Tíminn - 17.05.1990, Qupperneq 6

6 Tíminn
Fimmtudagur 17. maí 1990
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Otgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aöstoöarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guömundsson
Eggert Skúlason
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, 110 Reykjavík. Sími: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöidsíman Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Timans. Prentun: Oddi h.f.
Mánaöaráskrift kr. 1000,- , verö í lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Baksvið íhaldsstjórnar
Borgarstjórinn í Reykjavík hefur ákveðið að ýta frá
sér rökstuddum mótmælum íbúa í Grafarvogi um
sorpverið í Gufunesi.
Það er að vísu dálítið hjákátleg uppstilling — ef
menn fást til að leiða hugann að því — að fulltrúar
1278 Grafarvogsbúa, sem mótmæla því að sýslað sé
við sorpvinnslu við húsdymar hjá sér, skuli ganga á
fund borgarstjóra eins með erindi sitt í stað þess að af-
henda mótmælin æðsta manni borgarinnar, Magnúsi
L. Sveinssyni, forseta borgarstjómar, að viðstöddum
fulltrúum allra þeirra flokka sem sæti eiga í borgar-
stjóm.
Það hefði verið bæði lýðræðislegra og áhrifameira að
forseti borgarstjómar hefði tekið formlega við mót-
mælunum, sem em í alla staði mjög réttmæt og nauð-
synlegt að borgarstjómarmeirihlutinn í heild hafi fulla
vitneskju um. Slíkt væri best tryggt með því að hinum
kjöma forystumanni meirihlutans, Magnúsi L. Sveins-
syni, forseta borgarstjómar, væri falið að ýta á eftir
málinu í sinn hóp í stað þess að láta embættismanninn,
borgarstjórann, ýta því út af borðinu hjá sér, ef til vill í
andstöðu við meirihlutann eða að honum fomspurð-
um.
I þessu máli sem öðmm verða Reykvíkingar að fara
að gera sér grein fýrir að þeir eiga að kalla alla íhalds-
forystuna til ábyrgðar í borgarmálefnum. I Reykjavík
ríkir einflokksstjóm Sjálfstæðisflokksins. Valdakerfi
reykvískrar yfirstéttar ræður borgarmálefnum, og
borgarstjórinn er ekki annað en málpípa þess og fram-
kvæmdastjóri.
Hins vegar hefur þetta múraða valdakerfi íhaldsins
löngum beitt þeirri hemaðarlist að láta sjálft sig hverfa
eins og það sé ekki til. Ihaldið hefur jafnvel þann hátt-
inn á að láta borgarfulltrúa sína lifa eins konar skugga-
tilvem. Enginn veit hvað þeir heita, þaðan af síður
hvað þeir em margir nema það eitt að þeir mynda það
sem kallað er samstæður meirihluti í borgarstjóm, röð
af nafnleysingjum þar sem jafnvel forseti borgar-
stjómar týnist í myrkrinu, þótt hann sé í raun og vem
fremsti virðingamaður höfuðborgarinnar.
Meðan valdakerfí íhaldsins felur sig þannig að tjalda-
baki og lætur borgarfulltrúana hafa sig sem minnst í
frammi, er það gamalgróið sviðsetningaratriði að baða
framkvæmdastjóra valdakerfisins í björtu Ijósi. Þótt
engin ástæða sé til að gera lítið úr þeim mönnum sem
gegnt hafa borgarstjóraembættum á vegum valdakerf-
is Sjálfstæðisflokksins fyrr og síðar, er það eins og
hver annar pólitískur hjárænuskapur ef menn sjá ekki
í hvers þágu slíkir embættismenn vinna. íhaldsborgar-
stjórar í Reykjavík þjóna einhliða hagsmunum Sjálf-
stæðisflokksins og innstu valdaklíku hans. Það er því
ekki annað en skammsýni að vera sífellt að eigna
borgarstjóra einstök verk - - góð eða vond — í stað
þess að gera sér grein fyrir valdakerfi sjálffar
íhaldsmafíunnar í borginni, sem er það vígi sem
íhaldsandstæðingar eiga að sigra án þess að skattyrð-
ast meira við einstaka þjónar hennar en þörf er á. Bar-
áttan í borgarstjómarkosningum stendur ekki um verk
eins manns, heldur alræðisvöld heils stjómmála-
flokks.
a ddi ^iiiliiiilliÉiliiiÉiiiÉlli mmmmmmsmw mmmm s

Við Ííilendin!>iir höfum búið vió
dna:"f>mn útflutnings, sera er
fiskur. Viö fluttuin áöur saltkjöt
til lðnda, þðr sera gúllashbarúnar
voru að gera það gott í fyrra
stríðl, og enn erutn við að reyna
aö flytja út kindakjöt, en gengur
iUa vegna þess að vift þurfum aft
keppa vift Ný-Sjálendinga og
Ástrali og útaepilegar niður-
greiðslur í Evrópu. Þá flytjum við
út lax, scm framieiddur er í eld-
issstöövuni. sera tiggur við gjuid-
þroti i niiftri uppbyggingu. Vift
flytjunt út refa- og minnkaskiun
tneft svo hroftalegum árangri, að
vítoaft hefur verift í útvarpift um,
aft eigendur refabúa verfti aft
reyna aft vinsa það besfa úr refa-
fóðrinu tii aft leggja sér til munns.
Þefta ástand er þyngra cn tárum
taki. Enn cr það fiskurinn scm
stendur undir útflutningnum.
Samt er nýiega búift að veita um
átta iniiljöröuni fiJ bágstaddra
fiskviuoslufyrirtækja og togara-
útgeröar. Þanoig má segja incft
sanni aft útflutningur okkar
gengur ekki alitof vel.
I gegnum nálaraugaö
En það er lengi von á einum.
Iloginyndarikur hugsjónamaöur,
ættaöur frá Sigiufirði, rekur veit-
ingahús í Luxcntbourg, og hefur
fyrir nálaraugað, eins og það hafi
aldrei verið afmeyjaft.
Bláa móöan
Vinur okkar í Lu.x virðist nú
hafa sigrast á ákveðmnn erfift-
leikum við að koina sprútti sínu í
gegnum nálarauga ríkiseinokun-
ar. Svo er aft sjá aft Áfengisversl-
unin sé reiðuhúin tii að hefja sölu
á framleiftslu hans, sem hann læt-
ur heita í höfftuftiö á gömlum
galdradrykk íslenskum. Þetta
nafti fengu hindindisfrömuðir sett
á hrenuivíniö eflir að slakaft var á
bindindiskiónni í landinu að
íoknu þainbi á spönskum vinum.
Þá var hrennivínið skýrt Svarti
að drekka Svarta dauða, sem var
ekki annað en besta brennivin.
Voru þeir ekki gúðu vauir eflir
Spánarviitín og margvísieg suil úr
apótekuro, sem mestmegnis var
blandaftur sprirl Svo var hætt vift
nafn bimlindismnnna á brenni-
víni og tekift upp nafnið Brenni-
vin og limt á flðskur. Það eina sem
minnti á Svarta dauða heitið var
að flöskumiðinn var svartur.
Nú hefur vinur okkar i Lux sem
sagt komist i gegnum nálaraugað
lijá einokuu ríkisins á brennivíni,
sem fyrir utan Itvannarót og
Ákavíti, er eina áfengift sem
framleitt er á ísiandi síðan menn
hættu við landnnn. Þar af leiðir
aft flutt verftur inn brennivín frá
vini okkar í Lus undir nafninu
Biack Death, Icelandic Schnapps,
og má búast við útflutningi á því
héftan, enda er um islenskt fyrir-
bæri að ræöa.
Hetjulegur drykkur
Útiendingar eru sagðir æstir í
Svarta dauða. Þcir liafa nú löng-
um verift skrítnir. Sumir leggja
iífið í sölurnar við að ganga á Ev-
erest- fjall, aðrir sigla fossa og
flúðir i gúmmíbátum, og nú síð-
ast eru þeir farnir að ganga með
gleraugu á skíftum til Norftur-
pólsins, auftvítaft aft erindisiausu
þvi þar er ekkert ueraa snjór og
gerst nokkurs konar sporgöngu- daufti eftir mesta vágesti, sem ís. Meö saraa hætti sækjast þeir
niaður gullashbarónanna. Þeir hingaft hefur koniið. Árift 1402 eftir aft drekka Svarta daufta,
seldu óskilgreint kjöt tll her- sigldi skip til Kyrarhakka, gam- sem er nafn á þekktri veiki utn
manna í fyrra strífti. En fsiend- allar siglingahafnar frá Þjóftveld- alla Evrópu og raunar um allan
ingurinn í Luxembourg framleið- istíma. Vift rót í farmi skipsins, heim. Sagt er aft bakterían hafi
ir sprútt til aö selja útlendinguin, segir sagan, steíg upp móöa af borist til Evrópu frá Indlandi
og er ekkl annuft vitað en sú saia blálcitu klæfti og barst þessi múfta meft lús á rottum. En hvaft um
gangi vci. Að auki seJur hann um allt land, cins og háifgagusæ það, þá erokkur að tnkast að fitja
gestum og gaugandi raat og daiaiæða. Ilvar sem móða kom i enn einu sinni upp á uýrri út*
drykk í veitingaslöðum, m.a. við byggðirstráféttfúlkift, en úrrœfta* flutningsgrein, sem á eftir aft
I’atton-götu í Lux. Hér hefur befri bændur fluftu á fjöii nieö halda nafni svarta daufta iengl á
hann átt I nokkru strífti vift eina fjölskyldur sínar og komust lofti, fyrir ufan að vera inikil
af mjólkurkúin ríkisins, Áfengis- þannig hjá aövifandi daufta. landkynning, eins og allt annaft
verslunina, cn þaft er nálarauga „ sem vift gerum. Elaska af Svarta
sem allir vafta ekki í gegnum á SVðFtl 03UÖI dauða verftur ekki lengur glingur
skitugum skónum þótt þeir séu QBnQUI' affiJF úfncsjamanna eins og hún var,
digrir sprúttfranileiðendur i út- U U heldur stáss í fórum eriendra
löndum. Þegar þeirra er von síg- Um langt skeið á scinni brenni- kappa sem eru dagvinir lífshætt-
ur einskonar siðferðileg hiinna vínstima, gcrðu menn sér aö góðu unar. Garri
—
. '. i: VITT OG BREITT f|| mz
Verðbólgusvallarar í afturbata
Atvinnurekendur fengu að heyra
miklar lexíur um samkeppni á aðal-
fúndi. Það er einkum samkeppnin á
Evrópumörkuðum sem menn bera
kvíðboga fyrir og ekki var fogur
lýsingin á ástandi atvinnuveganna
sem Einar Oddur formaður gaf.
Hann taldi að félagamir, með fyrir-
tæki sín í farteskinu, mundu mæta
kófdrukknir eða koltimbraðir af
lystilegu verðbólgufylliríi til leiks
og lægju af rothöggi í fyrstu lotu.
Innri markaður Evrópubandalags-
ins og evrópskt efhahagssvæði em
til umræðu og þar af leiðandi sam-
keppni við evrópsk fyrirtæki, sem
verður hörð á hvem veg sem ísland
annars mun tengjast hinum nýju
bandaríkjum.
Fáar þjóðir ef nokkur byggir eins
mikið á erlendum viðskiptum og
íslendingar. Samt er það fyrst núna,
þegar innri markaður Evrópu er í
augsýn eftir tæp tvö ár, að fyrirtæki
fara að sjá fyrir sér erlenda sam-
keppni. Til þess hefur öll sam-
keppni átt sér stað innanlands, þar
sem menn, fyrirtæki og byggðarlög
hafa staðið í stfelldri samkeppni
hvert við annað í fásinni og fá-
menni.
Reynsluríkir
Þegar augu koltimbraðra manna
opnast loksins fyrir því að íslensk
fyrirtæki em í smærra lagi og að
þau eiga í samkeppni við margfalt
öflugri nágranna á nær öllum svið-
um, en miklu síður og alls ekki
hvert við annað, er líklega tími til
kominn að fara að kynna sér leik-
vanginn og leikreglumar svo varast
megi rothöggið á fyrstu mínútu
fyrstu lotu atsins, sem í vændum er.
Það er annars dálitið skrýtið ef
það þarf að efna til 350 milljón
manna markaðssvæðis í næsta ná-
grenni með öllum þeim kostum og
göllum sem þar fylgja, að íslenskir
athafnamenn ranki við sér, haug-
fúllir af ómm verðbólgubrasks.
Aftur á móti ættu athafnamenn
ekki að koma eins illa undirbúnir
til leiks og formaður VSÍ óttast. ís-
lensk fyrirtæki hafa nefnilega
langa og mikla reynslu í samkeppni
við útlendinga.
Við höfúm alla tíð átt í harðri sam-
keppni á matvælamörkuðum Evr-
ópu og velmegun á íslandi hefúr
farið eftir hvemig kaupin gengu á
þeirri eyri. Þegar síldveiði brást í
Eystrasalti og á Norðursjó á fyrri
öldum rauk skreiðarverð upp úr
öllu valdi og lukkulegar styrjaldir
hleyptu verði á tólgarskjöldum upp
úr öllu valdi. Þegar vel áraði á frið-
artímum í viðskiptalöndunum
löptu menn dauðann úr skel á Is-
landi.
Á síðari ámm hafa nokkrar is-
lenskar afurðir Iátið undan í sam-
keppninni erlendis, svo sem síld,
söltuð og fiyst, nýsjálenskt lamba-
kjöt fyllir fyrri markaði og saltkjöt
étur enginn lengur upp úr tunnum,
en það þótti áður lostæti. Ullar-
vömmarkaðir em orðnir sáraléleg-
ir. íslenskur niðursuðuiðnaður hef-
ur enn ekki náð sér á strik.
Þótt enginn vilji síld er góður
markaður fyrir margar aðrar fiskaf-
urðir, frosnar, saltaðar, steiktar eft-
ir atvikum og eiga íslenskir útflytj-
endur í harðri samkeppni með
margar þær tegundir og gengur
harla vel.
í fluginu hafa íslendingar staðið
sig ftábærlega í harðri samkeppni
við öfluga útlendinga.
Afturhvarf
Innanlands eigum við fyrst og
fremst i samkeppni við útlenda
vöm, þjónustu og fjármagn, þótt
strákunum þyki meira gaman að
tuskast hver við annan og keppast
við að ofijárfesta og setja sjálfa sig
og hver annan á hausinn, grúttimb-
raðir eftir langvarandi verðbólgus-
vall.
Samkeppni við útlendinga er ekk-
ert ný af nálinni og hagsagan sýnir
að Islendingar standa sig nokkuð
vel í þeim slag. Nú verða þeir bara
að átta sig á að á mörgum sviðum
em þeir á heimavelli á erlendum
mörkuðum. Þeir em búnir að versla
þar í árhundmð.
Það ætti enginn að þurfa að fá
hland fyrir hjartað þótt nefnd sé er-
lend samkeppni.
Innlenda samkeppnin hefúr ávallt
reynst íslendingum skeinuhættari.
OÓ