Tíminn - 08.03.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 8. mars 1990
FRÉTTAYFIRLIT
BONN - Austurþýsk stjórn-
völd og stjórnarandstaðan í
Vestur-Þýskalandi hafa hvatt
Helmut Kohl kanslara Vestur-
Þýskalands til þess að hægja
á sér í tilburðum sínum við að
sameina þýsku ríkin. Hans Mo-
drow forsætisráðherra Austur-
Þýskalands sagði að vestur-
þýsk stjórnvöld reyndu að beita
fyrir sér orðrómi til þess að
flýta því að koma á fót gjaldeyr-
isbandalagi ríkjanna tveggja
sem er mikilvægt skref til sam-
einingar. Sagði Modrow réttara
fyrir vesturþýsku stjórnina að
ganga frá samningum við Pól-
verja um óbreytt landamæri
Póllands og Þyskalands eftir
sameiningu.
HAAG - Ferenc Karpati
varnarmálaráðherra Ungverja-
lands sagði að samningur um
að sovéskt herlið yrði að öllu á
brott frá Ungverjalandi um mitt
ár 1992 yrði undirritaður á
laugardaginn.
AMRISTAR - Að minnsta
kosti 20 manns voru drepnirog
30 aðrir særðust þegar vopn-
aðir Shikar skutu á hop manna
á markaðstorgi í bænum
Abohar í Punjab.
MANAGUA -Sandínistar í
Níkaragva taka nú mikilvæg
skref til þess að tryggja sig og
vernda sig fyrir stjórnarskiptin
í landinu sem verða 25.apríl.
Þeir óttast hefndaraðgerðri
Kontraliða. Kontraliða halda
samt áfram árásum sínum og
segjast ekki ætla að leggja
niður vopn fyrr en að Sandín-
istar hafi látið af völdum og að
her þeirra verði leystur upp.
WASHINGTON - Banda-
ríkjamenn hafa sakað Líbýu
um að hafa nú þegar framleitt
efnavopn og hvatti þjóðir
heims að grípa inn í. Leynileg-
ar upplýsingar frá Vestur-
Þýskalandi herma að nú þegar
hafi Líbýustjórn framleitt 30 til
50 tonn eitraðs sinnepgass í
efnaverksmiðjunni í Raba en
Líbýustjórn hefur neitað þess-
um ásökunum.
DAR ES SALAAM - Ju-
lius Nyerere fyrrum forseti
Tansaníu hefur hvatt Nelson
Mandela um að taka loforðum
stjórnvalda í Suður-Afríku um
umbætur varlega. „Mandela
er laus úr fangelsi en hann er
ekki frjáls“ sagði Nyerere á
fjöldafundi sem fagnaði frelsun
Mandela.
BRUSSEL - Háttsettur
bandarískur samningamaður
sagði að viðræður Bandaríkja-
manna og Sovétmanna um
varnarkerfi út í geimnum væru
farnar að bera árangur og
sagði að Sovétmenn gætu
samþykkt að opnuð verði leyni-
leg rannsóknarstofa út í
geimnum.
UTLOND
Bardagar háðir í grennd Kabúl, en Najibullah segist hafa allar herstöðvar í Afganistan á valdi sínu:
Enn lífsmark með
uppreisnarmonnum
Mongólai
Enn er lífsmark með uppreisnarhermönnum í afganska hernum
sem gerðu tilraun til að steypa Najibullah forseta af stóli í fyrradag.
Bardagar voru háðir utan við Kabúl í gær þrátt fyrir að Najibullah
forseti Afganistan hefði staðhæft að uppreisnartilraunin hefði verið
bæld niður.
Najibullah fullyrðir að hermenn
hliðhollir honum hafi allar herstöðv-
ar í Afganistan á sínu valdi, en
skæruliðar mujahideen fullyrða að
uppreisnarhermenn hafi Bagram her-
flugbækistöðina norðan Kabúl á
valdi sínu og að Shanawaz Tanai
fyrrum vamarmálaráðherra stjómi
uppreisn sinni gegn Najibullah það-
an.
-Hinar hugrökku hersveitir afganska
hersins hafa náð fúllkomnum yfir-
ráðum yfir öllum herstöðvum. Ég
fúllvissa ykkur um að ástandið er
eðlilegt um allt land, sagði Naji-
bullah í útvarpsávarpi sínu í gær.
Ekki er því að fúllu ljóst hvort upp-
reisnarmenn halda enn velli, en um
miðjan dag í gær skýrðu vestrænir er-
indrekar í Kabúl frá því að enn
heyrðist skothríð frá Bagram herflug-
stöðinni. Orrustuþotur þaðan reyndu
að gera árás á forsetahöllina í Kabúl
að nýju í gærmorgun, en öflug loft-
vamaskothríð hrakti þær á brott.
Najibullah sakaði Pakistana um að
eiga aðild að byltingartilraun Tanai
vamarmálaráðherra. Fullyrti hann að
byltingartilraunin væri samsæri Tan-
ai, Gulbuddins Hekmatyer leiðtoga
Hezb-i-Islami skæruliðasamtakanna
og Ieyniþjónustu Pakistana.
Þess má geta að í bardögum stjóm-
arhermanna trúum Najibullah og
uppreisnarhermanna Tanais urði
margar opinberar byggingar í Kabúl
fýrir skemmdum auk þess sem sendi-
ráð erlendra ríkja urðu fyrir skothríð
og sprengjum.
Ali Akbar Hashemi Rafsanjani forseti íran:
Vestrænir gíslar
verða leystir úr
haldi í Líbanon
Ali Akbar Hashemi Rafsanjani for-
seti írak segir að mál vestrænna gísla
í Líbanon verði leyst innan skamms,
en nú em taldir vera sautján vestræn-
ir gíslar í klóm öfgafullra múslíma í
landinu.
-Tilfmning mín er sú að má gíslana
mjakist áfram og leysist, sagði Rafs-
anjani í gær.
Rafsanjani sagðist vilja leysa
vandamálið með gíslana því gísla-
málið „ er orðið vopn í höndum
Bandaríkjamanna til eð geta styrkt
líbanska hryðjuverkamenn“.
Af hinum sautján gíslum em átta
Bandaríkjamenn.
Rafsanjani lagði á það ríka áherslu
að Iranar myndu leggja sín lóð á vog-
arskálamar til þess að vestrænir gísl-
ar fengjust lausir ef Bandaríkjamenn
og Bretar myndu hjálpa til við að
leysa þrjá írana úr haldi, en þeirra
hefur verið saknað í Líbanon frá því
árið 1982.
Rafsanjani sagði að nýleg Sjeik Mo-
hammed Hussein Fadlallah andlegs
leiðtoga Hizbollah samtakanna bentu
til þess að gíslamir fengju brátt ffelsi
sitt.
Fréttir hafa borist af því að banda-
rísk yfirvöld hafi undanfamar tvær
vilcur átt í leynilegum viðræðum við
Irana um lausn gíslanna, en Banda-
ríkjamenn hafa vísað slíkum fféttum
á bug.
Úrvalsherdeild út afganska hern-
um. Afganski herinn lætur sér ekki
nægja að berjast við skæruliða, und-
anfarna tvo daga hafa veriö inn-
byrðis átök milli hermanna hliðholl-
um Najibullah forseta og Tanai
fyrrum varnarmálaráðherra. Naji-
bullah virðist þó hafa undirtökin.
Istanbúl:
Þekktur blaöa-
maöur skotinn
Þekktur trykneskur blaðamaður
sem gagnrýnt hefúr mjög allar
öfgastefnur í trúmálum og stjóm-
málum í Tyrklandi var skotinn til
bana á götu í ístanbúl í gær, Hefúr
Turgut Özal forseti Tyrklands heit-
ið því að ná höndum yfir morðingj-
ana.
Blaðamaðurinn Cetin Emec var
dálkahöfundur í hinu útbreidda
dagblaði Hurriyet var skotinn níu
sinnum í brjóstið af minnsta kosti
tveimur vopnuðum mönnum. Bíl-
stjóri Emecs var einnig myrtur.
Morð þetta sviptar mjög til morðs-
ins á Musammer Aksoy formanni
lögffæðingasamtaka í Ankara í
janúar, en Aksoy var harður tals-
maður lýðræðis í Tyrklandi. Óttast
menn nú að öfgamenn séu að hefja
herferð gegn hófsömum lýðræðis-
sinnum og að morðalda sé í vænd-
í svelti
Tólf lýðræðissinnaðir andófsmenn
hafa hafið hungurverkfall í Ulan
Bator höfúðborg Mongólíu eftir að
stjómvöld landsins höfðu hafnað
kröfúm lýðræðissinnanna um að
hundruð embættismanna kommún-
istaflokksins segðu af sér.
Mongólamir tólf em meðlimir Lýð-
ræðissambands Mongólíu sem em
stærst hinna fjögurra nýstofnuðu
stjómmálahreyfinga sem krefjast af-
nám kommúnistakerfisins í Mongól-
íu, en kommúnistar hafa verið þar
við völd í 69 ár.
-Þeir segjast ætla að svelta sig til
bana ef ríkisstjómin bregst ekki á
sanngjaman máta við kröfúm þeirra,
sagði mongóslkumælandi erlendur
erindreki í Ultan Bator sem ekki
vildi láta nafn síns getið, í símtali í
gær.
Ólga breiðist út um heimalöndin í Suður-Afríku:
Blóðug átök Bophuthatswana
Átök og alda skemmdarverka reið
yfir heimalandið Bophuthatswana í
Suður-Afríku í gær og felldi lögregla
að minnsta kosti fimm manns í átök-
unum, en fimmhundruð manns slös-
uðust. Múgurinn krafðist þess að
Lucas Mangope forseti heimalands-
ins segði af sér embætti og bætti um
betur með því að færa eld að verk-
smiðjum, skrifstofúm og bílum í Ma-
bopani höfúðstað Bophutthatswana.
Átök þessi svipar til þeirra ólgu sem
varð í heimalandinu Ciskei í kjölfar
byltingar heimavamarliðsins þar, en
heimavamarliðið í Ciskei steypti
Lennox Sebe hinum illræmda forseta
af stóli á sunnudag. Er greinilegt að
almenningur í Bophuthatswana er lít-
ið hrifnari af sínum forseta því 50
þúsund manns tóku þátt í mótmæla-
aðgerðunum gegn Lucasi Mangope.
Múgurinn setti upp vegatálma,
kveikti í hjólbörðum og grýtti lög-
regluna. Lögreglan svaraði með skot-
hríð þannig að fimm féllu í valinn
eins og áður segir.
Ólgan í Ciskei og Bophuthatswana
kemur í kjölfar þess að Nelson Man-
dela leiðtogi Afriska þjóðarráðsins
var sleppt úr haldi, en Afriska þjóðar-
ráðið viðurkennir ekki þau tíu heima-
lönd blökkumanna sem suðurafríku-
stjóm hefúr komið á fót, heldur er
stefna samtakanna að sameina Suð-
ur-Afríku i eina lýðræðislega heild
þar sem hver maður hafi eitt jafnvægt
atkvæði án tillits til litarháttar. Þessi
boðskapur gengur í íbúa heimaland-
anna.
Mangope forseti Bophuthatswana
lætur engan bilbug á sér flnna þrátt
fyrir andófsaðgerðir og segist ekki
ætla að láta af völdum „næstu hundr-
að árin“, eins og hann orðaði það í
gær. Hann er reyndar ekki óvanur
byltingartilraunum, því suðurafriskir
hermenn bmtu byltingartilraun á bak
aftur í Bophutthatswana árið 1988.
Þá halda mannvígin áfram í Natal,
en þar hafa á þriðja þúsund manns
verið drepnir í innbyrðis átökum
blökkumanna undanfarin tvö ár.