Tíminn - 19.05.1990, Blaðsíða 8

18
HELGIN
Laugardagur 19. maí 1990
f TÍMANS RÁS ' 1’ ' ''
ATLI MAGNÚSSON: | . ^jj Bfafc JjP
Af „bylgjum“
Eflir hungurárin í Þýskalandi efl-
ir stríðið, þegar efnahagslifið tók
sinn margfræga fjörkipp og versl-
anir fylltust af besta mat, tók hin
langsoltna þjóð að éta gífurlega
um skeið, og urðu margir mjög
feitir. Þetta tímabil hafa Þjóðverj-
ar sjálfir kallað „Fresswelle“ eða
átbylgjuna. Islendingar urðu varir
við þessa óhemju lyst Tevtón-
anna, því þýskir ferðamenn hér á
landi höfðu það víst fyrir sið
ffaman af árum að þakka fyrir
beinann á bæjum með því að
sturta úr molakörum í vasa sína.
Er þessi þjóð svo hafði étið yfir
sig um skeið tók aftur á móti við
svonefhd „Sexwelle“ eða kynlífs-
bylgjan. Þá blómgaðist hvers
kyns klámiðnaður og sem allra
flestar uppáferðir urðu boðorð
dagsins, enda stríðsekkjur margar
í landi. Enn nærast þeir sjálfsagt
vel í Schweinfurt og Wurzburg og
standa sig varla síður undir sæng-
urfiðunni en aðrir. En ofstopinn
og hamagangurinn er horfinn úr
hvoru tveggja og til dæmis óttast
engin islensk húsfrú um molakör
sín fyrir Þjóðverjum ffemur en
öðrum meir. Þannig leitar allt hins
náttúrlega jafnvægis á cndanum.
Hrinur á borð við hinar þýsku
„bylgjur“ eru þó ekki endilega
þýskt sérkenni. Til dæmis gekk
mikil sjálfumgleðibylgja yfir Svía
hér á árunum. Þessi hamingja
þjóðarinnar með sjálfa sig átti
rætur sínar í miklum efnahags-
uppgangi og félagsmálakerfi
landsins var sérstök fyrirmynd og
er enn. Margir Islendingar hrifust
af Svíþjóð og velferðinni þar og
lentu í stælum við einkaframtaks-
sálir á Islandi fyrir vikið, sem
höfðu hom í síðu hvers kyns
„sósíals“. Þessi gagnrýni á Svía
var annars ranglát, svo margt sem
vert var eftirbreytni þar í landi. En
sjálfumgleði Svía og þeirra sem
sænskastir urðu með íslendingum
var líka off til að mæðast yfir. Sví-
ar létu lengi á alþjóðavettvangi
eins sveitarakki við veg, sem þarf
að skipta sér af hverjum sem fram
hjá fer. Þeir héldu sig hafa öllum
eitthvað að kenna og gleymdu
öldungis einni þeirri elstu speki
sem til er, sem sé þeirri að betra sé
að þegja en tala í ótíma. Nú vita
Svíar betur og eru hættir þessum
fyrirgangi, og em ekki síður vel
virlir fýrir það, enda mun þetta
hið mætasta fólk.
Því em át- „bylgja“ Þjóðveija og
sjálfúmgleði- „bylgja" Svía hér á
ámnum nefndar til fremur en aðr-
ar „bylgjur" í öðmm löndum, að
borið hefúr á að landinn hafi sið-
ari árin tekið báðar í arf, hvora
með sínum hætti, og er það illur
arfúr. Þannig hafa menn héðan
varla komið svo á ráðstefnu eða
sest að samningaborði að ekki sé
reynt að „sturta úr molakörunum“
með einhveijum hætti, semsé
með hinu eilífa klifi um undan-
þágur og séraðstæður hverskyns,
sem eiga að veita sjálfkrafa
heimtingu á fríðindum, sem öðr-
um bjóðast ekki og dettur ekki í
hug að fara ffam á. Hvar sem opn-
ast glufa flæðir þessi ósiður á eft-
ir, eins og sírennsli og gengur svo
langt að gerðar hafa verið kröfúr í
hafsvæði við útsker uppi hjá
ströndum fjarlægra ríkja.
Hinn veikleikinn, sá sænski, birt-
ist í mörgum myndum. Breskur
blaðamaður sem hér var á ferð
fyrir nokkru benti til dæmis á svo
hversdagslegt atriði sem fréttir í
íslensku sjónvarpi. Þær sagði
hann gjama einkennast af skiýtn-
um sjálfbirgingshætti, og talaði
fréttamaðurinn lil áhorfenda, eins
og hann væri þjálfari í fótbolta-
liði, sem þyrfti að sannfæra menn
sína um yfirburði þeirra fyrir úr-
slitaleik. Glöggt er gestsaugað og
vinur er sá er til vamms segir, en
Breta þessum lá annars á engan
hátt illa orð til lands eða þjóðar.
— Þessi blekking kemur einnig
ofan að: Það er m.a. ekki fallega
gert af leiðtogum landsins að telja
þjóðinni trú um að hún sé eitthvað
sérstaklega vel efnuð og að hún
eigi stöðugt að vera að þakka fyr-
ir velsældina með að ausa í t.d.
safnanir utanlands sem innan.
Landinn hefúr það jú takk bæri-
legt, en ekkert fram yfir það og
OECD segir oss róa í sama rúmi
og Portúgalir, ef menn kæra sig þá
um að trúa því.
Islendingar em mesta dugnaðar-
fólk og em vel færir um að sjá
sjálfum sér borgið, án þess að
vera að telja sér trú um einhveijar
fásinnur. Og vonandi rjátlast þetta
raup af þjóðinni innan tíðar, og
hún verður að heiðvirðum boigur-
um í því þjóðasamfélagi sem á
næstu grösum er og þar sem hvers
kyns sérviska skrifast á spjöld
vaxtarverkj anna.
Gettu nú
Það var eyjan Skrúður,
sem síðast var spurt um
hér.
Við erum stödd sunnan-
lands í þetta skiptið. En
hver er bærinn sem við
sjáum á myndinni?
KROSSGÁTA
KIW
BoK-
snm
L/lSlNN

•*•—
SysNfí
riM
6LÆST-
LE/KT
nená R
JL
WlOPUÐ
%im
£lR
fUMl
ToNN

WlK.
- i
ÍEfáA
spyR,
SKi?iF»r.
cruT/tKi
SKALD
HftV I
mn
f>oR
Lo6-
KLÆÐ-
hiv st
STKftffD/)
PRirN
AB—
BUR'T

VoGL
FLAM
fÆÐl
sem
KÍYZ

©
IfftTiP
J 0&
P R0?l
3
ATT
/o
m
SKC-6&
'RoÐ'

K/ND
ILL
RFIK
17
nom
MEÍ N
vfta-
jjLft D
JoRD
LITÍL
fUL L
0RKA
TfíNG
LEIKPí
HoFUöJ
Ffl T |
ftTT
30RS
ElNs
VOÐI
RlK
lUL.
KAUP-
SKftPUR
LIT7N
6ftHG,
UR
SoK-
kTflFUR
SFUC,
-RÓÐ
ILMIÐ
to
OSlCVR
S YKUR
S TfihiR
YN DI
12
TftnDft
SÝSLft
//

FÆRI
/Y
S\eo<S-
UftlNK
ZX
flLflST
n
7?
PWHL'
EyjA
Æyi
KLYRI
NUME'R
KLUKKft
LIFIR
ÖR/IS
UXI
OP
HfíF
SOfiuR
INN
tmh
seR-
HL3.

/3
Vf
yjgt
m
FRUR
ls

Í>0RIR
L.