Tíminn - 17.05.1990, Side 5

Fimmtudagur 17. maí 1990
Tíminn 5
Amar Jensson, yfirmaður fíkniefnadeildar lögreglunnar í Reykjavík, telur áríðandi að menn takist á við aukinn fíkniefnavanda:
Fíkniefni breiðast
út hægt og sígandi
Neysla fíkniefna meðal unglinga í Reykjavík hefur aukist síðari
ár. Ekki er um að ræða stórfellda aukningu en á hverju ári virðist
fíkniefnaneytendum í grunnskólum Ijölga. Amar Jensson, yfir-
maður fíkniefnadeildar lögreglunnar í Reykjavík, segir neysluna
breiðast út hægt og sígandi og sífellt fjölgi neytendum í yngri ald-
ursflokkum. Amar segir nauðsynlegt að stjómvöld geri upp við
sig hvemig og hvort taka eigi á þessum vanda.
„Vissulega er um vaxandi vanda að
ræða. Við höfum hins vegar ekki
skynjað neinar stórkostlegar breyt-
ingar síðustu ár en ástandið versnar
sífellt því fleiri og fleiri leiðast út í
neyslu á fíkniefhum. Okkur hefur
virst sem þetta breiddist hægt og ró-
lega út.“
Hvemig stendur á þessari aukn-
ingu?
„I fyrsta lagi er alls ekki nægilegur
áróður rekinn í skólunum. Þá er allt
of lítið gert af því að byggja upp heil-
steypta' einstaidinga sem koma út úr
skólunum og em hæfir til ákvörðun-
artöku, en láta ekki berast með
straumnum. Algengast er að þeir sem
fara út í mikla neyslu á fikniefnum
kynnist þeim fyrst á aldrinum 14-16
ára. Þá fyrst af afspum og fara síðan
að fikta við efnin og síðan eykst
neyslan hröðum skrefum."
Amar segir að víða sé pottur brotinn
í forvamarmálum. Hann nefnir
námsefni sem Lyonshreyfingin hefur
kostað útgáfu á og sé mjög gott, ekki
aðeins í þeim skilningi að upplýsa
um skaðsemi flkniefha, heldur sé það
einnig vel til þess fallið að byggja
upp krakkana sem heilsteypta ung-
linga. „Einhverra hluta vegna hefur
gengið illa að koma þessu efni inn í
skóla landsins þótt allir séu sammála
um þörfina á áróðri.“
Það er auðheyrt á yfirmanni flkni-
efhadeildarinnar í Reykjavík að hann
telur skólana og heimilin ekki standa
sig í stykkinu. Hann segir það að vísu
ekki bemm orðum en það liggur í
orðunum. „Ef út úr uppeldinu, bæði
ffá foreldmm og skólum, kæmi fólk
sem væri ömggt með sjálft sig, væri
ekki með einhveija tilfinningalega
bresti þá væri þetta vandamál miklu
minna á Islandi. Venjulega þvælast
krakkar í þetta því þau em að fylgja
einhverjum sem þau líta upp til, eða
telja sig vera að líta upp til.“
Hvað sérð þú fyrir þér ef ekki verð-
ur tekið á þessum málum af festu í
náinni framtíð?
„Forvamarstarf, sú hlið baráttunnar
sem vinnur að því að minnka eftir-
spumina, verður að haldast í hendur
við það starf sem unnið er til halda
aftur af ffamboðinu. Sé áherslan að-
eins á annan þáttinn missir starfið
marks.“
—Ekki er langt síðan tugir unglinga
i Breiðholti og fleiri hverfum borgar-
innar urðu uppvísir að neyslu á flkni-
efnum við rannsókn eins og sama
málsins. Kom þetta flkniefnalögregl-
unni á óvart hversu margir viður-
kenndu neyslu?
„Það vom upp undir hundrað ung-
lingar sem urðu uppvísir að neyslu
og ég tel víst að hundmð unglinga á
aldrinum fjórtán til átján ára hafi
neytt flkniefna í Reykjavík.
Við hmkkum ekki við þó hátt í
hundrað unglingar kæmu við sögu.
Við höfum verið að benda á þetta í
mörg ár. Við teljum okkur vita nokk-
um veginn hvemig ástandið er og
höfum margoft bent á þetta. En að
baki öllu starfi í þessum málum ligg-
ur ákveðin pólitísk ákvörðun, þ.e.a.s.
hversu miklum peningum á að eyða í
baráttuna og innan þess ramma verð-
um við að vinna. Við getum ekki
sinnt meim en við komumst yfir. Við
höfum bent á þetta ástand á fundum í
hverfunum, í skólunum og víðar og
reynt að vara foreldra við. Nú er á
döfinni að okkar þáttur í forvama-
starfi verði viðameiri og í sumar mun
sérstakur maður sinna því hlutverki
alfarið. Hans hlutverk verður m.a. að
upplýsa foreldrana um þessi mál svo
Amar Jensson, yfirmaður fíkni-
efnadeildar lögreglunnar í Reykja-
vík.
þeir geti verið betur á varðbergi.
Einnig verður farið í skólana og rætt
við unga fólkið og almenning um
þessi mál.“
Hversu alvarlegt er ástandið í dag?
„Það er erfitt að segja til um það. En
ástandið hefur verið að versna að
undanfómu og þróunin er niður á við
í öllum skilningi. Nú vil ég taka skýrt
fram að þetta hefur verið þróun en
hefur ekki tekið ömm breytingum.
Neytendum fer fjölgandi og inn-
flytjendur efnanna em að þróa sínar
starfsaðferðir og skipulag. Menn
læra af reynslu og kynnast vinnu-
brögðum erlendis ffá. Eftir því sem
tíminn líður og innflutningur fær að
þróast verður erfiðara að eiga við
hann. Meiri peningar verða í spilinu
og um leið og þeir aukast geta menn
farið kostnaðarsamari Ieiðir. Þá verð-
ur erfiðara að stöðva innflutninginn.
Við náum þá síður þeim sem standa
að baki innflutningi, miklu ffekar
þeim sem dreifa.“
Hversu áríðandi er það að menn
berji hnefanum í borðið og segi hing-
að og ekki lengra, nú tökumst við á
við þennan vanda?
„Það er mjög áríðandi. Sem dæmi
má nefna að það er geysilegur kostn-
aður sem fer í hvem fikniefnaneyt-
anda. Þjóðfélagið greiðir fyrir hvem
ncytanda meðferð, alla glæpina sem
hann ffemur, þarf að halda honum í
fangelsi og á spítölum. Þessi sami
neytandi vinnur ekki og skapar því
ekkert fyrir landið á meðan. Þannig
að kostnaðurinn á hvem neytanda er
mjög mikill.
En ætli menn að skera upp herör
gegn þessu vandamáli er það ekki
gert nema með samstilltu átaki
margra aðila og kallar á m.a. laga-
breytingar og vitanlega tckur það
mikinn tíma.“ sagði Arnar Jensson.
- ES
Lax háfaður úr eldistönkum við Hraun í Fljótum. Mynd öþ
Slátrun hafin
hjá Miklalaxi
Fyrsta laxinum úr eldisstöð Mikla-
lax hf. í Fljótum var slátrað í síðustu
viku og lauk þar með tæplega fjög-
urra ára ferli fisksins en fyrstu hrogn-
in komu í stöðina haustið 1986. I
þessa fyrstu slátmn, sem fór fram við
bækistöðvamar á Hraunum, vom
teknir un 1900 laxar. Strax og slátmn
lauk var afurðunum ekið til Hofsóss
þar sem laxinn var veginn og flokk-
aður eftir þyngd. Eftir að laxinn hafði
verið settur í þar til gerðar umbúðir
og ísaður var ekið með hann til
Keflavíkur en þaðan fór þessi fyrsta
sending með flugvél til Frakklands.
Laxinn var því farinn úr landi rúmum
sólarhring eftir að slátrnn hófst.
Næsta sending mun síðan fara út um
miðjan maí og eftir það er fýrirhugað
að senda lax á markað erlendis í
hverri viku.
Þessi fýrsta slátmn var í raun mest
hugsuð sem æfing því framvegis er
ætlunin að slátra mun meira magni í
einu eða allt að 8-10 tonnum en um
liðlega 100 þúsund fiskum verður
slátrað hjá fýrirtækinu á þessu ári. Að
sögn Reynis Pálssonar framkvæmda-
stjóra er nú mikil eftirspum eftir laxi
bæði í Evrópu og Bandaríkjunum og
verð fer ört hækkandi. Líklegt er að
Miklilax selji afurðimar í framtíðinni
á báðum þessum mörkuðum.
Reynir sagði að skilaverð fyrir þessa
fýrstu sendingu væri 280-290 krónur
fýrir kílóið, mest af fiskinum var 1.7-
2,5 kg að þyngd.
I sumar er fýrirhugað að byggja hús
á vegum Miklalax þar sem slátmn,
pökkun og frágangur á afurðunum
mun fara ffam en þar til það kemst í
gagnið verður laxinum ekið til Hof-
sóss til pökkunar.
ÖÞ
Vetrarmót Geysis:
Gustur, Silfurblesa
og Sverta urðu efst
Stóðhesturinn Gustur frá Vindási og
hryssumar Silfurblesa frá Svaðastöð-
um og Sverta frá Stokkhólma sigmðu
á vetrarmóti hcstamannafélagsins
Geysis sem lauk á laugardaginn.
Mótið var stigamót þar sem hross
söfnuðu stigum frá einu móti til ann-
ars, en alls vora mótin fimm, í janúar,
febrúar, mars, apríl og maí.
Gustur frá Vindási hlaut flest stig,
eða 38. Silfurblesa ffá Svaðastöðum
hlaut 35 stig og Sverta frá Stokk-
hólma 27 stig. Eigandi Gusts frá
Vindási er Jón Þorvarðarson í Vind-
ási, en bræðumir Anders og Lars
Hansen á Árbakka eiga hryssumar
Svertu og Silfurblesu. Vegleg verð-
laun verða veitt stigahæsta hestinum,
því eigandi hans hlaut i verðlaun fol-
ald af Svaðastaðastofni frá hrossa-
ræktarbúinu á Árbakka. Þá fengu
þijú efstu hross myndarlega eignar-
bikara og vom gefendur þeirra þrjú
fýrirtæki í Rangárþingi: Þríhymingur
hf., Rangárapótek og Kaupfélag
Rangæinga.
Fyrirkomulagið sem haft var við
vetrarmót Geysis er nýlunda hér á
landi, þar sem stigamót af þessu tagi
Sigurvegarar á vetrarmóti Geysis, talið frá vinstri: Sverta frá Stokk-
hólma og Þórður Stefánsson, Silfurblesa frá Svaðastöðum og Leifur
Helgason og Gustur frá Vindási og Jón Jónsson.
hafa ekki verið haldin áður. í ávarpi
að móti loknu sagði Kristinn Guðna-
son, formaður Geysis, að ánægja
væri með hvemig til hefði tekist og
væri þegar ákveðið að efna til móts
með líku sniði að ári.
TAPI SNUIÐ I HAGNAS
Rúmlega 2,6 milljón króna hagnað-
ur varð á rekstri Kaupfélags Hrútfirð-
inga á Borðeyri á síðasta ári. Þetta er
ríflega fimm milljón króna betri út-
koma en á árinu 1988, en þá var fé-
lagið rekið með rúmlega 2,6 milljón
króna halla.
Velta Kaupfélagsins varð 215 millj-
ónir í fýrra, en var 179 milljónir ári
á undan. Eigið fé var 27 milljónir um
síðustu áramót og hafði aukist um
14% á árinu. Félagið greiddi rúmlega
21 milljón í laun á síðasta ári.
Forráðamenn kaupfélagsins segja
félagið standa nokkuð vel. Lítið i - -i
Pó út af brcgða ef takast á að halda
rekstrinum í jafnvægi. Þakka má já-
kvæða rekstramiðurstöðu á síðasta
ári aðhaldi í rekstri og sterkri fi;
málastjóm.
-Ef"'