Tíminn - 03.04.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Þriðjudagur 3. apríl 1990
FRETTAYFIRLIT
HÖFÐABORG — F.W. de
Klerk forseti Suður-Afríku
sendi hermenn og lögreglu
inn i hverfi blökkumanna í
landinu til að bæla niður pól-
itiskt ofbeldi sem þar hefur
riðið húsum. Þá kynnti hann
hugmyndir sem ætlaöar eru
til þess að auðvelda ein-
hverja valdayfirfærslu til
blökkumanna. Meðal ann-
ars gerir De Klerk ráð fyrir
sakaruppgjöf til handa
skæruliðum blökkumanna
sem barist hafa gegn að-
skilnaðarstefnunni. De
Klerk staðfesti að hann
myndi funda með Nelson
Mandela leiðtoga Afríska
þjóðarráðsins síðar í vik-
unni.
LONDON — Nokkuð verð-
fall varð á verðbréfamörk-
uðum í kjölfar gífurlegs
verðfalls sem varð á verð-
bréfamörkuðunum í Japan,
en þar varð næst mesta
verðfall á einum degi í sög-
unni.
WASHINGTON —
Bandaríkjamen og Japanir
hófu viðræður er miða að
afnámi gagnkvæmra við-
skiptahindrana, en Japanir
saka Bandaríkjamenn um
að beita viðskiptahindrun-
um til að draga úr innflutn-
ingi japanskra afurða til
þess að jafna viðskiptahall-
ann.
MONTELIMAR — Forset-
ar fimm ríkja Mið-Ameríku
hittust til að ræða afvopnun
Kontraliða og nýjar friðar-
viðræður í El Salvador. I
San Salvador höfuöborg El
Salvador varð hins vegar
öflug bílasprengja fjórum að
fjörtjóni auk þess sem 27
særðust.
BÚKAREST — Yngri
bróðir Nicolae Ceuasescu
fyrrum forseta Rúmeníu
sem tekinn var af lífi fyrir
rúmum þremur mánuðum,
neitaði kærum um að hann
hefði myrt sjö manns í des-
emberuppreisninni. Bróðir-
inn er nú fyrir herrétti vegna
þessa.
PARÍS — Franskir emb-
ættismenn segja að bann
bandaríkastjórnar við inn-
flutningi á vínum er inni-
halda algengan sveppa-
gróður gæti leitt til
hatramms viðskiptastríös.
BÚDAPEST — Hinn ung-
verski Lýöræðislegr vett-
vangur, sem að öllum líkind-
um mun leiða næstu
ríkisstjórn Ungverjalands,
hét því að flýta fyrir sölu rík-
isfyrirtækja.
Margaret Thatcher forsætisráðherra Bretlands læturekki bilbug á sérfinna þó blóöug átök brjótist út vegna illræmds
kosningaskatts hennar og fylgi íhaldsflokksins rjúki út í veður og vind.
Upp úr sýður vegna kosningaskatts og slæms aðbúnaðar í fangelsum:
BLOÐUG ATOK
í BRETLANDI
Blóðug átök urðu á tveimur stöðum í Bretlandi á laugardag og
í gær. Þó ástæður að baki átakanna hafi verið ólíkar þá beind-
ust þær gegn bresku ríkisstjórninni, annars vegar vegna að-
gerða hennar, en hins vegar vegna aðgerðarleysis hennar.
Grimmdin var meiri í átökum sem
brutust út í einu elsta fangelsi Bret-
lands þegar fangar gcröu þar upp-
reisn til að mótmæla slæmum aðbún-
aði í fangelsinu. Ostaðfestar fregnir
henna að allt að tólf fangar hafi verið
drepnir, en seinni partinn í gær höfðu
uppreisnarfangar enn fimm af níu
álrnum Strangeways fangelsisins
norður af Manchester á valdi sínu.
Hin átökin urðu i hjarta Lundúna-
borgar þegar reiðir mótmælendur
lentu saman við lögregluna utan við
Downingstræti 10. Um fjörtíuþúsund
manns höfðu safnast saman á West
End til að mótmæla hinum illræmda
nýja kosningaskatti sem allir Bretar
verða hér eftir að greiða, án tillits til
eigna eður tekna, til að fá að kjósa.
A fimmta hundruð manns slösuðust
í átökunum, þar af um þrjúhundruð
lögreglumenn. Þrjúhundruð manns
voru handteknir og mun einhver hluti
þeirra verða dreginn fyrir rétt sakaðir
um ofbeldi.
Lögreglan og Margaret Thatcher
forsætisráðherra Bretlands fúllyrða
að um þrjúþúsund „stjómleysingjar"
hafi komið átökunum af stað. Hún lét
engan bilbug á sér fínna þrátt fyrir
fylgishmn íhaldsflokksins, Ijölda-
mótmæli víðs vegar um land og blóð-
ug átök, því kosningaskatturinn skal
standa hvað sem tautar og raular.
Hefur Thatcher fyrirskipað sérstaka
rannsókn á átökunum á laugardag.
I fangelsinu í Strangeways sauð hins
vegar uppúr vegna slæms aðbúnaðar,
eins og áður segir, en fangelsið var
byggt á 19.ö!d og ætlað 970 föngum.
Nú dúsa um 1600 fangar í þessu
gamla fangelsi.
Um þúsund fangar náðu fangelsinu
á sitt vald og einhverjir þeirra
kveiktu elda er loguðu glatt á tíma-
bili. Hins vegar hafði stór hluti fang-
anna gefist upp með því fororði að
þeir yrðu fluttir í önnur fangelsi.
Meint tengsl austur-
þýskra stjórnmálamanna
við hina illræmdu örygg-
islögreglu Stasi verður
mörgum að falli:
For-
maöur
jafnaðar-
manna
segir
af sér
Ibrahim Böhme formaður austur-
þýska Jafnaðarmannaflokksins
sagði af sér embætti í gær í kjölfar
ásakanna um að hann hafi tengst
hinni illræmdu öryggislögreglu
Stasi. Böhme hefúr hins vegar
neitað staðfastlega öllum ásökun-
um. Hann haföi sagt af sér tíma-
bundið í síðustu viku á meðan
rannsókn stæði, en tók við emb-
ættinu að nýju á föstudaginn. Hins
vegar kom nafn Böhmé upp í
skjölum Stasi sem könnuð voru
um helgina og er ljóst að ekki er
hægt ganga úr skugga um það á
skönmmum tíma hvort hann hafi
starfað fyrir Stasi eður ei. Því seg-
ist Böhme hætta formennsku nú
þó saklaus sé, af virðingu við hið
unga lýðræði í Austur-Þýskalandi,
sem ekki megi fella skugga á.
Fáeinum klukkustundum eftir að
Böhme hafði lýst yfir afsögn sinni
skýrðu aðrir leiðtogar Jafnaðar-
mannaflokksins frá því að flokk-
urinn vildi ekki í samsteypustjóm
með Kristilega lýðræðisflokknum. ■
Jafnaðarmannaflokkurinn sem er
næst stærsti flokkur Austur-
Þýskaland hefur átti í stjómar-
myndunarviðræðum við Kristi-
lega lýðræðisflokkinn, sem er
stærsti flokkur landsins. Vonir
stóðu til að samkomulag næðist
um stjómarmyndun og að mynduð
yrði ríkisstjóm á breiðum grund-
velli með mikinn meirihluta á bak
við sig. Þær vonir virðast nú
brostnar.
Böhme er annar háttsetti stjóm-
málamaðurinn í Austur- Þýska-
landi sem segir af sér vegna
meintra tengsla við Stasi. Fyrsta
fómarlambið var Wolfgang
Schnur formaður hægriflokksins,
Lýðræðisleg vakning.
írakar færa sig upp á skaftið:
Hussein hótar
efnavopnaárás
á ísraelsríki
Saddam Hussein forseti írak hótar
að lcggja hálft ísrael í auðn með
efnavopnaárás ef Israelar reyni að
gera árás í Irak. Fullyrðir Hussein að
máttur Iraka í efnavopnum sé slíkur.
Greinilegt er að Hussein vill koma í
veg fyrir að leikurinn frá því árið
1981 endurtaki sig, en þá gerðu ísra-
elar loftárást á kjamorkuver sem var í
byggingu til þess að koma í veg fyrir
að Irakar gætu komið sér upp efna-
vopnum. Eftir að upp komst um til-
raun íraka til að smygla tæknibúnaði
í kjamorkusprengju frá Bandaríkjun-
um til írak, þá er ekki vafi um að Ir-
akar óttast svipaðar árásir. Reyndar
vísaði Hussein á bug ásökunum um
að írakar væru að smíða kjamorku-
vopn.
Hussein sagði í ávarpi sínu í gær að
einungis efnavopnabúr Sovétríkj-
anna og Bandaríkjanna væri sam-
bærilegt við efnavopnabúr íraka.
-Eg sver það við Allah að við mun-
um láta eld okkar éta upp hálft ísra-
elsríki ef það reynir að ráðast á írak,
sagði Hussein í ávarpi sínu til þjóðar-
innar.
-Halda þeir að sprengjuvakar að
verðmæti 10,500 dollara sé nægilegir
til að framleiða kjamorkusprengju?
Hvílík vitleysa. Við þurfum ekki
kjamorkusprengju, því við höfúm
efnavopnin, sagði forsetinn.
Þing Lithaugalands
ítrekar sjálfstæði
Sovéska ríkisstjórnin hyggst
stöðva útgáfu fjögurra stærstu
blaða í Lithaugalandi, en þau
styðja sjálfstæðishreyflngu Lit-
hauga af alefli. Er þetta Iiður í
auknum þrýstingi á Lithauga í
því skyni að fá þá til að afturkalla
sjálfstæðisyfírlýsingu sína frá því
ll.mars. Þing Lithauga hafnaði
öðru sinni kröfu sovéskra stjórn-
valda um að afturkaila sjálfstæð-
isyfírlýsinguna, en hins vegar var
mýkri tónninn í svari þingsins nú
en áður.
Vytautas Landsbergis forseti
Lithaugalands sagði í gær að Lit-
haugar hafi ekki gert ráð fyrir að
hljóta viðurkenningu Sovét-
manna á sjáifstæði sínu þegar í
stað. Er þetta túlkað sem skrefi í
átt til viðræðna og hugsanlegs
samkomulags milli Lithauga og
ríkisstjórnar Sovétríkjanna um
málefni Eystrasalts.
I svari sinu til sovéskra stjórn-
valda fór þing Lithaugalands
fram á það að viðræður hæfust
milli Lithauga og sovésku stjórn-
arinnar um það hvenær og hvern-
ig hátta skuli valdaframsali sov-
éskra yfirvalda til ríkisstjórnar
og þings Lithaugalans. Þá hafa
Lithaugar tekið boði Tékka um
að Tékkar verði milligöngumenn
í samningum Lithaugalands og
Sovétríkjanna.
Þá er litið á yfirlýsingar Jedinst-
vo, samtaka rússneska minnihlut-
ans í Lithaugalandi, sem merki
um þíðu. Samtökin höfðu áður
hvatt sovésk stjórnvöld um að
brjóta sjálfstæðishreyfingu Lit-
hauga á bak aftur, en nú hvetja
samtökin til samningaviðræðna.