Tíminn - 22.05.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Þriöjudagur 22. maí 1990
Erlendir eftirlitsmenn segja kosningar marktækar:
Spár segja að
lliescu sigri
Nú er verið að telja atkvæði í rúmensku kosningunum sem fram
fóru um helgina. í gær höfðu engar opinberar tölur verið birtar en
óopinberar skoðanakannanir spáðu flokki lliescus 83% atkvæða.
Rúmenskir stjómarandstæðingar
hafa sagt að ekki sé að marka niður-
stöður kosninganna, en neffid er-
lendra eftirlitsmanna hefur sagt að
ekkert bendi til skipulagðra kosn-
ingasvika þótt ýmislegt varðandi
kosningamar hefði mátt fara betur.
Niðurstöður kosninganna er mikilll
persónulegur sigur fyrir Iliescu leið-
toga þjóðífelsisráðsins sem stjómað
hefúr landinu til bráðabirgða síðan
Ceausescu var steypt af stóli. Iliescu
er fæddur 3. mars 1930 og tók ungur
þátt í starfi kommúnista. Hann var
álitinn líkegur arftaki Ceusescus árið
1971 þegar hann féll í ónáð eftir að
hafa neitað að taka þátt í að setja af
stað „menningarbyítingu" að kín-
verskri fyrirmynd. Hann gegndi þó
mikilvægum embættum í stjóm
kommúnista ffam til ársins 1984 þeg-
ar hann lenti í deilum við einn af ætt-
ingjum Ceausescus. Hann var rekinn
úr miðstjóm kommúnistaflokksins
og fengið í hendur að ritstýra litlu
þekktu tæknitímariti. Hann var rek-
inn úr því starfi 1987 og hafði engin
embætti þegar jólabyltingin 1989
skall á.
Iliescu veifartil stuöningsmanna.
Verkföll í eistneskum verksmiðjum:
Rússar í Eistlandi
mótmæla sjálfstæði
Margir rússneskumælandi verka-
menn í Eistlandi fóru í gær í verk-
fall til að mótmæla sjálfstæði lands-
ins frá Sovétríkjunum og hvöttu
þeir Gorbatsjof til að setja stjóm-
völd Eistlands af.
I gær var ekki ljóst hversu víðtæk
verkföllin höfðu verið. Leiðtogar
verkfallsmanna sögðu að 11 verk-
smiðjur í höfúðborginni Tallinn
hefðu tekið þátt í verkfallinu, en
stjómvöld sögðu að það væri allt of
há tala. Fréttamenn sögðu að sam-
göngutæki, verslanir og önnur
þjónusta hafi starfað með eðlileg-
um hætti í borginni. Meira en 40%
íbúa Eistlands em rússneskumæl-
andi. Margir þeirra hafa flust til
landsins eftir 1940 þegar það var
innlimað í Sovétríkin og þeir óttast
að verða mismunað af nýjum
stjómvöldum ef Eistland verður
sjálfstætt ríki. „Þeir fara með okkur
eins og annars flokks þegna. Þeir
kalla okkur hemámslið. Þetta er
orðið verra en í Suður-Affíku“,
sagði Viktor Zakharov, verkamaður
í skipasmíðastöð í Tallinn þar sem
verkfallsmenn hafa miðstöð sína.
Verkamennimir óttast líka að göml-
um, afkastalitlum verksmiðjum
verði lokað og þeir krefjast þess að
komið verði á aukinni félagsmála-
þjónustu í kjölfar efnahagsumbóta
sem vegi upp aukið atvinnuleysi.
Skulda greiðslur fyrir smjör, korn og ull:
Rússar standa
ekki í skilum
í gær sögðu talsmenn „osta- og
smjörsölunnar“ í Nýja Sjálandi að Sov-
étmenn stæðu ekki í skilum með
greiðslur fyrir smjör að verðmæti sex
milljarða íslenskra króna.
, J»eir hafa ekki greitt á réttum tima en
þeir hafa fúllvissað okkur um að
greiðslur muni berast og við trúum því.
Það er engin ástæða til að örvænta",
sagði Neville Martin, talsmaður „New
Zealand Dairy Board“, sem selt hefúr
Rússum 70.000 tonn af smjöri.
Sovétmenn vantar gjaldeyri og þeir
hafa ekki staðið í skilum viða um heim
siðustu vikur. Þeir hafa lent í erfiðleik-
um með greiðslur fyrir kom frá Banda-
ríkjunum og ull frá Ástralíu og Nýja-
Sjálandi. Ný- Sjálendingar segjast
munu gera allt til að halda samninga
sína við Sovétmenn. Á hveiju ári eru
aðeins seld 200.000 tonn af smjöri á al-
þjóðlegum mörkuðum og þeir eiga þvi
ekki auðvelt með að finna aðra við-
skiptavini.
Ný-Sjálendingar flytja inn Lödur ftá
Sovétríkjunum til að reyna að halda
jöfhuði i viðskiptum landanna.
Gestkvæmt hjá Gorbatsjof:
Anna fer til
Sovétríkja
Anna prinsessa dóttir Elísabetar
Bretadrottningar mun í þessari viku
ferðast til Sovétrikjanna. Ferð hennar
verður fyrsta opinbera heimsókn
bresku konungsfjölskyldunnar til
Rússlands síðan bolsévikkar létu
skjóta rússnesku keisarafjölskylduna
í byltingunni 1917, en Anna er fjar-
skyldur ættingi Nikulásar annars síð-
asta keisara Rússa.
Anna leggur af stað á miðvikudag
og hittir Gorbatsjof á fimmtudag.
Hún mun síðan ferðast um Sovétríkin
í 13 daga og m.a. leggja blómsveig að
minnismerki um Sovétmenn sem
féllu í Stalíngrad.
Elísabet drottning, móðir hennar
hefúr líka þegið boð um að koma til
Sovétríkjanna en dagsetning þeirrar
ferðar hefúr enn ekki verið ákveðin.
Anna prinsessa fér til Sovétríkjanna.
Gengur vel að fljúga til Tallinn:
Finnair vill fljúga
Hubble sendir fyrstu
geimmynd sína:
Himm-
lifandi
vísinda-
menn
Geimsjónaukinn Hubble sendi
fyrstu mynd sína til jarðar á
sunnudag. Þessi fyrsta mynd
var aðeins hugsuð sem tilrauna-
mynd til að reyna tæki geim-
farsins, en hún reyndist betri en
vísindamenn áttu von á.
„Ég hrífst ekki auðveldlega en
nú er ég himinlifandi“, sagði
verkcfnisstjóriun Albert Bogges
við fréttamenn. „Við bjuggumst
við stærri en óskýrari mynd-
um“. Gæði fyrstu myndarinnar
komu vísindam&nnum þægiiega
á óvart, sérstaklega i ljósi þeirra
tæknierJiðleika og bilana sem
hafa hrjáð geimsjónaukann. Á
myndinni gátu vísindamenn
strax greint tvistirni í 1260 ljós-
ára íjarlægð sem þeir höfðu vit-
að af en erfitt var að greina með
sjónaukum niðri á j&rðu.
T&lvuvinnsla mun geta aukið
skerpu myndarinnar allt að sjð
oftar til Rússlands
Rnnskaflugfélagið, Finnairáform-
ar að auka flug sitt til Sovétríkj-
anna Flugfélaginu hefur gengið
vel að fljúga til Tallinn höfuðborgar
Eistlands en það hyggst nú fjölga
viðkomustöðum, m.a. vill það að
fljúga til Murmansk og Riga.
Sovésk stjómvöld hafa leyft Finnair
að fljúga beint yfir Sovétríkin. Þetta
hefúr reynst mikilvægt fyrir flugfé-
lagið. Varaforseti þess Kai Grun-
strom segir að upp undir 30 mínútur
sparist i ferðum þess til sólarland-
anna Grikklands, Týrklands, Kýpur
og Egyptalands. Auk þess hefúr beint
flug yfir Sovétríkin gert flugfélaginu
kleift að forðast íjölfamar og tafsam-
ar leiðir um Evrópu. Þetta hjálpar
Finnair við að standa við tímaáætlan-
ir sínar en að sögn Grundstrom skipt-
ir það farþega meira máli en nokkuð
annað í rekstri flugfélags.
Finnair undirritaði 3. maí samstarfs-
samning við 3 önnur flugfélög í Evr-
ópu. Þeirra á meðal var SAS og
hyggjast flugfélögin standa saman að
nýjum flugvélakaupum.
sinnum.
Eftir þrjá til fjóra mánuði
segja vísindamenn að sjónauk-
inn muni fara að senda þeim
upplýsingar um svæði geimsins
sem hingað til hafa verið utan
við svið jarðbundinna sjón-
auka. Með hinum 13 metra
breiða sjónauka vonast stjarn-
fræðingar til að geta greint áður
óséðar reikistjðrnur, líkar j&rð-
inni, sem hafi nauðsynleg skil-
yrði til að ala líf.