Tíminn - 07.03.1990, Blaðsíða 2

2 Tíminn
OtH?f >vr; .V
Miövikudagur 7. mars 1990
Anna Ólafsdóttir Björnsson alþm., Guðrún Agnarsdóttir, alþm., og Rannveig Guðmundsdóttir alþm. treystu sér ekki til að horfa á sum atriðanna í myndinni
Samtökin Konur gegn klámi með óvenjulega myndbandasýningu:
Alþingismönnum var
sýnt klámmyndband
Samtökin Konur gegn klámi gengust í gær fyrir sýningu
fyrir valinn hóp framámanna í þjóðfélaginu og blaðamenn.
Sýningin fór fram á Hótel Sögu og myndin sem sýnd var
bar hið þýska heiti; Die pissende Analstute. Tíminn mun
ekki gera tilraun til að þýða nafn myndarinnar.
Ingibjörg Hafstað, einn tals-
manna samtakanna sagði að til
sýningarinnar hefði verið boðið
öllum Alþingismönnum, ríkissak-
sóknara, fógetum Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar og Rannsóknalög-
reglu ríkisins. Til sýningarinnar
mættu nokkrir af núverandi og
fyrrverandi þingmönnum Kvenna-
listans, eða þær Guðrún Agnars-
dóttir, Þórhildur Þorleifsdóttir og
Anna Ólafsdóttir Björnsson, Árni
Gunnarsson og Rannveig Guð-
mundsdóttir þingmenn Alþýðu-
flokks og þeir Jón Helgason og
Guðmundur G. Þórarinsson þing-
menn Framsóknarmanna. Auk
þeirra kom fulltrúi ríkissaksókn-
ara, Egill Stephensen og Helgi
Daníelsson fyrir hönd rannsókna-
lögreglunnar.
Ingibjörg Hafstað segir að til
sýningarinnar hafi verið efnt til að
vekja athygli á því að hver sem er
getur komist yfir klámmyndir og
skipti aldur litlu sem engu máli.
Einnig léki grunur á að ráðamenn
landsmanna gerðu sér ekki fulla
grein fyrir hvers eðlis efni fáanlegra
klámmynda sé. Þá hefði það valdið
nokkrum vonbrigðum hve fáir Al-
þingismenn hefðu komið til sýning-
arinnar.
Tiltekin klámmmynd var fengin
frá aðila sem auglýst hefur varning
sinn; svokölluð fullorðinsmynd-
bönd að undanförnu í smáauglýs-
ingadálkum DV. Ingibjörg sagði
að fulltrúum framkvæmdavaldsins
hefði verið boðið m.a. af þeirri
ástæðu að samtökin ætluðu að
kæra þetta klámdreifingarmál og
væri myndin sönnunargagn. Það
hafa þær nú gert.
Þann 10. febrúar birtist hér í
Tímanum frétt af viðskiptum við
fyrrnefndan dreifingaraðila klám-
myndbanda. Blaðamaður Tímans
pantaði þá mynd með sama hætti
og samtökin Konur gegn klámi
gerðu í gær og fékk myndina senda
heim til sín. Ljósmyndari blaðsins
var skammt undan og myndaði
þegar klámmyndin var afhent.
Þessu frumkvæði Tímans hefur
síðan verið fylgt upp af flestum
fjölmiðlum og nú síðast af kvenna-
hópnum. Þá hefur einn ritstjóra
DV lýst því yfir að DV taki fram-
vegis ekki við auglýsingum um
fullorðinsmyndbönd eða þvílíkt.
Konur gegn klámi fóru að fyrir-
mælum auglýsinganna í DV um
fullorðinsmyndböndin og pöntuðu
upplýsingabækling og völdu tvær
myndir úr honum sem síðan bárust
í pósthólf gegn greiðslu 2000
króna.
Frá kvikmyndalegu sjónarmiði
var mynd þessi afar frumstæð og
bæði mynd og hljóð vægt sagt
afleitt. Það var þó ekki það versta
því að frá siðferðissjónarmiði var
það sem sýnt var af myndinni
herfilegt og andstyggilegt. Það sem
fram fór var einkum eins konar
skoðun á ákveðnum líkamshlutum
konu sem framkvæmd var af tveim
karlmönnum sem beittu óspart
svipuskafti við þessar „athuganir".
Svipan var svonefndur níu rófna
köttur og af og til var hún einnig
notuð til þeirra verka sem slík tól
eru sjálfsagt smíðuð til. Myndin
mun vera alls 90 mínútna löng en
um það bil tíu fyrstu mínútur
hennar nægðu fullkomlega til að
sýna um hvað hún snýst - misþyrm-
ingar sem látið var líta út fyrir að
væru fórnarlambinu að skapi.
- En hvernig líst fyrrverandi
ráðherra dómsmála á það sem
hann sá af þessari mynd? Kom
honum á óvart hvað þarna fór
fram? Jón Helgason Alþingismað-
ur: „Ég hef ekki fyrr séð svona
mynd og á erfitt með að láta
hugarflugið reika. Þó virðist af
þessu vera svo, að fyrir peninga sé
hægt að leggjast ansi lágt á mörgum
sviðum og að því leyti kemur þetta
manni kannski ekki svo mjög á
óvart, auðvitað býr gróðahyggja
þarna að baki.“
Jón Helgason sagði ennfremur
að þótt ekki hefði stór hópur
Alþingismanna verið viðstaddur
sýninguna í gær þá vonaðist hann
til að starf Kvenna gegn klámi bæri
árangur. „Ég vænti þess að minnsta
kosti þótt það sé svo að fyrir sumú
þurfi lengi að vinna áður en árang-
ur fer að sjást. Þótt manni virðist
að auðvelt sé að bæta mannlífið þá
er róðurinn oft þyngri að gera
það,“ sagði hann.
„Það virðist vera talsverður
markaður fyrir klámefni því að
sakamál sem tengjast því koma
alltaf upp reglulega og allmargir
dómar hafa fallið í klámmálum
undanfarin ár“, sagði Egill Step-
hensen fulltrúi ríkissaksóknara eft-
ir sýninguna í gær.
Egill sagði að í hegningarlögun-
um væri dreifing á klámfengnu efni
bannaður og hann teldi að fólki
væri það almennt ljóst. Hvað væri
klám væri hins vegar ekki skilgreint
í lögum sem væri bæði kostur og
galli:
Kostur að því leyti til að það er
breytilegt frá einum tíma til annars
hvað telja skuli klám. Þannig þurfi
ekki að breyta lögum eftir því sem
tíðarandi breytist.
Gallarnir væru hinsvegar þeir að
fólk og jafnvel dómstólar gætu
velkst í vafa um hvað telja skuli
klám. í lögfræðinni sagði Egill
klám þó almennt skilgreint á þann
hátt að það sé kynlíf sem afbrigði-
legt sé eða öfgakennt á einhvern
hátt, og/eða nákvæmar lýsingar á
kynfærum eða samförum og kyn-
ferðislegum athöfnum með það að
markmiði að vekja losta. -sá
Tíminn kannar eftirspurninaeftirklámiávídeoleigum:
Markaðurinn
til staðar
Svo virðist sem nægur markaður sé fyrir klámmyndir hér á landi.
Tímanum er kunnugt um að á mörgum vídeóleigum á höfuðborgarsvæðinu
eru boðnar til leigu klámmyndir í hundraða tali. Þess eru dæmi að í
einstaka tilfellum séu klámmyndir það stór hluti af veltu viðkomandi
leigu, að ef tekið væri fyrir útleigu þeirra væri ekki rekstargrundvöllur til
staðar.
Blaðamaður Tímans gerði sér ferð á vídeóleigu sem er „þekkt“ fyrir
mikið úrval klámmynda, allt frá nokkuð saklausum „ljósbláum“ myndum
upp í myndir er sýna örgustu afbrigðilegheit. Á þessari tilteknu leigu var
hægt að fá möppu þar sem kápur klámmyndanna voru geymdar í plasti,
en númer við hvert eintak sem passaði síðan við númer á viðkomandi
spólu, er geymd var í rekka afsíðis. Blaðamaður fékk að skoða hillumar,
þar sem klámið var geymt en mikill meirihluti bannvörunnar var í útláni.
Á þeim á að giska tíu mínútum sem dvalið var inn á leigunni komu fjórir
aðilar, sem báðu um „bláar myndir“, tveir þeirra báðu um sérstakt efni
og urðu frá að hverfa þar sem spólurnar er þeir vildu fá vom í útláni.
Sá afgreiðslumaður sem rætt var við á viðkomandi leigu, sagði
markaðinn fyrir „bláu myndirnar" vera mun stærri en flestir gerðu sér
grein fyrir. Bæði konur og karlar leigðu sér slíkar myndir, þó vissulegar
væra þar karlmenn í meirihluta. Vegna mikillar eftirspurnar hefði
samkeppnin ■ framleiðslunni sjálfri einnig hamað. Myndgæði klámmynda
væm mun betri en þau vora fyrir tveimur til þremur áram síðan og
jafnframt væra myndimar mun djarfari.