Tíminn - 27.03.1990, Blaðsíða 6
6 Tíminn
Þriðjudagur 27. mars 1990
Timirm
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin i Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aöstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gíslason
Skrifstofur Lyngháls 9, 110 Reykjavík. Sími: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsíman Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttstjórar 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning
ogumbrofcTæknideildTimans. Prentun: Blaöaprent h.f.
Mánaðaráskrift í kr. 1000,-, verð I lausasölu I 90,- kr og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Hvert er markmið
Nýs vettvangs?
I viðtali við Tímann á föstudaginn benti Sigrún
Magnúsdóttir borgarfúlltrúi, sem skipar efsta sæti
ffamboðslista Framsóknarflokksins í væntanlegum
borgarstjómarkosningum í Reykjavík, á að það sé
ekki trúverðug aðferð af hálfu Nýs vettvangs, sem er
nafn á nýstofnuðum stjómmálasamtökum, að kalla á
Framsóknarfélögin í Reykjavík til liðs við sig um
sameiginlegt listaframboð. Má segja að hér sé um að
ræða furðulega pólitíska tilætlunarsemi, þegar fýrir
liggur að framboðslisti Framsóknarflokksins er löngu
ákveðinn.
Sameiginlegt framboð minnihlutaflokka og íhalds-
andstæðinga í borgarstjóm Reykjavíkur var til um-
ræðu fyrir ári. Alþýðuflokksmenn mfú þá samstöðu
sem náðst hafði um ffamkvæmanlega leið í því sam-
bandi. Það mál verður ekki tekið upp að nýju, síst á
grundvelli Nýs vettvangs. Til þess em engin skilyrði.
Orð Sigrúnar Magnúsdóttur um tilkomu og eðli
þessa nýja framboðsflokks em athyglisverð, þegar
hún segir að í því felist ekkert nema mótsögn að for-
ystumenn telja framboð sitt „þverpólitískt“ - - sem
það er ekki — og ásaka aðra stjómmálaflokka um að
viðhalda „úreltu kerfi“, þ.e.a.s. formbundnum félags-
skap um þjóðmálastefnur.
Sigrún Magnúsdóttir bendir réttilega á að þegar
hópur fólks ákveður að bjóða fram og taka þátt í
kosningabaráttu sé hann um leið að búa til stjóm-
málaflokk. „Mér fínnst að verið sé að slá ryki í augu
fólks með því að halda því fram að Nýr vettvangur sé
eitthvað annað en flokkur,“ segir Sigrún Magnúsdótt-
ir. Þetta er kjami málsins. Aðstandendur Nýs vett-
vangs er fólk sem ætlar að stofna nýjan flokk. Sá til-
gangur fer öndvert við það sem hingað til hefúr verið
rætt um, að því er varðar samstöðu minnihlutaflokka
í borgarstjómarkosningum, að ekki sé minnst á aðrar
kosningar.
Abending Sigrúnar um þetta atriði er tímabær, fyrst
og fremst að því er varðar afstöðu Framsóknarflokks-
ins. Sem forystumaður í flokki sínum kveður hún upp
úr um það á réttum tíma að Framsóknarflokkurinn er
ekki nú ffemur en endranær í neinum samrunahug-
leiðingum í anda þess fólks sem berst fyrir því að
sameina ,jafnaðarmenn“, „vinstri menn“ eða „fijáls-
lynd öfl“ í einum flokki. Slíkt samrunaákall verða
menn að skilja réttum skilningi og hjúpa ekki loðnum
áróðursfrösum.
A mæltu máli þýðir „sameining jaftiaðarmanna“ og
hvers kyns tilbrigði við þetta pólitíska slagorð, ekkert
annað en að leggja skuli niður Alþýðubandalagið og
Alþýðuflokkinn til þess að stofna nýjan flokk á rúst-
um þeirra. Nýr vettvangur er tilraunastarfsemi í að
stofna nýjan stjómmálaflokk úr Alþýðuflokknum og
Alþýðubandalaginu. Það þarf enga forstokkaða
flokkshyggju, síst í þeim flokkum sem hér eiga engan
hlut að máli, til að láta sér fátt um slíka tilraunastarf-
semi fínnast. Þetta er spuming um að skilja tilgang og
eðli tiltekinnar þjóðmálahreyfmgar og bregðast við í
samræmi við það.
1 GARRI & v. ; ■
Sl kríf áð með vinstrí fæti
Ljóst er að Ellert Schram, ann-
an af ritstjórum rauðvinspress-
unnar, langar til að komast í slag-
tog við Ólínu hjá Nýjum
vettvangi. Hann vfldi verða svo
mikið hjá Sjálfstæðisflokknum á
sínum tíma, að flokkurínn gat
ekki rúmað hann þótt hann sé
stærsti flokJkur landsins. Nú hef-
ur Ellert brugðið á það ráð að
skrifa sunnudagshugvekju um
vinstrí fót sinn, sem hann segir
hafa verið afbragð annarra fóta
og a.m.k. landsfrægur. Vegna
þess hve Ellert hefur góðan
vinstri fót telur hann að sín bíði
nokkur þátttaka í hinni nýju
vinstri pólitík í landinu, sem
sprottið hefur upp af þvf, að ungt
fólk hefur geflst upp á Alþýðu-
bandalaginu. Eilert telur að jafn-
vel Morgunblaðið stundi vinstri
fótar fræði með skrifum sínum
um Eimskip. Og samkvæmt eðli
fótboltahetju og þeirrar ættar-
fylgju að teija sig kallaðan, fal-
býður ritstjórinn vinstri fót sinn
til þátttðku i baráttunni.
Aðrir útlimir
Mikil saga verður af Ellerti áð-
ur en yfir lýkur, fyrst vinstri fót-
ur hans einn og sér er orðinn til-
efni stóra skrifa um frægð
persónunnar. Hvað verður um
aðra útlimi? Þá er ógetið allrar
hinnar víðfeðmu sálar rltstjór-
ans, innyflanna og heilabúsins.
Hann ætti að fá hrossabóndann,
matarmanninn, rauðvínshetjuna
og meðritstjórann tfl að skrifa
bók um hinn einstaka likama Ell-
erts. Það yrði náttúrlega ekki
roatreiðslubók, nema þá í pólitík
Ellert Schram
„Jafnvel minn gleymdi og
flmmtugi vinstri fótur, sem um
Iangt skeið hefur verið persona
non grata i samkvæmisiífí stjórn-
málanna, kemst kannski aftur á
blað.“ skrifar Ellert í blað sitt í
titt dulbúinni áskorun á Ólínu að
muna nú eftir því að í bænum
bíður maður með sérdeflis mikil-
vægan vinstri fót, sera getur lagt
Nýjum vettvangi lið. Samanber
þau orð ritstjórans, að „vinstrí
fóturínn í pólitik lýðræðiskyn-
slóðarinnar er að vakna ti) lífsins.
Og sparkar frá sér.“ Það fer ekki
á milli mála að Ellert hefur ofur-
trú á vinstri fæti sínum og vill
leggja hann fram tfl stuðnings
þeim sem eru að „vakna til lífs-
ins“. Svona er að hafa bömluiitla
Iðngun til að vera í pólitík.
En Ellert gætir ekki að einu
mikilvægu atriði, og er i því efni
alveg samstiga lýðræðiskynslóð-
inni. Þeir sem stofna flokka og
fara í framboð ættu að hafa fleiri
eríndum að gegna en stofna
flokka og fara í framboð. Það er
að vísu afskaplega skemmtilegt
tyrir þá sem eru i framboðí. Þcir
eru kvaddir á vettvang og látnir
tala yflr lýðnum, og það er ætlast
til að þeir sigri í kosníngum. En
þá byrja vandamálin fyrst. Ekld
er stöðugt hægt að tala um vinstri
fótinn á Ellerti Schram, og
spurning hvort hann hefur
nokkra pólitiska þyngd. Það
verður þó sagt lýðræðiskynslóð-
inni til málsbóta, að þótt hún
hefði ekkert annað en þennan
vinstri fót fram að færa gæti
hann orðið gáfulegrí grunnur tfl
byggja á en sá grunnur sem
„alvörustjórnmálaflokkar" eru
stundum að guma af.
Sjálflýsandi
Ástæða er til aö vona að EUerti
Schram takist að gera einhvern
pólitískan „gambít“ úr vinstri
fæti sinum, svo mjög sem hann
gumaði af honum í DV á laugar-
daginn. Auðheyrt er að ritstjór-
inn telur að mikill mundi maður-
inn allur væri hann til umræðu
en ekki fóturinn einn. Kannski
ætlast hann til að aðrir líkams-
hiutar verði i öðrum flokkum
samtimis, og bonurn verði skipt
niður eins og likama, sem hefur
verið strikaður niður í hluta fyrir
krufningu. En það sem mesta at-
hygli vekur við lestur fótarskrifa
cru hinir afdráttarlausu pólitísku
kostir sem höfundur hcfur til að
bera. Sjálfsánægjan er bókstaf-
lega sjáltlýsandi. Sé einhver kviði
rikjandi í Nýjum vettvangi ættu
samtökin að bregða á það ráð að
fá fót Ellerts, enda yrðu þau
sjálflýsandi við það. Garri
VITT OG BREITT
VINUR I RAUN
Þrátt fyrir allt hefur líklega engin
þjóð reynst íslendingum betur en
Danir og enginn vafi leikur á að úr
því að fullveldið glopraðist niður á
sínum tíma, var ekki völ á betri
herraþjóð en Dönum íyrir ráölítið
smáríki sem aldrei heíur verið ann-
að en útkjálki á mörkum hins
byggilega heims.
Enn þann dag í dag er velvild
Dana í garð íslendinga söm við sig
og vilja þeir eybyggjum á norður-
slóð allt hið besta og ber ekki að
misvirða það þótt þeir ráðleggi ekki
alltaf heilt, og því ættu þeir að gera
það, þar sem þeir kunna ekki alltaf
sjálfir fótum sínum forráð og eru
þar af leiðandi ekki trúandi til að
ráðskast með aðra.
En íslendingar ættu að vera Uffe
Elleman-Jensen, utanríkisráðherra,
þakklátir fyrir að segja þeim nokkur
sannleikskom um Evrópubandalag-
ið, svona í framhjáhlaupi þegar
hann er að hvetja allar Norður-
landaþjóðimar að fara að dæmi
Dana að sækja um fulla aðild að EB
og gerast sambandsriki.
Fleiri ágætir Danir hafa suðað
nokkuð um sama efni, svo sem
Schltiter, forssætisráðherra og for-
veri hans Anker Jörgensen, krata-
leiðtogi.
Sannleikskom
Utanrikisráðherrann okkar, hann
Jón Baldvin, hefur tekið góð ráð og
frómar óskir danska utanríkisráð-
herrans óstinnt upp og er farinn að
munnhöggvast við hann um ágæti
eða gagnsleysi EFTA og hvort
hlegið er að þeim samtökum í aðal-
stöðvum Evrópubandalagsins eða
hvort þar þyki ómaksins vert að
rabba við ráðherra Fríverslunar-
bandalagsins.
Uffe hinn danski æsir reyndar
fleiri en íslendinga upp til hávaða-
yfirlýsinga. Hann gefur einnig
Norðmönnum, Finnum og jafnvel
hinum háæmverðugu Svíum föður-
legar áminningar um að þessar
þjóðir geti ekki vænst þess að geta
lifað í vellystingum pragtuglega ut-
an Bandaríkja Evrópu og haldið
uppi sjálfstæðu efnahags- eða
menningarlífi á þeim útnámm sem
enn er verið að kalla Norðurlönd,
þegar þeirri Paradís auðsins, sem
kölluð er innri markaður EB, verð-
ur upplokið fyrir alla réttláta annó
1992.
Danski utanríkisráðherrann er svo
heiðarlegur að tilkynna þeim nor-
rænu kollegum sínum sem ekki em
í Evrópuklúbbnum, að þeir einir
geti haft áhrif innan EB sem eiga
þar fúlla aðild.
I Evrópubandalaginu er ekki um
neina aukaaðild eða neitt slíkt að
ræða. Annað hvort er maður með
eða ekki.
Það er eins gott að gildur limur
eins og UfTe Elleman-Jensen geri
mönnum þetta ljóst. Margir at-
hafnamenn og stjómmálamenn hér
á landi em að daðra við þá ósk-
hyggju að hægt sé að vera utan eða
innan í EB og halda samt óskorðu
fullveldi og eignaraðild á landi og
auðlindum. Svo á kannski ríki
frændi í Ameríku að passa okkur
líka.
Það á ekki að skammast við Uffe
fyrir að segja nokkur sannleiks-
kom. Nær væri að hengja á hann
stærsta og þyngsta kross sem út-
hlutunardeild íslenskra krossa hefur
yfir að ráða.
í uppnámi
-Það er undarleg tilhugsun að til-
heyra þjóð í upplausn, segir annar
ágætur Dani í viðtali við Morgun-
blaðið um helgina. Sven Havsteen-
Mikkelsen er menningarmaður sem
ekki er algjörlega blindaður af
framúrstefnuboðskapnum ffá
Frankfúrt-París-Mílanó. Hann lítur
til norðurs og þykist eiga þar
nokkra staðfestu.
Dönsk þjóð er að hverfa og þar
með dönsk menning. Þýskaland er
helmingi þéttbýlla en Danmörk.
Skrýtið frá íslandi séð. Innan nokk-
urra ára verða 5 milljónir Þjóðveija
búsettir f danska fylkinu, að áliti
hins aldna ættjarðarvinar, sem sér
veröld sína hverfa af yfirborði jarð-
ar að sér gengnum. í þeirri von að
aðrir þrauki lengur gefúr hann
handrit til íslands svo þau megi
kannski varðveitast.
Margar aðrar þjóðir em í upp-
lausn og eiga t.d. Luxemborgarar
ekki nema 70% af sínu litla landi
lengur. Öll þjóðarsérkenni em að
hverfa.
Hollenski menntamálaráðherrann
hefúr stungið upp á að hætt verði að
kenna á hollensku í því landi, en
skólakerfið taki upp ensku í stað-
inn.
Þýskaland er eins og harmóníka
sem dregst sundur og saman og get-
ur þegnum þar fjölgað um tugmillj-
ónir á örfáum vikum. Gamla Habs-
borgaraveldið getur allt eins verið
orðið að stórveldi í Bandaríkjum
Evrópu á einni nóttu ef svo vill
verkast. Það ætti einhver að sýna ís-
lenskum iðnrekendum og öðmm
slíkum evrópskan söguatlas til að
komast í skilning um að Evrópa var
ekki búin til 1945.
Um þjóðemismál vísast til mjög
takmarkaðara ffétta af borgarastyij-
öldum vítt og breitt um austanverða
álfúna. En popparar og blómaböm
viðurkenna ekki slíkt og er einfald-
ast að líta ekki upp úr vandamálum
Suður-Affiku og gera þau að sínum
og vita svo ekkert í sinn haus um af-
ganginn af veröldinni.
Eitt er þó óskiljanlegast af öllu.
Hvers vegna em norrænir ráða-
menn svona reiðir út í Uffe Elle-
man- Jensen?, sem ekkert hefúr til
saka unnið annað en að bjóða þeim
inn í alsælu markaðshyggjunnar og
hætta að reka smáríki fyrir norðan
allt velsæmi.
OÓ