Tíminn - 23.03.1990, Blaðsíða 9

8 Tíminn
Föstudagur 23. mars 1990
Föstudagur 23. mars 1990
Tíminn 9
FRAMUNDAN EFTIR
TAP 3 ARI ROD
Tap af reglulegri starfsemi Flugleiða varð
459 milljónir á síðasta ári og nemur tapið
um 14,3% af veltu félagsins. Þetta er þriðja
tapárið í röð og sýnu verst. Að sögn for-
svarsmanna félagsins er þess vænst að
reksturinn komist réttu megin við núllið
þegar allar nýju vélamar komast í gagnið.
Þrátt fyrir að vélamar kosti Flugleiðir 12,5
milljarða króna og kaup þeirra fjármögnuð
að 90 hundraðshlutum með lánsfé, þá sé
rekstur þeirra það miklu hagstæðari en
eldri véla Flugleiða að það vegi upp fjár-
magnskostnaðinn og gott betur.
Síðasta ár erfitt
Stjómendur Flugleiða vom heldur daufir í
dálkinn yfir afkomunni á síðasta ári á
blaðamannafúndi sem haldinn var áður en
sjálfúr aðalfundur Flugleiða hófst. Undan-
farið ár hefúr verið félaginu erfitt á margan
hátt og raunar verið á svipuðu róli og al-
mennt efnahagsástand í landinu.
Rekstrartekjur fyrstu níu mánuði ársins
vom viðunandi þótt þær væru minni en
vonir stóðu til og leit út fyrir að hagnaður
yrði á rekstrinum. Af því varð þó ekki því
að gríðarmikill samdráttur dundi yfir á síð-
asta ársfjórðungi. Munaði þar mestu um
stórfelldan samdrátt í flutningum til og frá
Islandi en einnig varð minni afrakstur af
starfsemi Flugleiða erlendis en gert hafði
verið ráð fyrir.
Nú er verið að endumýja algerlega milli-
landaflugflota Flugleiða. Flugreksturinn er
dýrari og erfiðari meðan á því stendur af
ýmsum sökum. Til dæmis þarf að endur-
þjálfa alla flugliða félagsins vegna nýju
vélanna. Þá verða fleiri flugvélategundir í
gangi í einu á meðan endumýjunin gengur
yfir. Vegna þess þarf félagið að sitja uppi
með meiri og dýrari varahlutalager auk
fleiri atriða.
Nú er verið að ljúka við þrjár af þeim
fimm Boeing flugvélum sem Flugleiðir
eiga enn í smíðum. Senn líður að því að
Félagið fái afhenta fyrri 757 vélina sem
ætlunin er að nota einkum á Bandaríkja-
flugleiðunum. Vélin sem ber einkennis-
stafina TF-FIH fór í fýrsta reynsluflugið
þann 20. þ.m. og gekk það að óskum. Hún
á að koma til landsins 10. apríl n.k. Smíði
hinnar 757 vélarinnar er einnig að komast
á lokastig. Auk þess er verið að smíða
þriðju B 737—400 vélina en félagið hefur
þegar tekið tvær slíkar í notkun eins og al-
kunna er. Búist er við að allar nýju vélam-
ar verði komnar í notkun í maímánuði n.k.
Nýjar vélar, léttari flugrekstur
Á aðalfúndi Flugleiða í gær gerðu þeir
Sigurður Helgason stjómarformaður og
Sigurður Helgason forstjóri grein fyrir af-
komu og framtíðaráætlunum félagsins.
Grípum fyrst niður í ræðu Sigurðar for-
stjóra þar sem hann ræðir um afkomuna,
endumýjun flugflotans o.fl.
Forstjóri kvaðst sannfærður um að breyt-
ingar á rekstrinum sem beint og óbeint
yrðu af endumýjun flugflotans myndu
skila góðum árangri og tryggja stöðu og af-
komu Flugleiða á komandi ámm. Hann
greindi ffá því að afkoman hefði verið af-
leit síðustu tvo mánuði ársins vegna þess
hve flutningar til og frá landinu drógust
saman. Einnig hefði farþegar í N- Atlants-
hafsfluginu orðið færri en gert hafði verið
ráð fyrir. „Það kom mjög greinilega í ljós,
að rekstur á DC-8 flugvélum á þessum
markaði, er ekki lengur samkeppnisfær við
nýrri, hagkvæmari og þægilegri flugvélar.
Rekstrartekjur félagsins hafa lækkað að
raungildi á undanfömum ámm. Þetta er í
samræmi við þá stefnu félagsins, að draga
mjög úr vægi Norður—Atlantshafsflugs í
rekstrinum. Frá árinu 1985 hafa rekstrar-
tekjur lækkað um 21,5% að raungildi
reiknað á meðalverðlagi ársins 1989.
Hækkun á rekstrarkostnaði samfara auk-
inni samkeppni hafa gert samkeppnisstöðu
Flugleiða erfiðari á Norður—Átlantshafi
og hefur verið tap á þessari rekstrareiningu
á undanfömum árum. Með tilkomu B—
757—200 vélanna verður breyting hér á og
m.a. vegna þess hafa Flugleiðir ákveðið að
heQa að nýju flug til BaltimoreAVashing-
ton i Bandaríkjunum," sagði Sigurður for-
stjóri.
I ræðu forstjóra kom fram að vegna flug-
vélakaupanna lækkaði hlutfall eigin fjár af
heildarfjármagni Flugleiða úr 42% 1988 í
28% 1989. Vegna flugvélakaupa þyrfti að
taka meira fé að láni en reynt yrði jafn-
ffarnt að láta eiginfjárhlutfallið ekki fara
niður fyrir 25%. Til þess þyrfti að auka
hlutafé félagsins. Jafnffamt þyrfti hið
skjótasta að ná jöfúuði í tekjum og gjöld-
um og þegar til lengri tíma er litið, veruleg-
um hagnaði til að tryggja framtíð félagsins.
Stefút væri að því að hann yrði 5—7% af
veltu félagsins.
Bjartari horfur
Sigurður forstióri sagði að horfumar væm
á margan hátt þokkalegar í því að þetta
mætti takast. Nú virtist sem samdráttar-
tímabili væri að ljúka því að bókanir fram í
septembermánuð þessa árs væm um 14%
meiri en á sama tíma og í fyrra. Þá væru
nýju vélamar mun hagstæðari í rekstri en
hinar gömlu og reynslan hefði sýnt að elds-
neytiskostnaður á hvert farþegasæti væri
um 30% lægri. Auk þess væm aðeins tveir
menn í stjómklefa í stað þriggja áður.
Þannig vægi miklu ódýrari rekstur nýju
vélanna upp fjármagnskostnaðinn vegna
kaupanna á þeim og gott betur. Þar við
bættist að vélamar væm bæði þægilegri og
eftirsóknarverðari fyrir farþega og því
mætti búast við betri sætanýtingu af þeim
sökum.
Hann sagði að hlutfall farþega á ýmsum
afsláttar— og sérfargjöldum væri óvenju
hátt hjá Flugleiðum í samanburði við önn-
ur áætlunarflugfélög. Með tilkomu nýju
vélanna yrði leitast við að auka tiðni ferða
milli áætlunarstaða og að áætlanir stæðust.
Tap af starfsemi Flugleiða hátt í hálfan milljarð á síðasta ári:
FLUGLEIÐAMENN
TELJA BJARTARA
Það hlyti að gera félagið áhugaverðara fyr-
ir þá farþega sem greiða fúllt fargjald,
gjaman á fyrsta farrými, svo sem kaup-
sýslumenn og opinbera starfsmenn sem
þurfa að leggja af stað með skömmum fyr-
irvara. Til slíkra farþega yrði höfðað í
auknum mæli einkum á Washington/Balti-
more- Stokkhólmsflugleiðinni nýju en
flug á þeirri leið hefst þann 7. maí n.k. og
flogið verður fjórum til fimm sinnum í
viku.
Varðandi N-Atlantshafsflugið almennt þá
vænta Flugleiðamenn þess að það gæti far-
ið að skila arði þegar nýju vélamar komast
í gagnið að fullu en á því hefúr verið mis-
brestur að undanfömu. Bæði væm þær
ódýrari í rekstri en gömlu „áttumar“ og
meira aðlaðandi fyrir farþega og ferðir tíð-
ari en áður. Vegna þessa væri þess vænst
að hlutdeild félagsins í farþegaflutningum
milli Evrópu og BNA ykist.
I þessu efni væri þó við ramman reip að
draga vegna yfirburða stærri flugfélaga,
einkum bandarískra. Bandarísk flugfélög
hefðu ráðið um 40% af flugi milli BNA og
Evrópu en á fáum ámm hefðu þau aukið
hlutdeild sína í um 50%. Um þetta sagði
Sigurður stjómarformaður:
„Framtíð rekstrar félagsins á Norð-
ur—Atlantshafsleiðum mun fyrst og
fremst einkennast af því hvort takist með
nýjum flugvélum að ná þeim árangri sem
stefnt er að og þá með hliðsjón af mjög
litlum heimamarkaði hér á Islandi.
Þörfin fýrir traustar og öruggar samgöng-
ur milli Islands og Bandaríkjanna er aug-
ljós. Til að tryggja þessar samgöngur og þá
sérstaklega tíðni þeirra þurfúm við teng-
ingar við aðra markaði svo sem nú er gert
og þar kemur til fyrst og ffemst Luxem-
bourg svo og Norðurlöndin.
Þessar tengingar hafa að sjálfsögðu áhrif
á umsvif Evrópuflugsins því með þessu er
verið að gera tilraun til að nýta hina glæsi-
legu flugstöð í Keflavík sem safnstöð.
I raun liggur þó ekki enn fyrir hvort hægt
er að ná þeim markmiðum að hagnaður
verði af þessum rekstri. Nýju flugvélamar
munu skera úr um það.“
Innanlandsflug í basli
Verulegir erfiðleikar hafa verið í rekstri
innanlandsflugs Flugleiða og hefúr heild-
artap á rekstri þess s.l. tíu ár numið tæp-
lega 650 milljónum. T\FRETTAST\EGG-
ERTVFLUGL.SA
Flugleiðamenn segja að ástæður séu ýms-
ar, m.a. þær að vegakerfið hefúr batnað
undanfarin ár og auðveldara að ferðast á
bílum milli byggðarlaga en áður. Ströng
verðlagshöft heföu verið á gjaldtöku í inn-
anlandsfluginu af hálfu ríkisvaldsins. Hins
vegar hefði það sama ríkisvald ekki skirrst
við að hækka ýmsan kostnað við innan-
landsflugið. Þar mætti nefna að á sama
tíma og lánskjaravísitala hefði hækkað um
164% hefði kostnaður vegna lendingar-
gjalda í innanlandsflugi vaxið um 563%.
Ríkisvaldið hefði því hækkað gjöldin þre-
falt á við aðrar hækkanir í landinu.
Sigurður Helgason stjómarformaður
sagði að stjóm Flugleiða heföi fjallað ítar-
lega um innanlandsflugið og nú sé verið að
kanna rækilega hvort ekki beri að stofna 1
sérstakt félag um reksturinn og að sam-
vinna yrði höfð við landsbyggðarfélögin i
því efni. Á meðan þessi mál væm athuguð
væri ekki tímabært að endumýja innan-
landsflugflotann, fimm Fokker
F—27—200 flugvélar. „Ljóst er að ekki er
hægt að ætlast til þess af hluthöfúm þessa
félags, að þeir leggi áfram til stóra fjár-
muni til að styrkja innanlandsflug félags-
ins. Hér verður að verða breyting á. End-
amir verða að ná saman,“ sagði Sigurður
Helgason stjómarformaður.
—sá
Tímamynd: Pjetur