Tíminn - 22.05.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Þriöjudagur 22. maí 1990
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Utgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Gíslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
Skrifstofúr: Lyngháls 9, 110 Reykjavík. Sími: 686300.
Auglýsingasíml: 680001. Kvöldsíman Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Oddi h.f.
Mánaðaráskrift kr. 1000,- , verð I lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Dugmikill borgarfulltrúi
Tíminn átti á laugardaginn athyglisvert viðtal við Sig-
rúnu Magnúsdóttur borgarfulltrúa, sem skipar efsta
sætið á lista Framsóknarflokksins í Reykjavík.
I þessu viðtali gerir Sigrún skýra grein fyrir reynslu
sinni af stjómunaraðferðum Sjálfstæðisflokksins í
borgarmálum. Hún leggur mikla áherslu á þá stað-
reynd að meirihlutaaðstöðu sína nota sjálfstæðismenn
umfram allt til þess að styrkja flokksræði Sjálfstæðis-
flokksins, ekki aðeins með því að láta bera mikið á
völdum borgarstjórans, heldur með því að byggja
embættismannakerfið upp í þágu flokksins og flokks-
ræðisins í meirihlutastjóm íhaldsins.
Sigrún Magnúsdóttir segir að þetta gmnnmúraða
valdakerfi Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík veki síður
en svo neina hamingju og hugarlétti hjá almenningi í
borginni heldur ótta, sem fær fólk til að umgangast
flokkseinræðið af varúð og lætur foringjadýrkunina á
sig ganga vegna þess að það ber kvíðboga fýrir hefnd-
araðgerðum þessa pólitíska valdabákns. Sem dæmi
um valdníðslu íhaldsins nefnir Sigrún Magnúsdóttir
að útsendarar þess hafi reynt að stöðva undirskriftir
íbúa í Grafarvogi gegn sorpböggunarstöð þar í ná-
grenninu og margt fólk í hverfmu hafí hikað við að
taka þátt í mótmælunum með undirskrift sinni af
hræðslu við yfírvöldin.
Þegar pólitískt meirihlutavald og embættiskerfi er
orðið að slíku massífu bákni að það sjást ekki einu
sinni samskeyti þama á milli, þá er það tímabær til-
laga, sem talsmenn Framsóknarflokksins í borgar-
málefnum hafa borið fram, að nauðsynlegt sé að setja
siðareglur um starfsemi borgarstjómarmanna og
embættismanna og samskipti þeirra sín á milli. Þess-
ari tillögu þarf að fylgja vel eftir með umræðum og
kynningu á tilgangi hennar. A bak við hana liggur sú
lýðræðislega nauðsyn að valdablokkin í borgarstjóm
Reykjavíkur lúti aðhaldsreglum, en láti ekki stjómast
af geðþótta eða pólitísku samtryggingarkerfí stjóm-
málamanna og embættismanna. Þessi tillaga er liður í
því að koma á opnu og lýðræðislegu stjómkerfi í
Reykjavík í stað þess að hafa það lokað og flokks-
bundið eins og það er nú.
Ekki er að efa að hugmynd framsóknarmanna um
siðareglur borgarfulltrúa og embættismanna á hljóm-
gmnn hjá öllum sem af alvöru hugsa um siðgæði í
stjómmálum. Ekki er ástæða til að trúa því fyrirffam
að grandvarir fylgjendur Sjálfstæðisflokksins séu
slíkri tillögu andvígir. En umfram allt hlýtur hún að
skírskota til andstæðinga íhaldsins vegna þess að
ffamkvæmd hennar auðveldar þeim að gegna skyld-
um sínum um aðhald stjómarandstæðinga að gerðum
þeirra sem ekki geta hugsað sér að stjóma nema með
flokksræði. Ef svo þarf að fara enn einu sinni að
íhaldið merji að halda meirihluta sínum, er þeim mun
meiri ástæða til að stjómarandstaða minnihlutans sé
öflug og að í borgarstjóm sitji fúlltrúar á borð við Sig-
rúnu Magnúsdóttur, sem hefúr stjómmálareynslu og
dug til að fylgja skoðunum sínum eftir. En verðugast
væri að snúa dæminu við og gefa Sigrúnu tækifæri til
þess að njóta hæfileika sinna í nýjum borgarstjómar-
meirihluta.
J GARRI

l>að fer núllúriega ekki á naitli
inála, að Reykjavík er höfuðborg
í$Iand« - nema rétt fyrir borgar-
stjórnarkosningar. M verður hún
allt í einu að höfuðborg íhaidsins,
og gott ef ekki einkaborg DaViðs
Oddssonar, borgarstjóra. Þetta
kemur í Ijós i ýmsum hetjutöktum
gagnvart þjóðþinginu og stofnun-
um, sem staðsetlar eru í Reykja-
vík en eru rikisslofnanir. Hventer
sem thaldið er í stjórnarandstööu
á Aiþingi herðir Reykjavik an-
dróður sinn gegn rikisstjórn og
meirihluta þingsins, og veldur
erfiðleikum, sem framast er unnt
í krafti þess að höfuðborginni cr
stjórnað af stjórnarandsfæðing-
um, þ.e. meirihiuta íhaldsins og
horgarstjúra þess, Davíð Odds-
syni. Á slikuin tíma sýnir Reykja-
vik Iítil tnerki þess aö hún sé höf-
uðborg alls Jandsins.
Einkaborg gegn
Alþingi
Vitað mál er, og befur iengi þótt
goft ráö i póiitik, að kosningar tU
borgarsfj órnar fari ekki fram að
ioknum þingkosningunum, held-
ur ú undan þeim. I>ess vegna er
meirihJuta borgarstjóroar mikið í
mun, að þing sitjl fram yfir borg-
arstjórnarkosningar, til að hugs-
anlcgar og tímabundnar óvin-
sældir rikisstjnrnar hatl áhrif á
niðurstöðu borgarstjórnarkosn-
inga. Þessi tilhögun mála hefur
lengi verið helsta áhugacfni
meiriblutaus, og Stundum hefur
honum orðið að óskum sínum
með ágtetum áraugri. En þessar
hugrenuingar íhaldsins sýna
kamiski betur en margt annað
hvernig stöðu höfuðborgar lands-
ins er háttaö undir stjórn þess.
Ihaldið aldrei gleiöara en þegar
meirlhlutinn og borgarsfjóri hans
gengur belnt til verks og hefur af-
skipti af máluni Alþingis vegna
þess að það er staósett í Reykjavík
og þarf að hafa svigrúm lil að
nýta húsnæöi í grenndínnt. Þá
kemur borgarstjóri höfuðborgar
landsins og leggur undir sig hús-
næði sem þingið þarf til sinna
nota.
Kosið gegn
höfuðborg
Aldrci kemur skýrara í Ijós en i
viðhorfínu til Alþingis að Davíð
Oddsson lílur á Reykjavík sem
einkaborg sina og ihaidsins. Og
þessu virðisl almennur kjósandi
svara rocð fíignuði, enda hafa
skoðanakunnanir fyrir kosning-
arnar núna sýnt áþreifanlega, að
mikill meirihluti kjósenda vill að
Reykjavfk sé áfram meiri einka-
borg Davfðs og ihaldsins en höf-
uðborg landsins, með eðlileg og
rýmileg samskipti við Aiþingi ís-
lendinga ogstofnanir rikisins. Það
er svo svona tíl skeramtunar, að
skoðanakannanir sýna að fylgi
íhaldsins er slíkt að íbaldið sjálft
er farið að hrœðast það og vara
við andvaraleysi kjósenda. Þvi
hefur verið spáð fjórtán fulltrú-
um og nú hefur Skáis spáó því
þrettán fulitrúum. Svo lítið geng-
ur að kveða niður andvaraleysíó á
meðan spárnar ganga. En kjós-
cndur ætlu að átta sig á því að
þeir sem stjórna borginni núna og
munu cflausl gera það áfram, eru
crfíðir stjórncndur. sem ganga
stöðugl gegn þeirri fmynd, að
Reykjavik sé höfuðborg iandsins.
Óvíst er hvort kjósendur séu allir
sammála því að styðja enn frekar
við bakið á þeiro stjórnendum,
sera leyut og ljóst hafa gert
Reykjavik að einkaborg sinni.
a
sjönvarpsböm
Skoðanakönnun DV í gær sýnir
að íhaldið er enn með þrettán full-
trúa en Vettvangurinn með fvo.
Taiið er að uro 120 atkvæðunt
munl á Sigrúnu Magnúsdóttur og
þreftánda raanni fhaldsins. Ekki
verður séð að nauðsynlegt sé að
ihaidið fái þrettán menn kjörna,
og betra væri að láta nokkur at-
kvæði falla á Sigrúnu, cn skiija
síjórnarandstöðuna í borgar-
stjórn eftir í hönduin tveggja
sjónvarpsbarna gegn yfírgnæf-
andi meiribluta. Ekki mun draga
úr einkaborgarkerflnu við þessi
úrslit, ogeun mun hagur Alþingis
þrengjast í borginni við nióur-
stöðuna, rætist spá DV. Höfuð-
horg landsins er að lenda til fram-
búðar í höndum cinráðs
mcirihiufa fari scm horfir og mun
þá fleirum en Aiþingi ug ríkis-
stofnuituin þykja þröngt fyrir
Sorglegf er til þess að vít a að höf-
uðborg Iandsins sktili ekki sitja að
nokkru jafnræði um áhrif flokka.
Ástæða hefði verið til að álíta að
höfuðborg speglaði almennt fylgi í
tandinu: að flokkafylgið innan
hennar endurspegiaði landsfylgið.
Svo hefur ckki tekist til í Reykja-
vík. Borgin er því í vanda stödd
nú þegar hvað þeífa sncrtir og
vandi hennar mimtkar ekki sifji
þrettán fulltrúar íhalds i borgar-
sfjórn næsta tímabil ásamt tveim-
ur sjónvarpsbörnum. Garri
I VÍTT OG BREITT
Borgarstjóraflokkurinn og þeir hinir
Kosið er ótt og títt til sveitarstjórna
í skoðanakönnunum og eiga þær
sammerkt að fátt þarf að kanna ann-
að en styrk Reykjavíkuríhaldsins.
Þótt kosið verði í 30 kaupstöðum og
fjölmörgum kauptúnahreppum er at-
hyglinni beint að höfuðborginni þar
sem einn og sami maðurinn vinnur
stóra kosningasigra dag eftir dag og
hefur orðið allt að fjórtánfaldur í
meirihlutanum. Hveijir skipa meiri-
hlutann með borgarstjóranum kemur
engum við og engin persóna er orðuð
þar við baráttusæti enda fer kosning-
aslagurinn fram með slíkum hetjutil-
burðum, að ekki er rúm fyrir nema
einn höfuðpaur og í boigarstjóminni
greiðir valdakerfíð atkvæði eins og
einn maður. Því er allsendis óþarfi að
vera að sundurgreina hveijir fylgja
foringja sínum inn í boigarstjóm og
þar að öllum málum.
Þær kannanir á kjörfylgi frambjóð-
enda í Reykjavík sem gerðar em ótt
og títt hafa ýmist tvo flokka inni eða
fimm og er þama nokkur munur á. í
þessum kosningaleikjum fær Sjálf-
stæðisflokkurinn allt frá níu fulltrú-
um upp í fjórtán. Regnhlífasamtökin
sem næst koma fá einn og upp í þijá
borgarfúlltrúa.
Aðrir fá einn eða engan.
Almælt tíöindi
Dálítið kemur það spánskt fyrir
sjónir hve margir aðilar em áfjáðir i
að gera viðamikla og kostnaðarsama
könnun á þvi sem sýnist liggja í aug-
um uppi. Sem sagt því að Sjálfstæð-
isflokkurinn fær meirihluta í boigar-
stjóm Reykjavíkur i kosningunum á
laugardaginn. Þann valdastyrk hefur
íhaldið haft eins lengi og elstu menn
muna, að undansk. 'ikjörtíma-
bili, og er undirstr mun eftir
könnun að varaformaður flokksins
mun vinna stórsigur á heimavelli og
spumingin er aðeins sú hvort minni-
hlutinn á að að vera aðeins einn
flokkur eða fleiri.
Ekki skal dregið í efa að niðurstöð-
ur kannananna em allar réttar, eða
hvað em 5 eða 6 borgarfulltrúar á
milli vina, en það er skekkjan á milli
þeirrar niðurstöðu sem gagnast
íhaldinu best og þeirrar sem sýnir
minnst fylgi borgarstjóraflokksins.
Þeir aðilar sem standa straum af
kostnaði við könnun á flokkafylgi í
Reykjavík em Morgunblaðið, DV og
Stöð 2.
Viðreisnarfnykur
Engin svör fást við því hvers vegna
sífellt er verið að leita svara við
spumingum sem þegar er vitað hver
era. Eða em þeir sem að svona könn-
unum standa ekki alveg vissir um að
niðurstöður þeirra séu eins ömggar
og látið er í veðri vaka?
Þá er eftirtektarvert að þau fyrirtæki
sem borga brúsann láta sig litlu varða
hvemig kosningar utan Reykjavíkur
fara. Allt púðrið fer í að mæla styrk
eins manns, eða kannski öllu heldur
flokks eins manns, og það aðeins i
einu sveitarfélagi.
í gær var aðeins breytt út af venj-
unni og DV felldi meirihluta A-
flokkanna í Kópavogi og kvisast hef-
ur að sami aðili hafi pappíra upp á að
litlu íhöldin í Mosfellsbæ og á Sel-
tjamamesi haldi sínu og riflega það
og að í Hafiiarfirði muni kratar einir
og óstuddir ná meirihluta og er nú
heldur betur að koma viðreisnarsvip-
ur á höfúðborgarsvæðið. Það er að
segja í skoðanakönnunum.
Þótt gengið sé út frá að niðurstöður
allra skoðanakannana reynist forspá-
ar er þeirri spumingu enn ósvarað
hvort andstæðingar boigarstjóra-
flokksins í Reykjavík verða einn eða
sex. Engin óyggjandi niðurstaða sýn-
ir hvort að í minnihluta verður aðeins
einn flokkur, það er að segja Alþýðu-
flokkur með ívafi úr Alþýðubanda-
lagi og Borgaraflokki (sem kloínaði
hægra megin úr íhaldinu - þið mun-
ið), eða fjórir andstöðuflokkar, eins
og skoðanakönnun bendir einnig til,
eða eitthvað þar á milli.
Hvað sem því líður er ljóst, að sam-
kvæmt síðustu könnun er listi Fram-
sóknarflokksins næstur að ná inn
manni í Reykjavík á eftir viðreisnar-
flokkunum og ólíklegt er að Reyk-
víkingar reynist þær hópsálir að skila
aðeins tveim flokkum inn í boigar-
stjóm á laugardaginn. OÓ