Tíminn - 12.04.1990, Síða 6
6 Tíminn
Fimmtudagur 12. apríl 1990
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINWU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aöstoöarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Auglýsingastjóri: Steingrlmur Glslason
Skrifstofur Lyngháls 9, 110 Reykjavlk. Sími: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsfman Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttstjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning
og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Mánaðaráskrift I kr. 1000,-, verð I lausasölu I 90,- kr og 110,- kr. um
helgar. Grunnverö auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Páskaboðskapurinn
Með deginum í dag, skírdegi, hefst páskahátíð krist-
inna manna, sem ekki er aðeins ein af stórhátíðum
kirkjuársins, heldur í margra augum mesta hátíðin
vegna þess að hún er haldin til minningar um stærsta
undrið í öllum kristindómi, þá trú að Kristur hafi ris-
ið upp frá dauðum. Svo mikið undur sem þetta er og
verður hvorki skýrt með venjulegum rökum né skilið
almennum skilningi hefur kristnum mönnum eigi að
síður verið sagt að upprisan sé kjami kristindómsins,
undirstöðuatriði trúarinnar. Þrátt íyrir margs konar
sundrung munu allar kirkjudeildir heimsins halda fast
í upprisutrúna, páskaboðskapinn. Þessa trú játa þeir
sem gangast undir skyldur hinnar „ffjálslyndu“ ís-
lensku þjóðkirkju jafnt sem þeir er vilja eiga samfélag
í Kristi innan hinnar eldri og íhaldssamari kirkju
páfadómsins.
Hversu íjarlæg sem íslensk kirkja kann nú að vera
miðaldakirkjunni kaþólsku um ytra skipulag, er ná-
lægðin við kenningar hennar og trúarboðskap svo
mikil að í helgihaldi þeirra daga sem nú fara í hönd,
em sannindi Nikeujátningarinnar ífá 325 höfð að
leiðarljósi. Þau em útleggingarefni íslenskra presta á
tuttugustu öld af sömu trúarlegu hvötum og verið
hafa í hátt á annað þúsund ára: „Kristur var krossfest-
ur fyrir oss, píndur og grafinn. Hann reis upp á þriðja
degi samkvæmt ritningunum, steig upp til himna,
mun aftur koma að dæma lifendur og dauða. Á ríki
hans mun enginn endir verða.“
Um þetta efhi orti Hallgrímur Pétursson Passíusálm-
ana, stórbrotna sögu í bundnu máli um þjáningar
frelsarans fyrir sjálfa upprisuna. Passíusálmana ættu
allir kristnir menn að geta skilið án tillits til kirkju-
deildar. Ekki síður virðast íslenskir páskasálmar flytja
boðskap serti stenst allar trúarkreddur og mætti
syngja í öllum kirkjum heims án þess að spyrja þyrfti
hvaðan þeir séu komnir. Páskasálmur sr. Bjöms Hall-
dórssonar í Laufási, stuttur og hnitmiðaður, ortur af
skáldi, myndi sóma sér í páfamessu í Péturskirkjunni
í Róm eins og hann hefúr hljómað í meira en hundrað
ár í fátæklegum sveitakirkjum á Islandi:
Herrann lifir, höldum páska,
hrósum sigri lausnarans.
Synd og dauða, sorg og háska
sigrum vér í mœtti hans.
Höldum lífsins hátíð nú,
höndlum nýja von og trú,
upp með Jesú önd vor rísi
endurfœdd og náð hans lýsi.
Þrátt fyrir að allar kirkjur eigi að ná saman í kjama
kristindómsins um guðdóm Krists þ.á m. upprisuna,
verður því ekki haggað að íslendingar em fyrst og
ffemst bundnir þjóðkirkju sinni. Hún er þeirra þjóð-
lega, kristna samfélag. Æskilegt væri að sem flestir
sýndu kirkju sinni ræktarsemi með reglubundinni
kirkjusókn árið um kring. En ekki er síst ástæða til að
hvetja fólk til kirkjusóknar um páska. Páskar em með
sanni ein hin helgasta hátíð.
GARRI
Dulmál kratanna
Það blæs ekJd byrlega fyrlr AI-
þýóuflokknum í fraruboðstnálum
um þessar niutuiir. Gntt þykir að
hafa hann með upp á atkvæðin en
minna er sinnt um að koma
mönnum hans þar á lista sem
nokkur von er til að þeir nái
kosnin)>u. Nokkra huggun telja
samstarfsmenn, sein veðja á nýja
besta, i því að fá fram hagstæða
skoðanakðnnun og hafa kallað til
Magnússon, þriðji maður á Jista
Nýs vettvangs, nái kosningingu.
Þessu dettur Skáís í hug að spá
eftir að kjörsókn í prófkjðri sýndi
að enginn áhugí var fvrir fram-
boðinu. Ástæðulaust er að ve-
féngj a að skoðanakönnunin hafi
farið fram, en ótrúleg heppni hef-
ur rikt hvað snertir val á úrlak-
inu, fyrst fylgið náði 12% í könn-
uninui. Þrátt iyrir þessi vænlcgu
úrslit fyrir Vettvanginn er helst
að heyra á Bjarna P. Magnússyni,
borgarfulltrúa kratanna og eina
kratanum framarlega áiistanum,
að hann ætli að draga sig I hlé.
Undrar það engan.
Meiri krati fundinn
Þessi skoðanakönnun var gerð
fyrir Pressuna og birtir biaðið á
forsíðu að Vettvangurinn fái þrjá
menn kjðrna. Það yrðu merkileg
úrslit. en það er eins og spáin hafi
verið gerð til að gera Bjarna P.
ánægðan. í rauninni kemur eng-
um við þessi skritna spá Skáíss
neina honum. Það sýnir að smiðir
Vettvangsins vilja halda blekk-
ingunni við fram yfir kosningar,
og vilja með engu móti mlssa
bandingja sinn úr þriðja sæti.
En hvað gerir Alþýðuflokkurinn
við þá óánægðu flokksmenn. sem
telja að komið hafi verið aftan aö
sér í prófkjörinu? Ljóst er að
miðaö við þá áherslu sem forysta
Aiþýöufiokksins lagði á prófkjör-
ið og þátttöku Bjarna P. í þvi, að
annað tveggja hafa Alþýðu-
flokksmcnn ekki <ckið þátt í próf-
kjörinu, eða aðeins sá armur, Sem
álítur að ólína sé raeiri krati en
Bjarní P. Hún hefur að vísu ekk-
ert haft af Alþýöuflokknum að
segja, nema setja saman bók um
Rryndísi Schram.
Dulnefni á víxl
Blaðið Pressan bcr Nýjan vetf-
vang saman við Aiþýðuflokk i
skoðauakönnuninni, og er það
heppilega valið duinefni ú vetf-
vanginn raeð tillifi tii þriðja sætis
listans. Þannig reynir Pressan
með Bllum ráðum að sannfæra
Bjarna P. um að hann sé i fram-
boöi fyrir Alþýðufiokkinn. Þess
vegna beri honum að sitja sem
fastast í þriðja sætinu og una
þeim kjörum að bjóða sig fram í
vontausu sæli fyrir fjölfiokka-
samlök, sem ganga uudir dul-
nefniuu „Samtuk um uýjan vett-
vang“, þ.e.a.s. $é inaður kjósandí
Aiþýðufiokksins. í raun er vett-
vangurinn ekkl annaö en fram-
boð Alþýðubnndalagsins númer
tvö í Kevkjavik. En því verður
haldið vandlega leyndu þangað
til eftir kosningar.
Ekki vantar aö skoðanakönnun
Skáíss og Pressunnar spáir ihald-
inu stórum sigri. Þar stendur
Davíð Oddson í stafni sem
ókrýndur konuugur fyrir Hði
sinu og fær þrettán fulltrúa
kjörna, en ekkl nema ellefu eftir
að spáö befur verið i óákveðna
hópinn, hvað sem er nú að marka
það. Við það fær vettvangurinn
sína þrjá meim og Bjarni P, er
nrðinn öruggur, en Kvennaiistinn
einn. Framsókn og Allabailar frá
enga kjðrna. Þetta er ævintýra-
Davíð í fjölskyldunum
Mjög er nú horft til sfórsigurs
íhaldsins í kosningunum. Auöséó
er að fyrirtæki á borð við Flug-
ieiðir og Eimskip, sem eru í eigu
fán, hafa gripið í Daviö eins og
guð i fófinn, og nú linnir ekki
gylliboðum og annarri mcðferð
tU gleðiauka fyrir borgarstjór-
ann. Hann situr á hœgri hönd jes-
tísanna í Elmskip á aöalfundum
og þegar Flugleiðir fengu nýja vél
frá Bandarikjunum var borgar-
stjórinn og ágæt frú hans flutt
fram og tii baka í nýjum farkosti,
þar scm frúín var látin skýra.
Þannig gæta Ijölskyldurnar
fimmtán borgarstjórans í lofti og
á Júði, og tcngja hann við sig.
Helst viidu Eímskip og Flugleiðir
geta yfirfært vinsældir borgar-
stjórans yfir á $ig og tjölskvld-
urnar. Það gæti orðið á kostnað
hins aimenna kjósanda íhaldsins.
Þessar aðfarir eru heidur óvenju-
legar, því fjölskyldunum hefur
þótt nóg að hafa stuðning Sjálf-
stæðisfiokksins. Nú á að gera
flokksforystuna sjálfa að hlekk í
keðjuuoi, svo það fari ekki á milll
mála í hugum kjósenda, að þcir
eru að sfyða fjölskylduruar
fimmtán til enn frekari valda á
athafnassviðum landsins. <jarrí.
VITT OG BREITT
BAKARINN HENGDUR
Skipstjóranum á bahamaisku feij-
unni Scandinavian Star hefúr nú tekist
að finna blóraböggul, sem með lagni
væri hægt að gera að sökudólg og
kenna um hve margir fórust í brunan-
um er farþegafeijan brann. Sam-
kvæmt fréttum bar skipstjórinn við
yfirheyrslur að sasnskir slökkviliðs-
menn hafi staðið rangt að störfum og
því fór sem fór.
Að vísu voru nær 200 af farþegaum
skipstjórans látnir þegar sænskir
slökkviliðsmenn tóku til starfa um
borð í dauðagildrunni, en þetta er góð
tilraun hjá skipstjómaum að koma sök
yfir á eitthvað annað en hörmulega
illa rekna útgerð og áhafhar sem eng-
ann veginn var fær um að fást við þær
aðstæður sem upp komu.
Eigendur Scandinavian Star eru
norskir og skipstjórinn er af sama
þjóðemi. Skipið var skráð á Bahama-
eyjum og lýtur þarlendum lögum.
Dauöagildra
Skip sem skráð eru í ríkjum á borð
við Bahamaeyjar, Líberiu eða Pan-
ama eru undanþegin matgs kyns leið-
indaákvæðum um lágmarksöryggi og
mannréttindi áhafna. Af sjálfii leiðir
að þau eru dauðagildrur fyrir það fólk
sem álpast um borð sem farþegar eða
áhafharmeðlimir.
Áhöín farþegarfeijunnar Scandin-
avian Star þegar hún brann var að
mestu malajar og Portúgalar. Margir
þeirra eru óvanir sjómennsku og
tungumálakunnátta af skomum
skammti. Fyrirskipanir vom gagns-
lausar og hver reyndi að bjaiga sér eft-
ir bestu getu og var skipstjórinn til að
mynda langt frá því að vera með þeim
siðustu frá borði.
Þótt bahamafeijan sigldi á milli
hafna á Norðurlöndum hafði skipa-
skoðun þar ekkert með skipið að gera
og stéttarfélög sjómanna ekki fremur.
Kunnáttumenn hafa lýst þessum
manndrápsdalli sem eldgildm og
margt fleira var úrskeiðis sem talið er
til öryggisbúnaðar meðal siðaðra
þjóða. Eldvamarkerfi var ekkert til og
viðvörunarkerfi enn síður og áhöfnin
kunni ekkert til verka þegar á reyndi.
Með nær yfirskilvitlegum hætti vom
nær 200 farþegar steiktir lifandi um
borð í skipi, sem var með fjarskipta-
búnað í lagi, skammt frá landi, á mjög
fjölfarinni siglingaleið í blíðskapar-
veðri.
Fijálsa samkeppnin sá til þess að allt
fór úrskeiðis sem mögulegt var og
efht var til mesta sjóslyss í sögu Norð-
urlanda á ffiðartímum.
Siöleysi
Skipafélög leika það að láta skrá
skip sín f ríkjum þar sem engin lög
kvaða á um öryggi skipanna né um
mannréttindi áhafha. Þetta þykir
nauðsynlegt til að geta tekið þátt í
fijálsri samkeppni á alþjóðlegum
flutningaleiðum.
Mannréttindalausar áhafnir á mann-
drápsfleytum er sá gróðavegur sem
útgerðarmenn sjá hvað vænstan í
samkeppninni um flutningamarkað-
ina.
Á íslandi hefur bryddað á fijálsri
samkeppni á þessu sviði og skipafé-
lög hafa verið að reifa möguleika á að
láta skrá skipin í skripalöndum og láta
suðausturasíubúa sigla þeim.
Er skemmst að minnast að íslensk
sjómannasamtök mótmæltu hraðlega
öllum hugmyndum um að íslensk far-
skip fæm að sigla undir fánum þriðja
heims rikja með áhöihum sem telja
hag sínum sæmilega boigið með ör-
uggum hrisgijónaskammti og rekkju-
voðum sem ekki næðir um.
Á Norðurlöndum eru einhveijir fam-
ir að velta fyrir sér að ekki sé allt i
sómanum hvað snertir þriðja heims
útgerð á skipum í eigu norðurlanda-
búa og á siglingaleiðum Norðurálfh.
Effirlit með öryggisbúnaði og mann-
réttindum er kannski ekki ffáleitt og
ekki ætti að saka þótt áhöfn kunni eitt-
hvað til þeirra verka sem til falla um
borð. Það er ekki allt fengið með því
að losna við að boiga sjómönnum
mannsæmandi kaup.
En takist að kenna sænskum slökkvi-
liðsmönnum um handvömmina fær
fijálsa samkeppnin að vera eins sið-
laus og efni standa til og þeir sem hafa
lag á að hengja bakara fyrir smið
standa uppi vammi firrtir
OÓ