Tíminn - 15.05.1990, Blaðsíða 2

Tíminn Þriðjudagur 15. ma’í 199C
„Virðisaukanótur" ganga kaupum og sölum og húseigendur neita að borga vsk:
Iðnaðarmenn neyddir
til ..svartrar vinnu“
Svo virðist sem „lagasmiðir" fýrir virðisaukaskatt (vsk.) hafi sem
fýrri „skattalagasmiðir" skilið ýmsar glufur opnar fýrir þá sem
snjallir eru að „snuða skattinn". Samkvæmt heimildum Tímans
fer það nú vaxandi að menn sem þurfa að greiða virðisaukaskatt
án þess að fá hann endurgreiddann selji nótur sínar öðrum sem
geta fengið skattinn endurgreiddann. Þá virðist td. álagning
virðisaukaskatts á alla vinnu iðnaðarmanna við húsaviðgerðir
leiða til stóraukinna skattsvika. Iðnaðarmenn standa nú frammi
fýrir því að húseigendur stilla þeim upp við vegg: „Svarta vinnu
takk“ eða að þeir fá einhvem annan til verksins. Og efalaust á
þetta ekki við um þá eina.
„Við vitum um mörg tilfelli þess að
fólk sem er að láta gera við húsnæði
sitt fyrir einhverjar smærri upphæðir
það hreinlega neitar að greiða virðis-
aukaskattinn. Það segir bara: „Við
viljum bara engan reikning og engan
virðisaukaskatt“, sagði Gunnar S.
Bjömsson hjá Meistarasambandi
iðnaðarmanna.
„Meistarar koma m.a.s. til okkar og
lýsa vandræðum sínum og spyrja
hvað í ósköpunum þeir eigi að gera.
Því fólk neiti að greiða íyrir verk
með virðisaukaskatti. Menn segja
Landsmót skáta
í byrjun júlí
Um 1500 skátar halda í byrjun júlí
að Úlfljótsvatni, en þar ætla þeir að
etha til landsmóts. Skátar halda slik
landsmót fjórða hvert ár og er að
sögn mikið tilhlökkunarefni hveiju
sinni.
Skátamir dveljast um viku tíma í
skátabúðum við leik og störf. Dag-
skrá mótsins verður mjög íjölbreytt
og allir ættu að finna sitthvað við sitt
hæfi. Þar má nefna þrautabrautir,
vatnasafari, rómantískar flekasigl-
ingar og feira. Þá verður talsvert lagt
upp úr þáttum er snerta umhverfið og
náttúmna, m.a. umhverfisfræðslu.
þetta i mörgum tilvikum orðið skil-
yrði af hálfú húseigenda til að fá verk
-—ella leiti þeir annað. Mönnum er
bara stillt upp við vegg. Gangi iðnað-
armenn svo að þessu lenda þeir síðan
í hreinum vandræðum með það að
þeir hafa ekki næg uppgefin íaun til
að sýna fram á það að þeir geti lifað
af þeim“
Gunnar sagðist hafa bent á það áður
en þessar reglur vom settar að þetta
kerfi hreinlega bjóði upp á það að
þetta fari allt út í „svarta atvinnustarf-
semi“. Og þá sé það ekki einungis
virðisaukaskatturinn sem dettur nið-
ur, heldur öll skattgreiðsla vegna
þessarar vinnu - - staðgreiðsluskatt-
urinn og allt saman.
Ríkissjóður mundi kannski græða á
því að endurgreiða öllum skattinn en
ekki aðeins þeim sem leggja í við-
haldsvinnu þar sem kostnaður nær
7% af fasteignamati?
Við samningu þeirra reglna sagðist
Gunnar hafa lagt til að miða endur-
greiðslu við 3% og þá af endurstofn-
verði eignanna (sem er sambærilegt
um allt land) en ekki fasteignamati.
Því með viðmiðun um fasteignamat
sé landsmönnum stórlega mismunað
eftir landssvæðum. Ef miðað væri
við 3% ættu flestir rétt á endur-
greiðslu og sæktust því ekki eftir
„svartri vinnu“ nema síður væri. Og
um leið skapaði þetta möguleika
skattyfirvalda til að hafa samhliða
eftirlit með öllum öðrum sköttum
viðkomandi aðila.
Gunnar kvaðst enn ekki hafa heyrt
um dæmi þess að t.d. tveir menn sem
stæðu í ffamkvæmdum, en ekki nógu
stórum, til þess að fá endurgreiddan
vsk., kæmu sér því saman um að
skrifa verkið hjá öðrum þeirra sem bá
nægði til endurgreiðslu. „Ég gæti þó
alveg eins trúað að svona dæmi geti
átt eftir að koma upp — því kerfið
býður upp á ýmsa svona misnotkun.
Það virðist allt hægt í þessum efnum
ef menn hafa vilja til slíkra hluta.
Hugsanagangurinn er þannig í þessu
blessuðu þjóðfélagi okkar. Það eina
sem gæti komið mönnum í koll í
þessu efhi er ef að skattayfirvöld
færu að rekja þetta, m.a. hvort þeir
hafi þá gefið upp launamiða á við-
komandi aðila“, sagði Gunnar.
Jón Guðmundsson hjá embætti rík-
isskattstjóra var spurður hvort honum
væri kunnugt um nótusölu ellegar
samtök manna um að færa saman
skattskyld verk á einn aðila sem næði
í endurgreiðsluna.
„Maður hefur alltaf heyrt svona sög-
ur af og til — ekki bara núna með
virðisaukaskattinum. Þetta var sagt
að tíðkaðist með söluskattinum líka,
að menn séu að ná sér í ffádrátt með
þessum hætti“. Sjálfúr sagðist Jón
ekki hafa séð nein dæmi um þetta,
enda ffekar að slíkt uppgötvaðist hjá
skattrannsóknarstjóra. Ekki var unnt
að ná í hann í gær.
Spurður sagði Jón t.d. sameiningu
viðhaldsverkefna 2ja eða fleiri hús-
eigna á eitt nafn ekkert flókið mál.
En menn yrðu þá að hugsa fyrir því
strax í upphafi því nafn þess sem ætl-
aði að fá endurgreitt yrði þá að vera á
öllum nótum. Og ef farið yrði út í
einhverja rannsókn yrðu menn að
geta sýnt ffam á tekjur til að standa
undir ffamkvæmdunum.
,Það er hættulegt að fara út i svona
hluti. Fólk tekur ákveðna áhættu með
því. Fái skattyfírvöld grun um að
menn séu að leika þennan leik er í
flestum tilfellum ákaflega auðvelt að
fletta ofan af því“, sagði Jón Guð-
mundsson.
K1 8.30 að morgni 10. maí fæddist
þeim Þorgerði Einarsdóttur og Ottari
Jóhannssyni í Grímsey stúlkubam á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri.
Svona „viðskipti" með „skattnótur“
geta vitanlega gerst með mörgum
öðrum hætti en hér hafa verið tekin
sem dæmi og einskorðast vitanlega
langt í ffá við samskipti húseigenda
og iðnaðarmanna.
Fæðing þessa stúlkubams þætti
kannski ekki í ffásögur færandi
nema fyrir þær sakir að stúlka hefur
ekki fæðst í Grímsey í tæp átta ár,
eða síðan í desember 1982. A þessu
tímabili hafa hins vegar fæðst 15
drengir. Grímseyingar vom orðnir
uggandi, en nú hefúr þessi litla hnáta
snúið þróuninni við. Þorgerður sagði
í samtali við Tímann að hugsanlegt
væri að fleiri stúlkur fæddust í
Grímsey á næstunni, þar sem 3 kon-
ur í Grímsey eiga von á bami á þessu
ári. Litla hnátan, eða „Grímseyjar-
drottningin" eins og hjúkmnarkon-
umar kölluðu hana var um 14 merk-
ur að þyngd, og 51 cm á lengd. Þeim
mæðgum heilsaðist vel, og vom hin-
ar sperrtustu þegar Tíminn leit við
hjá þeim seinni partinn í gær.
hiá-akureyri
Nýtt afl
í Njarðvík
Frambjóðendur samtaka félags-
hyggjufólks, N-listans í Njarðvík fyr-
ir komandi sveitarstjómarkosningar
ereftirfarandi: 1. Sólveig Þórðardótt-
ir, ljósmóðir, 2. Jón Bjami Helgason,
verslunarmaður, 3. Gróa Hreinsdótt-
ir, organisti, 4. Gunnar Ólafsson,
leigubílsstjóri, 5. Óskar Bjamason,
húsasmíðameistari, 6. Friðrik Ingi
Rúnarsson, nemi, 7. Asdís Friðriks-
dóttir, tannsmiður, 8. Þórarinn Þórar-
insson, lögregluþjónn, 9. Dagný
Helgadóttir, starfsmaður á dagheim-
ili, 10. Helena Guðjónsdóttir, skrif-
stofúmaður, 11. SigurðurH. Jónsson,
sjómaður, 12. Signý Guðmundsdótt-
ir, sjúkraliði, 13. Bára Hauksdóttir,
verkakona, 14. Sveinborg Daníels-
dóttir, læknaritari.
ÞINGEYINGAR,
EYFIRÐINGAR
OG AKUREYRINGAR í REYKJAVÍK
Sigrún Magnúsdóttir
Guðmundur Bjarnason
Alfreð Þorsteinsson
Valgerður Sverrisdóttir
Efstu menn á B-listanum í Reykjavík og alþingismenn Norður-
landskjördæmis eystra bjóða Norðlendingum, sem búsettir eru í
Reykjavík, í kaffispjall þriðjudaginn 15. maí n.k. kl. 20.30 að
Grensásvegi 44. B-listinn í Reykjavík.
- HEI
Þorgerður Einarsdóttir með langþráð stúlkubam.
Grímsey:
Loks fæðist stúlkubarn