Tíminn - 19.05.1990, Blaðsíða 1

19.-20. MAÍ1990
Verndari konungs
valds og vandræða
skálda
Vorið 1886 kom síð-
asti landshöfðinginn á
íslandi, Magnús Steph-
ensen, til valda og sett-
ist að í Landshöfðingja-
húsinu við Lækjartorg,
þar sem nú er Stjómar-
ráðið. Þetta var þá enn
ein veglegri bygginga
bæjaríns og þótt hún
hýsti embættisskrifstof-
ur æðsta, innlenda
valds þjóðarínnar var
þar samt nægt rúm fýrír
landshöfðingjann og
fjölskyldu hans. í norð-
urendanum á neðrí
hæð, þar sem nú er
embættisskrifstofa for-
seta vors, var eldhús og
almenn borðstofa og
setustofa ijölskyldunn-
ar, en í suðurendanum
veislusalir landshöfð-
ingjaembættisins. Uppi
á loftinu voru embættis-
skrífstofumar, þar sem
landrítarí og skrífarar
sátu og svefnherbergi
fjölskyldunnar. Þarvar
oft líf og fjör, sjö böm í
fjölskyldunni á aldrinum
5 til 35 ára og ekkert
þeirra ennþá gift. Hér
lágu spor þeirra í upp-
vextinum og húsið var
heimilislegt og klæða-
skápar fullir af stássleg-
um kjólum heimasæt-
anna. Úti fýrír blakti
danski fáninn, rauður
og hvítur, mjög stórt
splrttflagg við hún á
óeðlilega hárrí og mikilli
flaggstöng. Hér stóð
Danaveldi traustum fót-
um á íslenskrí grund.
Sagtfrá
síðasta
landshöfð-
ingjanum,
Magnúsi
Stephen-
sen,
næsta um-
hverfi
hans,
skjólstæð-
ingum og
mótheijum
skyldu láta af því, fyrr mættu þá synir
hans allir deyja.
í skímargjöf orti eitt sveitarskáld
Mývetninga svo sveininum til naíh-
festi:
Arnum vér af öllum hug
þinn auki dug
alvalds alveldiskraftur,
þú sem berð heiti mesta manns
vors munarlands
i skarð hans vertu skaptur.
Smali í Vatnsdal
Nokkrum árum síðar gerðist faðir
hans sýslumaður Rangæinga og reisti
bú á bænum Vatnsdal. Bær þessi virð-
ist nú á tímum æði afskekktur að heið-
arbaki undir Þríhymingi, en á þessum
árum var þar meiri umferð. Um þær
slóðir lá þjóðleið á tímum Njálu, vætt-
ir bjuggu í fjöllum og nykur var í
vatni. Þama var ágæt sauðjörð, óend-
anlegar heiðar í allar áttir og þar auðg-
aðist sýslumaður vel. Hann þótti spar-
samur maður, var þó gestrisinn, en
forðaðist íburð og reyndi ekki að sýn-
ast meiri en hann var með því að ber-
ast á. Góður og mannúðlegur var hann
við hjú sín.
Magnús Stephensen landshöfðingi
Tvö vandræðaskáld, þeir
Gestur Pálsson og Benedikt
Gröndal. Þeir áttu höfðingjanum
við Amarhól margt gott að þakka.
Þriðji Magnúsinn
Magnús Stephensen var af mestu
höfðingjaætt Islands, Stephensenun-
um, þessari hagsmunaströngu, frænd-
ræknu ætt, sem hafði verið svo að
segja allsráðandi hér á fyrri hluta
þeirrar aldar, sem nú var að kveðja.
Faðir hans var sonur Stefáns á Hvítár-
völlum og var hann bróðursonur hins
volduga Magnúsar Stephensen, kon-
ferensráðs í Viðey og hét í höfúðið á
honum, síðan fóstraður upp á Innra
Hólmi á Akranesi. Og þvílíka ást
hafði hann á þessum frænda sínum og
fóstra að hann var staðráðinn i því
þegar hann eignaðist son sjálfúr, að þá
skyldi hann heita í höfúð Magnúsar.
Hann varð síðar sýslumaður í Skaffa-
fellssýslu og bjó á Höfðabrekku rétt
austan við Vík í Mýrdal. Hann eign-
aðist tvo syni og skírði þá báða Magn-
ús, en þeir dóu á unga aldri. Þriðji son-
urinn fæddist 18. október 1836. Erþá
sagt að kunningjar sýslumanns hafi
ráðið honum frá því að láta oftar heita
eftir Magnúsi konferensráði, því að nú
væri það sýnt af dauða tveggja svein-
bama að að það nafn stýrði ekki gæfú.
En sýslumaðurinn kvaðst aldrei
-