Tíminn - 12.04.1990, Qupperneq 14

14 Tíminn
Fimmtudagur 12. apríl 1990
Þórarinn Þórarinsson:
Víðförull ferðagarpur
Sigurður Gunnarsson, fyrrver-
andi skólastjóri á Húsavík og síðar
kennari í æfinga- og kennslufræði-
deild Kennaraháskólans, er einn
sá mesti eljumaður sem ég þekki.
Honum hefur vissulega orðið að
þeirri ósk sem hann orðaði þannig
ungur:
En þó dimmt sé lífs á leiðum,
lífi þrátt ég ann.
Og ég bið þig, Guð minn góður:
Gerðu úr mér mann.
Þessa vísu er að finna í bók
Sigurðar í önnum dagsins sem
hefur að geyma ýmsar tækifæris-
ræður hans, ritgerðir og ljóð. Hún
kom út þegar hann var hættur
kennslustörfum. Sigurður Gunn-
arsson hefur ekki aðeins verið
farsæll kennari, heldur lagt á það
kapp að koma á framfæri hollu
lestrarefni fyrir börn og unglinga.
Hann hefur þýtt og fengið útgefnar
ekki færri en 50-60 bækur á því
sviði. Þá hefur hann þýtt og flutt í
útvarp um tuttugu bækur, auk
allmargra ferðaþátta. Einnig hefur
hann frumsamið einn eða með
öðrum nokkrar kennslubækur og
unglingasögur. Af frumsömdum
sögum Sigurðar hefur sagnaflokk-
urinn Frændi segir frá náð mestum
vinsældum, en í honum er fólgin
mikil fræðsla um umhverfið og
ævintýri þess eins og bókatitlarnir
benda til, Ævintýri allt í kring,
Lífið allt er ævintýri, Ævintýra-
heimar. Við þetta bætast allmargar
ritgerðir og blaðagreinar sem birst
hafa í tímaritum og blöðum.
Sigurður hefur kunnað þá list sér
til tilbreytingar og hvíldar að fara
í gönguferðir og ferðalög heima og
erlendis. Um þetta hefur hann
haldið ítarlegar dagbækur og samið
ritgerðir um sum ferðalögin, þar
sem er að finna mikinn fróðleik.
Hann hefur gefið vinum sínum
kost á því að lesa þessar ritgerðir
og njóta þeirra þannig með honum.
Að áeggjan þeirra hefur hann gefið
út bók, sem er að koma út um
þessar mundir, þar sem er að finna
nokkurt úrval þessara ferðaminn-
inga hans og ber hún nafnið Á flugi
og ferð. Formála hennar ritar
Grímur Helgason handritavörður,
en hann féll frá fyrir aldur fram
nokkru eftir að hann skrifaði for-
málann og var Sigurði til aðstoðar
við prófarkalestur. Grímur var
nemandi Sigurðar frá Seyðisfirði
Sigurður Gunnarsson.
og voru þeir vinir jafnan síðan.
Ferðaþættir Sigurðar Gunnarsson-
ar í þessari bók ná til margra staða,
eins og ferðalags um Hornstrandir,
gönguferðar á Heklu og ferðalags
til eyjarinnar Krítar, sólarstranda
Spánar, Kanaríeyja, Mallorca, ít-
alíu, Hollands og Grænlands. Ég
álít það gagnlegt fyrir þá, sem fara
til þessara staða, að hafa þessa bók
Sigurðar með í ferðinni, en fyrir þá
sem heima sitja, er hún bæði
fróðlegur og skemmtilegur lestur.
í niðurlagi formála Gríms að
bókinni er ferðaþáttunum og höf-
undi þeirra lýst með þessum
orðum:
„Ferðaþættir þessir bera höfundi
sínum gott og glöggt vitni. Ekkert
fer framhjá honum. Hugurinn
hrífst stöðugt af því sem fyrir augu
ber. Hann lærir af öllu og sá
lærdómur verður honum efni í
frásögn til að færa í letur, bæta við
dálitlum fróðleik úr bókum og
bæklingum eða með viðtölum, til
þess að geta veitt lesandanum stað-
betri fræðslu. Honum tekst líka að
hrífa lesandann með, fræða hann
og gera hann ögn ríkari innra með
sér við lestur hverrar frásagnar,
líkt og honum hefur tekist það með
erindum sínum í útvarp á frum-
sömdu og þýddu efni. Hann er
aldrei iðjulaus. Ferðirnar verða
honum lindir, sem hann eys af
aukinni fræðslu og þekkingu og
miðlar öðrum."
Það mun eftirminnanlegt mörg-
um ferðafélögum Sigurðar að hann
kann utanbókar og fer með til
skemmtunar, flestar frægustu
lausavísur þingeyskra alþýðu-
skálda eins og Egils á Húsavík,
Happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna
DAS-HUSIÐ
að Reykjabyggð 18, Mosfellsbæ,
ertil sýnis með öllum húsbúnaði skírdag,
laugardag, páskadag og annan í páskum kl. 13-18.
Glæsilegt 2ja hæða einbýlishús með blómaskála
og tvöföldum bílskúr, samtals 253 m2 á 17 millj. kr
Leiðin er merkt.
Steingríms í Nesi, Baldvins á
Ófeigsstöðum, Indriða á Fjalli og
Guðmundar á Sandi að ógleymd-
um Karli Kristjánssyni.
Pess er svo að geta, að Sigurður
hefur tekið mikinn þátt í félagsmál-
um og eytt til þess góðum tíma,
t.d. hjá bindindisfélagsskapnum,
og hjá samtökum aldraðra. Ungur
lærði hann bókband og hefur hald-
ið því við stöðugt síðan. Hann á
gott og mikið bókasafn og hefur
sjálfur bundið inn mest af bókum
sínum. Hann hefur ánafnað bóka-
safn sitt safninu á Húsavík og mun
þannig halda áfram í framtíðinni
að veita Húsvíkingum fræðslu og
þekkingu.
IHIIIHIIIIIIIIIIHI R/FKIJR llllllllllll
Forraun forseta
George H. Nash: The Llfe of Herbert
Hoover. 497 pp, W.W. Norton, £ 17,95.
Á Bretlandi kom 1988 út annað af
hinum þremur bindum nýrrar ævi-
sögu Herberts Hoover, forseta
Bandaríkjanna 1928-32. í því greinir
frá hjálparstarfi hans í fyrri heims-
styrjöldinni. í ritdómi um bókina í
Financial Times 28. janúar 1989
sagði:
„Herbert Hoover var 1914 fertug-
ur námaverkfræðingur, sem komist
hafði ágætlega vel áfram, og í
London Wall-skrifstofu sinni hélt
hann um stjórnartauma í samfellu
alþjóðlegra námafyrirtækja. Fyrstu
vikur styrjaldarinnar voru Banda-
ríkjamenn á Bretlandi ogferðamenn
frá meginlandi álfunnar sem á flæði-
skeri staddir og voru margir þeirra
án peninga og gistirýmis. Á eigin
kostnað kom Hoover upp fyrir-
greiðslu við þessa lánlausu (stranda-
glópa) og sá þeim fyrir handbæru fé,
gistingu og heimfari. Upp úr því
starfi, sem stjórnað var úr London
Wall-skrifstofunni og úr Savoy
Hotel, spratt hin óháða Hjálpar-
nefnd Belgíu, en í október (1914)
varð ljóst, að um veturinn mundi
hungur sverfa að 9 milljónum íbúa í
hinni herteknu Belgíu og á hertekn-
um landsvæðum í Norður-Frakk-
landi."
„Á því hjálparstarfi sýndust tor-
merki. Þýska hemámsliðið neitaði
að sjá Belgum fyrir matvælum og
bar við, að breska hafnbannið ylli
matarskortinum. Og Bretar neituðu
að hlaupa undir bagga, því að send
matvæli til Belgíu gátu borist til
Þýskalands. Á fáeinum vikum sýndi
Hoover Þjóðverjum fram á það, að
aðstoð við Belga mundi létta vanda
Þýskalands, en Bretum fram á hitt,
að fyrir sakir aðstoðar yrðu Belgar
tregari en ella til að starfa að stríðs-
rekstri Þýskalands."
„Sakir hlutleysis Bandaríkjanna
og í senn fyrir sakir skipulagsstarfs,
sem unnið var eftir hendinni, og
djarflegs diplomatisks erindrekstrar
þessa leikmanns og eindrægni var á
komið samvmnu breskra, franskra,
bandarískra, hollenskra og útlægra
belgískra stjórnvalda. Og frá önd-
verðu ári 1915 átti Hoover í kaupum
á matvælum og flutningi þeirra með
skipum yfir Atlantshafið, sem kaf-
bátar herjuðu á, og úthlutaði þeim í
Belgíu og Norður-Frakklandi fyrir
liðlega £ 1 milljón á mánuði í þrjú
ár.“
„Að bakhjarli og helstu hjálpar-
hellum í öllu þessu hafði Herbert
Hoover House höfuðsmann, ráð-
gjafa Wilsons (forseta) í Washing-
ton, Walter Hines Page, sendiherra
Bandaríkjanna í London, og F.W.
Hirst, ritstjóra The Economist....
En peningar til þessa komu að
mestum hluta laumulega frá bresku
og frönsku ríkisstjórnunum.... Það
var kaldhæðni örlaganna, þótt í
rauninni ekki undrunarefni, að Hoo-
ver, sem 1914 til 1917 var sem af
forsjóninni búinn til að takast á við
aðsteðjandi vanda, skyldi ekki ná
áttum í kauphallarhruninu mikla í
október 1929.“ Rýnir