Tíminn - 29.03.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 29. mars 1990

FRÉTTAYFIRLIT
MOSKVA — Vytautas
Landsbergis forseti Lit-
haugalands sagði ástandið í
Lithaugalandi vera rórra en
undanfarna daga og sagðist
bjartsýnn á að friðsamleg
lausn fýndist á deilu Lit-
hauga og sovéskra stjórn-
valda um sjálfstæði hinna
fyrrnefndu. Mikhaíl Gorbat-
sjof forseti Sovétríkjanna
ræddi samskiptakreppuna í
Lithaugalandi við Margaret
Thatcher forsætisráðherra
Bretlands.
RASHAYA — Grímu-
klæddir skæruliðar, líklega
kommúnistar, drápu banda-
rískan kristniboða á öryggis-
svæði fsraela I suðurhluta
Libanon eftir að þorpsbúar í
þorpinu þar sem hann starf-
aði, höfðu sakað hann um
að undirbúa landnám Gyð-
inga á þessum slóðum.
BÚDAPEST — Lýðræðis-
legur vettvangur var ótví-
ræður sigurvegari í kosning-
unum í Ungverjalandi um
helgina. Flokkurinn er hægri
miðjuflokkur og segist von-
ast til þess að geta myndað
samsteypustjórn með tveim-
ur hægriflokkum. Einungis
var skorið úr um 145 þing-
sæti af 375 í fýrri umferö
kosninganna.
JERÚSALEM — Leiðtog-
ar Verkamannaflokksins og
Likudbandalagsins sökuðu
hvorn annan um að bera fé í
rabbía sem er leiðtogi
stjórnmálaflokks sem byggir
á strangtrúarstefnu. Flokkur
þessi getur gert útslagið um
það hvort Shimon Peres for-
maður Verkamannaflokksins
nær að mynda meirihluta-
stjórn eður ei.
STUTTGART — Lothar
de Maiziere leiðtogi Kristi-
legra lýðræðissinna í Aust-
ur-Þýskalandi sagðist von-
góður um að geta myndað
breiða samsteypustjórn með
Jafnaðarmannaflokknum,
næst stærsta flokks lands-
ins á eftir Kristilega lýðræð-
isflokknum, innan tveggja
vikna. Þá sagði Helmut Kohl
að kosningar í sameinuðu
Þýskalandi gætu að líkind-
um orðið á seinni hluta árs-
ins 1991.
JÓHANNESARBORG —
Óttaslegnir hvítir menn hafa
stofnað með sér hópa sem
hyggjast verjast hugsanleg-
um árásum blökkumanna,
sem fært hafa sig upp á
skaftið I Suður-Afríku að
undanförnu, eftir að stjórn-
völd slökuðu á aðskilnaðar-
stefnunni.
UTLOND
Kjamorkusveppurinn óguriegi sem boðar dauða og eyðileggingu. Allt bendir til þess að frakar kunni að verða næstir í kjamorkuklúbbinn, en í gær
vom þrir Irakar handteknir í Bretlandi þar sem þeir vom að smygla til frak tæknibúnaði sem nauðsynlegur er til að sprengingu af stað.
Bretar handtaka þrjá íraka á Heathrow:
Irakar reyna að smygla
búnaði í kjarnorkuvopn
Þrír írakar vom handteknir á Heathrowflugvellinum í Lundún-
um í gær og flöldi annarra vom teknir til yfirheyrslu. Gmnur leik-
ur á að írakamir hafi ætlað að smygla úr landi tæknibúnaði sem
nauðsynlegur ertil framleiðslu kjamorkuvopna. Hefurbreska ut-
anríkisráðuneytið krafið sendiherra íraka um skýríngar á smygl-
tilrauninni.
írakamir eru kona og tveir karlmenn
sem starfa á vegum írakska ríkisflug-
félagsins. Auk þess voru að minnsta
kosti fjórir aðrir handteknir, þar af
einni Breti.
Leyniþjónustur Breta og Banda-
rikjamanna telja sig hafa örugga
vissu fyrir því að írakamir hafi ætlað
að smygla tæknibúnaðinum til írak
til að fúllkomna framleiðslu á kjam-
orkuvopnum.
Óstaðfestar ftegnir herma að hinn
nauðsynlegi tæknibúnaður hafi kom-
ið með vöruflutningavél ftá Banda-
ríkjunum og að honum hafi verið
komið fyrir í flutningarými írakskrar
farþegaþotu sem átti að fljúga til
Bagdhad. Þá hafi breska lögreglan
gripið inn í málin og handtekið fólk-
ið.
Lengi hefúr verið orðrómur á kreiki
um að Irakar væru að undirbúa ftam-
leiðslu á kjamavopnum. Arið 1981
gerðu ísraelskar herþotur árás á
kjamorkuver nærri Baghdad sem
ísraelar töldu ógna öryggi sínu, þar
sem kjamorkuverið væri forsenda
fyrir framleiðslunni.
Þá hafa írakar komið umheiminum
á óvart með langdrægum eldflaugum
sínum sem þeir beittu meðal annars í
lok striðsins við írana. Þá vom eld-
flaugamar að vísu hlaðnar hefð-
bundnum sprengihleðslum, en gætu
allt eins verið hlaðnaðar kjamorku-
sprengjum.
Reyndar telja leyniþjónustur ísrela
og Bandaríkjamanna að írakar eigi
tiltölulega skammt f að ftamleiða
eigin kjamorkusprengju, en mikil-
vægur þáttur í þessháttar vopnum er
sá tæknibúnaður er kemur spreng-
ingu af stað. Einungis tugur ríkja
heims em talin hafa yfir nægilegri
tækniþekkingu að ráða til að þess
ftamleiða slíkan tækjabúnað. Það var
einmitt slíkur tækjabúnaður sem ír-
akamir reyndu að smygla til írak.
Irakar hafa hins vegar alla tíð vísað
því á bug að þeir væm að reyna að
ftamleiða kjamorkuvopn. Reyndar
neituðu þeir einnig að þeir hefðu
beitt eiturvopnum í Persaflóastyij-
öldinni, en viðurkenndu það síðar.
ísraelar fúllyrða að Irakar verði
búnir að ftamleiða kjamorkusprengj-
ur sem henta eldflaugum þeirra innan
fimm til tíu ára, ef ekkert verður að
gert. Slfkt myndi breyta mjög ástandi
mála í Miðausturlöndum.
Lýðræðisþróunin í Austur-Evrópu farin að segja til sín í fjárlögum:
V-Þjóðverjar skera
niður til hermála
Vestur-Þjóðverjar hyggjast skera
vemlega niður fjárftamlög til her-
mála á þessu ári og beita hnífnum
enn betur á árinu 1991. Ástæða þessa
er sú breyting sem verið hefur í ör-
yggismálum f Evrópu að undanfomu,
en Vestur-Þjóðverjar telja vemlega
hemaðarógn að austan ekki lengur til
staðar.
Ríkisstjóm Helmuts Kohl hyggst
skera útgjöld til hemaðarmála niður
um 500 milljónir marka á þessu ári
og enn meira á næsta ári. Em líkur til
þess að þessu fjármagni verði varið í
uppbyggingu í Austur- Þýskalandi.
Þrátt fyrir þetta munu Vestur- Þjóð-
veijar veija 54 milljörðum marka til
vamarmála á árinu 1990.
Þessi stefnubreyting er mjög í anda
jafnaðarmanna sem em í stjómarand-
stöðu, en þeir hafa hvatt ríkisstjóm-
ina til þess að skera niður til hermála
og veita fénu til aðstoðar Austur-
Þjóðverjum.
Líkur em á að kosningaúrslitin í
Austur-Þýskalandi hafi haft úrslita-
áhrif á þessa ákvörðun vestur-þýsku
ríkisstjómarinnar; kosningabandalag
hægrimanna með Kristilega lýðræð-
isflokkinn í fararbroddi sigmðu þær
kosningar með glæsibrag. Helmut
Kohl kanslari er einmitt formaður
Kristilega lýðræðisflokksins í Vestur-
Þýskalandi.
Niðurskurðurinn á þessu ári er
mestur í framlögum til kaupa á skot-
fæmm, eldsneyti og almennum bún-
aði og hefði ekki verið mögulegur
nema með slökunarstefnunni.
A-Þýskaland:
Engin réttarhöld
yfir leiðtogum
Litlar líkur em á því að fyrrum
forystumenn rikisstjómar komm-
únista í Austur-Þýskalandi verði
dregnir fyrir rétt vegna spillingar
og annarra lögbrota. Ástæða þess
er sú að flestir mannanna em það
slæmir til heilsunnar að réttar-
höld gætu riðið þeim að fúllu. Frá
þessu skýrði ríkissaksóknarinn í
Austur- Berlín í gær.
Filípseyjar:
07 MANNQ A
W m lvl#4kl« I«#%
Skæruliðar kommúnista á Filipseyj-
um hafa myrt að minnsta kosti áttatíu
og sjó manns á cinni viku, þar af vara-
forscta Filipscyjadcildar Nestlé stór-
fyrirtækisins. Morðalda þessi er
greinilega af tilefni þess að 21 ár er
liðið frá því að kerfisbundinn skætu-
hemaður kommúnista á Filipseyjum
hófst.
Það var vamarmáiaráðherra Filips-
eyja Fidel Ramos sem skýrði frétta-
mönnum frá þvi að árásir kommún-
ista hefðu aukist verulcga á
Mindanaó-eyju í suðri og á svæðun-
um kringum Manila, höfúöborg Fi-
lipscyja. Sagði hann auknar árásir
skanuliða árvissar á þessum tima.
Nýi þjóðarherinn, en svo kalia
skæruliöar kommúnista síg, iýstu þvl
yfir í gær að herinn færi nú stækkandi
og styrktist dag frá degi. Hvöttu
skæmliðar alþýðu Filipseyja að taka
höndum saman og koma Corazon
Aquino forseta landsins frá völdum.
Fidcl Ramos var ekki lengi að bregð-
ast við þessari yfiriýsingu og fulfyrti
að stjómarherinn hefði að undanfömu
gengiö mjög hart að skæruliðum
kommúnista og hefði náð að tak-
marka árásir þeina viö færri svæði en
áður.
Samkvæmt heimildum leyníþjón-
ustu hersins þá vom það nokkrir tugir
manna er stofhuðu Nýja alþýðuherinn
árið 1969, en um mitt ár árið 1988
hafi styrkur hersins verið mestur, um
25 þúsund manns. Hins vegar séu þeir
ekki nema tæpiega 19 þúsund nú og
fari fækkandi.