Tíminn - 18.05.1990, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Föstudagur 18. maí 1990 Föstudagur 18. maí 1990
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
í
Tíminn 9
Kynning á fjórhjóladrifsbílum eins stærsta
bílaframleiðanda heims á íslandi:
Evrópski r
blaðamenn
i mannraun
um á Islandi
„Hugmyndin varð til vegna þess að landið
er tiltölulega óþekkt, býr yfir mikilli fegurð,
vegimir eru upplagðir til að reyna þessa teg-
und bíla — íjórhjóladrifna bíla,“ sagði
Bjami Ólafsson, framkvæmdastjóri bifreiða-
deildar Jötuns hf., en á vegum Jötuns hafa að
undanfomu verið hér á landi hópar evr-
ópskra blaðamanna að reynsluaka jeppum
og ijórhjóladrifsbílum af Isuzugerð. Fjórði
og síðasti hópurinn var frá Danmörku og
gafst íslenskum blaðamönnum kostur á að
slást í hópinn síðasta dag ferðarinnar, þann
dag sem eiginlegur reynsluakstur fór fram.
En hvert var upphafið að þessari kynningu?
í bréfi frá aðalstöðvum General Motors í
Evrópu til Jötuns; umboðsaðilans á íslandi,
segir m.a.: „Hvers vegna ekki að bjóða
blaðamönnum til íslands? Landið er í heims-
homi sem fáir heimsækja, síst af öllum
blaðamenn. Náttúmfar er stórbrotið og býr
yfir andstæðum jökla og jarðhita. Landið er
sérstaklega heppilegt til að reynsluaka tor-
fæmbílum enda er hálendi þess ófært annars
konar farartækjum. Fjórhjóladrifnir Isuzu-
bílar em að vísu ekki neinir lúxusbílar en fá-
ir aðrir sams konar bílar standast þeim snún-
ing við erfiðar aðstæður.
Á íslandi em mjög grófir og erfiðir vegir
þar sem hægt er að þrautreyna bílana. Þar
em sandar, gijóturðir, skriðjöklar, ár, fjöll,
hraun auk góðra vega. Þama er því mjög
ákjósanlegt land til að reyna til þrautar getu
fjórhjóladrifsbílanna okkar.“ „Okkur leist
vel á þessa hugmynd General Motors og
fengum Samvinnuferðir-Landsýn til að
skipuleggja þessar ferðir evrópskra blaða-
manna hingað nú í vor,“ sagði Bjami Ólafs-
son. Hann sagði að Samvinnuferðir-
Landsýn hefði síðan annast alla
skipulagningu ferðanna hér innanlands en
starfsmenn Jötuns síðan haft eins konar yfir-
lit yfir allt verkefnið og annast allt viðhald
og þjónustu við bílana sem General Motors
flutti sérstaklega til íslands frá Belgíu vegna
Eftir
Stefán
Ásgrímsson
þessa.Alls vom þetta sjö bílar. Tveir langir
Trooper jeppar, tveir stuttir, tveir Sportscab
pallbílar og einn pallbíll með fimm manna
húsi. Allir vom bílamir með drifi á öllum
Qómm hjólunum.“
Belgísk ferðaskrifstofa skipulagði ferðir
blaðamannanna til og frá Islandi í samvinnu
við Samvinnuferðir-Landsýn og Jötun. 23.
apríl kom fyrsti blaðamannahópurinn en það
vom Hollendingar sem riðu á vaðið. Þá var
enn mikill snjór yfir landinu og veður rysj-
ótt. Hópurinn lenti í talsverðu basli, festi bíl-
ana og þurftu mennimir að moka þá lausa og
draga hveija aðra. En hvemig fór það í þá?
Bjami Ólafsson hjá Jötni: „Þeir höfðu ótrú-
lega gaman af þessu. Þegar ferðinni lauk
vom þeir himinlifandi og ljómuðu allir. All-
ir sem komið hafa, hafa verið mjög ánægðir
með ferðina og allir hafa sagst ætla að koma
aftur, verði aðrar bílakynningar haldnar á
landinu."
í þessum kynnisferðum hafa komið blaða-
menn frá HoIIandi, Belgíu, Noregi og nú síð-
ast Danmörku. Þess má geta að blaðamenn-
imir á vegum General Motors teljast mjög
góðir ferðamenn út frá sjónarmiði ferðaiðn-
aðarins: Þeir gistu á hótelum og fengu allan
viðurgeming keyptan í landinu, ekkert nesti
að heiman þar - fullborgandi gestir.
Við Islensku blaðamennimir tveir sem
slógumst í hóp dönsku blaðamannanna tók-
um hvor við sínum bílnum í Reykjavík og
ókum austur á Hellu þar sem Danimir vom
að rísa úr rekkju. Áður höíðu þeir verið á
Þingvöllum, Laugarvatni, við Geysi og
Gullfoss og að Flúðum í Hmnamannahreppi.
Frá Hellu var ekið beinustu leið inn í
Þórsmörk í hópi sjö bíla. Búið var að ryðja
verstu torfærunum á leiöinni úr vegi nokkr-
um dögum áður, en það var alveg ljóst að
leiðin var aðeins fær bílum með drifi á öll-
um. Eins og gefúr að skilja vom útlending-
amir misgóðir í torfærunum. Sumir vom
greinilega fyrirtaksbílstjórar, en aðrir síðri
eins og gengur. Það var þó áberandi að fæst-
um þeirra var mikið um það gefið að aka yf-
ir Krossá, enda var talsvert í henni enda veð-
ur afskaplega hlýtt og gott, logn og sólskin.
Ur Þórsmörk var ekið niður í fjöru á Land-
eyjasandi þar sem styst er til Vestmannaeyja.
Þar var ansi þungt að aka íyrir bílana og
veitti sannarlega ekki af sérhveiju hestafli.
Veðrið var með miklum ágætum og hafði
raunar verið það allan þann tíma sem Dan-
imir vom á ferðinni þannig að engin óhöpp
urðu eða uppákomur.
Hjá lyrri hópunum hafði hins vegar ýmis-
legt gengið á enda vom veður rysjóttari. Sem
dæmi má neftia að einn jeppinn valt á hálku-
bletti skammt frá Litlu kafistofúnni í Svína-
hrauni og öðrum var hleypt á kaf út í hylinn
undir Skógafossi svo að rétt grillti í toppinn
á honum. Þar malaði dísilvélin í vatninu þar
sem ökumanninum brá svo að hann stein-
gleymdi að drepa á bílnum áður en hann
forðaði sér út.
Loks drapst á bílnum og menn töldu að

Lagt í Krossá í fyrradag. Erlendir blaðamenn hafa verið að reynsluaka jeppum á íslandi. Hér er það danskur blaðamaður sem leggur í hann sl. þriöjudag.
dísilvélin væri stórskemmd og bognar og
brotnar stimpilstengur eftir að vatn hefði
komist inn í sprengihólfin. Það merkilega
var að svo var ekki. Eftir að búið var að
tappa vatni úr loftinntökum og - rásum var
reynt að ræsa bílinn og viti menn, hann
hrökk í gang. En bílstjórinn var ansi rass-
blautur þegar hann kom í bæinn um kvöldið.
En hvers vegna kynningar af þessu tagi?
Bílaframleiðendur leggja mikið upp úr
kynningarstarfi enda veltur líf þeirra á að
varan seljist. Bílar em misjafnir enda em
kröfur til þeirra misjafnar og þarfir manna
sömuleiðis. Dýrir glæsibílar em, gjaman
kynntir væntanlegum kaupendum á þann
hátt að virðulegt og velklætt fólk er á leið úr
þeim eða inn í þá að kvöldlagi fyrir framan
glæsileg leikhús eða miðstöðvar alheims-
menningar eða - viðskipta.
Heimilisbílar em títt kynntir þannig að
áhersla er lögð á notagildi þeirra en að jafh-
framt séu þeir þægilegir í notkun og rekstri
en geti líka sprett úr spori. Minna er yfirleitt
lagt upp úr í auglýsingum af þessu tagi,

hvort viðkomandi farartæki séu sæmilega
sterk og líkleg til að endast lengi. Reyndar
hefur það heyrst að margir framleiðendur
hafi mjög lagt sig eftir að smíða bíla sem
geta ekið sæmilega vandræðalaust um ein-
laverra ára (og kílómetra) bil en þegar þeir
loks gerast lúnir þá bili þeir svo hressilega að
ekki taki því að gera við þá - hrynji hrein-
lega.
Þetta gildir þó ekki um allar tegundir eða
gerðir bíla og sem dæmi má nefna að ýmsir
framleiðendur, einkanlega á síðustu ámm,
hafa lagt sig eftir því að smíða bíla sem end-
ast eiga lengur. Einkum er um að ræða
venjulega fólksbíla í dýrari milliflokkum og
bíla sem framleiddir em til ákveðinna þarfa
og miklar kröfúr em gerðar til, svo sem jepp-
ar.
Tíminn ræddi þessi mál sl. haust við tals-
menn BMW í Múnchen. Þeir sögðu að
áhersla hjá þeim væri lögð á að smíða sterka
bíla og að þess væri vænst að þeir bílar sem
nú væm að renna fullbúnir út úr verksmiðj-
unum, yrðu flestir enn í góðu lagi upp úr
aldamótum, hafi bílamir á annað borð sætt
góðu fyrirbyggjandi viðhaldi og um-
hirðu.Búast má við að vegna langs vetrar og
misjafnra vega og strjálbýlis þurfi íslending-
ar mörgum þjóðum fremur á að halda sterk-
um og endingargóðum bílum, í það minnsta
þeir sem þurfa að aka að ráði í dreifbýli. Þá
sé það næsta víst að bílar sem spjara sig vel
hér á landi muni duga ágætlega í öðmm
löndum einnig. Því geti það verið mjög
hyggilegt fyrir bílaframleiðendur að kynna
bíla sína með þeim hætti sem General Mo-
tors hefúr gert að undanfomu hér á landi. Fái
bílamir góða umfjöllun í kjölfar kynningar-
innar er eins vist að tiltækið muni skila góð-
um arði.
Dönsku blaðamennimir höfðu orð á þvi að
bílafloti Islendinga væri nokkuð öðmvísi
samansettur en hjá öðmm Evrópuþjóðum.
Þá undmðust þeir stómm er við sögðum
þeim frá hlutfalli japanskra bíla og hlutfalli
einstakra tegunda í íslenska bílaflotanum.
Hlutfall japanskra bíla er miklu hærra hér en
þar. í þeim löndum Evrópu þar sem bílar em
framleiddir, em heimabílamir vemlega stór
hluti flotans, eins og sjá má á götum og veg-
um í Svíþjóð, V-Þýskalandi, Frakklandi,
Ítalíu og víðar. Auk þess em ýmsar hömlur á
innflutningi frá Japan í löndum Efnahags-
bandalagsins þannig að af þeim sökum em
japanskir bílar vafalaust færri en ella.
I Danmörku og Noregi em bílar ekki
framleiddir (lengur) og einkanlega í Noregi,
sem ekki er í EB, em japanskir bílar afar al-
gengir þó hlutfallið sé annað en hjá okkur.
En Danimir ráku einnig augu í alla amerísku
bílana hér og töldu það sjálfgefið að það
hlyti að teljast fint að aka um á slíkum bílum.
Undirritaður telur sig skilja þá trú Dan-
anna síðan hann bjó sjálfúr um tíma í Dan-
mörku. Þar er það svo mikill viðburður að
sjá amerískan bíl að fólk snýr sér við þegar
það sér slíkan. Amerískir bílar er nefnilega
svo yfirgengilega dýrir í Danmörku að nán-
ast enginn kaupir þá.
Annars aka Danir yfirleitt um á svonefnd-
um gmndvallargerðum bíla vegna skatta-
reglna sem ég ætla að vona að verði seint
teknar upp hér á landi og við skulum bara
vona að Olafur Ragnar lesi ekki þessa opnu
og fái „snjallar“ hugmyndir. Reglumar em
þær í grófum dráttum að tollayfirvöld ganga
út frá gmnngerð bíla og leggja ofan á f.o.b.
verð hennar 180% toll og 22% virðisauka-
skatt þar ofaná. Ofan á ffamleiðsluverð
hvers einasta einstaks aukaatriðis sem menn
vilja í bílinn, svo sem vökvastýri, sjálfskipt-
ingu eða bara ljós í skottið, er síðan lagður
180% tollur og virðisaukaskattur. Þannig
verður sæmilega útbúinn bíll fljótt yfirgeng-
ilega dýr og hér hafið þið Skýringuna á því
hvers vegna Danir borga mest allra Evrópu-
þjóða fyrir bíla sína. Sem dæmi má nefna að
hinn nýi og reyndar ágæti Skoda Favorit
kostar þar eina milljón íslenskar krónur.
Nú, en dönsku blaðamönnunum þótti líka
undarlegt hve mikið seldist á íslandi af
Mitsubishi og þeim þótti líka stórskrýtið að á
íslandi þætti það talsvert fint að aka um á
Toyota, en það er önnur saga. —sá