Tíminn - 12.04.1990, Blaðsíða 20

20 Tíminn
Fimmtudagur 12. apríl 1990
Sigrún Magnúsdóttir, fyrsti maður á lista Framsóknarflokksins í Reykjavík:
Byggðaþróun í Reykjavík
í hvemig borg viljum við búa? Hvemig viljum við að borgin okkar
þróist? Hverjum eiga yfirvöld í Reykjavík að þjóna?
Þetta em áleitnar spumingar sem eðlilegt er að Reykvíkingar spyrji
og að við sem bjóðum okkur fram til að taka þátt í stjóm borgarinnar
reynum að svara.
Á kjörtímabilinu, sem senn lýkur,
var samþykkt nýtt aðalskipulag fyrir
Reykjavík sem gildir til 2004. Aðal-
skipulag á að vera forskrift að þróun
borgarinnar og rammi um flesta þætti
okkar nánasta umhverfis. Það er því
mjög mikilvægt stjómtæki. I 17. kafla
skipulagsins segir m.a.: „til að tryggja
að þróun byggðar í borginni á hveijum
tíma verði sem best í samræmi við að-
alskipulagið, er stefht að því að endur-
skoða það í upphafi hvers kjörtímabils,
í fyrsta skipti árið 1990.
I endurskoðuninni 1990 verður farið
yfir þróun borgarinnar á liðnu kjör-
tímabili og hún borin saman við áætl-
anir og markmið skipulagsins."
Efndir á fyrirheitum
En hvemig hefur sjálfstæðismönnum
gengið að starfa eftir þeim áætlunum
og markmiðum sem þeir settu sjálfir
um stjóm borgarinnar?
Afar illa tel ég, t.d. áætluðu þeir að
byggja 160 þúsund fermetra af versl-
unarhúsnæði á skipulagstímabilinu eða
8 þúsund fermetra á ári, en í lok ársins
1989 var búið að byggja þessa 160
þúsund fermetra, eða það var byggt á
fjórum árum sem áætlað var í aðal-
skipulagi að gera á tuttugu árum. Á
þessu sést, sem hinn almenni borgari
hefur vitað, að í Reykjavík er búið að
byggja langt umfram þarfir undanfarin
ár af verslunarhúsnæði.
Gjaldþrot og þrengingar
í kjölfar offjárfestingar
Hér er sýnilega um geysilega offjár-
festingu að ræða. Þetta hlýtur að leiða
af sér miklar þrengingar fyrir verslun-
ina í borginni á næstu árum.
Einnig leiðir þessi ofíjárfesting af sér
skriðu gjaldþrota og þau koma niður á
hinum almenna neytanda. Það eru
neytendur sem á sama hátt verða að
„Nú er helsta vonin að ríkisvaldlð rétti miðbæinn eitthvað við meö þvf að gera Útvegsbankahúsiö að dómhúsi."
borga nýju flnu verslunarhallimar. Allt
þetta hefúr orðið til þess að miðbærinn
hefúr grotnað niður, eignir þar orðið
verðlitlar og verslunarhúsnæði þar
stendur autt.
Dómhús viö Lækjartorg?
Nú er helsta vonin að ríkisvaldið rétti
miðbæinn eitthvað við með því að gera
Útvegsbankahúsið að dómhúsi.
Það myndi t.d. laða lögmenn til að
koma aftur upp skrifstofúm í Miðbæn-
um. Einnig tel ég að þegar ráðhúsið er
fúllbúið stuðli það að líflegra borgarlífi
í Kvosinni. Þá eru uppi hugmyndir um
að tengja höfhina betur gangandi um-
ferð með því að gera undirgöng fyrir
bílaumferð.
Stórtækir veitingamenn
Þá er vert að gefa gaum að því hver
þensla hefur verið í byggingum og
rekstri veitingahúsa á vegum borgar-
innar. Reykjavíkurborg er á góðri leið
með að verða einn umsvifamesti aðil-
inn i veitingarekstri í borginni. Hita-
veita Reykjavíkur er að byggja íburð-
armikið veitúigahús í Öskjuhlíð og á
síðasta ári keypti Reykjavíkurborg
veitingahúsið Broadway. I orði kveðnu
var áformað að nota Broadway sem fé-
lagsmiðstöð og skemmtistað fyrir ung-
linga en sú hefúr ekki orðið raunin
nema að litlu leyti. Broadway, sem nú
heitir Glymur, hefúr að mestu leyti
verið notað til árshátíðahalds fyrir fyr-
irtæki og félög utan úr bæ. Svo eigum
við Viðeyjarstofú.
Þetta er þó atvinnurekstur sem nógir
em til að annast.
íbúðarhúsnæði
í borginni
Ef við athugum byggingu íbúðarhús-
næðis í boiginni þá er þróunin allt önn-
ur.
Á ánmum 1972-1979 vom fullgerðar
727 íbúðir á ári til jafnaðar, en á þeim
árum stóð íbúatala í borginni í stað. Á
árunum 1980-1989 fjölgaði Reykvík-
ingum um 13 þúsund. Þó vom á síð-
asta ári ekki fúllgerðar nema 713 íbúð-
ir eða nokkm færri en var á þeim árum
sem íbúatalan stóð í stað. Fjöldi íbúða
segir heldur ekki alla söguna, t.d. kall-
ar sívaxandi fjöldi fráskilinna á fleiri
íbúðir.
Framkvæmdagleðin hefúr ekki beinst
að byggingu íbúðarhúsnæðis. Húsa-
leiga í borginni er mjög há og sannar
að hér er mikil þörf á leiguhúsnæði.
Hér vantar tilfinnanlega fleiri íbúðir í
verkamannabústaðakerfið og aðrar fé-
lagslegar íbúðir. Það er að mínu mati
æskilegt að sem flestir búi í eigin hús-
næði. Á hinn bóginn þarf að sjá fyrir
þörf þeirra sem ekki hafa efhi á að fjár-
festa í íbúðum. Ungt fólk þarf að eiga
tímabundið kost á ódým leiguhúsnæði.
Okrað á öldruðum
Undanfarið hefúr verið byggt mikið
af söluíbúðum fyrir aldraða á vegum
Samtaka aldraðra og Félags eldri borg-
ara, en það sem vekur fúrðu er að ein-
ungis tvö byggingafyrirtæki hafa feng-
ið að srnna þessu verkefhi og úthlutun
Sigrún Magnúsdóttir borgarfúlltrúi
lóða verið háð því að Ármannsfell eða
Gunnar og Gylfi væm byggingaraðil-
inn.
Þessar íbúðir hafa síðan verið seldar
öldruðum á mjög háu verði. Þetta fyr-
irkomulag hef ég leyft mér að gagn-
rýna harðlega í borgarstjóm. Fólkið er
látið borga húsverð fyrir litla ibúð
vegna þess að það telur að það sé að
boiga fyrir ákveðið öryggi í ellinni og
að kaupa ákveðna þjónustu.
Þetta er ekki rétt. Reykjavíkurborg
byggir og rekur ákveðna þjónustu fyrir
aldraða, oft í tengslum við þessar
íbúðablokkir, en það á ekki að verða til
að hækka það verð sem aldraðir greiða
fyrir tilteknar íbúðir. Þjónustumið-
stöðvamar em byggðar fyrir alla aldr-
aða íbúa viðkomandi hverfis.
Skuldlaus eign
dugar ekki...
Sömu söguna má segja af Vesturgötu
3, sem borgin byggði fyrir aldraða. Þar
em íbúðimar flestar mjög litlar en ran-
dýrar.
Allar þessar íbúðir em söluíbúðir og
vegna þess hve dýrar þær em dugar
ekki til þó að fólk eigi skuldlausa góða
íbúð, samt þarf það að steypa sér í
skuldir. Á öllu kjörtímabilinu hefur
boigin ekki byggt neina leiguíbúð fyrir
aldraða. Mér finnst eðlilegt að borgin
keypti nokkrar íbúðir í þessum blokk-
um, sem byggðar em fyrir aldraða, og
leigði þær út.
Við framsóknarmenn höfúm bæði í
borgarstjóm og borgarráði gagnrýnt
harðlega hvemig staðið er að þessum
málum. Við báðum m.a. um saman-
burð á kostnaði á íbúðum aldraðra hér
og þeim íbúðum sem Sunnuhlíðarsam-
tökin byggðu í Kópavogi. í Kópavogi
tókst þeún að byggja Ijómandi íbúðir
fyrir miklu lægra verð en það sem við
þekkjum í Reykjavík. Hvers vegna?
Við munum krefjast þess að þessi mál
verði endurskoðuð og fúndin lausn, t.d.
farin sama leið og í Kópavogi.
Til þess að auka öryggi aldraðra verð-
um við að stórefla heimaþjónustu en til
þess að það takist verðum við að meta
þessi störf mun betur til launa.
Borgaryfirvöldum ber að stuðla að
byggúigarþróun sem gerir mannlífið í
borginni betra. Fyrir því munum við
ffamsóknarmenn ótrauðú- beita okkur.
Gleðilega páska.
BÆKUR V: :
Islamskur
ferðalangur
á 14. öld
Ross E. dunn, The Advetures of Ibn
Battua, 357 + XVI bls.,Croom Hlem, £
22,00.
Ibn Battua var fæddur í Tangier
1304. Um 30 ára skeið, frá 1325 til
1355, átti hann í ferðalögum um
Austurlönd, nær og fjær. Hann fór
til Austur-Afríku og Kína og dvald-
ist 8 ár á Indlandi. Að boði soldáns-
ins í Marokko skráði Ibn Jerzayy
frásögn hans. Best þykir nú útgáfa
Defremery og Sanguinetti á hinum
arabiska texta bókar þeirra, en hún
kom út í Parfs 1853-58. Að enskri
þýðingu textans vann Sir Hamilton
Gibb, er hann lést, en við þýðing-
unni tók Charles Beckingham próf-
essor, (en útgáfa þýðingarinnar hef-
ur enn ekki verið boðuð).
í bók þessri, sem ætlaður er víður
lesendahópur, er frásögn Ibn Battua
rakin, og er hennar vinsamlega getið
í English Historical Review f júlí
1989.
Rýnir.
Charles Fourier
Jonathan Beecher, Charles Fourier:
The Visionary and His World, 601-xvii
bls., University of California Press, $
49.50.
Þessi ævisaga Charles Fourier,
sem alla jafna er talinn einn braut-
ryðjenda jafnaðarstefnunnar, kom
út 1986, en höfundur hennar Jonath-
an Beecher, gaf 1971, ásamt Richard
Bienvenu, út úrval úr ritsmíðum
Fouriers, The Utopian Vision of
Charles Fourier. - í ritdómi um
ævisögu þessa í American Historical
Review í október 1988 segir:
„Ævisögunni er skipt í þrjá stóra
hluta. í hinum fyrsta rekur Beecher
ævi Fouriers frá fæðingu hans í
Besancon 1772, uns hann birti 1822
öndvegisrit sitt, Traité de Passociat-
ion domestique-agricole (Ritgerð
um sambýli í sveitum). Þá gerir hann
hlé á frásögn sinni til að fjalla um
meginþætti kenninga Fouriers með
tilvísan í Traité og aðrar ritsmíðar
hans. Síðan hefur hann frásögn af
ævi Fouriers frá 1822 til dauðadags
hans í París 1837.“
„Fyrir honum vakti satt að segja að
grundvalla ný vísindi að hætti Newt-
ons með gildum þáttum úr „lyonna-
is“ (Lyon-borgar) dulhyggju, sið-
fræði upplýsingarskeiðsins, (hug-
myndum) Rousseau og Bernardin
de Saint-Pierre, og skilur þar með
Fourier og sæg sjálfstílaðra Fourier-
ista, sem töldu sig taka upp málstað
hans á fjórða og fimmta tugi 19.
aldar“