Tíminn - 23.03.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Föstudagur 23. mars 1990
JERÚSALEM - Shimon
Peres formaður Verkamanna-
flokksins í ísrael leitar nú log-
andi Ijósi að einum þingmanni
í viðbót sem tilbúin væri að Ijá
nýrri ríkisstjórn undir stjórn
Peresar atkvæði sjtt og þannig
verða til þess að ísraelar hefji
friðarviðræður við Palestínu-
menn.
MANNHEIM -Vesturþýsk-
ur kaupsýslumaður hefur verið
ákærður fyrir að brjóta útflutn-
ingslög Vestur-Þýskalands
með því að hjálpa Líbýumönn-
um að byggja efnaverksmiðju
í Rabat. Þar segja Bandaríkja-
menn og Vestur-Þjóðverjar að
framleidd séu efnavopn.
MOSKVA - Sovésk stjórn-
völd sem þrýsta nú á Litháa að
beygja sig undir yfirstjórn Sov- '
étríkjanna að nýju hafa sent
saksóknara til Litháen þar sem
Litháar eru byrjaðir að skila
sovéska hernum vopnum sín-
um í samræmi við fyrirskipun
Mikhaíls Gorbatsjofs forseta.
Sovétmenn hafa heitið því að
beita ekki vopnavaldi í Litháen.
BÚDAPEST - Kosninga-
baráttan í Ungverjalandi er nú
í hámarki en þar fara fram
fyrstu frjálsu kosningarnar í
áratugi nú á sunnudag. Stjórn-
arflokkurinn sem er arftaki
gamla kommúnistaflokksins
hefur nú birt stefnuskrá sem
ræðst harkalega að gildum
gömlu kommúnistastjórnarinn-
ar og kveður á um hraðan
brottflutning sovéskra her-
manna.
WINDHOEK - Vestur-
Þjóðverjar og Sovétmenn
mjökuðust nær hvor öðrum í
ágreiningi sem ríkir milli þeirra
um ýmis atriðið er varðar sam-
einingu Þýskalands. Sovésk
stjórnvöld eru greinilega að
linast í þeirri afstöðu sinni að
sameinað Þýskaland verði
hlutlaust en ekki innan NATO.
BONN - Kosningabandalag
hægri manna í Austur-Þýska-
landi vonast enn til þess að
geta myndað ríkisstjórn með
þátttöku Jafnaðarmanna. Því
hafa flokkarnir ekki myndað
með sér einn þingflokk eins og
ráð var fyrir gert, heldur mun
hver flokkur starfa sjálfstætt í
þinginu. Telja þeir þannig meiri
möguleika tii þess að fá Jafn-
aðarmenn inn í stjórnina.
Illlll ÚTLÖND lllilillllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllMllllllllllllllllllllllllll
Wörner til Moskvu
Manfred Wörner, framkvæmda-
stjóri NATO, mun halda til Moskvu
á næstunni til að endurgjalda óopin-
bera heimsókn Eduard Shévardna-
dze, utanríkisráðherra Sovétríkj-
anna, til höfuðstöðva NATO í
Briissel í desember síðastliðnum.
Mun þetta verða í fyrsta sinn sem
framkvæmdastjóri NATO heldur í
opinbera heimsókn til höfuðborgar
Varsjárbandalagsríkis frá því
NATO var stofnað árið 1949.
Talsmaður Wörners skýrði frá
þessu í gær og sagði að Eduard
Shévardnadze hefði boðið fram-
kvæmdastjóranum til Moskvu.
- Framkvæmdastjórinn hefur tek-
ið boðinu og mun sækja Moskvu
heim einhvern næstu mánaða, sagði
talsmaðurinn.
Þá mun Wörner einnig hafa þegið
boð Tékka og Pólverja og mun hann
því heimsækja Varsjá og Prag á
næstunni.
- Þetta er einn liður þeirrar stefnu
NATO að koma meira fram sem
pólitísk samtök nú þegar kalda stríð-
ið í Evrópu er á enda runnið, sagði
embættismaður NATO um þessar
heimsóknir Wörners.
Wörner er fyrrum varnarmálaráð-
herra Vestur-Þýskalands.
Tævan:
Lee forseti
friðar náms-
menn í bili
Lee Teng-hui, forseti Tævan, sem
var endurkjörinn til sex ára í um-
deildri atkvæðagreiðslu í þinginu á
þriðjudag, vann sinn fyrsta pólitíska
sigur eftir kjörið þegar hann fékk
námsmenn til að hætta verkföllum
sínum, í bili að minnsta kosti. Náms-
mennirnir höfuð staðið mótmæla-
stöðu við styttu Chiang Kaisjek,
hins gengna leiðtoga kínverskra
þjóðernissinna, í miðbæ Taipei
höfuðborgar Tævan frá því á föstu-
dag.
- Við gefum stjórnarflokknum
einhvern tíma á meðan við söfnum
kröftum og endurskipuleggjum
okkur, sagði Fan Yun, einn leiðtogi
námsamnnanna, eftir fund þeirra
með Lee forseta.
Það að námsmenn hætti mótmæla-
stöðu sinni friðsamlega er túlkað
sem sigur bæði fyrir Lee og náms-
mennina, sem náð hafa fyrsta skref-
inu í því að þjóðarsamkundan á
Tævan verði leyst upp í sinni núver-
andi mynd og fullkomlega lýðræðis-
legar kosningar verði haldnar.
Meirihluti þjóðarsamkundunnar
er í höndum öldunga sem voru
þingmenn Þjóðernisflokksins í
Kína, en urðu að flýja til Tævan eftir
sigur kommúnista í Kína 1949. Um
sæti þeirra hefur ekki verið kosið
síðan.
Stuðningur við mótmæli náms-
mannanna var gífurlegur víðs vegar
um Tævan og kom gömlu þjóðernis-
sinnunum illa. Söfnuðust rúmlega
tíu þúsund þeirra saman í miðbæ
Tævan á miðvikudag og tóku þátt í
pólitískri dagskrá.
Fyrsta verk Lee eftir að hann var
endurkjörinn var að bjóða leiðtog-
um námsmannanna til viðræðna,
sem hefði verið óhugsandi fyrir
nokkrum dögum, og hét því að hann
myndi beita sér fyrir lýðræðisumbót-
um í Tævan. Lofaði hann að um-
bótaáætlun muni liggja fyrir áður en
hann sver embættiseið sinn að nýju
20. maí. Þetta tóku námsmenn gilt,
eins og áður segir.
Tékkar hafa selt Líbýumönnum hið handhæga Sémtex
plastsprengiefni í það miklu magni að Muammar Gaddafí
leiðtogi þeirra, gæti séð öllum hryðjuverkamönnum heims fyrir
nægilegum birgðum til hryðjuverka í 150 ár. Frá þessu skýrði
Vaclav Havel, forseti Tékkóslóvakíu, í London í gær, en þar er
hann í opinberri heimsókn.
Havel sagði að Tékkar hefðu hætt
að selja Líbýumönnum sprengiefnið
rétt áður en kommúnistar hröktust
frá völdum í Tékkóslóvakíu.
- Við hættum að flytja út spreng-
iefnið fyrir nokkru, en fyrri stjórn-
völd fluttu 1000 tonn til Líbýu. Tvö
hundruð grömrn nægja til þess
sprengja flugvél í loft upp svo
hryðjuverkamenn heintsins Itafa
birgðir af Semtex sem duga í 150 ár,
sagði Havel á blaðamannafundi.
Sérfræðingar leyniþjónusta telja
að plastsprengiefni sem framleitt var
í Tékkóslóvakíu hafi verið notað í
nokkrum árásum hryðjuverka-
manna. Er talið næsta víst að Semtex
hafi verið notað til að sprengja Pan
Am breiðþotuna yfir Skotlandi í
desembermánuði 1988. Þá fórust
259 menn með flugvélinni og 11 að
auki á jörðu niðri.
Þá hafa sérfræðingar fundið leifar
Semtex plastsprengiefnis í flaki
franskrar DC-10 farþegaþotu sem
sprakk í loft upp yfir Sahara í fyrra.
Þá fórust 170 manns.
Þá hefur sprengiefnið verið notað
af liðsmönnum írska lýðveldishers-
ins í sprengitilræðum á Norður-ír-
landi.
Semtex er lyktarlaust, öflugt
plastsprengiefni sem þjálfaðir
sprengjuleitarhundar finna ekki og
kemur ekki fram.á röntgentækjum
sem mynda farangur á flugvöllum.
Þessir eiginleikar gera sprengiefnið
kjörið fyrir hryðjuverkamenn.
UMSJÓN:
Hallur
Magnússon
BLAÐAMAÐyg^
Útlægir leiðtogar
blökkumanna snúa
til Suður-Afríku
Fyrstu útlægu embættismenn
Afríska þjóðarráðsins komu til
Suður-Afríku í gær til þess að
starfa að framgangi samtakanna
þar og berjast gegn aðkilnaðar-
stefnu stjórnvalda. Jacob Zumba,
meðlimur í herráði Afríska þjóðar-
ráðsins í Suður-Afríku, kom til
landsins í gær og getur nú starfað
löglega þar i landi eftir að De
Klerk létti banni af starfsemi Afr-
íska þjóðarráðsins í byrjun febrúar
eftir tæplega þrja áratugi. Frá
þessu skýrði Albertina Sisulu,
þekkt baráttukona Afríska þjóðar-
ráðsins.
Jacob Zumba kom til Suður-Afr-
íku til að undirbúa samningavið-
ræður Afríska þjóðarráðsins við
ríkisstjórn hvítra manna, en þær
munu hefjast á næstunni ef ekki
slettist upp á vinskapinn.
Zumba, sem eytt hefur tíu árum
á Robbeneyju þar sem hann var í
haldi og í útlegð vegna skemmdar-
verka, kom til landsins ásamt
tveimur lægra settum embætt-
ismönnum Afríska þjóðarráðsins.
Fleiri háttsettirembættismenn Afr-
íska þjóðarráðsins munu síðan
koma í kjölfarið.
Eiginmaður Albertinu Sisuli,
Walter Sisuli, er formaður þeirrar
nefndar sem undirbýr viðræður
Afríska þjóðarráðsins við De
Klerk forseta, en þær munu hefjast
11. apríl. Sagði hún í gær að
eiginmaður sinn væri í Jóhannesar-
borg ásamt Zumba.
Flak Pan Am breiðþotunnar sem hryðjuverkamenn grönduðu yfir Skotlandi í desember 1988. Þá fórust 270
manns. Hryðjuverkamennirnir notuðu tékknesku Semtex plastsprengiefni til að granda þotunni. Nú hefur
Vaclav Havel, forseti Tékkóslóvakíu, skýrt frá því að kommúnistastjórnin sem þar ríkti hafi selt
Líbýumönnum efnið.
Vaclav Havel, forseti Tékkóslóvakíu:
Hryðjuverkasamtök
með forða plastsprengi-
efnis til 150 ára?