæfir sig í
hálfsannleika um blaðastyrki
handa flokksblöðum að fara að
kynna sér hvernig Sj álfstæðisflokk-
urinn ver sínum framlögum af
ríkisstyrknum og hve mikið ríkið
og stofnanir þess kaupa af Mogga
og DV.
Stœrsti styrkþeginn
Hvað græðir Morgunblaðið og
DV á tollaeftirgjöf á blaðapappír?
Eftir því sem blöðin eru stærri að
upplagi og síðufjölda fá þau hærri
ríkisstyrk í formi tollaeftirgjafar.
Reikni svo hver sem betur getur
hverjir eru stærstu styrkþegarnir.
Auglýsingar frá opinberum
stofnunum svo sem ríkisbönkum
eru hafðar stærri í Mogga og DV
en í öðrum blöðum og birtast þar
mun oftar. Sjálfskipaðir sér-
fræðingar auglýsingastofa í mark-
hópum ráðskast með auglýsingafé
skattborgara þessa lands og ákveða
í einfeldni sinni að stærð og upplag
blaða segi einhliða til um gildi þess
að auglýsa í því.
Kjaftagleiðir stráklingar á aug-
lýsingastofum úthluta meira ríkisfé
til fjölmiðla en Alþingi gerir
samanlagt. Þarna er enn rann-
sóknarefni fyrir áhugamenn um
frjálsa fjölmiðlun.
Guðmundur sagnfræðingur
Magnússon skrifar um styrkjaglaða
ráðamenn og leigupenna þeirra og
á þá auðvitað við þá sem hann
staðhæfir í fáfræði sinni, að starfi
við ríkisstyrkt flokksblöð sem ekk-
ert erindi eiga á „kjörbúðarlýðræði
markaðarins," en þar skilst manni
að Moggi og DV eigi sitt athvarf og
óðal.
Ef þeir sem reka áróðurinn um
ríkisstyrktu flokksblöðin hættu að
trúa sínum eigin þvættingi og leita
staðreynda málsins gæti farið illa
fyrir þeim, þvf sannleikurinn mun
gera þá ófrjálsa. OÓ